1. Co to jest pedagogika rodziny
To subdyscyplina pedagogiki, której przedmiotem jest wychowanie w rodzinie, rozpatrywane w szerokim znaczeniu z uwzględnieniem aspektów socjalizacji, enkulturacji, autokreacji, wychowania i opieki. Pedagogika rodziny to subdyscyplina pedagogiczna związana przede wszystkim z pedagogiką społeczną, dydaktyką, historią wychowania, oraz wieloma innymi dyscyplinami szczegółowymi.
2. Na czym polega związek pedagogiki rodziny z innymi subdyscyplinami pedagogicznymi
Teoria wychowania wyjaśnia ogólne zasady w procesie wychowania.
Historia wychowania opisuje różne wzory wychowania w różnych warstwach społecznych i epokach.
Pedagogika rodziny jest też ściśle powiązana z socjologią, psychologią rodziny.
3. Co jest przedmiotem pedagogiki rodziny
Przedmiotem ped. rodziny jest wychowanie rodzinne oraz relacje wychowawcze w rodzinie. Doświadczenie codziennego życia w rodzinie, które stwarza dziecku możliwość uczenia się i stanowi bazę jego rozwoju oraz przykład jako element wpływu wychowawczego rodziny.
4. Poprzez jakie oddziaływanie kształtujemy osobowość dziecka
Proces wychowania w rodzinie realizowany jest poprzez oddziaływania niezamierzone i obojętne z wychowawczego punktu widzenia oraz oddziaływania niezamierzone lecz nieobojętne z wychowawczego punktu widzenia. Ponadto poprzez oddziaływania zamierzone podejmowane przez rodziców, które są ukierunkowane na realizację całej rodziny oraz zamierzone oddziaływania wychowawcze rodziców ukierunkowane na realizację celów wychowawczych obowiązujących w społeczeństwie globalnym.
5.Wyjaśnij co znaczy autokrecja, socjokreacja, enkulturacja i wychowanie w szerokim znaczeniu
Autokreacja - Jednostka ludzka bierze aktywny udział we współtworzeniu własnej drogi życoiwej i własnym rozwoju. Jest to udział na miarę własnych możliwości biofizycznych, rozwoju psychicznego, duchowego, społecznego, oraz warunków życia.
Socjokreacja - to wpływ różnych środowisk i społeczeństwa na kształtowanie się drogi życiowej i rozwoju zarówno jednostki jak i zbiorowości, wpływy te wyznaczane są kondycją społeczną, treścią propagowanych ideałów i stanem społecznej aprobaty
Enkulturacja - obejmuje proces wzrastania jednostki w sktrukturach społecznych i nabywanie kompetencji kulturowych, czyli umiejętności zachowania się zgodnie z kulturowo ukształtowanym wzorem. Wpływy enkulturacji, zależne są od intencjalizacji norm, wartości i wzorów postępowania. Są uwarunkowane osobowo i cywilizacyjnie
Wychowanie - opieka - polega na wywieraniu świadomych oddziaływań na wychowanka w celu kształtowania jego osobowości. W szerokim znaczeniu oznacza zarówno celowe kształtowanie osobowości jak i nieświadome.
6. Poprzez jakie mechanizmy kształtujemy dziecko w procesie wychowania rodzinnego
W rodzinie, proces wychowawczy realizowany jest poprzez oddziaływanie niezamierzone i obojętne z wychowawczego punktu widzenia.
Jakie zmiany wystąpiły u dzieci wychowywanych przez zwierzęta?
- dzieci przyjmują postawę świata zwierząt – chodzą na czworaka
- dzieci odżywiały się surowym mięsem lub preferowały określone owoce – nie lubiły gotowanych potraw, nie jadły ich
- dzieci te żyją krócej, przeważnie nie osiągały pełnoletniości
- mają wyczulony zmysł smaku i węchu
Od czego zależała siła tych zmian
Okres krytyczny dziecka ( od 0 do 3 roku życia ) przebywały wśród zwierząt i nie nabywały określonych umiejętności, jakie nabywają dzieci wychowywane przez człowieka.
Czy działania podejmowane przez człowieka pozwoliły na eliminowanie tych zmian i w jakim stopniu?
Podaj definicję rodziny jako grupy społecznej i jej cechy
Rodzina to pierwotna grupa społeczna, składająca się z członków którzy powiązani są ze sobą, więzami biologicznymi bądź prawnymi.
Cechy rodziny:
Grupa pierwotna – pierwsza w oddziaływaniach wychowawczych
Więzi jakie łączą członków rodziny – przeważają więzi osobiste a stopień tych więzi jest wielopokoleniowy. Poczucie przynależności w rodzinie jest nierozerwalne.
Podaj współczesną definicję rodziny.
Rodzina jest grupą osób połączoną przez więź małżeńską, więzy krwi, adopcję, albo przez jakiekolwiek seksualne wyznaczające się relacje, które:
Dorośli współpracują finansowo na rzecz utrzymania i opieki nad dziećmi
Jednostki powiązane są ze sobą intymnymi interpersonalnymi stosunkami
Członkowie identyfikują się z grupą, która posiada własną tożsamość
Wymień te cechy tkwiące w rodzinie które decydują o wielkiej roli wychowania i opieki
Rodzice:
- oddziaływają na dziecko od chwili urodzenia do osiągnięcia pełnoletniości
- są autorytetami dla dziecka i są wszechmocni
- oddziaływają poprzez system kar i nagród
- oddziaływania rodzicielskie są oparte na uczuciu – miłości i mają dużą siłę
- oddziaływanie przez system wartości jaki posiada i przekazuje ten system dzieciom
- oddziaływanie poprzez tradycje i zwyczaje
- oddziaływanie poprzez więzi i wytworzone powiązania
- oddziaływanie poprzez warunki jakie stwarza do rozwoju swojego dziecka
Omów teorię konwergencji wypowiadającą się na temat granic i możliwości wychowania
Teoria czterech czynników:
- zadatki wrodzone
- środowisko w którym żyjemy, czyli doświadczenia własne
- wychowanie świadome i celowe
- własna aktywność jednostki
Podaj tytuł skryptu do przedmiotu i wymień jego autorów.
„Pedagogika rodziny. Obszary i panorama rodziny” Stanisław Kawula, Józefa Brągiel, Andrzej Janke
Co to jest wychowanie w rodzinie i wymień jego płaszczyzny
Wychowanie w rodzinie to szeroki strumień różnorodnych wpływów, skierowanych an rozwój psychiki i osobowości członków rodziny, występujących w roli wychowywanych, umożliwiający im kształtowanie się na drodze autokreacji socjokreacji i enkulturacji.
- Wychowanie w rodzinie – realizowane jest w codziennym życiu rodziny, przez warunki ekonomiczne i społeczne w jakich funkcjonuje rodzina, przez czynniki kulturalne i psychopedagogiczne, poprzez relacje występujące między członkami rodziny
- Wychowanie dla rodziny – I sposób – są to działania podejmowane głównie przez rodziców zmierzające do wyrobienia u dzieci określonych umiejętności, które mają ułatwić życie rodziny, II sposób – przygotowanie do przyszłego życia w rodzinie które realizowane jest również przez szkołę
- Wychowanie przez rodzinę – wychowujemy przede wszystkim dobrego obywatela dla państwa, będzie gotowy podejmować działania społeczne na rzecz innych, będzie zdolny do inicjowania działań społecznych
Podaj definicję procesu wychowawczego w rodzinie
To ciąg zmian wychowawczych dokonujących się we współdziałających wychowawczo członkach rodziny, realizowany w sytuacjach wychowawczych i zmierzający do osiągnięcia celów w postaci zmiany w psychice, osobowości, poczuciu tożsamości członków rodziny.
Wymień czynniki wpływające na powstanie różnorodnych form życia małżeńskiego
- wieloopcyjność – poczucie wolności z prawem do wolności, wolność – wyboru życia rodzinnego i małżeńskiego
- laicyzacji – dotyczy głównie świadomości która osłabia motywacje religijne w myśleniu i zachowaniu, ponieważ człowiek nowoczesny nie poszukuje wskazówek w kościele i Bogu ale poszukuje ich w sobie samym i w sytuacjach życiowyc
- rozluźnienie związku – występującego między życiem prywatnym, publicznym i prawno naukowym i prawem boskim coraz bardziej dominuje prawo pozytywne (polega ono a tym że wybieramy różne rzeczy w sposób demokratyczny, wybrana opcja preferuje wybrane wybrane systemy wartości, obowiązujące prawa i zasady)
- łatwość życia – rozumiana jako osiąganie szczęścia osobistego, samorealizacji i przeżywanie przyjemności, w tym kontekście rodzina pojmowana jest jako wybór sposobu osiągania osobistego szczęścia, dlatego w życiu rodzinnym i małżeńskim akcentuje się bycie szczęśliwym, jeśli nie osiąga się szczęścia to kończy się związek i nie liczą się inne wartości jakie były w tym związku
12. Wymień i wyjaśnij znane powszechnie formy życia małżeńskiego
Single – indywidualne osoby, które preferują styl życia w pojedynkę, są one dorosłe, samodzielne ekonomicznie, ale nie wchodzą w stały związek, ponieważ maja wysokie aspiracje zawodowe i są nastawione na osiąganie celów, odczuwają strach, lęk przed związkiem z innym człowiekiem, są egoistyczne, swoje potrzeby seksualne zaspokajają z wybranym przez siebie partnerem
Dink- podwójny dochód, żadnych dzieci, dwie dorosłe osoby tworzą trwały związek ale od razu zakładają, że nie będą miały dzieci, chcą żyć wygodnie, pracować, podróżować
Kohabitacja – Konkubinat – dwie dorosłe osoby z dziećmi lub bez, nie legalizują swojego związku, żyją bez ślubu kościelnego lub cywilnego
Związek lat – żyjemy razem, ale żyjemy oddzielnie, para dorosłych ludzi nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego, każdy żyje oddzielnie, ale para traktuje się jak osoby w związku i tak postrzega je otoczenie, więź między nimi jest słaba i ma charakter seksualny
Związki homosexualne – wspólne życie dwóch osób tej samej płci
Co to jest aprobata i jakie ma pozytywne skutki w wychowaniu dziecka
Rodzina powinna okazywać akceptację dziecku, ponieważ daje ona wiarę dziecku wiarę we własne siły i możliwości, dodaje mu siły i chęci do lepszego wykonywania określonych czynności i do bycia lepszym, przyspiesza rozwój zadatków życiowych, jakie przekazali mu rodzice. Okazywanie akceptacji dziecku daje mu informacje że jest kochane przez swoich rodziców.
Jakie są negatywne skutki braku akceptacji dziecka.
Konsekwencją jest brak wiary w siebie, swoje możliwości, zaniżone poczucie własnej wartości u dziecka, dzieci odczuwają różnego rodzaje lęki, ze zostaną skarcone, skrytykowane, nie podejmują zadań na miarę swoich możliwości, dzieci są przekonane że rodzice ich nie kochają, nie mają odwagi być samodzielne
Wymień więzi osobowe wg Leona Byczewskiego i opisz w czym się przejawiają
- więzi strukturalno-przedmiotowe – przewijają się one między pokoleniami, w kontaktach z całą rodziną, dotyczą wychowania dzieci w prowadzeniu gospodarstwa domowego i wzajemnym pomaganiu sobie
- więzi osobowe- oparte są na swerze emocjonalno-walicjonalnej. Ich treścią SA uczucia pragnienia, aspiracje, wzajemne postawy przejawiane przez członków rodziny.
- więź kulturowa – ich treścią są postawy członków rodziny wobec systemu wartości, norm, wzorów zachowań i wytworów kultury
16. Co to jest praufność i czym skutkuje u człowieka dorosłego
Psycholog Derickson twierdzi iż praufność to pierwsze przywiązanie. Jeżel została wytworzona praufność to człowiek w życiu dorosłym jest ufny, pogodny, wierzy w ludzi, we własne decyzje. Jest zdolny do podejmowania się trudnych zadań.
17. Co to jest pranieufność i czym skutkuje u człowieka dorosłego.
Pranieufność to brak przywiązania. Pranieufność występuje wtedy kiedy dziecku zmienia się opiekun. Nie ma czasu na wytworzenie więzi. Jeżeli istnieje pranieufność, to dziecko nie wierzy ani w siebie ani w drugiego człowieka. Wytwarza się lęk do podejmowania trudnych decyzji i zadań.
18. Co to jest okres krytyczny i na jakie lata przypada w rozwoju społecznym dziecka
To czas największej podatności na ukształtowanie się określonych umiejętności, do których organizm już dojrzał. Po tym okresie kształtowanie tych umiejętności, przebiega opornie i nie osiąga się maksymalnych możliwości. Dziecko długo jest niezaradne więc chce przywiązać matkę czy opiekunkę do siebie tak ,aby nie chciały odejść.
19. podaj funkcje kar i nagród
Funkcje kar:
informacyjna - informuje dziecko i inne osoby jakie nagradzania są nagradzane i akceptowane
wychowawcza - wzmacniają zachowania pozytywne i skłaniają do nich, dają również poczucie dobrych wyborów
Funkcje kar
- eliminowanie złych zachowań
- informacyjna - mówi o tym jakie zachowania sa złe, tym samym uczy dziecko odróżniać dobro od zła
20. Podaj warunki jakie powinna spełniać kara i nagroda aby były pedagogiczne.
Kara - dziecko powinno wiedzieć za co jest karane, powinniśmy stosować karę bezpośrednio po przewinieniu, chyba że jej wykonanie przesuwamy z premedytacją, aby dziecko miało czas na przemyślenie swojego zachowania. Musimy dać dziecku możliwość do naprawienia szkody, kara powinna być proporcjonalna do winy, powinniśmy karać dziecko konsekwentnie, w razie kolejnego nieposłuszeństwa dawać kary wyższe. Stworzyć dziecku możliwość naprawienie błędu.
Nagroda - dziecko powinno wiedzieć za co jest nagradzane, powinno być nagradzane zaraz po dobrym zachowaniu, dzieci nie są nauczone czekać na nagrodę, nagroda powinna być adekwatna do zachowania, nie stosujemy nagradzania za każde zachowanie, oczekiwanie na nagrodę jest czynnikiem mobilizującym. Powinniśmy operować bardziej nagrodami psychicznymi niż materialnymi. W każdym dziecku możemy znaleźć coś godnego pochwalenia.