prawoznawstwo, wyk,# 11

System prawa powinien być zupełny, to znaczy kiedy każda wyobrażoną sobie sytuację możemy określić jako zgodną bądź niezgodną z normami systemu.


System może być zupełny ontologicznie - czyli rzeczywiście, bądź na gruncie epistemologicznym - wtedy gdy nie jest zupełny ontologicznie, ale będą takie instrumenty, które będą pozwalać uzupełnienie systemu prawa; takie instrumenty nazywają się regułami inferencji prawniczej bądź wnioskowaniem prawniczym.


Zupełność systemu w praktyce oznacza wolność od luk. Lukami w prawie określa się dwa przedmioty:

  1. Luka aksjologiczna - występuje wtedy kiedy z porównania stanu aktualnego systemu prawa z pewnymi systemami idealnymi wynika, że system obwiązujący nie zawiera niezbędnych elementów, taka luka nazywana jest subiektywną, ponieważ wyobrażenia o idealnym systemie prawa mogą być różne, tego typu luki nie można zapełniać przy pomocy reguł inferencji, niezbędna jest interwencja prawodawcy;

  2. Luka tetyczna - powstaje wtedy gdy na podstawie zobiektywizowanych kryteriów jesteśmy w stanie stwierdzić, że ustawodawca na pewno chciał uregulować jakąś dziedzinę stosunków społecznych ale z jakiegoś powodu tego nie uczynił, luka taka nazywana jest obiektywną, tego typu lukę można zapełniać za pomocą reguł inferencji; szczególną postacią luki tetycznej jest luka techniczna - polega na tym, że ustawodawca za pośrednictwem przepisu blankietowego odsyła do nieistniejącego przepisu;


Wnioskowania prawnicze dzielą się na trzy kategorie :

  1. Logiczne - oparte są na kryteriach logiki form, są z założenia najbardziej pewne ale stosunkowo mało przydatne, wśród wnioskowań logicznych zwanych także logicznym wynikaniem norm, są wnioskowania następujące:
    - Po pierwsze jeżeli norma N ma zakres zastosowania Z i zakres normowania ZN to możemy wnioskować, że obowiązuje także normy których zakres zastosowania i zakres normowania mieszczą się w całości w zakresach Z i ZN;
    - Jeżeli określona norma zawiera zwroty : mniej niż, więcej niż, co najmniej, co najwyżej, itp..; to uznajemy, że naruszeniem normy są działania, które nie mieszczą się w zakresach liczbowych określonych w normach;

  2. Instrumentalne - oparte są na cel - śreodek.Przyjmują dwie postaci reguł instrumentalnych nakazu i zakazu :
    - reguła instrumentalna nakazu - polega na tym, że jeżeli nakazane jest osiągnięcie celu C i nakaz ten zawarty jest w normie wprost wyrażonej w przepisie to przyjmujemy, ze na podstawie norm niewyrażonych ale ale należących do systemu nakazane jest podejmowanie takich działań, które w sposób adekwatny prowadzą do osiągnięcia celu C.
    - reguła instrumentalna zakazu - zakłada, że nakazane jest przez normę ? wyrażoną w przepisie osiągnięcie celu C, to tym samym zakazane jest podejmowanie takich działań, które uniemożliwiają lub rażąco utrudniają realizację celu C.

  3. Aksjologiczne - dzielą się na trzy kategorie:

    a) a simili (przez podobieństwo) - przyjmują dwie postaci : analogia legis i iuris. Analogia legis to analogia z ustawy, opiera się ona na podobieństwie stanu faktycznego i wygląda tak : jeżeli norma wprost wyrażona w przepisie wiąże konsekwencje K ze stanem rzeczy S to przyjmujemy, ze konsekwencja K wywoła także stan rzeczy nie S jeżeli jest do S istotnie podobny (aksjologicznie); analogia iuris to analogia z prawa, tutaj podstawą podobieństwa jest chroniona wartość lub dobro prawnie chronione; wnioskowanie polega na tym, ze jeżeli w systemie funkcjonują wprost wyrażone w przepisach normy N1,N2, N3 - Nn, które chronią wartość W to przyjmujemy, że obowiązuje także norma niewyrażona w przepisie, która jest konieczna dla ochrony wartości W 9 (najrzadziej stosowane, bo najmniej pewne)

    b) a contrario (przez przeciwieństwo) - te wnioskowania są odwrotnością analogii więc znajdują zastosowanie tam gdzie analogii stosować nie można czyli w prawie karnym, podatkowym i administracyjnej regulacji kompetencji; przyjmują dwie postaci : pierwsza stosowana jest przy zakazach i nakazach i wygląda tak, że jeżeli zakazane jest Z to dozwolone jest nie Z; druga forma to jeżeli nakazane jest N to fakultatywne jest nie N


c) a fortiori (do przodu) - przyjmują dwie postaci :

- ad maiori a minous - wnioskowanie z większego na mniejsze, stosowane przy nakazach i dozwoleniach i polega na tym, że jeżeli nakazane lub dozwolone jest coś większego, jakąś większa ingerencja w dane dobro, to tym samym nakazana lub dozwolona jest mniejsza ingerencja w dane dobro;
- a minori ad maius - wnioskowanie z większego na mniejsze, to wnioskowanie stosuje się przy zakazach, jeżeli zakazane jest coś mniejszego czyli jakaś mniejsza ingerencja w dane dobro to tym samym zakazane jest coś większego czyli większa ingerencja w to samo dobro;


Wnioskowania te oparte są na konsekwencji ocen prawodawcy, tzn. założeniu, ze ustawodawca jest konsekwentny aksjologicznie, czyli podobne przypadki należy traktować podobnie, jeżeli preferuje A przed B, to nie preferuje B przed A, jeżeli zakazuje jakiegoś działania to czyni to w celu ochrony określonego dobra.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
EM U A wyk 11 12
Mikro1 wyk 11
Automatyka (wyk 11 12) ppt [try Nieznany
hfs wyk 11 HERAKLIT
fs wyk 11 12
IAQ wyk 11
HG wyk 11
wyk 11 Andropauza i menopauza ppt
Intensywny nadzTçr po-oTČniczy wyk- 3.11, Położnictwo
wyk 11 tłuszcze
wyk 11 ppt
RF.wyk.11.produkty
wyk 11 - socjo, Wykład 11
fi wyk 11
Podstawy prawoznawstwa 26 11 2013 WYKŁAD
wyk 11
fs wyk& 11 12