Ewenement integracji europejskiej: Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu (NAFTA), Wspólnota Północnoafrykańską, Wspólnota Gospodarczą Państw Afryki Zachodniej (ECOSOWAS), Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo – Wschodniej (ASEAN), Mercosur w Ameryce Łacińskiej, System Integracji Środkowo – amerykańskiej, Karaibska Wspólnotę i Wspólny Rynek (CARICOM), Wspólnota Gospodarczą Azji i Pacyfiku (APEC), Radę Arabskiej Jedności Gospodarczej (CAEU), Arabska Radę Współpracy (ACC), Arabska Unię Maghrebu Wskaźnik (Współpraca regionalna) [ integracja europejska] Cechy instytucjonalne (Opieranie się wyłącznie na międzyrządowych metodach podejmowania decyzji) [Istnienie autonomicznych, ponadnarodowych instytucji inicjujących i egzekwujących wspólne polityki] Metody podejmowania decyzji (Podejmowanie decyzji drogą konsensusu (państwa mają prawo weta wobec decyzji)) [Szerokie stosowanie głosowania kwalifikowaną większością głosów (państwa nie maja prawa weta wobec decyzji)] Stopień integracji prawnej (Arbitraż i rozstrzyganie określonych spraw) [Stały trybunał biorący udział w tworzeniu ponadnarodowego porządku prawnego] Zakres integracji politycznej (Koncentracja na współpracy gospodarczej między państwami) [Rozwijanie unii politycznej wraz z systemem ekonomicznych, społecznych i politycznych praw obywateli] Zakres spraw objętych współpracą (Nacisk na handel, inwestycje i związane z tym sprawy ekonomiczne) [Rozszerzanie kompetencji na wiele szerokich obszarów (np. wspólna waluta, ochrona środowiska, kultura)] Obecność procedur demokratycznych (Minimalne, jeśli w ogóle, zaangażowanie parlamentów) [Ustanowienie procesu demokratycznego opartego na wybieranym bezpośrednio parlamencie] Współpraca w zakresie polityki zagranicznej (Koordynowanie stosunków zewnętrznych ograniczone do udziału w wielostronnych negocjacjach handlowych) [Rozwijanie wspólnej polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony] Cechy charakterystyczne organizacji ponadnarodowej: możliwość stanowienia prawa kierowanego zarówno do państw członkowskich, jak i poszczególnych jednostek, przy czym normy stanowione mogą być bezpośrednio skuteczne i zachowują pierwszeństwo w stosunku do wszystkich norm prawa krajowego, włączając normy konstytucyjne; decyzje podejmowane są większością głosów i wiążą również państwa, które głosowały przeciwko przyjęciu danego środka; autonomia sądowa, tj. zasada, że wszelkie spory dotyczące stosowania lub wykładni prawa wspólnotowego mogą być rozpatrywane wyłącznie przez specjalnie powołany organ sądowy, którego jurysdykcja jest obowiązkowa i nie może być wyłączona; autonomia finansowa, oznaczająca, że organizacja nie utrzymuje się ze składek państw członkowskich, lecz posiada własne źródła dochodów (m.in. cła nakładane na podstawie wspólnej taryfy celnej, dochody ze wspólnej polityki rolnej, część podatku od wartości dodanej przekazywanej przez poszczególne państwa do wspólnej kasy) Prehistoria: Okres międzywojenny: koncepcje współpracy paneuropejskiej (Richarda hrabiego Coudenhove – Kalergiego) czy Stanów Zjednoczonych Europy (francuskiego premiera Edouarda Herriota - używał znanych dzisiaj terminów, jak „wspólny rynek” czy „Unia Europejska”. Latach II wojny światowej: Winston Churchill, opowiadał się za utworzeniem „Stanów Zjednoczonych Europy” - organizacji działającej za pośrednictwem „Rady Europy” - będącej obszarem zredukowanych barier dla handlu i swobodnego przepływu osób, wyposażoną we wspólne siły zbrojne i Wysoki Trybunał do rozstrzygania sporów; Ojcowie integracji europejskiej: Za ojców integracji, uważa się Jean’a Monneta i Roberta Schumana. Projekt utworzenia instytucji niezależnej od rządów poszczególnych państw, która byłaby w swojej naturze nie międzyrządowa, lecz ponadnarodowa:plan Schumana, zjednoczenie Europy miało dokonywać się nie z dnia na dzień ani według jednego planu, lecz będzie postępowało krok po kroku za sprawą konkretnych dokonań. Wyzbycie się wrogości między Francją a Niemcami: ‘umieszczenie całej francusko – niemieckiej produkcji węgla i stali pod zarządem wspólnej Wysokiej Władzy w organizacji otwartej na udział innych krajów europejskich’. Miałby to być ‘pierwszy etap Federacji Europejskiej’, który sprawiłby, iż wszelka wojna między Francja a Niemcami byłaby ‘nie tylko nie do pomyślenia, ale i fizycznie niemożliwa.’”Dzień, w którym francuski minister spraw zagranicznych przedstawił swój plan oparty na pomyśle Jean’a Monneta, uznać za symboliczny początek Unii Europejskiej; 9 maja jest dziś obchodzony jako Dzień Europy. Rozszerzanie integracji: Rozszerzenie integracji europejskiej oznacza objęcie jej zasięgiem coraz większej ilości państw. Skalę tych przeobrażeń najlepiej oddają liczby: 18 kwietnia 1951 r. traktat paryski ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali podpisało 6 państw: Francja, Republika Federalna Niemiec, Włochy, Belgia, Niderlandy i Luksemburg. W 2010 r. Unia Europejska liczy 27 państw członkowskich, a 3 państwa kandydują do niej (Turcja, Chorwacja, b. Republika Jugosłowiańska Macedonii). 1952- Powstaje Europejska Wspólnota Węgla i Stali, którą tworzą Francja, Republika Federalna Niemiec, Włochy, Belgia, Niderlandy i Luksemburg 1958- Powstają Europejska Wspólnota Gospodarcza i Europejska Wspólnota Energii Atomowej. Członkowie: Francja, Republika Federalna Niemiec, Włochy, Belgia, Niderlandy i Luksemburg 1973- Do Wspólnot Europejskich przystępują: Wielka Brytania, Irlandia i Dania. Norwegia w drodze referendum odrzuca możliwość wstąpienia do WE 1981- Do Wspólnot Europejskich przystępuje Grecja 1986- Do Wspólnot Europejskich przystępują Hiszpania i Portugalia 1995- Do Unii Europejskiej przystępują: Szwecja, Finlandia i Austria. W powtórnym referendum Norwegia odrzuca możliwość akcesji 2004- Do Unii Europejskiej przystępują Polska, Węgry, Czechy, Słowacja, Litwa, Łotwa, Estonia, Cypr i Malta 2007- Do Unii Europejskiej przystępują Bułgaria i Rumunia Pogłębianie integracji: Następowało w dwóch kierunkach: współpracy międzyrządowej podporządkowywano coraz więcej dziedzin, przede wszystkim w sferze polityki zagranicznej, a z czasem polityki bezpieczeństwa, a ostatnio także obrony. kolejne sfery podporządkowywano regulacjom ponadnarodowym (wspólnotowym i unijnym), a więc te, w których kompetencje państw członkowskich zostały przekazane organom ponadnarodowym. Początkowo dotyczyło to kwestii gospodarczych, następnie także i finansowych, wizowych, azylowych, kontroli granic aż po współpracę w sferze zwalczania przestępczości. Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (traktat paryski) 1952 Powstanie instytucji ponadnarodowych. Regulacje dotyczące produkcji węgla i stali w krajach członkowskich Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Atomowej (traktaty rzymskie) 1958 Porozumienie o zniesieniu ceł na produkty przemysłowe w handlu wewnętrznym, istytucjonalizacja współpracy w zakresie energetyki jądrowej Traktat ustanawiający wspólną Radę i wspólną Komisję Wspólnot Europejskich (traktat fuzyjny) 1967 Ustanowienie wspólnych instytucji dla poszczególnych wspólnot Jednolity Akt Europejski 1987 Wprowadzenie swobody przepływu osób, towarów i usług. Regulacje dotyczące współpracy w zakresie polityki zagranicznej Traktat o Unii Europejskiej (traktat z Maastricht) 1993 Utworzenie Unii Europejskiej o strukturze filarowej (integracja gospodarcza, polityka zagraniczna i bezpieczeństwa, współpraca w zakresie spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości) Traktat z Amsterdamu 1999 Ustanowienie Wysokiego Przedstawiciela Unii Europejskiej ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Włączenie kwestii ochrony granic zewnętrznych, wizowych i azylowych (tzw. system Schengen) do pierwszego filara Traktat z Nicei 2003 Przygotowanie do rozszerzenia Unii Europejskiej o kraje Europy Środkowo – Wschodniej. Karta Praw Podstawowych Traktat z Lizbony 2009 Zniesienie trójfilarowości, nadanie Unii Europejskiej podmiotowości prawnomiędzynarodowej, Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jako podstawy prawne UE Traktat z Lizbony podstawowe zmiany Główne modyfikacje przekształcenie UE w organizację międzynarodową i rezygnacja ze struktury filarowej sprecyzowanie kompetencji UE i odgraniczenie ich od kompetencji państw członkowskich nadanie szczególnego charakteru WPZiB umocnienie roli parlamentów narodowych, zwłaszcza przy monitorowaniu działania zasady subsydiarności Karta Praw Podstawowych zwiększenie elastyczności (rozszerzenie wzmocnionej współpracy, procedura kładki)zasada podwójnej większości podczas głosowań większością kwalifikowaną w Radzie sprecyzowanie źródeł prawa pochodnego i procedur jego stanowienia sprecyzowanie możliwości wystąpienia z UE Przekształcenie UE w organizację międzynarodową art 47 TUE: Unia ma osobowość prawną art. 1 TUE: podstawę Unii stanowią TUE i TFUE. Unia zastępuje WE i jest jej następcą prawnym likwidacja systemu filarowego UE jako organizacja międzynarodowa - kres spekulacjom nt. tworzenia państwa ogólnoeuropejskiego kosztem suwerenności państw członkowskich Podział kompetencji nawiązanie do koncepcji Kompetenz - Kompetenz zasada przyznania (kompetencji powierzonych): art. 5 TUE: Granice kompetencji Unii wyznacza zasada przyznania art. 4 TUE: gwarancja wobec zasadniczych kompetencji państw członkowskich art. 4 TUE: kompetencje nieprzyznane UE w Traktatach należą do państw członkowskich art. 4 TUE równość państw wobec traktatów poszanowanie tożsamości narodowej i podstawowych funkcji państwa (struktury polityczne i konstytucyjne, integralność terytorialna, zapewnienie porządku publicznego, ochrona bezpieczeństwa narodowego)kwestia bezpieczeństwa narodowego należy do zakresu wyłącznej kompetencji państw członkowskich art. 6 TUE przyjęcie KPP i przystapienie UE do KPCz nie oznacza rozszerzenia kompetencji UE art 2 TFUE - kompetencje dzielone państwa członkowskie wykonują swoje kompetencje w zakresie, w jakim UE nie wykonuje swoich zaprzestanie wykonywania kompetencji przez UE powoduje przejęcie ich przez państwo jeśli UE prowadzi działania w pewnej dzidzinie, zakres ich wykonywania jest określony aktem UE, a więc nie dotyczy całości kompetencji podjęcie przez UE działań wspierających, koordynujących i uzupełniających nie zastępuje kompetencji państw członkowskich art. 3 TFUE - kompetencje wyłączne Unii unia celna reguły konkurencji polityka pieniężna (dot. państw strefy euro) zachowanie wspólnych zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa wspólna polityka handlowa zawieranie umów międzynarodowych art. 4 TFUE - kompetencje dzielone rynek wewnętrzny polityka społeczna (aspekty określone w Traktatach) spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna rolnictwo i rybołówstwo (z wyłączeniem zachowania morskich zasobów biologicznych)środowisko naturalne ochrona konsumentów transportsieci transeuropejskie energia przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości wspólne problemy bezpieczeństwa w zakresie zdrowia publicznego w dziedzinach badań, rozwoju technologicznego i przestrzeni kosmicznej oraz współpracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej wykonywanie kompetencji przez UE nie może doprowadzić do uniemożliwienia państwom członkowskim wykonywania ich kompetencji art. 6 TUFE - wspieranie, koordynowanie lub uzupełnianie państw członkowskich przez UE ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego przemysł kultura turystyka edukacja, kształcenie zawodowe, młodzież, sport ochrona ludności współpraca administracyjna art. 12 TUE - zwiększenie roli parlamentów narodowych otrzymują informacje oraz projekty aktów prawnych czuwają nad przestrzeganiem zasady pomocniczości w ramach PWBiS uczestniczą w mechanizmach oceniających wykonanie polityk UE uczestniczą w procedurach zmiany Traktatów uczestniczą we współpracy międzyparlamentarnej wspólnie z PE Karta Praw Podstawowych w chwili wejścia w życie TL Karta zyskuje taką samą moc prawną co Traktaty (należeć będzie do prawa pierwotnego Unii Europejska Konwencja Praw Człowieka art 6 TUE: Unia przystępuje do EKPCz. przystąpienie do EKPCz nie rozszerza kompetencji UE wynikających z Traktatów Budowa UE i jej charakter prawny Traktaty założycielskie: Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (Traktat Paryski) 1951. W 2002 r. EWWiS przestała istnieć, a jej kompetencje przejęła UE Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej i Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (Traktaty Rzymskie) 1957 Jednolity Akt Europejski 1986. (ustanowienie rynku wewnętrznego, właczenie do kompetencji Wspólnot spójności polityki socjalnej, badań naukowych i rozwoju technologicznego oraz ochrony środowiska) Traktat o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht) 1992: trójfilarowa konstrukcja Unii przekształcenie EWG we Wspólnotę Europejską poszerzenie kompetencji WE o politykę gospodarczą i monetarną, polityki dotyczące oświaty, kształcenia i młodzieży, kultury, zdrowia, ochrony konsumenta, sieci transeuropejskich i przemysłu ustanowienie Unii Gospodarczej i Walutowej Filar I wspólnotowy w jego skład wchodzą WE i EWEA (do 2002 r - także EWWiS) regulacje pondnarodowe (organy wspólnot) NIE UŻYWAĆ ZAMIENNIE UE I WE - TO NIE TO SAMO! II filar Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa współpraca międzyrządowa III filar Współpraca Policyjna i Sądowa w sprawach karnych TA: Przestrzeń Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości współpraca międzyrządowa; część (Schengen) włączona do I filaru (wspólnotowego) Traktat z Amsterdamu (1997) zasady funkcjonowania UE włączenie acquis Schengen do dorobku UE przeniesienie spraw wizowych, azylowych, imigracyjnych i kontroli granic z III do I filara Traktat z Nicei (2001) dostosowanie UE do rozszerzenia reforma składu KE rozszerzenie zakresu głosowań większością kwalifikowaną w Radzie Europejskiej ustalenie liczby posłów Parlamentu Europejskiego Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy (2004) sprzeciw wobec ratyfikacji wyrażony w drodze referendum we Francji i w Holandii Traktat Reformujący (Traktat z Lizbony) 2007 Traktat o UE i Traktat o funkcjonowaniu UE (TUE i TFUE) likwidacja Wspólnoty Europejskiej - zniesienie trójfilarowej konstrukcji uzyskanie osobowości prawnej przez UE Cele UE Celem Unii jest wspieranie pokoju, jej wartości i dobrobytu jej narodów. Unia zapewnia swoim obywatelom przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez granic wewnętrznych, w której zagwarantowana jest swoboda przepływu osób, w powiązaniu z właściwymi środkami w odniesieniu do kontroli granic zewnętrznych, azylu, imigracji, jak również zapobiegania i zwalczania przestępczości.3. Unia ustanawia rynek wewnętrzny. Działa na rzecz trwałego rozwoju Europy, którego podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy oraz stabilność cen, społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego. Wspiera postęp naukowo-techniczny.Zwalcza wyłączenie społeczne i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość i ochronę socjalną, równość kobiet i mężczyzn, solidarność między pokoleniami i ochronę praw dziecka.Wspiera spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz solidarność między Państwami Członkowskimi. Szanuje swoją bogatą różnorodność kulturową i językową oraz czuwa nad ochroną i rozwojem dziedzictwa kulturowego Europy.Unia ustanawia unię gospodarczą i walutową, której walutą jest euro.W stosunkach zewnętrznych Unia umacnia i propaguje swoje wartości i interesy oraz wnosi wkład w ochronę swoich obywateli. Przyczynia się do pokoju, bezpieczeństwa, trwałego rozwoju Ziemi, do solidarności i wzajemnego szacunku między narodami, do swobodnego i uczciwego handlu, do wyeliminowania ubóstwa oraz do ochrony praw człowieka, w szczególności praw dziecka, a także do ścisłego przestrzegania i rozwoju prawa międzynarodowego, w szczególności zasad Karty Narodów Zjednoczonych.Unia dąży do osiągnięcia swoich celów właściwymi środkami odpowiednio do zakresu kompetencji przyznanych jej na mocy Traktatów.Zasady UE Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn.Granice kompetencji Unii wyznacza zasada przyznania. Wykonywanie tych kompetencji podlega zasadom pomocniczości i proporcjonalności.Zgodnie z zasadą przyznania Unia działa wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych jej przez Państwa Członkowskie w Traktatach do osiągnięcia określonych w nich celów. Wszelkie kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach należą do Państw Członkowskich. Zgodnie z zasadą pomocniczości, w dziedzinach kompetencji, które nie należą do jej wyłącznej Unia podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie, zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym, i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii. Instytucje Unii stosują zasadę pomocniczości zgodnie z Protokołem w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności. Parlamenty narodowe czuwają nad przestrzeganiem zasady pomocniczości zgodnie z procedurą przewidzianą w tym Protokole.Zgodnie z zasadą proporcjonalności zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów Traktatów.Instytucje Unii stosują zasadę proporcjonalności zgodnie z Protokołem w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności.Unia uznaje prawa, wolności i zasady określone w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej z 7 grudnia 2000 roku, w brzmieniu dostosowanym 12 grudnia 2007 roku w Strasburgu, która ma taką samą moc prawną jak Traktaty. Postanowienia Karty w żaden sposób nie rozszerzają kompetencji Unii określonych w Traktatach.Prawa, wolności i zasady zawarte w Karcie są interpretowane zgodnie z postanowieniami ogólnymi określonymi w tytule VII Karty regulującymi jej interpretację i stosowanie oraz z należytym uwzględnieniem wyjaśnień, o których mowa w Karcie, które określają źródła tych postanowień.Unia przystępuje do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Przystąpienie do Konwencji nie narusza kompetencji Unii określonych w Traktatach. Prawa podstawowe, zagwarantowane w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz wynikające z tradycji konstytucyjnych wspólnych Państwom Członkowskim, stanowią część prawa Unii jako zasady ogólne prawa. INSTYTUCJE UE Zasada równowagi instytucjonalnej podział kompetencji pomiędzy poszczególne instytucje UE i państwa członkowskie każda z instytucji działa w granicach przyznanych jej uprawnień traktatowych, według określonych procedur, na warunkach i w celach wyznaczonych przez Traktaty check and balances: każda instytucja cieszy się autonomią instytucjonalną zobowiązanie do lojalnej współpracy Instytucje UE Parlament Europejski Europejska (organ UE)Rada Europejska Rada Komisja Europejska Trybunał Sprawiedliwości Europejski Bank Centralny Trybunał Obrachunkowy Parlament Europejski ciało przedstawicielskie pochodzące z wyborów powszechnych eurodeputowany nie reprezentuje swojego państwa lecz obywateli UE zasada incompatibilitas Funkcje PE prawodawcza – uczestniczy wspólnie z Radą w procedurze stanowienia prawa budżetowa – uchwala wraz z Radą roczny budżet UE i wieloletnie plany finansowe;kontroli politycznej – PE może uchwalić votum nieufności wobec Komisji, może też (podobnie, jak poszczególni eurodeputowani) kierować do członków Komisji ustnych i pisemnych interpelacji. PE rozpatruje petycje od osób fizycznych i prawnych, może tez powoływać tymczasowe komisje śledcze oraz kierować skargi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości;konsultacyjna – opiniowanie i wyrażanie zgody na zawieranie przez Radę Umów międzynarodowych;kreacyjna – udział w powoływaniu innych organów, np. współuczestnictwo w procedurze wyłaniania Komisji. Rada Europejska skład: szefowie państw lub rządów państw członkowskich, jej Przewodniczący – wybierany na okres dwóch i pół roku – oraz przewodniczący Komisji Europejskiej organ o charakterze międzyrządowym, nadający UE impulsy rozwojowe i określający główne kierunki polityczne nie posiada ogólnej kompetencji do wydawania aktów prawnych Rada Europejska nadaje Unii impulsy niezbędne do jej rozwoju, określa ogólne kierunki i priorytety polityczne; nie pełni natomiast funkcji prawodawczych. Przewodniczący RE wybierany na okres dwóch i pół roku przewodniczy Radzie Europejskiej i prowadzi jej prace;zapewnia przygotowanie i ciągłość prac Rady Europejskiej we współpracy z przewodniczącym Komisji i na podstawie Rady do Spraw Ogólnych;wspomaga osiąganie spójności i konsensusu w Radzie Europejskiej;przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z każdego posiedzenia Rady Europejskiej zapewnia na swoim poziomie oraz w zakresie swojej właściwości reprezentację Unii na zewnątrz w sprawach dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, bez uszczerbku dla uprawnień wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.W pracach Rady Europejskiej uczestniczy wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.Rada zwana niekiedy Radą Unii Europejskiej. Nie mylić z Radą Europejską ani z Radą Europy, która jest całkowicie odrębną od UE organizacją międzynarodową) organ międzyrządowy, reprezentujący interesy państw członkowskich skład: przedstawiciele państw członkowskich szczebla ministerialnego, upoważnieni do zaciągania zobowiązań w imieniu swoich rządów oraz do wykonywania prawa głosu. Konfiguracje: Rada zbiera się w rożnych składach w zależności od rozpatrywanej problematyki. TUE wymienia jedynie dwie podstawowe konfiguracje Rady: do Spraw Ogólnych oraz do Spraw Zagranicznych. Funkcje Rady prawodawcza – wspólnie z Parlamentem Europejskim;budżetowa – również wspólnie z PE;koordynacyjna – stanowiąc główne forum uzgodnień politycznych pomiędzy państwami członkowskimi, zapewniając spójność w poszczególnych obszarach integracji i koordynując ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich;kreacyjna – Rada mianuje członków trybunału Obrachunkowego i członków organów doradczych (tj. Komitetu Społeczno – Ekonomicznego i Komitetu Regionów);kontrolna – dysponując czynna legitymacja procesową przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości; zewnętrzna – Rada zawiera umowy międzynarodowe w imieniu Unii Europejskiej. Prezydencja Prezydencję w Radzie sprawuje kolejno przez okres 6 miesięcy każde państwo członkowskie. Zasada ta nie dotyczy Rady do Spraw Zagranicznych, której zawsze przewodniczy Wysoki Przedstawiciel UE do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. przewodniczący Rady przewodniczy we wszystkich instytucjach związanych z Radą, zwołuje posiedzenia Rady, ustala ich porządek, zarządza głosowania, podpisuje akty prawne i reprezentuje ja w Parlamencie Europejskim. Komisja Europejska kolektywny organ ponadnarodowy. członkowie wybierani przez Radę i zatwierdzani przez parlament Europejski. Komisja jest całkowicie niezależna w wykonywaniu swoich zadań zarówno od rządów państw członkowskich, jak tez od jakichkolwiek innych organów i instytucji. Ponosi odpowiedzialność przed Parlamentem Europejskim, który może uchwalić wobec niej votum nieufności.Funkcje Komisji prawodawcze – Komisja posiada praktyczny monopol inicjatywy prawodawczej w zakresie stanowienia prawa pochodnego; może także stanowić prawo samoistnie na podstawie upoważnienia traktatowego lub prawa pochodnego oraz na podstawie upoważnienia Rady (tzw. prawodawstwo delegowane); kontrolne – czuwa nad stosowaniem Traktatów i prawa pochodnego, ma czynną legitymację procesową przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości;zarządzające: m.in. przygotowuje i wykonuje budżet Unii Europejskiej.Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej:stały kolegialny organ sądowy, niezawisłym zarówno od państw członkowskich, jak i instytucji unijnych. W jego skład wchodzą Trybunał Sprawiedliwości, Sąd i sądy wyspecjalizowane. Jako organ sądowy posiada cechy sądu międzynarodowego, konstytucyjnego, administracyjnego, cywilnego, pracy oraz arbitrażowego. Jego jurysdykcja rozciąga się na całość prawa unijnego.Kognicjasprawy pomiędzy państwami członkowskimi;sprawy pomiędzy państwami członkowskimi a instytucjami Unii;ustalanie wykładni prawa;orzekanie o ważności aktów prawa unijnego;badanie legalności decyzji wydanych przez instytucje Unii;badanie prawidłowości działania instytucji Unii;rozpatrywanie spraw o odszkodowania; spory pracownicze między instytucjami unijnymi a ich pracownikami;zapytania prejudycjalne (odpowiedzi na pytania sądów krajowych dotyczące wykładni stosowanego przepisu prawa unijnego).Europejski Bank Centralny pełni rolę banku emisyjnego euro. Posiada osobowość prawną, jest instytucja ponadnarodową. EBC wspólnie z krajowymi bankami centralnymi stanowi Europejski System Banków Centralnych, który – wobec państw członkowskich należących do strefy euro – prowadzi politykę pieniężną Unii. EBC należy do grupy tzw. organów finansowych Unii, do których należą także Europejski Bank Inwestycyjny, udzielający pożyczek na projekty europejskie oraz Europejski Fundusz Inwestycyjny, przeznaczony na potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw.Trybunał Obrachunkowy kolegialny organ kontroli skarbowej instytucja ponadnarodowa, kadencyjna wbrew nazwie nie jest organem sądowym Organy pomocnicze i doradcze COREPER Komitet Stałych Przedstawicieli, którego zadaniem jest przygotowywanie prac Rady i wykonywanie zadań powierzonych mu przez Radę. W jego skład wchodzą stali przedstawiciele państw członkowskich akredytowani przy Unii Europejskiej (COREPER II) lub ich zastępcy (COREPER I).Komitet Społeczno – Ekonomicznywspomaganie pracy Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, które – w przypadkach określonych w TFUE – zasięgają konsultacji.skład: przedstawiciele (350 osób) organizacji pracodawców, pracowników oraz inni przedstawiciele podmiotów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, w szczególności z dziedzin społeczno – ekonomicznej, obywatelskiej, zawodowej i kultury. - mianowani na okres 5 lat przez Radę na podstawie list kandydatów sporządzonych przez państwa członkowskie. Rada stanowi jednomyślnie na wniosek Komisji Komitet Regionów:przedstawiciele społeczności regionalnych i lokalnych (350 osób), posiadający mandat wyborczy społeczności regionalnej lub lokalnej albo odpowiedzialni politycznie przed wybranym zgromadzeniem.mianowani na okres 5 lat przez Radę na podstawie list kandydatów sporządzonych przez państwa członkowskie. Rada stanowi jednomyślnie na wniosek Komisji.Agencje Unii Europejskiej zdecentralizowane ciała pomocnicze zajmują się określoną dziedziną integracji, pełniąc funkcje techniczne i doradcze. Powoływane są w oparciu o akty prawa pochodnego, posiadają one osobowość prawną.agencje wspólnotowe (dotychczasowego I filara UE);agencje Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, powiązane z Radą;agencje do spraw Współpracy Policyjnej i Sądowej w Sprawach Karnych;agencje wykonawcze, powołane Rozporządzeniem Rady (WE) 58/2003, których zadaniem jest zarządzanie jednym lub więcej programami unijnymi. Powoływane są na czas określony.Organy i instytucje WPZiBramach WPZiB działają instytucje i organy unijne oraz organy sui generis, tj. ustanowione jedynie dla celów WPZiB. Te ostatnie zakorzenione są w postanowieniach Traktatów (głównie TUE), bądź działają na mocy decyzji Rady Europejskiej lub Rady UE o charakterze politycznym względnie prawnym Rada Europejskaw obszarze WPZiB określa „strategiczne kierunki” i „ogólne wytyczne”, a także wydaje stosowne „decyzje” o charakterze wiążącym. Do jej kompetencji należy także wybieranie Przewodniczącego Rady Europejskiej, którego kompetencje obejmują zarządzanie jej pracami, reprezentację Unii na zewnątrz oraz zwoływanie posiedzeń Rady Europejskiej w celu określenia strategicznych kierunków polityki Unii, jeśli wymaga tego sytuacja międzynarodowa. Rada funkcjonuje w obszarze WPZiB w składzie ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich pod stałym przewodnictwem Wysokiego Przedstawiciela. Na podstawie określonych przez Radę Europejską ogólnych wytycznych i strategicznych kierunków podejmuje stosowne decyzje. W tym kontekście nie należy zapominać o roli Komitetu Stałych Przedstawicieli (COREPER II), który przygotowuje prace Rady.Wysoki Przedstawiciel Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa jest mianowany bezkadencyjnie przez Radę Europejską stanowiącą większością kwalifikowaną. Przewodzi pracom Rady UE, jest też członkiem Komisji Europejskiej i jej wiceprzewodniczącym, kieruje Europejską Służbą Działań Zewnętrznych, będącą de facto służbą dyplomatyczną Unii Europejskiej (czy też raczej odpowiednikiem służby dyplomatycznej państw członkowskich) i tworzącą delegatury UE w państwach trzecich i przy organizacjach międzynarodowych.Organy, instytucje WPZiB sui Genesis Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa, jednostka planowania strategicznego i wczesnego ostrzegania, korespondenci europejscy, specjalni przedstawiciele, Komitet Wojskowy Sztab Wojskowy, Komitet do spraw cywilnych aspektów zarządzania kryzysowego, Europejska Agencję Obrony, Centrum Satelitarne UE, Europejskie Kolegium Bezpieczeństwa i Obrony, Instytut UE Studiów nad Bezpieczeństwem Centrum Operacyjne UE.Organy i instytucje Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości zarówno instytucje o kompetencjach ogólnych, jak też instytucje wyspecjalizowane, których działalność ograniczona jest ramami tytułu V TFUE.ogólne: Rada Europejska, Rada, Komisja Europejska, Parlament Europejski, Rzecznik Praw Obywatelskich, Trybunał Sprawiedliwości i Trybunał Obrachunkowy.wyspecjalizowane: EUROPOL, CEPOL, EUROJUST, FRONTEX, Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii, OLAF, Agencja Praw Podstawowych, Europejską sieć sądową w sprawach karnych sędziowie łącznikowi PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ Specyfika UE jako organizacji ponadnarodowej Zgodnie z linią orzecznictwa ETS, w procesie stosowania traktatów założycielskich zaczął kształtować się nowy międzynarodowy system prawny. Zdaniem Trybunału, wyrażonym w orzeczeniach w sprawach Van Gend en Loos i Costa vs ENEL, Unia stanowi nowy porządek międzynarodowy, na rzecz którego państwa przekazały część swoich uprawnień zwierzchnich (suwerennych). Podmiotami prawa unijnego są nie tylko państwa członkowskie, ale i jednostki, dla których normy prawa unijnego stanowią źródło praw i obowiązków. W odróżnieniu od zwykłych umów międzynarodowych, traktaty założycielskie stworzyły własny, autonomiczny porządek prawny, który został następnie włączony do porządków prawnych państw członkowskich i musi być stosowany przez ich sądy Ze względu na to, że państwa członkowskie przeniosły część uprawnień suwerennych na Unie, prawo unijne wiąże państwa członkowskie i ich obywateli. Prawo to ma pierwszeństwo przed wszystkimi przepisami porządków krajowych.Źródła prawa UE prawo pierwotne (Traktaty, zasady prawa) prawo pochodne acquis communautaire dorobek prawny Unii Europejskiej rozumiany jako całe dotychczasowe prawo UE, wraz z ukształtowanymi sposobami jego rozumienia i stosowania, polityki wspólnotowe, orzecznictwo sądowe, zwyczaje, a także wartości tkwiące u podstaw funkcjonowania UE Państwa przystępujące do Unii Europejskiej zobowiązują się do uznania całego acquis communautaire i są nim prawnie związane TUE i TFUE jako umowy prawa międzynarodowegopodlegają zasadom prawa, o których mowa w art. 38 Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (ust.1 pkt. c „ogólne zasady prawa uznawane przez narody cywilizowane”) podstawowe zasady prawa nemo plus iuris in alium transfere potest quam ipse habet (nikt może przenieść więcej praw, niż sam posiada); nemo potest commodum capere de iniuria sua propria (nikt nie może wyciągać korzyści z własnego bezprawia); nemo iudex in causa sua propria (nikt nie może być sędzią we własnej sprawie); lex retro non agit (prawo nie działa wstecz – zasada nieretroakcji); res iudicata – ne bis in idem (powaga rzeczy osądzonej – nie można dwa razy sądzić tej samej sprawy); pacta sunt servanda (umów należy dotrzymywać); inadiplendi non est adiplendum (w stosunku do niewypełniającego nie należy wypełniać); ei incumbit probatio qui dicit non qui negat (ciężar dowodu spoczywa na tym, kto na dowód się powołuje, a nie na tym, kto mu zaprzecza) katalog zasad podstawowych prawa międzynarodowego zasada wyrzeczenia się siły w stosunkach międzynarodowych; zasada poszanowania integralności terytorialnej państw oraz nienaruszalności granic; zasada pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych; zasada nieingerencji w sprawy wewnętrzne i zewnętrzne państw; zasada współdziałania państw zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych; zasada równouprawnienia narodów; zasada samostanowienia narodów; zasada suwerennej równości państw;zasada wykonywania zobowiązań prawnomiędzynarodowych w dobrej wierze;zasada poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności Specyficzne zasady prawa UE część z nich bierze swoje źródło z prawa międzynarodowego (np. zasada poszanowania praw człowieka, część wynika z systemów prawnych i tradycji prawnych państw członkowskich, część wynika z Traktatów, część wynika z interpretacji prawa dokonywanej przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości Podstawowe wartości art. 2, 3 i 6 ust. 3 TUE: Art. 2 określa wartości, na jakich opiera się Unia, wymieniają wśród nich poszanowanie godności osoby ludzkiej, demokracji, równości, państwa prawnego, poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości podkreślając, iż „wartości te są wspólne Państwom członkowskim w społeczeństwie otwartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz równości kobiet i mężczyzn” (art. 2 zdanie 2). Zgodnie z art. 3 TUE UE zwalcza wyłączenie społeczne i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość społeczną i ochronę socjalną, równość kobiet i mężczyzn solidarność między pokoleniami oraz ochronę praw dziecka. Unia uznaje prawa, wolności i zasady określone w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej z 7 grudnia 2000 r. w brzmieniu dostosowanym 12 grudnia 2007 r. w Sztrasburgu, która ma taką samą moc prawną, jak Traktaty (art. 6 ust. 1 TUE), a prawa podstawowe, zagwarantowane w Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz wynikające z tradycji konstytucyjnych wspólnych Państwom członkowskim, stanowią część prawa Unii jako zasady ogólne prawa (art. 6 ust. 1 TUE). Specyficzne zasady prawa UE zasada supremacji (nadrzędności) prawa unijnego; zasada skutku bezpośredniego prawa unijnego; zasada subsydiarności (pomocniczości); zasada proporcjonalności; zasada solidarności; zasada bezpieczeństwa prawnego.Zasada supremacji norma prawa unijnego w zakresie swojego działania ma w przypadku kolizji z normą prawa krajowego pierwszeństwo bez względu na hierarchię prawa krajowego i chwilę jego wejścia w życie. Zasada ta nie anuluje normy prawa krajowego, a jedynie wyklucza jego zastosowanie – w sytuacji powstania kolizji (niezgodności normy prawa unijnego z prawem krajowym) krajowy organ stosujący prawo ma obowiązek zastosowania normy prawa unijnego Zasada skutku bezpośredniego wszystkie podmioty prawa mogą korzystać z praw i obowiązków nadanych bezpośrednio przez normę prawa unijnego bez pośrednictwa szczebla krajowego. skutki wertykalne (stosunek Unia – państwa, osoby fizyczne i prawne – państwa, osoby fizyczne i prawne – instytucje unijne) oraz horyzontalnych (osoby fizyczne i prawne w relacjach pomiędzy sobą) Bezpośrednia skuteczność normy prawa unijnego zależy od spełnienia trzech warunków - norma musi być: jasna i precyzyjna; bezwarunkowa; niezależna od dalszych działań prawodawczych bądź wykonawczych.Zasada subsydiarności w dziedzinach, które nie należą do jej wyłącznej kompetencji, Unia podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie: w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez Państwa członkowskie, zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym, jeśli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii. Zasada proporcjonalności zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów Traktatu stosowane przez Unię środki powinny być:niezbędne – nie mogą być zastąpione przez inne działania powodujące taki sam skutek, ale mniej zagrażające realizacji innych celów lub interesów unijnych;ograniczone co do celu;konieczne;nienakładające nadmiernych ciężarów.Zasada solidarności:zgodnie z zasadą lojalnej współpracy Unia i Państwa Członkowskie wzajemnie się szanują i udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z Traktatów. Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów Unii, ułatwiają wypełnianie przez Unię jej zadań i powstrzymują się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać urzeczywistnieniu celów Unii.Zasada bezpieczeństwa prawnego uzasadnione przekonanie podmiotu prawa o przewidywalności jej praw i obowiązków, a zatem – z jednej strony – umożliwienie mu postępowania zgodnego z prawem, z drugiej – wykorzystania przysługujących mu uprawnień ochrona praw nabytych; nieretroakcja (tj. zasada głosząca, iż prawo nie działa wstecz – lex retro non agit);ochrona ekspektatywy prawnej, a więc zasadnego przekonania co do sytuacji prawnej podmiotu prawa w przyszłości (np. przekonanie o wysokości podatków w danym roku podatkowym). zasada jednolitości stosowania prawa unijnego przez organy państw członkowskich Prawo wtórne (pochodne) art. 288 TFUE: w celu wykonania kompetencji Unii instytucje przyjmują rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie Rozporządzenie Rozporządzenie jest aktem o charakterze generalnym, ma zasięg ogólny, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Ma charakter generalny, abstrakcyjny i normatywny. Bezpośrednie stosowanie oznacza, iż rozporządzenie nie wymaga implementacji do krajowego systemu prawnego, a zatem państwo nie może podejmować żadnych kroków w tym celu. Postanowienia rozporządzenia nie mogą być powielane w aktach prawa krajowego. Rozporządzenie jest instrumentem unifikacji prawa, gdyż wprowadza jednolite rozwiązania prawne dla wszystkich państw członkowskich Dyrektywa wiąże państwo członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawiając organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Dyrektywa określa rezultat, jaki państwo członkowskie ma osiągnąć, wyznaczając równocześnie termin implementacji, a więc termin, w jakim określony rezultat ma być osiągniętyDyrektywy traktowane są jako instrument harmonizacji prawa. Rozporządzenie a dyrektywa Rozporządzenie: ogólne i abstrakcyjne obowiązuje w całości obowiązuje bezpośrednio Dyrektywa wiąże odnośnie wskazanych celów pozostawia państwom swobodę wyboru form i metod zawiera termin implementacji Decyzje Wiążą w całości adresatów. Obowiązują bezpośrednio, nie pozostawiając adresatom swobody wyboru formy lub metody stosowania. Zalecenia i opinie nie mają charakteru wiążącego, mają też ograniczone znaczenie prawne. Zalecenie dochodzi do skutku z inicjatywy własnej organu uchwałodawczego, sugeruje adresatowi autorytatywnie określone rozstrzygnięcie i jest traktowane jako instrument formalnego nacisku na państwo. Opinia jest inspirowana działalnością innego podmiotu, jest mniej kategorycznym wyrażeniem poglądu, oceny sytuacji, metody czy stosowanego środka, a znajduje zastosowanie w szczególności w procesie legislacyjnym (opinia projektu aktu prawodawczego) i sądowym (opinia prawna) Decyzja a zalecenie i opinia Decyzja ograniczone znaczenie prawne obowiązuje w całości wiąże adresatów Zalecenie i opinia brak mocy wiążącej Soft law - niewiążące akty prawne regulaminy programy ogólne decyzje inne niż określone w art. 249 TWE porozumienia międzyinstytucjonalne rezolucje Rady Komunikaty Komisji deklaracje zarysowany powyżej system prawa wtórnego w całości obowiązuje w zasadzie wyłącznie w obszarze integracji gospodarczej, polityki granicznej, azylu i imigracji. Odrębnie uregulowana została kwestia współpracy w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, która – zgodnie z art. 24 TUE podlega szczególnym zasadom i procedurom i w ramach której wyklucza się przyjmowanie aktów prawodawczych. W obszarze Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości instrumenty prawne określone w art. 288 TFUE mają być stosowane docelowo, ustanowiony został pięcioletni okres przejściowy (tj. do 1 grudnia 2014) podczas którego ma być dokonane przekształcenie obowiązujących przez wejściem w życie Traktatu z Lizbony instrumentów prawnych w rozporządzenia, dyrektywy i decyzje – do tego czasu przyjęte przed 1 grudnia 2009 r. instrumenty III filara UE pozostają w mocy. Procedury prawodawcze Zwykła procedura prawodawcza polega na przyjęciu rozporządzenia, dyrektywy lub decyzji wspólnie przez Parlament Europejski i Radę na wniosek Komisji W szczególnych przypadkach przewidzianych w Traktatach przyjęcie rozporządzenia, dyrektywy lub decyzji przez Parlament Europejski z udziałem Rady lub przez Radę z udziałem Parlamentu Europejskiego stanowi specjalną procedurę prawodawczą.W szczególnych przypadkach przewidzianych w Traktatach akty prawodawcze mogą być przyjmowane z inicjatywy grupy Państw Członkowskich lub Parlamentu Europejskiego, na zalecenie Europejskiego Banku Centralnego lub na wniosek Trybunału Sprawiedliwości lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego Zwykła procedura prawodawcza Komisja przedstawia projekt Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Pierwsze czytanie Parlament Europejski uchwala stanowisko w pierwszym czytaniu i przekazuje je Radzie. Jeżeli Rada zatwierdzi stanowisko Parlamentu Europejskiego, projektowany akt zostaje przyjęty w brzmieniu, które odpowiada stanowisku Parlamentu Europejskiego. Jeżeli Rada nie zatwierdzi stanowiska Parlamentu Europejskiego, przyjmuje własne stanowisko w pierwszym czytaniu i przekazuje je Parlamentowi Europejskiemu. Rada informuje w pełni Parlament Europejski o powodach, które doprowadziły ją do przyjęcia jej stanowiska w pierwszym czytaniu. Komisja informuje w pełni Parlament Europejski o swoim stanowisku. Drugie czytanie Jeżeli w terminie trzech miesięcy od tego przekazania Parlament Europejski: zatwierdzi stanowisko Rady w pierwszym czytaniu lub nie wypowie się, dany akt uważa się za przyjęty w brzmieniu, które odpowiada stanowisku Rady; odrzuci, większością głosów wchodzących w jego skład członków, stanowisko Rady w pierwszym czytaniu, proponowany akt uważa się za nieprzyjęty; zaproponuje większością głosów wchodzących w jego skład członków poprawki do stanowiska Rady w pierwszym czytaniu, zmieniony w ten sposób tekst jest przekazywany Radzie i Komisji, która wydaje opinię w przedmiocie tych poprawek Jeżeli w terminie trzech miesięcy od otrzymania poprawek Parlamentu Europejskiego Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną:a) przyjmie wszystkie te poprawki, dany akt uważa się za przyjęty;b)nie przyjmie wszystkich poprawek, przewodniczący Rady w porozumieniu z przewodniczącym Parlamentu Europejskiego zwołuje komitet pojednawczy w terminie sześciu tygodni. Rada stanowi jednomyślnie w sprawie poprawek, które stały się przedmiotem negatywnej opinii Komisji. Procedura pojednawcza Komitet pojednawczy, w którego skład wchodzą członkowie Rady lub ich przedstawiciele oraz taka sama liczba członków reprezentujących Parlament Europejski, ma za zadanie doprowadzić do porozumienia w sprawie wspólnego projektu większością kwalifikowaną członków Rady lub ich przedstawicieli oraz większością głosów członków reprezentujących Parlament Europejski, w terminie sześciu tygodni od jego zwołania, na podstawie stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady w drugim czytaniu. Komisja uczestniczy w pracach komitetu pojednawczego i podejmuje wszelkie niezbędne inicjatywy na rzecz zbliżenia stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady. Jeżeli w terminie sześciu tygodni od jego zwołania komitet pojednawczy nie zatwierdzi wspólnego projektu, proponowany akt uważa się za nieprzyjęty. Trzecie czytanie Jeżeli w tym terminie komitet pojednawczy zatwierdzi wspólny projekt, Parlament Europejski i Rada dysponują terminem sześciu tygodni od tego zatwierdzenia na przyjęcie danego aktu zgodnie z tym projektem, przy czym Parlament Europejski stanowi większością oddanych głosów, a Rada – większością kwalifikowaną. Jeżeli nie uczynią tego, proponowany akt uważa się za nieprzyjęty. Terminy trzech miesięcy i sześciu tygodni, o których mowa w niniejszym artykule, są przedłużane najwyżej, odpowiednio, o miesiąc i o dwa tygodnie, z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady Orzecznictwo SPI i ETS koncepcja wspólnotowego common law (prawa sędziowskiego, precedensowego) traktaty ramowe - nieuchronność istnienia luk prawnych, wypełnianych orzecznictwem ETS (gap-filling) tworzenie zasad prawa wspólnotowego Prawo krajowe a prawo UE: Konstytucja RP art. 8.1. Konstytucja jest najwyższym prawem RP art. 9: RP przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego art. 90.1.: RP może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach Prawo krajowe a prawo WE: Konstytucja RP art. 91.1.: ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dz. U. RP, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy art. 91.2.: umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową Prawo krajowe a prawo UE: Konstytucja RP art. 91.3.: jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez RP umowy międzynarodowej konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami Prawo krajowe a prawo UE: praktyka Orzeczenia FTK Solange I i II - tak długo jak wspólnotowy system ochrony praw podstawowych będzie wystarczający wobec systemu wynikającego z konstytucji RFN, tak długo RFN będzie uznawać pierwszeństwo prawa wspólnotowego Orzeczenie FTK ws. Maastricht: państwa członkowskie pozostają „panami traktatów”. Akty instytucji wspólnotowych lub orzeczenia ETS wykraczające poza traktatowe kompetencje WE nie będą miały w RFN mocy wiążącej. WE nie posiada bowiem kompetencji do określania własnych kompetencji - należy ona wyłącznie do państw członkowskich jako „panów traktatów” (tzw. klauzula Kompetenz-Kompetenz). Konstytucja a prawoUE: praktyka Sąd Najwyższy Irlandii zakwestionował w 1987 r. zgodność z konstytucją Jednolitego Aktu Europejskiego (instrumenty WE w sferze polityki zagranicznej oznaczają rezygnację przez państwa członkowskie z części swej niezależności i suwerenności w sferze polityki międzynarodowej). Ratyfikacja JAE wymaga zmiany konstytucji. Konstytucja została zmieniona Konstytucja a prawo UE: praktyka sprawa Tanji Kreil (RFN): ETS orzekł, iż przepis konstytucyjny zakazujący kobietom służby wojskowej na stanowiskach bojowych jest sprzeczny z przepisami Dyrektywy o równym traktowaniu kobiet i mężczyzn. Orzeczenie ETS: 11 stycznia 2000 r. Zmiana przepisu Konstytucji RFN: 19 grudnia 2000 r. Konstytucja a prawo UE: praktyka RP Decyzja Ramowa Rady w sprawie Europejskiego Nakazu Aresztowania (2002):decyzja sądowa wydana w celu aresztowania i przekazania przez inne państwo członkowskie osoby dla przeprowadzenia postępowania karnego lub wykonania kary pozbawienia wolności bądź środka zabezpieczającego Konstytucja RP art. 55 ust. 1: ekstradycja obywatela polskiego jest zakazana implementacja do polskiego kpk (rozdz. 65a i 65b) TK 2005: przepis art. 607t § 1 kpk jest niezgodny z Konstytucją 2006: nowelizacja Konstytucji RP (art. 55.1: ekstradycja obywatela polskiego jest zakazana, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 2 i 3 (…)