Stosowanie i wykładnia prawa 11.04.2011

Na zasadzie pierwszeństwa wykładni sensu stricto opiera się tzw. technika wykładni w zgodzie z Konstytucją. W myśl tej techniki kazdu organ powienien poszukać w pierwszym rzędzie takiej interpretacji przepisu, która pozostaje w zgodzie z konstytucją i dopierow tedy, gdy podanie takiej interpretacji okaże się niemożliwe, dopuszczalne jest uznanie danego przepisu za sprzeczny z konstytucją.

Celem wykładni sensu stricto jest ustalenie znaczenia określonego przepisu prawnego lub jego fragmentu.

Ustalenie znaczenia polega na określeniu do jakich sytuacji, podmiotów czy obiektów dana norma lub jej fragment się odnosi.

Tk stwierdził że istotą wyładni jest ustalenie znaczenia określonego przepisu prawmego, nasuwającego z różnych względów wątpliwości w sferze stosowania prawa.

Koncepcja semantyczna wykładni-klaryfikacyjna koncepcja wykładni J.Wróblewskiego.

Wykładnia polega na przypisaniu tekstowi prawnemu znaczenia pojętego jako wzór powinnego zachowania się. Treścią tego tekst prawanego są nomry prawa.

Znaczeniem zdania jest sąd w sensie logicznym, natomiast znaczenem normy jest wzór powinnego zachowania się.

Proces wykładni nie jest w każdym przypadku konieczny. Przyjmuje się że część przepisów prawnych można ,,bez interpretacji" rozumieć ,,bezpośrednio", to znaczy wskazują one określony wzór postępowania.

Wykładnia potrzebna jest dopiero wtedy kiedy zgodnie z zasada clara non sunt interpretanda, gdy jakiś przepis jest niejasny.

Ujęcie derywacyjne wykładni M.Zielińskiego i Z.Ziembińskiego.

Wykładnia jest pojmowana jako operacja przekładu tekstu prawnego na zespół norm prawnych.

Norma pojęta jest jako wypowiedź jednoznacznie wysławiająca nakaz(zakaz) skierowany do określonego podmiotu, by w określonej sytuacji zrealizował określone zachowanie. Można powiedzieć, że wykładnia w ujęciu derywacyjnym polega na zastąpieniu tekstu prawnego równoznacznym z tym tekstem zbiorem postępowania, pojętych jako wypowiedzi jednoznaczne.

Jeśli tak się pojmuje wykładnię do w gruncie rzeczy trzeba powiedzieć że wykładnia się skada z dwóch etapów:

1.Rekonstruuje się z przepisów prawnych wypowiedź normokształtną. Na pierwszym etapie elementy które są zawarte w przepisach prawnych składa się w jedną całość.

2.Wypowiedź normokształtną się ujednoznacznia.

Pznacza to że zgodnie z derewacyjną koncepcą wykładni wykładni dokonuje się zawsze nawet gdy przepisy prawne wydają się nam całkowicie zrozumiałe.

Klaryfikacyjne ujęcie wykładnie nie dostarcza rekonstrukcji czynności interpretacyjnych polegający na konstruowaniu normy oraz orzyjętych w praktyce prawniczej reguł dokonywania tych czynności. Funkcje takiej reguły pełni jedynie przyjęta struktura normy. Wszytskie reguły pierwszego i drugiego stopnia zrekonstruowane na gruncie ujęcia klaryfikacyjnego dotyczą ustalania znaczenia normy, a więc drugiego etapu.

W ujęciu derywacyjnym kładzie się nacisk przede wszytskim na reguły konstruowania norm z tekstu prawnego, tj. reguł operacji takich np,rozdzielanie elementów różnych norm wysłowionych w różnych przepisach, uadektwatnienie zakresu stosowania lub zakresu normowania normy wysłowonej w jednym przepisie przez elementy zwarte w innych przepisach itp.

Ujęcie klaryfikacyjnie nie stawia normom wymogu jednoznacznoścu, zadaniem interpretatora jest jedynie ustalenie wzoru zachowania sę będącego znaczeniem normy. Nie chodzi tu bowiem o osiągnięcie całkowitej jednoznaczności ale zmniejszenie stopnia wieloznaczności.

Ujęcie derywacyjne zakłada, że proces wykładni kończy się na skonstruowaniu normy, która podejmowana jest jako wypowiedź jednoznaczna. Ma więc charakter idealizacyjny.

W praktyce założenie jednoznaczności normy jest nieżyciowe, nie odzwierciedla praktyki sądu. Wykorzstywany wtedy kiedy pisze się komentarze, wtedy autor stara się wyjaśnić całość okoliczności.

Dlatego ujęcie klaryfikacyjne wydaje się bardziej przydatne dla wykładni operatywnej, pojmowanej jak wykładnia dokonywana przez organ stosujący prawo w celu rozstrzygnięcia konkretnego stanu faktycznego.

Zaś ujęcie derwyacyjne, jest bardziej adekwatne w stosunku do wykładni abstrakcyjnej, dogamtycznej, dokonywanej w oderwaniu od konkretnych stanów faktycznych.

Wykładnia w ujęciu pragmatycznym to świadoma aktywność intelektualna, czynność interpretatora.

A więc jeżeli mówmy o podziale wykładni na językową, systemową i funkcjonalną, a więc podziale wykładni ze względu na sposób jej przeprowadzenia, mamy na myśli włąśnie wykładnię w ujęciu pragmatycznym, bo chodzi nam o pewien proces, o pewne czynności.

Wykładnia w ujęciu apragmatycznym-to rezultat tych czynności.

A więc jeżeli dokonujemy podziały wykładni na wykładnię literalną, zwężającą i rozszerzającą, a więc podziału ze względu na zakres ustaleń interpretacyjnych(zakres wyników), to mamy na myślu wykładnię w ujęciu apragmatycznym.

Wykładnia miże być wykładnią o charakterze:

-abstrakcyjnym(dokonywana in abstracto), kiedy nie jest związana z rozstrzyganiem konkretnej sprawy

-konkretnym(dokonywana in concreto), kiedy jest dokonywana na uzytek rozstrzygnięcia konkretnej sprawy.

Rodzaje wykładni-ze względu na podmiot dokonujący wykładni i jej moc wiążącą:

Autentyczna-dokonywana przez prawodawcę.,,kto jest upoważniony do tworzenia prawa ten może je również interpretować".

Tak naprawdę trzeba jednak odróżnić:

-wykładnię zawartą w oficjalnym akcie i mającym moc wiążącą akcie-ta wykładnia ma taką moc wiżącą jak akt, którego jest cześćią

-wykładnia, w której intencje prawodawcy poznajemy na podstawoe różnego rodzaju materiałów przygotowawczych, deklaracji lub oświadczeń prawodawcy, które nie mają formalnie mocy wiążącej.

Ta pierwsza sytuacja jest dosyć rzadka a przykład jej jest poniżej.

Ta druga jest znacznie częstsza.

Legalna-dokonywana przez organm któremu prawodawca przyznał kompetencje do interpretowania orawa i nadał tej interpretacji moc powszechnie wiążącą albo ograniczoną moc wiążącą.

Kompetencje do dokonywania powszechnie wiążącej wykładni ustaw miał TK w latach 1989-1997.

Za przykłąd wykłądni legalnej ni zna również uznać wykładnię Sądu Najwyższego dokonywaną na mocu ustawy o SN w formie uchwał o statusie zasad prawnych, mających na celu wujaśnienie znaczenia przepisów budzących wątpliwości lub których stosowanie wywołało rozbieżnosc w orzecznictwie. Ma ona ograniczoną moc wiążącą.

Innym przykładem obecnie występującej wykładni legalnej może być wykładnia dokonywana przez Ministra Finansów na mocy ustawy-ordynacja podatkowa. Ma ona ograniczoną moc wiążącą.

Operatywna-dokonywana przez organ stosujący prawo w procesie stosowana prawa, na użytek konkretnej sprawy karnej, cywilnej czy administracyjnej.

Wiąże organ orzekający w tej konkretnej sprawie, oraz podmioty wobec których prawo jest stosowane. Są pewne szczególne przypadki w których wykładnia jednego sądy jest wiążąca dla innego sądu w danej konkretnej sprawie.

Kodeks postępowania cywilnego:

Art.386$6 Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu wyroku sądy frugiej instancji wiążą zarówno sad, któremy sprawa została przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpozaniu sprawy. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy nastąpiła zmiana stanu prawnego.

Wykładnia doktrynalna-dokonywana przez naukę prawa(doktryna prawnicza to coałość poglądów w kwestii stosowania interpretacji i porządkowania systemu prawa głoszonych przez przedstawicie;i nauki prawa i orzecznictwo, np. głosy, komentarze itp. Nikogo nie wiąże.

Nieoficjalna wykładnia-dokonywana przez osoby prywatne lub prawników dla potrzeb podejmowania decyzji przez różne podmioty, nikogo nie wiąże.

DYREKTYWY INTERPRETACYJNE

-reguły wskazujące, jak ustalać znaczenie tekstu prawnego w sytuacji, gdy znaczenie to nie jest jasne.

Dzielą się na dyrektywy pierwszego i drugiego stopnia.

Dyrketywy pierwszego stopnia to reguły określające jak ustalać znaczenie(treść i zakres) wyrażeń występujących w tekście prawnym ze względu na kontekst językowy, systemowy i funkcjonalny, w jakim wyrażenia te są użwane przez prawodawcę.

CO to jest treść i zakres wyrażenia?

Cechy które musi spełnić dany przedmiot aby był desygnatem danego przedmotu treść.

Zakres to ilość przedmiotów które należą do tej nazwy.

Dyrektywy II stopnia wyznaczają sposób posłygiwania się dyrektywami pierwszego stopnia.

Dykretywy II stopnia dzielimy na dwie grupy:

1.Procedury.Wskazują w jakiej kolejności wskazuje sie dyrketywy interpretacyjne I stopnia.

2.Preferencji.Pomagają nam w sytuacji kolizji intepretacyjncyh, wskazują jakie znaczenie tekstu prawnego należy zaakceptować w sytuacji, gdy zastosowanie dyrektyw interpretacyjnych pierwszegos stopnia nie prowadzi do jednoznacznych ustaleń. Wskazują więc jak rozstrzygać kolizje interpretacyjne.

Kolizje interpretayjne mogą myć dowjakiego rodzaju.

-gdy zastosowanie dyrektyw I stopnia jednego typu.np. językowych prowadzi do jednoznacznych ustaleń

-gdy rozbieżne rezulaty są wynikiem zastosowania dyrektyw różnego typu(językowych, systemowych, funkcjonalnych).

9 maja!! nie ma wykładu!!!