streszczenie Strelau Psychologia Różnic Indywidualnych rozdz 9 1

9.1

Do dziś posługujemy się nazwami czterech typów temperamentu:

-sangwinika

-flegmatyka

-choleryka

-melancholika,

Które mają swoje źródło w starożytnej typologii Hipokratesa – Galena. Stanowi pierwowzór koncepcji osobowości, które źródła różnic indywidualnych upatrują w mechanizmach biologicznych.

Arystoteles podkreślał różnice w kompetencjach obywateli w zależności od funkcji jakie pełnili. Wyróżnił 6 klas (typów) : rolnicy, rzemieślnicy, żołnierze, patrycjusze, kapłani i sędziowie.

Charakterystyczne dla PRI jest to, że do opisu osobowości, w tym temperamentu, posługujemy się pojęciem cechy, jeżeli chodzi o inteligencję pojęciem zdolności.

„Czynnik” jako bardziej ogólny konstrukt, pochodna obu wyżej wymienionych.

9.2 PARADYGMAT BADAŃ I PODSTAWOWE KATEGORIE OPISOWE RÓŻNIC INDYWIDUALNYCH.

POCZĄTKI PRI.

Karol Darwin dopatrywał się w różnicach indywidualnych jednego z głównych źródeł selekcji naturalnej i adaptacji do środowiska.

„są one często dziedziczone i dostarczają materiału dla doboru naturalnego.”

Twórca PRI – Francis Galton. Posługiwał się metodą drzewa genealogicznego dla badania różnic indywidualnych osób wybitnie uzdolnionych. Wynik badań- im bliższe osoby były porównywane do os.genialnej tym częściej występują wśród nich os.wybitnie uzdolnione.

„dziedziczność czy środowisko?”

Galton opowiedział się za dziedzicznością.

W laboratorium dokonywano pomiaru charakterystyk psychomotorycznych: progi wrażliwości, percepcja kolorów, siła reakcji motorycznych. Wyniki tych badań to pierwsze próby ilościowej charakterystyki różnic indywidualnych.

James Catell - jako pierwszy zastosował testy do pomiaru różnic indywidualnych. I jako pierwszy użył terminu test umysłowy. Jego opis jak prowadzić badania testami stanowi prototyp standaryzacji warunków badania.

Charles Spearman – na podstawie własnych badań stwierdził ,że za poziom wykonywania czynności odpowiada jeden czynnik ogólny, który nazwał inteligencją ogólną. Wprowadził analizę czynnikową.

Hermann von Ebbinghaus w badaniach nad pamięcią posługiwał się stworzonym przez siebie testem luk (uzupełnień), który traktuje się jako zwiastun skali inteligencji Bineta.

Iwan Pawłow

-przypadkowe zajęcie się temperamentem

-różnice w procesie warunkowania oraz w reakcji na stres

-stworzył typologię układu nerwowego, którą traktował jako fizjologiczną interpretację czterech temperamentów Hipokratesa-Galena.

Alfred Binet wraz z Theodorem Simonem opracował w 1905r. pierwszą skalę inteligencji. Jest autorem terminu wiek umysłowy ,dzięki któremu możliwe było wprowadzenie pojęcia ilorazu inteligencji.

Inteligencja przejawia się w złożonych procesach psychicznych, nie da się sprowadzić do prostych reakcji psychomotorycznych.

William Stern wprowadził pojęcie ilorazu inteligencji, rozumianego jako iloraz wieku umysłowego i wieku życia (pomnożony przez 100). W 1900r. opublikował książkę i tą datę uważa się za początek Psychologii Różnic Indywidualnych jako dyscypliny naukowej.

Inteligencja jako ogólna zdolność jednostki do radzenia sobie w nowych sytuacjach, umiejętność przystosowania się do zmieniających się okoliczności.

PRZEDMIOT BADAŃ PSYCHOLOGII RÓŻNIC INDYWIDUALNYCH.

Różnice indywidualne: polegają na tym ,że jednostki należące do tej samej populacji różnią się między sobą pod względem porównywanych charakterystyk fizycznych i psychicznych.

Są zjawiskiem powszechnym, są niepowtarzalne oraz uniwersalne (indywidualność).

Uniwersalność natury ludzkiej, uwarunkowana specyficznym dla człowieka wyposażeniem genetycznym, zapewnia charakterystyczną dla gatunku ludzkiego adaptację psychologiczną, z drugiej strony genetycznie zdeterminowana niepowtarzalność jest kluczem do zrozumienia indywidualnie specyficznych form tej adaptacji.

Przedmiotem zainteresowania PRI są jedynie te zachowania i zjawiska psychiczne, które cechuje względna stałość o których możemy przewidywać lub obserwować przez dłuższy czas w niezmienionej formie (w miesiącach) : inteligencja, zdolności specjalne, osobowość, w tym temperament, oraz style funkcjonowania jednostki, zwłaszcza style poznawcze.

CECHA I ZBLIŻONE DO NIEJ KONSTRUKTY JAKO PODSTAWOWE KATEGORIE OPISU RI.

Do psychologii osobowości pojęcie cechy wprowadził Gordon Allport. Traktował osobowość jako niepowtarzalną strukturę cech o właściwościach motywacyjnych.

Cecha- wspólna dla wszystkich ludzi predyspozycja do reagowania w określony sposób – podejście uniwersalne/ nomotetyczne

Dyspozycja osobista – niepowtarzalna, specyficzna dla jednostki predyspozycja do reagowania w określony sposób. – podejście indywidualne / idiograficzne.

Allport był zwolennikiem podejścia idiograficznego.

W tradycyjnej psychologii – cecha jako niezmienna, dziedzicznie zdeterminowana predyspozycja do odpowiednich zachowań. Przypisywano jej od początku spójność czasową (stałość) oraz spójność sytuacyjną (czyli jej ujawnianie się niezależnie od specyfiki sytuacji). <-mocno krytykowane przez badaczy osobowości i inteligencji o orientacji poznawczej i społecznej.

Walter Mischel – krytyka teorii osobowości opartych na koncepcji cech.

Cecha, która odnosi się do różnic między zachowaniami porównywanych osób, jest po prostu etykietą dla stałych różnic indywidualnych w zachowaniu.

Cecha jako konstrukt osobowości, stosowany w celu wytłumaczenia spójności sytuacyjnej zachowania, nie musi realnie istnieć.

Seymour Epstein – wykazał ,że spójność czasowa (stałość), jak i spójność sytuacyjna cech ujawni się w wyniku agregacji dokonanych pomiarów, dzięki czemu możliwe będzie uzyskanie wysoce rzetelnych i trafnych pomiarów cechy.

Krytyka cech -> rozwój interakcjonizmu ( pogląd, że wkład w różnice indywidualne w zachowaniu ma nie tylko osoba/cecha i nie tylko środowisko ,ale też interakcja między nimi). Rola interakcji jest bezsprzeczna, lecz nie jest tak wielka jak oczekiwali interakcjoniści.

NEXT 9.2.3.2


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zagadnienia do zajęć poświęconych regulacyjnej teorii temperamentu Strelaua, Psychologia, różnice in
PRI-streszczenie, Psychologia różnic indywidualnych, psychologia różnic indywidualnych(1)
Psychologia Różnic Indywidualnych [Strelau Skrypt]
Strelau PRI - uzupełnione, Studia, Psychologia UW - materiały do zajęć, UWPsych - Psychologia różnic
Famous people in PRI, - OBLIGATORY -, Psychologia różnic indywidualnych
PSYCH RNIC INDYW W2, Psychologia różnic indywidualnych
Test 2009, Psychologia różnic indywidualnych
10.Necka rozdzial 6, Psychologia USWPS Warszawa, Psychologia różnic indywidualnych
Szymura, II ROK, SEMESTR II, psychologia różnic indywidualnych, opracowania
rr RĂłznice Indywidualne Wszytskie pytania, Studia, Psychologia, SWPS, 2 rok, Semestr 04 (lato), Psy
Nęcka r. 6, II ROK, SEMESTR II, psychologia różnic indywidualnych, opracowania
pytania forum-2009-2010, Psychologia różnic indywidualnych(1)
Współczesne teorie temperamentu, Psychologia różnic indywidualnych, psychologia różnic indywidualnyc
S6 Psychologia róznic indywidualnych wykład 7 20130504, Notatki RI
Skrypt(2), II ROK, SEMESTR II, psychologia różnic indywidualnych, opracowania
Psychologia różnic indywidualnych wykłady z neta
Psychologia osobowości Psychologia różnic indywidualnych Marszał Wiśniewska wykład Zdolnośc

więcej podobnych podstron