Polityka społeczna i zdrowotna – wykłady
23.02.15r.
Pomoc społeczna:
Katalog dóbr ( zasiłki, pomoc w naturze, usługi) świadczony przez właściwe organizacje, przede wszystkim publiczne, osobom, które znajdują się w trudnej sytuacji życiowej i w związku z tym potrzebują pomocy
Zdegeneralizowana funkcja polityki społecznej prowadzonej przede wszystkim przez państwo, której celem jest osiąganie stanu określonego jako dobrobyt lub dobrostan obywateli; państwo pomaga swoim obywatelom, interweniuje za pomocą usług społecznych: ochrony i opieki zdrowotnej, oświaty, mieszkalnictwa, zatrudnienia, zabezpieczenia społecznego ( tj. zabezpieczenia dochodów), oraz instytucji samej pomocy społecznej – jedna z podstawowych instytucji społecznych, pełni istotne, właściwe sobie funkcje w celu utrzymania ładu i integracji systemu społecznego
Polityka społeczna polega na podzieleniu tego, czym dysponuje państwo, aby żadna z grup społecznych nie czuła się zanadto pokrzywdzona.
Bezpieczeństwo socjalne – realne gwarancje zaspokojenia potrzeb socjalnych jednostek i rodzin, stan wolności od niedostatku, bądź obniżenia poziomu życia spowodowanego głównie tzw. Ryzykiem socjalnym (np. utrata możliwości zarobkowania, choroba, inwalidztwo, starość, bezradność) oraz innymi zdarzeniami losowymi.
Realizacji bezpieczeństwa społecznego służy ogół urządzeń socjalnych, prawnych, materialnych i instytucjonalnych, chroniących spokój, pracę, życie, zdrowie i mienia obywateli.
Bezpieczeństwo socjalne jest podatkowym celem… (sprawdzić w necie)
Bezpieczeństwo socjalne ma aspekt materialny i społeczny. Istotą strony materialnej jest zapewnienie każdemu obywatelowi niezbędnych środków. Istotą strony społecznej jest spokój systemu prawa zapewniający ład w strukturach społecznych; system uruchamiający procedury postępowania w przypadkach, gdy jednostka znajduje się w trudnej sytuacji życiowej.
Bezpieczeństwo socjalne wiąże się ściśle z bezpieczeństwem publicznym, spokojem, kulturą życia zbiorowego.
Modele pomocy społecznej:
Rezydualny – potrzeby są postrzegane jako coś absurdalnego; pomoc społeczna wkracza, gdy podstawowe mechanizmy dystrybucji dóbr i usług (tj. rynek i rodzina) nie spełniają swoich zadań, a indywidualne zasoby uległy wyczerpaniu; doświadczamy problem i otrzymywana pomoc stygmatyzującą; pomoc ma charakter doraźny i jest wycofywana, gdy tylko jest to możliwe; nacisk kładzie się na ratownictwo, a świadczenia są dystrybuowane selektywnie; zakłada się odpowiedzialność jednostki za swój los.
Instytucjonalny – potrzeby jako naturalny efekt industrializacji; problemy wynikają ze złożoności współczesnego życia; pomoc jest udzielana zanim nastąpi kryzys; pomoc jest zinstytucjonalizowanym kanałem redystrybucji; przeżywanie trudności i korzystanie z pomocy nie stygmatyzuje; pomoc może być permanentne; nacisk kładzie się na zapobieganie i rehabilitację; świadczenia dystrybuowane są wszystkim potrzebującym; generalnie zakłada się odpowiedzialność społeczeństwa za los jednostki.
Przedmiot polityki społecznej i zabezpieczenia społeczne.
Ryzyka społeczna jako kryteria wyróżniania/ podstawa typologii zabezpieczeń społecznych.
Zabezpieczenia społeczne jako systemy neutralizowania ryzyk społecznych:
Państwowe/publiczne
Wielorynkowe/ prywatne
02.03.15r.
Polityka – wg Arystotelesa – sztuka rządzenia państwem, do której niezbędne są wiedza, umiejętności i predyspozycje psychiczne.
Wg politologii amerykańskiej – polityka to sztuka bycia wybieranym (zdobywania władzy).
Polityka społeczna – wszelkie działania zmierzające do polepszenia całokształtu warunków życiowych ludności (E.Rosset).
Podstawowe dziedziny polityki społecznej:
ludnościowa i rodzinna
Zatrudnienia, płac, warunków i ochrony pracy
Mieszkaniowa
Ochrony zdrowia
Oświatowa
Kulturowa
Zabezpieczenia społecznego
Ryzyka i systemy zabezpieczeń:
Ryzyko utraty zdrowia – system ochrony zdrowia
Ryzyko starości – system emerytalny
Ryzyko niepełnosprawności – system rentowy
Ryzyko biedy, ubóstwo – system opieki/ochrony zdrowia
Ryzyko bezdomności – system mieszkaniowy
Ryzyko wykluczenia – system powszechnej oświaty, edukacji, kultury
Ryzyko bezrobocia – system zatrudnienia
Ryzyko śmierci (żywiciela) – system zapomogowo-socjoalno-rentowy
Ryzyko niezdolności do pracy – system ochrony socjalnej
Ryzyko niedołęstwa starczego – system opiekuńczy
Ryzyko niezdolności do samodzielnej egzystencji – system pielęgnacyjno- opiekuńczy
Ryzyko macierzyństwa – system opieki nad matką i dzieckiem
Ryzyko wypadku przy pracy – system zapomogowo-rentowy (PEFRON)
Ryzyko nagłych wypadków – system zapomogowo- pożyczkowy
Polityka zdrowotna na świecie zależy od:
- zmian demograficznych
- postępu technologicznego i cywilizacyjnego
Głównym celem systemu ochroy zdrowia jest zapewnienie bezpieczeństwa przez ryzykiem utraty zdrowia.
Reformy systemu po 1989r. (polityka, polityka społeczna, p. zdrowotna, system ochrony zdrowia) :
1991 – ustawa o ZOZach
1999 – ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym
1999 – reforma administracji publicznej
1999 – przekazanie samodzielnych, publicznych ZOZów jednostkom samorządu terytorialnego
2003 – kasy chorych zastąpione NFZ
Uczestnicy systemu ochrony zdrowia:
- świadczeniobiorcy i pacjenci
- świadczeniodawcy i podmioty lecznice, apteki, praktyki lekarskie itd.
- płatnik NFZ
- organy kontroli i nadzoru: PIS, Inspekcja Farmaceutyczna itd.
- Ministerstwo Zdrowia
Od 2005r. :
Ministerstwo Zdrowia
Narodowy Fundusz Zdrowia
Administracja samorządowa
Ministerstwo Zdrowia:
Prowadzenie polityki zdrowotnej państwa
Duże instytucje kapitałowe
Nauki medyczne i kształcenie w zawodach medycznych
Wdrażanie narodowych programów zdrowotnych
Szkolenia personelu medycznego
Funkcje nadzoru nad GIS, GIF
Narodowy Fundusz Zdrowia:
Finansowanie ubezpieczonym świadczeń zdrowotnych
Zarządzanie środkami finansowymi
Zawieranie umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych ze świadczeniodawcami
Administracja samorządowo:
Szczeble: gmina, powiat, województwo
Strategia i planowanie zgodnie z potrzebami zdrowotnymi regionu
Promocja zdrowia
Prowadzenie podmiotów leczniczych
Wykład 3
09.03.2015 r.
Zabezpieczenia społeczne
Kompleksowy system pomocy gwarantujący wszystkim obywatelom (bez wyjątków) wolność od niedostatku.
Od II wojny światowej w większości krajów zabezpieczenia społeczne przyjęło charakter powszechny (podmiotowy i przedmiotowy).
Odpowiedzialność państwa za zaspokojenie potrzeb człowieka (wszystkich obywateli).
O powszechności tej idei najlepiej świadczą:
Konwencja MOP Nr 102 z 1952 r. (o normach minimalnego zaopatrzenia społecznego)
Europejska karta Społeczna z 1961 r.
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ z 1966 r.
Konstytucja RP (1997) – art. 67: prawo do z.s. przysługuje: w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego (…) również obywatelom pozostającym bez pracy nie z własnej woli i nie mającym innych środków utrzymania.
Rozumienie pojęcia „zabezpieczenia społecznego” a tym samym też zakresy danych systemów zabezpieczenia są różne:
W USA – jedynie te programy, które reguluje Social Security Act 1935r. ( ubezpieczenia emerytalno-rentowe, z wyłączeniem ubezpieczeń od bezrobocia i pomocy społecznej)
W Wielkiej Brytanii – również ubezpieczenie od bezrobocia, zasiłki rodzinne i pomoc społeczna
W niektórych krajach Ameryki Łacińskiej – również szkolenia zawodowe, programy kulturalne i rekreacyjne
Generalnie jest to pojęcie odnoszące się do : różnych rodzajów ubezpieczenia społecznego, świadczeń o charakterze zaopatrzeniowym, pomocy społecznej, ochrony zdrowia, rehabilitacji niepełnosprawnych, niektóre rodzaje ubezpieczeń osobowych i majątkowych ludności ( np. rolników, stypendia dla studentów ).
Zabezpieczenie społeczne bywa utożsamiane z zabezpieczeniem socjalnym lub wręcz bezpieczeństwem socjalnym (social security).
Rozróżnienie:
Bezpieczeństwo socjalne – stan wolności od zagrożeń, których skutkiem jest brak lub niedostatek środków utrzymania, tj. niedostateczny poziom środków pieniężnych , brak odpowiedniej opieki ( ze względu na stan zdrowia lub określoną obiektywną sytuację).
Bezpieczeństwo społeczne – stan wolności od niedostatku materialnych środków utrzymania i istnienie realnych gwarancji pełnego rozwoju psychospołecznego jednostek, tj. gwarancji odpowiednich do tego rozwoju warunków społecznych, politycznych i ekonomicznych.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego i społecznego tworzone są systemy zabezpieczenia społecznego (socjalnego).
Polityka społeczna vs. Socjalna
P. socjalna: środki, metody działania i instytucje, które służą wywieraniu bezpośredniego wpływu na materialne warunki życia, a przede wszystkim na poziom dochodów pieniężnych ludzi czy gospodarstw domowych, w tym szczególnie tych o niskich zarobkach lub pozbawionych ich w ogóle. Na p.s. składają się zabezpieczenie społeczne, polityka podatkowa, regulacja płacy minimalnej, preferencje kredytowe.
Bezpieczeństwo społeczne
Social security – a system r the theory and legislation behind it, whereby individual members of the community can Mount on some degree of care and protection provided by the community as a whole (e.g. health insurance or unemployment and retirement benefits).
Bezpieczeństwo publiczne
“ogół warunków I instytucji chroniących życie, zdrowie i mienie obywateli oraz majątek ogólnonarodowy, ustrój i suwerenność państwa przed zjawiskami groźnymi dla ładu prawnego: obowiązek ochrony bezpieczeństwa publiczne spoczywa na wszystkich organach państwowych, społeczeństwie i na obywatelach; we wszystkich państwach istnieją specjalne organy powoływane do ochrony bezpieczeństwa publicznego ( i porządku publicznego ); w Polsce od 1990 funkcję tę spełnia m.in. Policja i Urząd Ochrony Państwa, nad którymi nadzór sprawuje minister spraw wewnętrznych.
Zabezpieczenie społeczne
Cel ogólny – bezpieczeństwo (stan równowagi) – cele, przedmiot, zakres, rodzaje
Bezpieczeństwo społeczne
B. socjalne
B. publiczne
B. wewnętrzne (państwa)
B. zewnętrzne (państwa)
B. zbiorowe (międzynarodowe, regionalne)
B. i higiena pracy
Pojęcia bezpieczeństwa wiąże się z rykiem. Ryzyko jest stałe. Celem jest bezpieczeństwo, czyli utrzymywanie stanu równowagi.
Bezpieczeństwo = ryzyko + przeciwdziałanie temu ryzyku
Polityka życia publicznego dotyczy działań w zakresie równoważenia między zagrożeniami i środkami przeciwdziałania tym zagrożeniom. Polityka jest sposobem neutralizacji ryzyka. Składa się z :
P. zarządzania zmianą społeczną
P. prorodzinna
P. demograficzna
P. społeczna
P. socjalna
P. zdrowotna
P. kulturalna
P. oświatowa
P. zatrudnienia
P. kultury fizycznej
P. wychowania obywatelskiego
P. powszechnych zabezpieczeń od (…)
P. wychowania gospodarczego (stosunek do pracy, rola pracy itd.)
Ryzyko socjalne - zdarzenia losowe lub inne zdarzenia, których wystąpienie wywołuje podjęcie odpowiednich działań w ramach zabezpieczenia społecznego. Chodzi tu przede wszystkim o te zdarzenia, które powodują utratę lub zmniejszenie możliwości zdobywania środków utrzymania własną pracą czy też skutkują niedostosowaniem wysokości dochodów do potrzeb rodzin.
Do grona typowych ryzyk socjalnych zalicza się:
Podeszły wiek
Chorobę
Kalectwo
Wypadek przy pracy
Chorobę zawodową
Śmierć żywiciela rodziny
Utratę pracy
Urodzenie i wychowywanie dziecka
Przy czym ryzyka społeczne nie jest samo wystąpienie danego zdarzenia, a jego skutki dla możliwości zdobywania dostatecznej ilości środków utrzymania.
Ogień nie jest ryzykiem, jest DRAJWEREM :D ryzyka. Dopiero pożar stanowi ryzyko.
Ryzyka społeczne to prawdopodobieństwo realizowania się zdarzeń społecznie niepożądanych:
- strat ( szkód gospodarczych, materialnych).
Ryzyko jako uniwersalna kategoria opisu zagrożeń społecznych, gospodarczych, w życiu publicznym i/ub indywidualnym w społecznej makro- i mikroskali.
Ryzyko jako uniwersalna kategoria operacjonalizacji i instrumentalizacji działań neutralizujących zagrożenia.
Wydawnictwo Difin 2014 lub 2013, pod redakcją Wandy Sułkowskiej „Rynek ubezpieczeń…” – przeczytać I rozdz. Romuald Holly
16.03.2015r.
Modele polityki społecznej:
Realnie funkcjonujące
Postulatywne (abstrakcyjne wzorce)
Głównie dotyczą welfare state (jako praktyki polityki społecznej).
P.Titmuss (1975)
Kryterium: relacje między polityką społeczną a gospodarką rynkową.
- model rezydualny/marginalny
- model motywacyjny/służbowy/wydajnościowy – odmienny od rezydualnego, ponieważ tutaj polityka społeczna polega na stymulowaniu ludzi, aby byli bardziej zapobiegliwi, aby troszczyli się o siebie i swoje potrzeby. Utożsamiany z modelem ubezpieczeniowym. Przewidujemy co złego może nam się stać ( w ten sposób się ubezpieczając ).
- model instytucjonalno-redystrybucyjny – mamy dobra, które są redystrybuowane pomiędzy potrzebujących (ile komu się należy, jest to zależne od przyjętego w danym państwie kryterium).
W Polsce mamy model ubezpieczeniowy, który tak naprawdę jest redystrybucyjny.
N.Furmiss i D. Tilton (1977)
Kryterium: zakres I formy ingerencji państwa w grę sił wolnorynkowych.
- model państwa pozytywnego
- model państwa bezpieczeństwa socjalnego
- model państwa dobrobytu społecznego
G. Espring- Andersen (1990)
- reżim liberalny
- reżim konserwatywno-korporacyjny
- reżim socjaldemokratyczny
Arystoteles – Polityka
Człowiek jest „zwierzęciem politycznym” (istotą społeczną, żyjącą w politycznie zorganizowanej wspólnocie).
Polityka – sztuka kontrolowania i uzgodnienia interesów różnych grup społecznych.
Max Weber – Polityka jako zawód i powołanie (Kraków, 1998)
Polityka –„(…) dążenie do udziału we władzy lub do wywierania wpływu na podział władzy czy to między państwami, czy też w obrębie państwa między grupami ludzi, jakie ono obejmuje. Str.56
Polityka ma zapobiec wojnie.
Webster’s Seventh New ….
Policy:
Roztropność lub mądrość w kierowaniu sprawami; postępowanie lub procedura postępowania w odniesieniu przede wszystkim do interesu materialnego
Określona opcja lub metoda działania dobrana spośród dostępnych możliwości, uwzględniająca konkretne warunki działania, będąca dyrektywą oraz wyznaczająca bieżące i przyszłe decyzje.
Politics:
Sztuka lub nauka rządzenia; sztuka lub nauka zajmująca się prowadzeniem działalności rządowej lub wpływaniem na tę działalność; sztuka lub nauka dotycząca uzyskiwania i utrzymywania kontroli nad rządem
Polityczne działania, praktyki oraz cele i metody tych działań
Ogół złożonych relacji między ludźmi a społeczeństwem
Nauka o polityce społecznej a polityka społeczna
Geneza: Francja – politique socjale (Ch. Fourier 1722-1837), Niemcy 1865-89 (wpływ Hegla):
Państwowa geneza społeczna
Państwowa pomoc społeczna
Ubezpieczenia społeczna
Przyczyny i skutki pauperyzacji
Kameralizm
Współcześnie:
Ang. Social administration social Policy
Am. Public policy ( wszystko co robi rząd i/lub od zrobienia czego się powstrzymuje)
Polska:
1930 r. K. Krzeczkowski: nauka, która „bada zmiany zachodzące w strukturze społecznej pod wpływem celowej działalności grup społecznych oraz ciał publicznych i szuka sposobów najbardziej docelowego przeprowadzenia tych zmian”.
1948 r. S.M. Grzybowski: nauka, która bada „zmiany zachodzące w strukturze społecznej pod wpływem celowej działalności (nauka teoretyczna) oraz szuka najbardziej celowego przeprowadzenia tych zmian (nauka praktyczna)”.
Przedmiotem nauki o polityce społecznej jest polityka społeczna (działanie)
Przedmiot działania polityki społecznej:
-Warunki życia oraz stosunki międzyludzkie (A. Rajkiewicz)
-Podział zasobów, możliwości i szans życiowych (D.V. Donnison)
-Pozycja grup słabych ekonomicznie i społecznie oraz ryzyka zagrazające ich egzystencji (H. Lampert)
-Warunki życia, treści współżycia społecznego, dysproporcje i nierówności społeczne oraz udział ludzi w kształtowaniu form życia zbiorowego (J. Danecki)
-Sfera pracy (zagrożenia i szanse samorealizacji, jakich dostarcza praca) dobrobytu, (materialny poziom życia, czas wolny, stan środowiska, zdrowie), kultury (wiedza i umiejętności konieczne do uczestnictwa w życiu społecznym) i porządku społecznego ( ustrój polityczny, gospodarczy i społeczny), a przede wszystkim ludzkie zachowania w tych sferach (J. Supińska)
-Warunki życia, władza jednostek, grup i klas społecznych, natura i jakość relacji między jednostkmi, grupami i klasami społecznymi oraz ogólna jakość życia (D.G. Gil)
-Struktura społeczna (K.Krzeczkowski)
Rodzaje polityki społecznej
- kryterium przedmiotowe:
Polityka wpływająca na warunki życia ludności
Polityka wpływająca na stosunki międzyludzkie
Polityka wpływająca na sferę:
Pracy (zatrudnienia)
Dobrobytu/niedostatku
Kultury
Ochrony zdrowia
- kryterium celu:
Polityka urzeczywistnienia dobra społecznego
Polityka eliminowania zła społecznego
- kryterium podmiotowe:
Polityka międzypaństwowa
Polityka państwowa
Polityka niepaństwowa
- kryterium środków/metod:
Polityka nagradzająca
Polityka karząca, represyjna
Polityka wychowująca, kształcąca
- kryterium: adresat działań:
Polityka skierowania do całej populacji społecznej
Polityka skierowana do określonych grup socjodemograficznych (np. słabszych ekonomicznie, wykluczonych)
Cele systemów zabezpieczenia społecznego
- w wąskim rozumieniu: bezpieczeństwo socjalno-ekonomiczne
- w szerokim rozumieniu: zaspokajanie ludzkich potrzeb ( tworzenie warunków do..) poprzez neutralizowanie, tj. niedopuszczenie do zrealizowania się i/lub kompensowania skutków zagrożeń i ryzyk społecznych
Zakres zabezpieczenia społecznego zależy od:
- zakresu ryzyk społecznych, od których chroni dany system zabezpieczenia społecznego
- zakresu potrzeb, których zaspokajania gwarantuje (umożliwia) dany system zabezpieczenia społecznego.
23.03. 2015r.
W j. polskim nie ma rozróżnienia między politics a Policy.
Policy – polityka w węższym rozumieniu to działanie polityczne; są to generalne zasady, które wyznaczają kierunek działań władz prawnych, administracyjnych i wykonawczych w zakresie kwestii wewnętrznych i międzynarodowych.
Doktryna – system przekonań i wartości generujących określoną politykę (Policy), a także nadających sens celom, dla których polityka jest środkiem.
Dwa rozróżnienia polityki:
Polityka jako sztuka realizowania tego co możliwe
Polityka rozumiana zgodnie z teorią racjonalnego wyboru – jako domena uzgadniania, agregacji i realizacji racjonalnych dążeń ludzi i grup społecznym
Polityka:
Działalność władz państwowych, rządu dot. Spraw wewnętrznych państwa lub jego stosunków z innymi krajami.
Działalność grupy społecznej, partii politycznej, uwarunkowana określonymi celami i interesami, mająca na celu zdobycie i utrzymanie władzy państwowej.
Cele i zadania takiej działalności, metody realizacji tych działań.
Potocznie zręczne, sprytne działanie w celu osiągnięcia określonych zamierzeń
Dawniej grzeczność, dobre wychowanie, etykieta
„sztuka rządzenia państwem”
Polityka jako wypadkowa gry interesów.
Polityka jako wypadkowa gry sił (ekonomicznych itd.).
Polityka jako wynik „przetargu” interesów.
Polityka jest sztuką osiągania celów.
Polityka społeczna jest sztuką takiego kształtowania stosunków społecznych i gospodarczych – poprzez ustawodawstwo, organizację i instytucjonalizację zabezpieczeń społecznych – by uniknąć zdarzeń niepożądanych.
Polityka:
Działalność władz państwowych we wszystkich dziedzinach życia publicznego: w sferze społecznej, kulturalnej, gospodarczej, obronnej, praw wewnętrznych i stosunków zewnętrznych, której celem jest: utrzymanie status quo władzy państwowej; umacnianie państwa
Polityka społeczna – konsekwentne oddziaływanie władz państwowych, partii politycznych, organizacji społecznych, związków zawodowych, określonych grup środowiskowych, etnicznych, religijnych, socjodemograficznych na rzecz realizacji określonych celów społecznych i socjalnych; metoda przeobrażania struktur społecznych, różnicowania przywilejów, obciążeń podatkowych, wprowadzania regulacji formalno-prawnych, akcje oświatowo- wychowawcze itd.
Doktryna – ogół poglądów, twierdzeń i założeń z określonej dziedziny wiedzy właściwy danemu myślicielowi lub szkole; niekiedy także o systemie teorii, nauce, programie politycznym.
Składka: 9% podstawy wymiaru (1,….% płaci pracownik; 7,..% płaci ….)
Potrącanie z pensji
Dogmat – sąd, przekonanie, pogląd, orzeczenie, nauka, nie podlegająca krytyce
Prawda uznana za objawioną i jako taka nie podlegająca krytyce
Pewnik przyjmowany na zasadzie autorytetu, bez kontroli krytycznej, bez weryfikacji jego prawdziwości, bez względu na zgodność z doświadczeniem
Źródła doktryn:
-- przekonania
-- postawy ludzi
-- stosunek do świata, siebie, innych
-- poglądy
Kształtowanie się doktryny politycznej:
Silny, charyzmatyczny przywódca
Silny autorytet moralny
Religia, system wierzeń
Tradycja
Stereotypy, uprzedzenia, przesądy
Teoria aksjologiczna (filozoficzna)
System założeń scjentystycznych
Teoria ekonomiczna
Ryzyko zdarzeń niepożądanych i ich skutków.
Wg US Department of Health and Human Services, każdego roku jedna na 2 mln osób ginie w USA na skutek wypadnięcia z łóżka (w Polsce 19/rok).
W skali jednego roku, 1 na 580 mężczyzn 50+ odbywających stosunki seksualne co najmniej raz w tygodniu jest realnie zagrożony śmiercią.
Największe zagrożenia wciągu nocy:
Między 24 a 4 napady duszności w astmie
Między 5 a 6 rano najwięcej zawałów serca i krwotocznych udarów mózgu
Rocznie 1 na 6,5 tys. osób w USA doznaje poważnych, fizycznych uszkodzeń ciała w domowej toalecie.
W Polsce w 2000r. wskaźnik śmiertelnego porażenia prądem wyniósł 7,5 mln ( w krajach „Starej Unii” wyniósł 1,3-2).
Wg polskiej Federacji Konsumentów w latach 1998-2000 w UE 25 mln ludzi to ofiary wypadków w domu i w czasie wypoczynku.
W latach 1996-2005 w Polsce odnotowano 207 wypadków, w tym 23 śmiertelne, w windach.
1:150 bilionów – prawdopodobieństwo śmierci w wyniku bezpośredniego uderzenia meteorytu w głowę.
Ryzyko głodu – prawdopodobieństwo 100%
Gdy ryzyko zjawiska jest tak masowe, że suma składek nie wystarczyłaby do pokrycia szkód, NIE UBEZPIECZA się od ryzyka danego zdarzenia.
Ryzyko i jego skutki:
Bezdomności
Utraty pracy/ dochodów
Kalectwa
Niezdolności do samodzielnej egzystencji
Choroby
Starości
Utraty żywiciela rodziny/ gospodarstwa domowego
Biedy
Macierzyństwa
Wykluczenia z powodu..
Ryzyko może być rozumiane jako szansa.
Wykład 20.04.2015r.
Organizacja ochrony zdrowia
Potrzeby zdrowotne (indywidualne, publiczne, partykularne – grupowe) wynikające ze stałych i zmieniających się zagrożeń utraty zdrowia z przyczyn chorobowych i pozachorobowych.
Zasady ubezpieczenia zdrowotnego zapisane w Konstytucji zobowiązania państwa zaspokajania potrzeb zdrowotnych obywateli w określonych warunkach ustrojowych.
Model ochrony zdrowia – skonfigurowana i ustrukturyzowana (zgodnie z określonymi zasadami ustrojowymi i zobowiązaniami państwa oraz filozoficzno-ideologicznymi i kulturowymi pryncypiami ochrony interesów obywateli wywodzonymi z interpretacji takich wartości, jak równość, wolność, sprawiedliwość, solidaryzm) konstrukcją elementów istotnych (i ich cech) oraz relacji między tymi elementami/cechami.
Doktryna zdrowotna – określona interpretacja, artykulacja i hierarchizacja celów i zadań oraz sposobów ich realizacji wynikających z przyjętego koszyka świadczeń gwarantowanych – wyrażona w formie narodowego/regionalnego programu/planu ochrony zdrowia na określone (na ogół kilkuletnie) przedziały czasowe, stąd utożsamiania ze strategią ochrony zdrowia/ planem strategicznym.
System ochrony zdrowia – zinstytucjonalizowana organizacja podmiotów, instytucji, przedsiębiorstw i interesariuszy systemu służąca realizacji misji i celów zabezpieczenia zdrowotnego stosowane do koncepcji modelowej oraz zależnie od zmieniających się uwarunkowań (ze szczególnym uwzględnieniem wyartykułowanych w doktrynie zdrowotnej priorytetowych celów, zadań i określonych sposobów ich realizacji).
Polityka zdrowotna – ogół działań na rzecz realizacji strategicznych celów ochrony zdrowia prowadzonych wedle zasad ekonomicznej efektywności.
Uwarunkowania realizacji celów zabezpieczenia zdrowotnego:
Społeczno-kulturowe
Ideologiczno-polityczne
Religijne
Epidemiologiczne
Ekonomiczne
Formalno-prawne
Organizacyjno-zarządcze
Kadrowo-kompetencyjne
Demograficzne
Polityka zdrowotna – ogół działań na rzecz realizacji strategicznych celów ochrony zdrowia prowadzonych wedle zasad praktycznej i ekonomicznej efektywności. System identyfikacji priorytetów zdrowotnych wg hierarchii wartości. System identyfikacji celów, zgodnie z potrzebami społeczeństwa i zinstytucjonalizowanie tej doktryny i jej skodyfikowanie ( wprowadzenie praw, norm i ustaw ). Instytucjonalizacja polega na stworzeniu interesariuszy?.
Planowanie:
Zdefiniować koszyk świadczeń gwarantowanych – świadczenia, które otrzyma każdy nie czekając w kolejce. Ograniczamy liczbę procedur do minimum. Zdefiniowanie świadczeń koniecznych do przeżycia populacji.
Procedura jest rejestrowana i mówi dokładnie co należy zrobić, aby działać skutecznie. Procedur jest około 8 tys. (co roku są weryfikowane). Z tych procedur i ich modyfikacji korzysta NFZ. W Polsce procedury nie są ujednolicone a powinny być. NFZ kontraktuje procedury.
Model pozytywno-restrykcyjny.
27.04.15r.
Prywatne wydatki na opiekę medyczną stanowią około 33%. Prywatne abonamenty około 1%. Prywatne ubezpieczenia zdrowotne około 0,1% wszystkich środków przeznaczanych w Polsce na zdrowie.
charakter suplementarno-komplementarny