Historia rehabilitacji – fizykoterapia

Najstarsze informacje dotyczące leczenia wodą znajdują się w starohinduskich księgach Wedy.

• W Japonii stosowano gorące wody w leczeniu ran i wielu schorzeń.

Heradicos z Sylimbrii jako pierwszy grecki lekarz zalecał kąpiele spotkał się jednak z krytyką że „ zabija swych pacjentów” zbyt częstymi kąpielami.

• Starożytni Hindusi i Egipcjanie szeroko stosowali ciepłe i zimne kąpiele, kąpiele parowe i w gorącym piasku.

• Rzym – powstają pierwsze łaźnie, którym przypisuje się miano pierwszych uzdrowisk. Były to świątynie wznoszone w oddaleniu od miast w gajach oliwnych.

Termy –to publiczne łaźnie, cieplice, w których stosowano źródła o temperaturze wyższej od średniej temperatury w roku.

• Hipokrates wydaje dzieło „ O powietrzu, wodach i okolicach” omawiając w nim wskazania i przeciwwskazania oraz metodyką zabiegów wodoleczniczych.

• Asklepiades zalecał oprócz kąpieli zalecał parówki i natryski.

W Rzymie stosowane były okłady z gorącego piasku i kąpiele błotne.

W 23 r. p.n.e. Marek Agryppa buduje pierwsze publiczne termy.

Łaźnia Rzymska to kąpiel w gorącym, suchym powietrzu. Czas 15-30 min w temp. ok. 55⁰co wywoływało obfite pocenie, następnie poddawano się letniej kąpieli i nacierano olejkami eterycznymi.

W łaźniach znajdowały się pomieszczenia dla kilkuset lub kilku tysięcy osób.

Termy Dioklacjana miały 3000 wanien.

W IV w n.e. w Rzymie istniało ok. 900 term

Galen – w swoich dziełach opisywał pierwsze uzdrowiska ( Tabie i Sorento) oraz zastosowanie wód mineralnych, zalecał:

- wody siarczane –choroby nerwowe, skóry

- wody żelaziste – choroby nerek

- wody krzemowe – owrzodzenia

Ustalono że czas pobytu w uzdrowisku powinien wynosić minimum 3 tygodnie.

Łaźnia parowa - rosyjska

Stosowana wśród narodów słowiańskich. Para powstawała podczas polewania wodą gorących kamieni z paleniska. Kapiący się zajmowali miejsca na drewnianych schodkach. Kąpiel wywoływała głównie rozgrzanie, sprzyjało temu rozcieranie ręcznikiem lub uderzanie witkami.

Średniowiecze

• Kąpiele uważano za rzecz nieprzyzwoitą i zdrożną.

Łaźnie i termy zamykano lub przekształcano w świątynie lub klasztory.

Brak dbałości o higienę przyczyniło się do szerzenia się chorób zakaźnych (trąd, malaria, kiła)

• Szerzenie się chorób zakaźnych zmusiło ludzi do większej dbałości o higienę ciała.

• Zalecano kąpiele w przeddzień świąt i ważnych uroczystości.

Pojawili się łaziebnicy nadzorujący przebieg kąpieli oraz trudniący się upuszczaniem krwi i stawianiem baniek.

• W 1498 r książę ziębicki Jerzy zbudował w miejscowości Lądek Zakład Przyrodniczy wykonujący ciepłe kąpiele

• Za ojca Polskiej balneologii i wodolecznictwa uważany jest Wojciech Oczko. W 1578 r wydaje dzieło „Cieplice”, w którym opisuje źródła odkryte w Iwoniczu i ich zastosowanie.

Powstają uzdrowiska w Dusznikach, Kudowie, Szczawnicy

• 1635r. Jan Innocenty Petrycy wydaje pracę pt.:” O wodach w Drużbak i Łęckowej, o zażywaniu ich i pożytkach, przeciw którym chorobom są pomocne”

• Ustalił wskazania lecznicze wód za pomocą smaku, zapachu, dotyku, wzroku i destylacji.

Kuracja trwała 15-20 dni i była intensywna.

Dziennie zalecał wypicie 10 l wody. Czas kąpieli wynosił 2 godz. aż do przekrwienia i pomarszczenia skóry.

Francois Blondela

1652 r przekształca termy rzymskie (akwizgrańskie) dla celów uzdrowiskowych

• Wydaje dzieło o zaletach stosowania wód kąpielowych i pitnych i ich zastosowaniu w leczeniu chorób.

Zbudował specjalne drewniane parownie do wykonywania zabiegów.

Wincent Prissnitz – „wodny doktor”

• W 1829 r uruchomił pierwszy na świecie zakład wodolecznictwa, w którym leczył urazy, stany zapalne, reumatyzm, choroby uk. oddechowego, pokarmowego, skóry.

Posądzony o szarlatanerię w 1831r. dostaje urzędowe zezwolenie na prowadzenie zakładu wodolecznictwa.

Kuracja Prissniza

• 4 rano zawijanie w koce w celu wypocenia

5 rano zimna woda do picia i kąpiel w zimnej źródlanej wodzie

Po śniadaniu marsz do źródlanego natrysku z 4 metrów

Stosowano również polewanie głowy, kąpiele oczu, spacery w mokrych okładach.

Sebastian Kneipp

• Wydaje słynną książkę pt.: ” Moje leczenie wodą” – sam doświadczał wszystkich, zalecanych przez siebie zabiegów.

Zalecał: okłady, kąpiele, polewania, pary, picie wody, opaski, omywania.

Zdaniem Kneipa przyczyną chorób był „ błędny obieg krwi” oraz „ zarody choroby”

Cele wodolecznictwa wg. Kneippa

• „Rozpuszczać” (stosując pary i ciepłe kąpiele z ziół)

„Wydzielać” materię chorobotwórczą (opaski, częściowe polewania, okłady)

„Wzmacniać organizm” ( zimne kąpiele, polewania)

-Dużo uwagi poświęcał hartowaniu organizmu.

- Zimne kąpiele trwały 2-3 min, wycierano do sucha tylko głowę na mokre ciało nakładano ubranie i zalecano ćwiczenia, marsze lub inny wysiłek fizyczny aż do wysuszenia ubrania minimum 15 min.

Jan Żniniewicz

• Pionier nowoczesnego wodolecznictwa w Polsce

1908r otwiera małe ambulatorium w Poznaniu z czasem przekształca je w Zakład Wodoleczniczy

Twierdził, że wodolecznictwo jest częścią fizjoterapii

Żniniewicz stosował metodę polewań wodą o stopniowo obniżanej temperaturze.

Podzielił ciało na obszary

• - centralny ( głowa, kark, kręgosłup)

- obwodowy

• Ustalił, że zimny zabieg na części centralnej wywołuje przekrwienie mózgu, a na części obwodowej niedokrwienie. Opisał to w trzech stadiach sumowania się reakcji:

• I – w miejscu zadziałania wody występuje reakcja przekrwienna

• II – po zastosowaniu licznych zabiegów na jedno miejsce reakcje przekrwienne słabną

III – atonia naczyń krwionośnych

W oparciu o swe odkrycia zalecał indywidualnie dobierany program z polewaniem różnych części ciała.

Termoterapia (leczenie ciepłem i zimnem)

• Ciepło suche - gorące powietrze, termafory, gorący piach, parafina

Ciepło wilgotne

-Ciepło wzbudzone w tkankach – promienie IR, ultradźwięki,

Fridrich Bliza

• Wydaje dwutomowe dzieło ”Nowe lecznictwo przyrodnicze”

Do lecznictwa przyrodniczego zaliczał: gimnastykę, masaże, wodolecznictwo, kąpiele słoneczne, leczenie „ elektrycznością” i „ magnetyzmem”

• 1743r Johan Kruger po raz pierwszy pisze o możliwości leczenia elektrycznością. Wydaje traktat o elektroterapii. Chorych z objawami porażeń leczono w tzw. „ machinach do elektryzacji” a zbieg nazwano franklinizacją.

• 1786r Luigi Galvani udowadnia że „nerwy przewodzą elektryczność”. Prąd, którym wywoływał skurcz wypreparowanych mięśni nazwano prądem galwanicznym.

1800r Alessandro Volta konstruuje pierwsze ogniwo galwaniczne.

1802r Rossi dokonuje pierwszych prób jonoforezy.1905r Leduc ogłasza pracę „O jonach, czyli elektrolitycznej terapii”

1831r Michael Faraday odkrywa indukcję elektromagnetyczną, buduje aparat do wytwarzania prądów zmiennych małej częstotliwości ( induktor Faradaya)

Początki stosowania prądu galwanicznego przypisuje się Gilliaume Duchenne.

Duchenne stosuje galwanizację i faradyzację w stymulacji mięśni. Wprowadza stymulację
- pośrednią ( stymulacja brzuśca mięśnia)

- bezpośrednią ( stymulacja punktów motorycznych)

• 1879r Tomas Edison wynalazł żarówkę dał tym początek zabiegom z światłolecznictwa np.: w budce” Polano”

1904r Jonh Fleming wynalazł diodę

• a w 1906r Lee de Forest konstruuję pierwszą lampę do wytwarzania drgań wielkiej częstotliwości.

• W 1934r wprowadza do elektrolecznictwa impuls trójkątny.

1950 Bernard wprowadza prądy dynamiczne.

1951r R. Pohlman oficjalnie wprowadza do lecznictwa ultradźwięki.

• Elektrolecznictwo 1952

• 1960r Maiman tworzy pierwsze urządzenie generujące promieniowanie laserowe w podczerwieni.

Zastosowanie kriostymulacji do lecznictwa zawdzięcza się Japończykowi Toshiro Yamauchi. W 1984r powstaje pierwsza komora kriogeniczna w Europie