PARLAMENT EUROPEJSKI

Europarlamentarzyści (posłowie do PE) reprezentują obywateli. Są wybierani w wyborach bezpośrednich, które odbywają się co pięć lat. Parlament jest, wraz z Radą Unii Europejskiej, odpowiedzialny za stanowienie prawa w UE.

Parlament pełni trzy podstawowe funkcje:

• debatuje nad aktami prawa europejskiego i uchwala je wraz z Radą,

• sprawuje nadzór nad innymi instytucjami UE, w szczególności nad Komisją, aby upewnić się, że działają w sposób demokratyczny,

• debatuje nad budżetem UE i przyjmuje go wraz z Radą.

Uchwalanie aktów prawa europejskiego

W wielu obszarach, takich jak ochrona konsumentów i środowiska, Parlament współpracuje z Radą (reprezentującą rządy państw członkowskich) przy podejmowaniu decyzji o treści aktów prawnych UE i ich oficjalnym przyjęciu. Proces ten jest nazywany „zwykłą procedurą ustawodawczą” (poprzednio procedurą „współdecyzji”).

Na mocy traktatu lizbońskiego powiększył się zakres zagadnień objętych nową zwykłą procedurą ustawodawczą, dzięki czemu Parlament uzyskał większe uprawnienia i większy wpływ na treść aktów prawnych w obszarach obejmujących rolnictwo, politykę energetyczną, imigrację i fundusze UE.

Zgoda Parlamentu jest również wymagana w przypadku innych ważnych decyzji, np. o przyjęciu nowych krajów do UE.

Nadzór demokratyczny

Parlament na wiele sposobów wpływa na pozostałe instytucje europejskie.

Gdy powoływany jest nowy skład Komisji, jej 27 członków - po jednym z każdego państwa UE - nie może objąć urzędu, dopóki ich kandydatury nie zatwierdzi Parlament. Jeżeli posłowie do Parlamentu Europejskiego nie zatwierdzą danego kandydata na komisarza, mogą odrzucić cały skład Komisji.

Parlament może również wezwać Komisję do dymisji w trakcie jej kadencji. Taka procedura jest określana mianem „wotum nieufności”.

Parlament sprawuje kontrolę nad Komisją, badając przedstawiane przez nią sprawozdania i kierując zapytania do komisarzy. Istotną rolę w tych działaniach odgrywają komisje parlamentarne.

Posłowie do PE rozpatrują petycje od obywateli i powołują komisje śledcze.

Kiedy przywódcy państw członkowskich spotykają się na szczytach Rady Europejskiej, Parlament przedstawia swoją opinię na temat zagadnień uwzględnionych w porządku obrad.

Nadzorowanie budżetu

Wraz z Radą Unii Europejskiej Parlament przyjmuje roczny budżet UE.

Parlament posiada komisję, która monitoruje wydatki budżetowe i każdego roku dokonuje oceny wykonania przez Komisję budżetu na poprzedni rok.

Skład

Liczba posłów do PE z każdego kraju jest w przybliżeniu proporcjonalna do liczby jego ludności. Na mocy traktatu lizbońskiego żaden kraj nie może mieć mniej niż 6 lub więcej niż 96 posłów do PE.

Liczba posłów z poszczególnych krajów zasiadających obecnie w PE została ustalona przed wejściem w życie traktatu. Liczba ta zostanie odpowiednio dostosowana w kolejnej kadencji Parlamentu Europejskiego. Na przykład liczba posłów z Niemiec zostanie zredukowana z 99 do 96, podczas gdy liczba posłów z Malty wzrośnie z 5 do 6.

Posłowie do PE dzielą się nie według kraju pochodzenia, lecz według przynależności politycznej.

Obecnie jest 754 posłów.

Siedziba

Parlament Europejski ma trzy siedziby - w Brukseli (Belgia), w Luksemburgu i w Strasburgu (Francja).

Luksemburg jest siedzibą administracji Parlamentu - Sekretariatu Generalnego.

Posiedzenia całego Parlamentu (tzw. „posiedzenia plenarne”) odbywają się w Strasburgu i w Brukseli. Posiedzenia komisji parlamentarnych odbywają się w Brukseli.

RADA EUROPEJSKA

Posiedzenia Rady Europejskiej to zasadniczo szczyty, na których spotykają się przywódcy UE, aby podejmować decyzje na temat ogólnych priorytetów politycznych i najważniejszych inicjatyw. W ciągu roku odbywają się zazwyczaj cztery posiedzenia, którym przewodniczy stały przewodniczący.

Czym zajmuje się Rada Europejska?

Rola Rady Europejskiej jest dwojaka - polega na wyznaczaniu ogólnych kierunków polityki i priorytetów UE oraz rozwiązywaniu złożonych i delikatnych kwestii, których nie można było rozwiązać na niższym szczeblu współpracy międzyrządowej.

Chociaż Rada Europejska ma wpływ na określanie kalendarza politycznego UE, nie ma uprawnień do uchwalania aktów prawnych.

Kto dokładnie wchodzi w skład Rady Europejskiej?

W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie państw lub rządów każdego kraju UE, przewodniczący Komisji i przewodniczący Rady Europejskiej, który przewodniczy posiedzeniom. W posiedzeniach uczestniczy także wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Kto jest przewodniczącym Rady Europejskiej?

Przewodniczącym Rady Europejskiej jest Herman Van Rompuy, którego kadencja rozpoczęła się 1 grudnia 2009 roku i potrwa do 31 maja 2012 roku.

Jak często i gdzie odbywają się posiedzenia Rady?

Dwa razy w ciągu każdego półrocza, jednak w razie potrzeby przewodniczący może zwołać posiedzenie specjalne. Posiedzenia odbywają się zwykle w Brukseli.

W jaki sposób Rada Europejska podejmuje decyzje?

O ile traktaty nie stanowią inaczej, Rada Europejska podejmuje decyzje w drodze konsensusu. W niektórych przypadkach Rada przyjmuje decyzje jednogłośnie lub większością kwalifikowaną w zależności od postanowień traktatu.

W głosowaniu nie biorą udziału przewodniczący Rady Europejskiej, przewodniczący Komisji ani wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Historia powstania

Nieformalnie Rada Europejska rozpoczęła swoją działalność w 1974 roku jako forum dyskusyjne dla przywódców UE. Szybko przekształciła się w organ, który wyznacza ogólne cele i priorytety Unii.

Formalny status zdobyła w 1992 roku, zaś w 2009 roku stała się jedną z 7 oficjalnych instytucji UE.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

W ramach tej instytucji, nieformalnie zwanej też Radą UE, ministrowie ze wszystkich państw UE spotykają się, aby przyjmować akty prawne i koordynować politykę w poszczególnych obszarach.

Nie należy jej mylić z:

• Radą Europejską - inną instytucją UE, w ramach której przywódcy krajów Unii spotykają się z reguły 4 razy do roku, aby omówić priorytety polityki UE

• Radą Europy - która nie jest organem UE.

Czym zajmuje się Rada UE?

1. Uchwala akty prawne UE.

2. Koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich UE.

3. Podpisuje umowy między UE a innymi krajami.

4. Zatwierdza roczny budżet UE.

5. Określa kierunki polityki zagranicznej i polityki obrony UE.

6. Koordynuje współpracę między sądami i organami policji państw członkowskich.

1. Uchwalanie aktów prawnych UE

Rada i Parlament wspólnie podejmują ostateczną decyzję w sprawie nowych aktów prawnych UE zaproponowanych przez Komisję.

2. Koordynacja polityki gospodarczej

Państwa członkowskie UE postanowiły kształtować ogólną europejską politykę gospodarczą, której koordynacją zajmują się ministrowie gospodarki i finansów poszczególnych państw.

Kolejnym celem jest stworzenie większej liczby miejsc pracy, usprawnienie edukacji i funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej i opieki społecznej. Chociaż każde państwo odpowiada za własną politykę, mogą one uzgadniać wspólne cele i dzielić się swoimi doświadczeniami.

3. Zawieranie umów międzynarodowych

Rada podpisuje w imieniu UE umowy dotyczące różnych zagadnień, takich jak ochrona środowiska, handel, rozwój, włókiennictwo, rybołówstwo, nauka, technika i transport.

4. Zatwierdzanie budżetu UE

Rada wspólnie z Parlamentem Europejskim podejmuje decyzję o środkach, które UE może wydać w danym roku.

5. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

Rządy państw członkowskich sprawują niezależną kontrolę w tych obszarach, lecz współpracują przy kształtowaniu wspólnej polityki zagranicznej i obronnej (znanej jako „wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa"). Rada jest głównym forum tej współpracy.

Unia nie posiada sił zbrojnych. Aby pomóc jej w szybszym reagowaniu na konflikty międzynarodowe i klęski żywiołowe, niektóre państwa UE udostępniają jednak swoje wojska siłom szybkiego reagowania, których zadania ograniczają się do pomocy humanitarnej, operacji ratunkowych i misji pokojowych.

6. Wymiar sprawiedliwości

Obywatele UE powinni mieć równy dostęp do wymiaru sprawiedliwości w dowolnym miejscu w Unii. W Radzie ministrowie sprawiedliwości dążą do tego, aby wyroki sądowe wydane w jednym państwie UE - na przykład w sprawach rozwodowych - były uznawane we wszystkich innych państwach UE.

Ministrowie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych koordynują kontrolę zewnętrznych granic UE oraz walkę z terroryzmem i międzynarodową przestępczością zorganizowaną.

Kto wchodzi w skład Rady?

Rada nie ma stałych członków. Na każde posiedzenie Rady wszystkie państwa wysyłają ministrów odpowiedzialnych za obszar polityki będący tematem dyskusji - np. ministrów środowiska na posiedzenia dotyczące kwestii związanych ze środowiskiem. Posiedzenie w takim składzie jest wówczas określane jako Rada ds. Środowiska.

Kto przewodzi posiedzeniom?

Rada ministrów spraw zagranicznych ma stałego przewodniczącego - jest nim Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa.

Wszystkim innym posiedzeniom Rady przewodniczy odpowiedni minister kraju, który wówczas sprawuje rotacyjną prezydencję w Unii Europejskiej.

Na przykład posiedzeniom Rady ds. Środowiska w czasie prezydencji estońskiej będzie przewodniczył estoński minister środowiska.

Głosowanie

Co do zasady Rada UE podejmuje decyzje kwalifikowaną większością głosów. Im większa liczba ludności danego państwa, tym więcej ma ono głosów, jednak liczba głosów jest ważona na korzyść państw słabiej zaludnionych:

• Niemcy, Francja, Włochy i Wielka Brytania: 29 głosów

• Hiszpania i Polska: 27

• Rumunia: 14

• Holandia: 13

• Belgia, Czechy, Grecja, Węgry i Portugalia: 12

• Austria, Bułgaria i Szwecja: 10

• Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja i Finlandia: 7

• Cypr, Estonia, Łotwa, Luksemburg i Słowenia: 4

• Malta: 3

OGÓŁEM: 345

Podczas głosowania w Radzie stosuje się „większość kwalifikowaną”. Większość kwalifikowana zostaje osiągnięta, kiedy:

• większość (w niektórych przypadkach nawet dwie trzecie) 27 państw członkowskich UE oddaje głos „za”

• oddano co najmniej 255 głosów na 345 możliwych.

Dodatkowo każde państwo członkowskie może wystąpić o sprawdzenie, czy głosy „za” stanowią co najmniej 62 proc. łącznej liczby ludności. Jeżeli ten warunek nie jest spełniony, wniosek nie może zostać przyjęty.

W przypadku głosowań w delikatnych kwestiach - takich jak bezpieczeństwo i sprawy zewnętrzne oraz podatki - decyzje Rady muszą być podejmowane jednomyślnie. Oznacza to, że każde państwo może zawetować decyzję.

Od 2014 roku zostanie wprowadzony system „podwójnej większości”.

Wówczas wniosek, aby został przyjęty, będzie musiał zdobyć 2 rodzaje większości: większość państw (co najmniej 15) i większość łącznej liczby ludności UE (państwa głosujące „za” muszą stanowić co najmniej 65 proc. ludności UE).

KOMISJA EUROPEJSKA

Komisja Europejska jest jedną z głównych instytucji Unii Europejskiej. Jej zadaniem jest reprezentowanie i ochrona interesów całej Unii. Komisja przygotowuje wnioski dotyczące nowych aktów prawa europejskiego. Zarządza bieżącymi sprawami związanymi z wdrażaniem polityki UE w poszczególnych obszarach i wydatkami z funduszy UE.

Skład

Dwudziestu siedmiu komisarzy, po jednym z każdego państwa UE, stanowi polityczne przywództwo Komisji przez okres ich pięcioletniej kadencji. Przewodniczący powierza każdemu komisarzowi odpowiedzialność za określony obszar polityki.

Obecnym przewodniczącym Komisji Europejskiej jest José Manuel Barroso, który w lutym 2010 roku rozpoczął swoją drugą kadencję na tym stanowisku.

Przewodniczącego mianuje Rada Europejska. Rada powołuje również pozostałych komisarzy w porozumieniu z mianowanym przewodniczącym.

Powołanie wszystkich komisarzy włącznie z przewodniczącym podlega zatwierdzeniu przez Parlament Europejski. Podczas pełnienia funkcji komisarze zachowują odpowiedzialność przed Parlamentem, który ma wyłączne prawo odwołania Komisji.

Bieżącą działalnością Komisji zajmują się pracownicy Komisji - administratorzy, prawnicy, ekonomiści, tłumacze ustni i pisemni, pracownicy sekretariatów itp. przydzieleni do departamentów zwanych dyrekcjami generalnymi (DG).

Termin „Komisja” może być stosowany do określenia 27 poszczególnych komisarzy, stałych pracowników lub całej instytucji.

Cel

Zadaniem Komisji jest reprezentowanie i ochrona interesów całej Unii. Komisja nadzoruje i wdraża politykę UE w poszczególnych obszarach poprzez:

1. przedstawianie wniosków dotyczących nowych aktów prawnych Parlamentowi i Radzie,

2. zarządzanie budżetem UE i rozdzielanie środków finansowych,

3. egzekwowanie prawa UE (wraz z Trybunałem Sprawiedliwości),

4. reprezentowanie UE na arenie międzynarodowej, na przykład poprzez negocjowanie umów między UE a innymi krajami.

1. Przedstawianie wniosków dotyczących nowych aktów prawnych

Komisja posiada „prawo inicjatywy prawodawczej” - może przedstawiać wnioski dotyczące nowych aktów prawnych służących ochronie interesów UE i jej obywateli. Robi to tylko w tych kwestiach, którymi nie można zająć się skutecznie na szczeblu krajowym, regionalnym lub lokalnym (zasada pomocniczości).

Kiedy Komisja przedstawia wniosek dotyczący danego aktu prawnego, stara się zaspokoić różne interesy w jak najszerszym zakresie. W celu zapewnienia poprawności szczegółów technicznych, Komisja przeprowadza konsultacje z ekspertami za pośrednictwem różnych komitetów i grup. Przeprowadza również konsultacje publiczne.

Departamenty Komisji przygotowują projekt proponowanego nowego aktu prawnego. Jeżeli co najmniej 14 z 27 komisarzy popiera projekt, jest on wysyłany do Rady i Parlamentu. Po poddaniu projektu pod debatę i wprowadzeniu do niego zmian, obydwie instytucje decydują, czy należy go przyjąć jako akt prawny.

2. Zarządzanie budżetem UE i przydział środków finansowych

Wraz z Radą i Parlamentem Komisja określa ogólne i długoterminowe priorytety UE w zakresie wydatkowania środków w „ramach finansowych” UE. Komisja przygotowuje również roczny budżet do zatwierdzenia przez Parlament i Radę oraz nadzoruje sposób wydawania środków finansowych na przykład przez agencje oraz władze krajowe i regionalne. Kontrolę nad zarządzaniem budżetem przez Komisję sprawuje Trybunał Obrachunkowy.

Komisja zarządza finansowaniem polityki UE w poszczególnych obszarach (np. w obszarze rolnictwa i rozwoju wsi) oraz programów takich jak „Erasmus” (wymiana studentów).

3. Egzekwowanie prawa europejskiego

Jako „strażnik traktatów” Komisja kontroluje, czy każde państwo członkowskie prawidłowo stosuje prawo UE.

Jeżeli uzna, że rząd danego kraju nie stosuje się do przepisów prawa UE, Komisja najpierw wysyła oficjalne pismo z wnioskiem o naprawienie problemu. W ostateczności Komisja kieruje daną sprawę do Trybunału Sprawiedliwości. Trybunał może nałożyć kary, a jego orzeczenia są wiążące dla państw członkowskich i instytucji UE.

4. Reprezentowanie UE na arenie międzynarodowej

Komisja występuje w imieniu państw UE na forum organizacji międzynarodowych takich jak Światowa Organizacja Handlu.

Z ramienia UE negocjuje również umowy międzynarodowe takie jak umowa z Kotonu (o pomocy i handlu między UE a rozwijającymi się krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku).

Siedziba

Komisja ma siedzibę w Brukseli i Luksemburgu, posiada również biura (przedstawicielstwa) w każdym państwie UE oraz delegatury w stolicach całego świata.

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UE

Trybunał Sprawiedliwości dokonuje wykładni prawa UE, aby zapewnić jego stosowanie w taki sam sposób we wszystkich państwach UE. Rozstrzyga również spory prawne między rządami Unii a jej instytucjami. Trybunał rozpatruje także sprawy wnoszone przez osoby fizyczne, przedsiębiorstwa lub organizacje, które uważają, że ich prawa zostały naruszone przez instytucje UE.

Skład

W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi po jednym sędzi z każdego państwa UE.

Trybunał wspomaga ośmiu „rzeczników generalnych”, których zadaniem jest przedstawianie opinii w sprawach wniesionych do Trybunału. Zadanie to wykonują publicznie i bezstronnie.

Każdy sędzia i rzecznik generalny jest mianowany na odnawialną sześcioletnią kadencję. Rządy państw UE uzgadniają kandydatury osób, które zamierzają mianować.

Aby wesprzeć Trybunał Sprawiedliwości w rozpatrywaniu dużej liczby wnoszonych do niego spraw i aby zapewnić obywatelom lepszą ochronę prawną, sprawami wniesionymi przez osoby prywatne, przedsiębiorstwa i niektóre organizacje oraz sprawami związanymi z prawem konkurencji zajmuje się Sąd.

Sąd do spraw Służby Publicznej UE orzeka w sporach między Unią Europejską a jej pracownikami.

Rodzaje spraw

Trybunał orzeka we wnoszonych do niego sprawach. Najbardziej powszechnych jest pięć następujących rodzajów spraw:

1. wnioski o orzeczenia w trybie prejudycjalnym - kiedy sądy państw członkowskich zwracają się do Trybunału Sprawiedliwości o dokonanie wykładni danego zagadnienia prawa UE

2. skargi o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom - wnoszone przeciwko rządom państw UE w związku z niestosowaniem prawa UE

3. skargi o stwierdzenie nieważności - przeciwko aktom prawnym UE, które są uznawane za niezgodne z traktatami UE lub prawami podstawowymi

4. skargi na brak działania - przeciwko instytucjom UE, jeśli nie podjęły wymaganej od nich decyzji

5. skargi bezpośrednie - wnoszone przez osoby fizyczne, przedsiębiorstwa lub organizacje przeciwko decyzjom lub działaniom UE.

1.Procedura orzekania w trybie prejudycjalnym

Sądy krajowe w każdym państwie UE są odpowiedzialne za zapewnienie właściwego stosowania prawa UE w danym kraju. Istnieje jednak ryzyko odmiennej interpretacji prawa UE przez sądy w różnych krajach.

Aby temu zapobiec, wprowadzono procedurę „orzeczeń w trybie prejudycjalnym”. Jeżeli sąd krajowy ma wątpliwości co do wykładni lub ważności danego aktu prawa UE, może - a niekiedy musi - zwrócić się o poradę do Trybunału Sprawiedliwości. Poradę tę określa się jako „orzeczenie w trybie prejudycjalnym".

2. Skargi o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom

Komisja może wszczynać takie postępowania, jeżeli sądzi, że państwo członkowskie nie wypełnia zobowiązań, które nakłada na nie prawo UE. Postępowanie takie może wszcząć również inne państwo UE.

W obu przypadkach Trybunał rozpatruje domniemane uchybienie i wydaje wyrok. Jeżeli Trybunał uznaje dane państwo za winne uchybienia, zobowiązuje je do bezzwłocznego naprawienia sytuacji. Jeżeli następnie Trybunał stwierdza, że państwo nie zastosowało się do jego wyroku, może na nie nałożyć karę grzywny.

3. Skargi o unieważnienie

Jeżeli którekolwiek z państw UE, Rada, Komisja lub (pod pewnymi warunkami) Parlament uważają, że dany akt prawa UE jest niezgodny z prawem, mogą zwrócić się do Trybunału o stwierdzenie jego nieważności.

Skargę o stwierdzenie nieważności mogą również wnieść osoby prywatne, które domagają się od Trybunału unieważnienia konkretnego aktu prawnego, ponieważ ma on na nie - jako na osoby fizyczne - bezpośredni negatywny wpływ.

Jeżeli Trybunał stwierdza, że dany akt prawny został przyjęty w niewłaściwy sposób lub nie posiada odpowiedniej podstawy w traktatach, może stwierdzić jego nieważność.

4. Skargi na zaniechanie działania

Traktat zobowiązuje Parlament, Radę i Komisję do podejmowania określonych decyzji w określonych okolicznościach. Jeżeli nie dopełniają one tych zobowiązań, państwa członkowskie, inne instytucje unijne i (pod pewnymi warunkami) osoby fizyczne lub przedsiębiorstwa mogą wnieść do Trybunału skargę w celu oficjalnego odnotowania faktu tego zaniechania.

5. Skargi bezpośrednie

Każda osoba fizyczna lub przedsiębiorstwo, które doznały szkody w wyniku działania lub bezczynności UE lub jej urzędników, może wnieść do Sądu skargę bezpośrednią.

W jaki sposób sprawy są rozpatrywane?

Do każdej sprawy wnoszonej do Trybunału przydzielany jest sędzia i rzecznik generalny.

Postępowanie w sprawie wniesionej do Trybunału składa się z dwóch etapów: procedury pisemnej i procedury ustnej.

1. Procedura pisemna

Najpierw strony postępowania przedstawiają pisemne oświadczenie sędziemu przydzielonemu do sprawy. Następnie sędzia opracowuje sprawozdanie, podsumowując oświadczenia i przedstawiając kontekst prawny sprawy.

2. Procedura ustna

Drugi etap stanowi posiedzenie jawne. W zależności od złożoności sprawy etap ten może się odbywać przed izbą składającą się z trzech, pięciu lub trzynastu sędziów, ewentualnie przed pełnym składem Trybunału. Podczas posiedzenia adwokaci stron wykładają swoje argumenty przed sędziami i rzecznikiem generalnym, którzy mogą zadawać im pytania.

Rzecznik generalny wydaje swoją opinię. Następnie sędziowie odbywają naradę i wydają wyrok.

Rzecznicy generalni muszą wydawać opinię jedynie, jeżeli Trybunał uznaje, że w związku z daną sprawą powstaje nowe zagadnienie prawne. Trybunał nie ma obowiązku zastosowania się do opinii rzecznika generalnego.

Wyroki Trybunału przyjmuje się zwykłą większością głosów i ogłasza na posiedzeniach jawnych. Migawki z posiedzeń są często dostępne w telewizji (Europe by Satellite
).

Rozprawy w Sądzie toczą się według tej samej procedury, z tym wyjątkiem, że rzecznik generalny nie wydaje opinii.

Siedziba: Luxembourg

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY UE

Europejski Trybunał Obrachunkowy kontroluje finanse UE. Jego rola polega na usprawnianiu zarządzania finansami UE i przygotowywaniu sprawozdań na temat wykorzystywania środków publicznych. Trybunał został utworzony w 1975 roku i ma siedzibę w Luksemburgu.

Cel:

Trybunał Obrachunkowy jest uprawniony do weryfikacji (kontroli) każdej osoby lub organizacji dysponującej środkami UE - w ten sposób czuwa nad tym, by pieniądze europejskich podatników były wydawane właściwie. Trybunał często przeprowadza kontrole na miejscu. Ustalenia Trybunału są przedmiotem sprawozdań przekazywanych Komisji oraz rządom krajowym UE.

Trybunał Obrachunkowy nie posiada uprawnień w zakresie egzekwowania prawa. Jeżeli kontrolerzy wykryją nadużycia lub nieprawidłowości, informują o tym OLAF - Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych.

Zadania:

Jednym z kluczowych zadań Trybunału jest przedkładanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie corocznego sprawozdania za poprzedni rok budżetowy (coroczna procedura udzielania absolutorium). Przed podjęciem decyzji w sprawie zatwierdzenia wykonania budżetu przez Komisję Parlament szczegółowo analizuje sprawozdanie Trybunału.

Trybunał wydaje również opinie dotyczące przepisów prawa UE w kwestiach finansowych oraz wspierania działań UE związanych ze zwalczaniem nadużyć.

Kontrolerzy często przeprowadzają inspekcje w instytucjach UE, państwach członkowskich oraz krajach otrzymujących pomoc od UE. Chociaż praca Trybunału w znacznej mierze dotyczy pieniędzy, za które odpowiada Komisja, w praktyce 80% tych dochodów i wydatków pozostaje w gestii organów krajowych.

Skład:

Aby skutecznie wypełniać swoje zadania, Trybunał Obrachunkowy musi zachowywać całkowitą niezależność od pozostałych instytucji, jednocześnie utrzymując z nimi stałe kontakty.

W skład Trybunału wchodzi po jednym członku z każdego państwa UE. Członkowie są mianowani przez Radę na sześcioletnią odnawialną kadencję. Członkowie wybierają spośród siebie prezesa na trzyletnią (również odnawialną) kadencję. W styczniu 2008 roku prezesem został wybrany Vítor Manuel da Silva Caldeira z Portugalii.

Organizacja:

Trybunał Obrachunkowy zatrudnia około 800 osób, w tym zarówno tłumaczy i administratorów, jak i kontrolerów. Kontrolerzy, którzy dzielą się na „grupy kontroli”, przygotowują projekty sprawozdań przyjmowanych przez Trybunał.

EUROPEJSKI KOMITET EKONOMICZNO - SPÓLECZNY

Przedstawiciele europejskich pracodawców, pracowników i innych grup interesu mogą wyrażać swoje opinie w sprawach związanych z UE za pośrednictwem Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES). Komitet jest zgromadzeniem doradczym wydającym opinie skierowane do większych instytucji - w szczególności do Rady, Komisji i Parlamentu Europejskiego. Siedziba: Bruksela

Rola

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny został utworzony w 1957 roku jako forum dyskusyjne w sprawach dotyczących jednolitego rynku. Za pośrednictwem EKES-u europejskie grupy interesu - związki zawodowe, pracodawcy, rolnicy - mogą formalnie wypowiadać się na temat wniosków legislacyjnych UE.

EKES wydaje średnio 170 dokumentów konsultacyjnych i opinii rocznie. Wszystkie opinie są przekazywane organom decyzyjnym Unii, a następnie publikowane w Dzienniku Urzędowym UE.

Członkowie

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny liczy 344 członków reprezentujących grupy interesu ekonomicznego i społecznego z całej Europy. Członkowie są nominowani przez rządy krajów Unii i mianowani przez Radę Unii Europejskiej na odnawialną pięcioletnią kadencję. Członkowie EKES-u nie pobierają wynagrodzenia, lecz otrzymują diety na pokrycie kosztów podróży i zakwaterowania w związku z uczestniczeniem w posiedzeniach.

Członkowie Komitetu należą do jednej z trzech grup:

1. pracodawców,

2. pracowników,

3. różnych grup interesu (np. grup rolników, konsumentów).

Liczba członków z poszczególnych państw zależy od liczby ich ludności:

• Niemcy, Francja, Włochy, Wielka Brytania - 24 członków

• Hiszpania, Polska - 21 członków

• Rumunia - 15 członków

• Belgia, Grecja, Holandia, Portugalia, Austria, Szwecja, Czechy, Węgry, Bułgaria - 12 członków

• Dania, Irlandia, Finlandia, Litwa, Słowacja - 9 członków

• Estonia, Łotwa, Słowenia - 7 członków

• Luksemburg, Cypr - 6 członków

• Malta - 5 członków.

KOMITET REGIONÓW

Komitet Regionów jest organem doradczym reprezentującym lokalne i regionalne samorządy w Unii Europejskiej.

Rola

Zadaniem Komitetu Regionów (KR) jest wyrażanie opinii na temat aktów prawnych UE z perspektywy lokalnej i regionalnej. Komitet czyni to poprzez sporządzanie sprawozdań („opinii”) dotyczących wniosków Komisji.

Komisja, Rada i Parlament są zobowiązane do zasięgania opinii Komitetu Regionów przed przyjęciem decyzji UE w sprawach dotyczących samorządów lokalnych i regionalnych (na przykład w kwestii polityki zatrudnienia, środowiska, edukacji lub zdrowia publicznego).

Członkowie

Komitet Regionów liczy obecnie 344 członków (i tyle samo zastępców) ze wszystkich 27 państw UE.

W wyniku dalszego rozszerzania UE liczba członków (i zastępców) może wzrosnąć maksymalnie do 350 osób.

Członkowie Komitetu i ich zastępcy są mianowani na pięcioletnią kadencję przez Radę działającą na wniosek państw UE. Każdy kraj wybiera swoich członków zgodnie z własną procedurą, jednak skład wszystkich delegacji odzwierciedla polityczną, geograficzną i regionalną/lokalną równowagę w danym kraju.

Członkowie Komitetu są pochodzącymi z wyboru przedstawicielami władz regionalnych lub lokalnych albo pełnią kluczowe funkcje w takich władzach w swoich regionach.

Struktura

Komitet Regionów odbywa w ciągu roku pięć sesji plenarnych, podczas których określa ogólne kierunki polityki i przyjmuje opinie.

W Komitecie działa sześć komisji zajmujących się zagadnieniami z różnych obszarów polityki i przygotowujących opinie poddawane pod dyskusję podczas sesji plenarnych w zakresie:

• spójności terytorialnej,

• polityki gospodarczej i społecznej,

• edukacji, badań naukowych oraz kwestii dotyczących młodzieży,

• środowiska, zmian klimatu i energii,

• obywatelstwa, sprawowania rządów oraz spraw instytucjonalnych i zewnętrznych,

• zasobów naturalnych.

Komitet przyjmuje również rezolucje w sprawach politycznych najwyższej wagi.

W Komitecie Regionów znajdują się przedstawiciele czterech grup politycznych odpowiadających głównym europejskim ugrupowaniom politycznym:

• Europejskiej Partii Ludowej (PPE),

• Partii Europejskich Socjalistów (PSE),

• Grupy Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (ALDE),

• Unii na rzecz Europy Narodów - Przymierze Europejskie (UEN-EA).

Wzmocnienie roli w wyniku ratyfikacji traktatu lizbońskiego

Na mocy traktatu lizbońskiego Komisja Europejska ma obecnie obowiązek zasięgania opinii samorządów regionalnych i lokalnych oraz ich stowarzyszeń w całej UE już na etapie poprzedzającym proces legislacyjny. Komitet Regionów, jako organ reprezentujący samorządy lokalne i regionalne, jest głęboko zaangażowany w tę procedurę.

Komisja jest zobowiązania do ponownego zasięgnięcia opinii Komitetu Regionów po przedstawieniu wniosku legislacyjnego, jeżeli wniosek ten dotyczy jednego z wielu obszarów polityki mających bezpośredni wpływ na samorządy lokalne i regionalne.

Siedziba: Bruksela

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY

Europejski Bank Centralny (EBC) z siedzibą we Frankfurcie nad Menem (Niemcy) zarządza euro - wspólną walutą UE - i zapewnia ochronę stabilności cen w Unii.

EBC odpowiada również za kształtowanie i wdrażanie polityki gospodarczej i pieniężnej UE.

Cele

Europejski Bank Centralny (EBC) jest jedną z instytucji UE. Jego główne cele to:

• utrzymanie stabilnego poziomu cen (kontrola nad inflacją), zwłaszcza w krajach, których walutą jest euro

• utrzymanie stabilności systemu finansowego - poprzez zapewnienie właściwego nadzoru nad rynkami i instytucjami finansowymi.

Bank współpracuje z bankami centralnymi 27 krajów UE. Wszystkie one tworzą Europejski System Banków Centralnych (ESBC).

EBC koordynuje również ścisłą współpracę między bankami centralnymi w strefie euro obejmującej 17 krajów UE, które przyjęły euro jako swoją walutę. Współpracę w tej mniejszej grupie banków określa się mianem „Eurosystemu”.

Zadania

Zadania EBC obejmują:

• ustalanie podstawowych stóp procentowych
  dla strefy euro i kontrolowanie podaży pieniądza,

• zarządzanie rezerwami walutowymi strefy euro oraz w razie potrzeby sprzedaż lub zakup walut, aby utrzymać równowagę kursów wymiany,

• pomaganie organom krajowym w sprawowaniu odpowiedniego nadzoru nad rynkami i instytucjami finansowymi oraz w zapewnieniu sprawnego funkcjonowania systemów płatniczych,

• zezwalanie bankom centralnym w strefie euro na emisję banknotów euro,

• monitorowanie trendów cenowych i ocena związanego z nimi ryzyka dla stabilności cen.

Struktura

Europejski Bank Centralny posiada następujące organy decyzyjne:

• Zarząd - nadzoruje bieżące zarządzanie. Składa się z sześciu członków (prezesa, wiceprezesa oraz czterech innych członków) mianowanych na ośmioletnią kadencję przez przywódców państw strefy euro.

• Rada Prezesów - wytycza politykę pieniężną strefy euro i ustala stopy procentowe, po których banki komercyjne mogą uzyskać środki z EBC. W jej skład wchodzą Zarząd i prezesi 17 banków centralnych krajów strefy euro.

• Rada Ogólna - wspomaga działania koordynacyjne i doradcze EBC oraz pomaga w przygotowywaniu przystąpienia nowych państw do strefy euro. W jej skład wchodzą prezes i wiceprezes EBC praz prezesi banków centralnych wszystkich 27 państw UE.

EBC jest instytucją w pełni niezależną. Ani EBC, ani żaden inny narodowy bank centralny Eurosystemu, ani też żaden z członków ich organów decyzyjnych nie może zwracać się do żadnej instytucji o instrukcje ani przyjmować takich instrukcji. Zasady tej muszą przestrzegać również wszystkie instytucje UE oraz rządy państw członkowskich.

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY

Europejski Bank Inwestycyjny jest własnością 27 państw UE. Bank pozyskuje środki finansowe na rynkach kapitałowych i pożycza je, naliczając niskie stopy procentowe, z przeznaczeniem na projekty służące poprawie infrastruktury, dostaw energii lub norm środowiskowych zarówno w UE, jak i w krajach sąsiedzkich lub rozwijających się.

Rola

Europejski Bank Inwestycyjny wspiera projekty w państwach UE oraz inwestuje w przyszłych państwach członkowskich i w krajach partnerskich.

Bank zamiast wykorzystywać środki z budżetu UE pozyskuje je na rynkach kapitałowych. Pożyczki udzielane są na korzystnych warunkach na projekty zgodne z celami polityki UE.

W 2008 roku EBI zgromadził prawie 60 miliardów euro. EBI prowadzi działalność nienastawioną na zysk i udziela pożyczek, których oprocentowanie jest zbliżone do kosztów pozyskania pieniędzy.

Usługi

• Pożyczki: udzielane na opłacalne programy wydatków lub projekty w sektorze publicznym i prywatnym. Beneficjentami są zarówno duże korporacje, jak i małe przedsiębiorstwa lub samorządy.

• Pomoc techniczna: udzielana przez zespół składający się z ekspertów w dziedzinie ekonomii, inżynierów i specjalistów; stanowi uzupełnienie mechanizmów finansowania EBI.

• Gwarancje: dostępne dla szerokiego grona podmiotów, np. banków, firm leasingowych, instytucji gwarancyjnych, funduszy gwarancji wzajemnych, spółek celowych i innych.

• Kapitał podwyższonego ryzyka: wnioski o kapitał podwyższonego ryzyka należy kierować bezpośrednio do pośrednika.

Udzielanie pożyczek w UE

Około 90% pożyczek jest udzielanych na programy i projekty realizowane w UE.

EBI udziela pożyczek zgodnie z następującymi 6 celami priorytetowymi określonymi w planie operacyjnym Banku:

• spójność i konwergencja,

• wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP),

• zrównoważenie środowiskowe,

• wdrażanie inicjatywy Innowacje 2010 (i2i),

• rozwój transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych (TEN),

• zrównoważony, konkurencyjny i bezpieczny sektor energetyki.

Poza UE

Europejski Bank Inwestycyjny wspiera politykę UE w dziedzinie rozwoju i współpracy w krajach partnerskich.

Aktualne mandaty polityczne obejmują następujące obszary:

• Europa Południowo-Wschodnia

• polityka sąsiedztwa:

• sąsiedztwo w regionie śródziemnomorskim,

• Rosja i sąsiedztwo wschodnie

• kraje rozwijające się i współpracujące:

• Afryka, Karaiby, Pacyfik (oraz kraje i terytoria zamorskie),

• Afryka Południowa,

• Azja i Ameryka Łacińska.

Struktura i organizacja

• Udziałowcy- 27 państw UE

• Zarządzanie - dynamika pracy i obowiązki Rady Gubernatorów, Rady Dyrektorów, Komisji Audytowej i Komitetu Zarządzającego.

• Kontrola i ocena- dbałość o spójność i racjonalność operacji Banku

• Organizacja- departamenty i pracownicy.

Siedziba: Luxemburg

EUROPEJSKI FUNDUSZ INWESTYCYJNY

Europejski Fundusz Inwestycyjny powołano w 1994 roku, by służył pomocą małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP). Jego większościowym udziałowcem jest Europejski Bank Inwestycyjny. Bank wraz z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym tworzą Grupę EBI.

Zadania Funduszu

Europejski Fundusz Inwestycyjny dostarcza kapitał podwyższonego ryzyka małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP), szczególnie tym rozpoczynającym działalność i zajmującym się nowymi technologiami. Wystawia gwarancje kredytowe instytucjom finansowym (takim jak banki) na pożyczki udzielane MŚP.

EFI nie należy do pożyczkodawców: nie udziela bezpośrednich pożyczek ani dotacji przedsiębiorstwom, ani też nie inwestuje bezpośrednio w firmy. Działa natomiast za pośrednictwem banków i innych pośredników finansowych. Korzysta przy tym ze środków własnych bądź powierzonych mu przez EBI lub UE.

Działalność funduszu obejmuje państwa członkowskie Unii, jak również Chorwację, Turcję oraz trzy kraje Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu EFTA (Islandię, Liechtenstein i Norwegię).

Siedziba Luxemburg

EUROPEJSKI RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich bada skargi przeciwko instytucjom, organom, urzędom i agencjom UE.

Rola

Rzecznik Praw Obywatelskich odpowiada na skargi obywateli, przedsiębiorstw i organizacji z UE, pomagając w ujawnianiu przypadków „niewłaściwego administrowania”, w których instytucje, organy, urzędy lub agencje UE naruszają prawo, nie przestrzegają zasad dobrej administracji lub łamią prawa człowieka. Przykłady:

• niesprawiedliwość,

• dyskryminacja,

• nadużywanie władzy,

• brak lub odmowa udzielenia informacji,

• nieuzasadniona opieszałość,

• nieprawidłowe procedury.

Rzecznik wszczyna dochodzenia na podstawie skarg lub z własnej inicjatywy. Jest całkowicie niezależny i nie przyjmuje poleceń od żadnego rządu ani żadnej organizacji. Raz do roku rzecznik przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z działalności.

Wybór

Rzecznik jest wybierany przez Parlament na odnawialną pięcioletnią kadencję. W styczniu 2010 roku, na okres pięciu lat ponownie wybrano byłego krajowego rzecznika praw obywatelskich w Grecji Nikiforosa Diamandourosa.

Jak złożyć skargę do Rzecznika?

Osoba niezadowolona z działania instytucji, organu, urzędu lub agencji UE powinna najpierw zwrócić się do nich o naprawienie sytuacji. Jeżeli to nie poskutkuje, można złożyć skargę do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.

Skargę do Rzecznika należy wnieść w ciągu dwóch lat od momentu, gdy skarżący dowie się o wystąpieniu danego problemu. Skarżący musi ujawnić swoją tożsamość oraz jednoznacznie wskazać, której instytucji lub którego organu skarga dotyczy i na czym polega problem. Można zażądać zachowania poufności skargi.

Czym nie zajmuje się Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich?

Rzecznik nie może prowadzić dochodzeń w sprawach:

• skarg przeciwko władzom krajowym, regionalnym lub lokalnym w państwach UE (resorty rządowe, agencje państwowe i samorządy terytorialne), nawet jeżeli skargi dotyczą spraw związanych z UE,

• działań krajowych sądów lub rzeczników praw obywatelskich - Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich nie jest organem odwoławczym od decyzji podjętych przez te instancje,

• skarg przeciwko przedsiębiorstwom lub osobom fizycznym.

Co dzieje się po wniesieniu skargi?

Rzecznik może rozwiązać problem skarżącego poprzez zwykłe poinformowanie instytucji, organu, urzędu lub agencji, których dotyczy skarga. Jeżeli jednak to nie wystarczy, Rzecznik będzie dążył do rozwiązania polubownego, które naprawia zaistniałą sytuację i zadowala skarżącego.

Jeżeli te działania nie poskutkują, Rzecznik może wystosować zalecenia do instytucji, której dotyczy skarga. Jeżeli instytucja ta nie przyjmuje jego zaleceń, Rzecznik może przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu specjalne sprawozdanie, w wyniku którego Parlament w razie potrzeby może podjąć niezbędne działania na szczeblu politycznym.

Gdy Rzecznik nie może zająć się daną skargą - na przykład jeśli skarga była już przedmiotem postępowania sądowego - podejmuje wszelkie starania, aby skierować skarżącego do właściwego organu, który może mu pomóc.

Siedziba: Strasbourg

EUROPEJSKI INSPEKTOR OCHRONY DANYCH

Stanowisko Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (EDPS) ustanowiono w 2001 r. Inspektor dba o to, by wszystkie instytucje i organy UE szanowały prawo obywateli do prywatności przy przetwarzaniu ich danych osobowych.

Zadania Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (EIOD)

Przy przetwarzaniu danych osobowych umożliwiających zidentyfikowanie danego obywatela instytucje UE muszą szanować jego prawo do prywatności. Zadaniem EIOD jest dbałość o to, by właśnie tak postępowały, jak również doradzanie im w kwestiach związanych z przetwarzaniem danych osobowych.

Pojęcie „przetwarzania danych” obejmuje operacje takie jak zbieranie informacji, ich zapis i przechowywanie, odszukiwanie, przesyłanie lub udostępnianie innym osobom, jak również zastrzeganie dostępu, usuwanie lub niszczenie danych.

Wszystkie one podlegają surowym zasadom postępowania. Dla przykładu, instytucjom i organom UE nie wolno przetwarzać danych osobowych ujawniających rasę lub pochodzenie etniczne osoby, jej opinie polityczne, religię lub poglądy filozoficzne czy też przynależność do związków zawodowych. Nie wolno im również przetwarzać danych dotyczących sytuacji zdrowotnej lub życia płciowego konkretnych osób, o ile nie jest to niezbędne dla celów medycznych. Jednak nawet wówczas dane muszą być przetwarzane przez pracownika służby zdrowia lub inną osobę związaną przysięgą do zachowania tajemnicy zawodowej.

EIOD współpracuje z Urzędnikami ds. Ochrony Danych we wszystkich instytucjach i organach UE w celu zapewnienia właściwego stosowania zasad poszanowania prywatności.

W 2009 roku Europejskim Inspektorem Ochrony Danych ponownie mianowano Petera Hustinxa. Stanowisko jego zastępcy powierzono Giovanniemu Buttarelli. Ich mandat wygasa w styczniu 2014 r.

Jak skorzystać z pomocy Inspektora Danych?

Obywatel, który ma powody sądzić, że jedna z instytucji lub organów UE naruszyła jego prawo do prywatności, powinien w pierwszej kolejności zwrócić się bezpośrednio do osób przetwarzających jego dane osobowe. W przypadku, gdy wynik nie jest zadowalający, należy się skontaktować z właściwym inspektorem ochrony danych (lista inspektorów jest dostępna na stronie EIOD). Ten bada wniesioną skargę i informuje skarżącego w możliwie najkrótszym terminie, czy ją podtrzymuje - a jeśli tak, to w jaki sposób problem zostanie rozwiązany. Inspektor może na przykład nakazać skarżonej instytucji lub organowi poprawienie, zastrzeżenie, usunięcie lub zniszczenie danych osobowych, które poddano nieprzepisowemu przetwarzaniu.

Jeśli skarżący nie zgadza się z opinią Inspektora, może wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości.

INNE ORGANY EUROPEJSKIE

Europejska Szkoła Administracji

Europejska Szkoła Administracji została utworzona w dniu 10 lutego 2005 r. Do zadań szkoły należy zapewnianie pracownikom UE szkoleń w określonych dziedzinach. Podstawową charakterystyką szkoły jest to, że organizowane przez nią kursy są otwarte dla pracowników wszystkich instytucji UE, co przyczynia się do upowszechniania wspólnych wartości, propagowania lepszego zrozumienia wśród pracowników instytucji oraz osiągania efektu skali. Szkoła ściśle współpracuje z departamentami szkoleniowymi wszystkich instytucji, by dzięki temu uniknąć powielania wysiłków.

Europejski Urząd Doboru Kadr

Europejski Urząd Doboru Kadr zajmuje się rekrutacją dla potrzeb instytucji i innych jednostek UE. Jego zadaniem jest rozpisywanie i prowadzenie konkursowych egzaminów dla kandydatów na pracowników wszystkich instytucji unijnych. Rekrutacja przebiega dzięki niemu sprawniej, niż gdyby każda z instytucji prowadziła osobne konkursy. Roczny budżet EPSO sięga 21 mln euro - to o 11% mniej, aniżeli wynosiły unijne koszty rekrutacji przed jego powołaniem.

Urząd Publikacji (OP)

Pełna nazwa: Urząd Publikacji Unii Europejskiej. Działa on w charakterze wydawnictwa instytucji unijnych, wydając i rozpowszechniając wszelkie oficjalne publikacje - czy to drukiem, czy w formie elektronicznej.

Zespół reagowania na incydenty komputerowe (CERT)

Zadaniem zespołu jest wspomaganie ochrony systemów informatycznych instytucji UE przed zagrożeniami. W tym celu CERT wspiera służby poszczególnych instytucji UE odpowiedzialne za bezpieczeństwo informatyczne, a także współpracuje ze swoimi odpowiednikami z sektora publicznego w państwach członkowskich.

CERT ustanowiony został 1 czerwca 2011 r. Przez pierwszy rok funkcjonować będzie jako projekt pilotażowy - pełną operacyjność osiągnie prawdopodobnie w 2012 r., będzie to jednak zależeć od wyników oceny działalności na wstępnym etapie.

Agencje i organy zdecentralizowane

Agencje i organy zdecentralizowane UE można podzielić na kilka kategorii.

• Agencje i organy regulacyjne
  Zadanie wspierania państw UE i ich obywateli spoczywa na wyspecjalizowanych i zdecentralizowanych agencjach UE. Powstały one w odpowiedzi na dążenie do umieszczenia organów UE na terenie różnych państw członkowskich i potrzebę sprostania nowym zadaniom natury prawnej, technicznej bądź naukowej. Do agencji i organów regulacyjnych zalicza się:

• Agencje zajmujące się poszczególnymi obszarami polityki UE

• Agencje ds. wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony

• Agencje ds. współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych

• Agencje i organy Euratomu
  Organy te utworzono, aby umożliwić osiągnięcie celów określonych w Traktacie ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM). Celem traktatu jest koordynacja programów naukowo-badawczych państw członkowskich w zakresie pokojowego wykorzystania energii jądrowej, udostępnienie zasobów wiedzy oraz infrastruktury i środków finansowych przeznaczonych na działania w tej dziedzinie, a także zapewnienie wystarczającej ilości energii jądrowej i bezpieczeństwa jej dostaw.

• Agencje wykonawcze
  Agencje wykonawcze to organizacje ustanowione zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 58/2003 (Dz.U. 11 z 16.1.2003)
  w celu powierzenia im niektórych zadań odnoszących się do zarządzania jednym lub więcej programami wspólnotowymi. Agencje te powołane są na czas określony. Muszą się znajdować w miejscu siedziby Komisji Europejskiej (Bruksela lub Luksemburg).

• Organy nadzoru finansowego
  W styczniu 2011 r. ustanowiono trzy europejskie organy nadzoru, aby zapobiegać pojawieniu się zagrożeń, które mogłyby doprowadzić do zachwiania stabilności całego systemu finansowego.

Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) jest niezależnym, zdecentralizowanym organem UE, który łączy najlepsze zasoby naukowe, biznesowe i akademickie na rzecz zwiększenia zdolności innowacyjnych Unii Europejskiej.

1

---