Choroby ślinianek

Zapalenia

- Swoiste

- Nieswoiste

Ostre ropne zapalenie ślinianek - nieswoiste

• Kamica ślinianek – głównie ślinianki podżuchwowe, rzadziej podjęzykowe, sporadycznie przyuszne

• Kacheksja – ślinianki przyuszne

• Zaburzenia układu odpornościowego, AIDS, cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek

• Zmniejszone wydzielanie śliny np. zabiegi na jamie brzusznej

Objawy:

• Obrzęk i bolesność ślinianki szczególnie przy spożywaniu posiłku

• Obrzęk przewodu wyprowadzającego ślinianki i ujścia ślinianki – treść ropna wypływająca samoistnie lub po masażu ślinianki

• Zaczerwienienie skóry nad gruczołem ( jak ropień to chełbotanie)

• Objawy ogólne - temperatury, ogólne złe samopoczucie

Leczenie

• Antybiotyki – szerokie spektrum bakterie tlenowe + beztlenowe : klindamycyna, amoksycylina + kwas klawulonowy, metronidazol

• Jeżeli bezskuteczne – posiew wydzieliny z ujścia ślinianki

• Leki p-bólowe, p-gorączkowe

• Pobudzanie wydzielania śliny

Kamica - sialolithiasis

• Fosforany i węglany wapnia

• Obrzęk ślinianki, ból – szczególnie podczas jedzenia

• Nawracające ropne zapalenia ślinianek  przewlekłe zapalenie

• Rtg puste okolicy podżuchwowej, usg

• Leczenie: operacyjne  usunięcie gruczołu wraz z kamieniem, usunięcie kamienia jeżeli jest blisko ujścia

Zespół Sjogrena

• Zapalenie stawów

• Zapalenie rogówki i spojówki – keratoconjunctivitis sicca

• Suchość błony śluzowej jamy ustnej i gardła – xerostomia

• Obrzęk gruczołów ślinowych – szczególnie przyusznicy

• Zapalenie autoimmunologiczne

Zespół Heerfordta

• W przebiegu sarkoidozy

• Obrzęk gruczołów ślinowych, szczególnie przyusznicy

• Zmiany skórne – erythema nodosum

• Stany podgorączkowe, porażenie nerwu twarzowego, krtaniowego

Nowotwory łagodne

• Gruczolak wielopostaciowy

• Gruczolak limfatyczny

• Gruczolak kwasochłonny

• Gruczolak podstawnokomórkowy

• Gruczolak jasnokomórkowy

• Gruczolak łojowy

Gruczolak wielopostaciowy

• Guz mieszany=adenoma pleomorphicum=tumor mixtus

• 75-95% - przyusznica

• Częściej u kobiet

• Powolny wzrost, brak dolegliwości, deformacja okolicy przedusznej

• Nie ma torebki, posiada tkankę mezenchymalną

• Często guzki satelitarne

• Kruchy, łatwo rozpadający się

• Wznowy miejscowe, może zezłośliwoeć

Gruczolak limfatyczny

• Adenolymphoma = tumor Warthini

• Częściej u mężczyzn

• Szybki wzrost

• Otorebkowany, pojedynczy

• Wyłuszczony nie daje wznowy

Nowotwory złośliwe

• Rak gruczołowato-torbielowaty

• Rak gruczołowy

• Rak płaskonabłonkowy

• Rak niezróżnicowany

• Rak w gruczolaku wielopostaciowym

• Guz śluzowo-naskórkowy

• Guzy nienabłonkowe

Postępowanie diagnostyczne – guzy ślinianek

• Wywiad- jakie dolegliwości, jak długo (ból, parestezje, łzawienie)

• Badanie laryngologiczne+ ocena czynności n. VII

• USG ślinianek

• Sialografia, KT, NMR

• Biopsja cienkoigłowa???

Leczenie – guzy ślinianek

• Operacyjne: śródoperacyjnie wycinek do badania hist.pat.

• Tumor mixtus – parotidektomia częściowa

• Tumor Warthini – wyłuszczenie guza

• Neoplasma malignum – parotidektomia całkowita + operacja neck dissection

• Napromienianie, chemioterapia

4