Najważniejsze zasady konstytucyjne

zawarte w polskiej konstytucji

Zasada suwerenności narodu

(zasada zwierzchnictwa narodu)

(art. 4) - źródłem władzy jest naród,

pojmowany jako ogół wszystkich

obywateli RP. Podstawę stanowią

wolne i powszechne wybory, w

których naród wybiera swoich

przedstawicieli. Naród polski

sprawuje również władzę w

sposób bezpośredni (np. za procą

referendum).

Zasada demokratycznego państwa

prawa (art. 2 i 7) - RP jest państwem

prawa

, podejmującym najważniejsze decyzje

za pomocą demokratycznych procedur

. Wszystkie organy państwa działają

na podstawie prawa i w granicach

prawa, które gwarantuje równość

wszystkim obywatelom (zasada legalizmu).

Zasada republikańskiej formy państwa

- władza należy do obywateli RP

(res publica - sprawa publiczna,

rzecz pospolita); naród wybiera swych

przedstawicieli.

Zasada podziału władzy (zasada równoważenia

się władz) (art. 10) - ustrój polityczny R

P opiera się na podziale i równowadze

władzy ustawodawczej, wykonawczej

i sądowniczej. Podział ten umożliwi

a wzajemną kontrolę wszystkich rodzajów

władzy oraz zapobiega nadużyciom i

ograniczeniom praw obywatelskich.
władza wykonawcza - Prezydent RP i Rada Mini
władza ustawodawcza - Sejm i Senat
władza sądownicza - sądy i trybunały

Zasada pluralizmu politycznego (art. 11

) - gwarantuje swobodę zakładania i

działania partii politycznych.

W państwie różnorodne partie polityczne,

które w granicach obowiązującego

prawa mogą ze sobą rywalizować o władzę.

Sposób tworzenia i działania partii

politycznych określa konstytucja oraz ustaw

a o partiach politycznych.

Zasada sprawiedliwości społecznej (art. 2) -

wszyscy obywatele wobec prawa są

traktowani jednakowo.

Zasada prymatu konstytucji (art. 8

) - najwyższym prawem w RP jest

konstytucja; wszystkie inne akty

prawne muszą być z nią zgodne.

Zasada godności człowieka (art. 30) - źródłem

wolności i praw jednostki jest przyrodzona,

nienaruszalna i niezbywalna godność

człowieka. Poszanowanie i ochrona godności

jednostki jest obowiązkiem władz publicznych.

Zasada społecznej gospodarki rynkowej

(art. 20 i 21) - własność prywatna i wolności

działalności gospodarczej są podstawą życia

gospodarczego, a zadaniem państwa jest

łagodzenie społecznych skutków wolnego rynku.

Zasada samorządności (art. 15 i 16) -

władza w RP jest zdecentralizowana, a

istotne kompetencje powinny należeć do

jednostek samorządu terytorialnego.

Wykonuje on część zadań publicznych

w imieniu własnym i na własną

odpowiedzialność.

---