Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa,,,,
1
Wykład 11
Wykład 11
Wykład 11
Wykład 11
Wykład 11
Wykład 11
Wykład 11
Wykład 11
Realizacja wymaganej jakości powietrza w pomieszczeniach
Realizacja wymaganej jakości powietrza w pomieszczeniach
Realizacja wymaganej jakości powietrza w pomieszczeniach
Realizacja wymaganej jakości powietrza w pomieszczeniach
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Politechnika Warszawska
Politechnika Warszawska
Politechnika Warszawska
Politechnika Warszawska
Wydział Inżynierii Środowiska
Wydział Inżynierii Środowiska
Wydział Inżynierii Środowiska
Wydział Inżynierii Środowiska
Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa
Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa
Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa
Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
1
Powietrze zewnętrzne
2
Powietrze nawiewane
3
Powietrze wewnętrzne
4
Powietrze przepływające
między pomieszczeniami
5
Powietrze wywiewane
6
Powietrze recyrkulacyjne
7
Powietrze wyrzutowe
8
Powietrze wtórne
9
Przeciek powietrza
10
Infiltracja
11
Eksfiltracja
12
Powietrze mieszane
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej
Budynki przemysłowe
Budynki przemysłowe
Budynki przemysłowe
Budynki przemysłowe
Budynki przemysłowe
Budynki przemysłowe
Budynki przemysłowe
Budynki przemysłowe
Metody stosowane w USA
Metody stosowane w USA
Metody stosowane w USA
Metody stosowane w USA
Metody stosowane w USA
Metody stosowane w USA
Metody stosowane w USA
Metody stosowane w USA
Używana w USA i wielu innych krajach procedura
ASHRAE łączy w sobie
wyniki prac wielu badaczy (m. in.
Halitsky, Wilson, Chui). Metodologia
poszukuje
wartości
minimalnego
współczynnika
rozcieńczenia
zanieczyszczeń jaki może wystąpić gdy wiatr prawie bezpośrednio (po
linii zbliżonej do “naciągniętej struny”) transportuje zanieczyszczenia z
wyrzutni do czerpni powietrza. Uwzględnia się przy tym zarówno
rozcieńczenie wynikające z wprowadzenia zanieczyszczonego powietrza
do atmosfery (indukcja strumienia), odległości wyrzutni i czerpni oraz
dodatkowego rozcieńczenie wynikające z wysokości emitora.
O
O
O
O
O
O
O
Odległoś
dległoś
dległoś
dległoś
dległoś
dległoś
dległoś
dległośćććććććć "napiętej struny" pomiędzy czerpnią a
"napiętej struny" pomiędzy czerpnią a
"napiętej struny" pomiędzy czerpnią a
"napiętej struny" pomiędzy czerpnią a
"napiętej struny" pomiędzy czerpnią a
"napiętej struny" pomiędzy czerpnią a
"napiętej struny" pomiędzy czerpnią a
"napiętej struny" pomiędzy czerpnią a
wyrzutnią powietrza.
wyrzutnią powietrza.
wyrzutnią powietrza.
wyrzutnią powietrza.
wyrzutnią powietrza.
wyrzutnią powietrza.
wyrzutnią powietrza.
wyrzutnią powietrza.
S
1
S
2
S
3
wyrzutnia
czerpnia
S=S
1
+S
2
+S
3
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa,,,,
2
W
W
W
W
W
W
W
Współczynnik rozcieńczenia zanieczyszczenia
spółczynnik rozcieńczenia zanieczyszczenia
spółczynnik rozcieńczenia zanieczyszczenia
spółczynnik rozcieńczenia zanieczyszczenia
spółczynnik rozcieńczenia zanieczyszczenia
spółczynnik rozcieńczenia zanieczyszczenia
spółczynnik rozcieńczenia zanieczyszczenia
spółczynnik rozcieńczenia zanieczyszczenia
w powietrza
w powietrza
w powietrza
w powietrza
w powietrza
w powietrza
w powietrza
w powietrza
C
C
D
o
=
gdzie:
D współczynnik rozcieńczenia zanieczyszczenia w powietrza,
C
0
stężenie zanieczyszczenia w przekroju wylotowym emitora,
C stężenia zanieczyszczenia w analizowanym punkcie.
Czas uśredniania
Czas uśredniania
Czas uśredniania
Czas uśredniania
Czas uśredniania
Czas uśredniania
Czas uśredniania
Czas uśredniania
Metodologia
określania
minimalnej
wartości
współczynnika
rozcieńczania została opracowane dla czasu uśredniania wynoszącego
10 minut. Na skutek fluktuacji kierunku i siły wiatru współczynnik
rozcieńczenia zanieczyszczenia zmienia się wraz z czasem
uśredniania. Dla czasów pomiędzy 3 minuty a 3 godziny związek
pomiędzy minimalna wartością współczynnika rozcieńczenia a czasem
uśrednienia wyraża się zależnością
2
,
0
2
,
1
,
2
min,
1
min,
=
sr
sr
t
t
D
D
gdzie:
t
sr
czas uśrednienia stężenia zanieczyszczenia
Czas uśredniania (2)
Czas uśredniania (2)
Czas uśredniania (2)
Czas uśredniania (2)
Czas uśredniania (2)
Czas uśredniania (2)
Czas uśredniania (2)
Czas uśredniania (2)
Powyższe równanie ważne dopiero w pewnej odległości od emitora gdzie
nie występuje już zjawisko meandrowania strumienia zanieczyszczeń.
Autorzy metody sformułowali kryterium pozwalające sprawdzić tę
odległość
10
/
>
e
A
S
gdzie:
S
odległość pomiędzy wyrzutnią a czerpnią powietrza liczona jako
długość “napiętej struny”,
A
e
pole przekroju wylotowego wyrzutni powietrza.
Jednocześnie jeżeli wyrzutnia i czerpnia powietrza zlokalizowane są w tej
samej strefie recyrkulacyjnej współczynnik rozcieńczenia jest znacznie
mniej wrażliwy na czas uśredniania niż przedstawia to powyższa formuła.
W takich przypadkach można określić minimalne rozcieńczenie dla okresu
uśredniania 3 min i przyjąć, że wartość ta się nie zmienia w zakresie od 3
minut do 1 godziny.
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky’ego
’ego
’ego
’ego
’ego
’ego
’ego
’ego
--------11111111
Dla pojedynczego budynku o wyrzutni powietrza umieszczonej w strefie
wiru aerodynamicznego (wylot na powierzchni lub przez emitor o małej
wysokości) lecz generującej znaczący strumień pionowy powietrza (np. na
skutek dużej średnicy lub dużej prędkości wypływu z nieuzbrojonego
otworu w przegrodzie) zależność na minimalną wartość współczynnika
rozcieńczenia podał
Halitsky.
(
)
2
min
2
,
0
1
11
,
0
⋅
+
⋅
+
=
e
A
S
D
α
α
gdzie:
α
stała liczbowa zależna od kształtu budynku, stosunku prędkości
wiatru i prędkości strumienia wrzucanych gazów, orientacji
budynku względem wiatru oraz wysokości emitora.
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Równanie
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky
Halitsky’ego
’ego
’ego
’ego
’ego
’ego
’ego
’ego
--------22222222
Bezpośrednio ponad osią emitora α równe jest 1, a gdy stężenia określane są na
powierzchni ścian i dachu stała α zawiera się od 2 do 20. Dla budynków o
skomplikowanych kształtach (np. budynków o wielu skrzydłach) przy założeniu, że
prędkość wylotu z emitora jest dwukrotnie większa od prędkości wiatru
Halitsky
opracował zależność
2
min
1
,
0
16
,
3
⋅
+
=
e
A
S
M
D
gdzie:
M stała liczbowa uwzględniająca miejsce lokalizacji czerpni.
Dla czerpni umieszczonej na tej samej powierzchni co wyrzutnia stała M
przybiera wartość 1,5. Gdy czerpnia umieszczona jest na powierzchni innego
skrzydła budynku oddzielonego od wyrzutni przestrzenią powietrzną to wartość
stałej M można przyjąć jako 2. Dla przypadków gdy czerpnia jest zlokalizowana
wyraźnie niżej od źródła zanieczyszczenia do obliczeń należy przyjąć wartość 4.
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilsonaaaaaaaa i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
Dla budynków o płaskich dachach i wyrzutni o pomijalnej wysokości
Wilson, i Chui
opracowali
zależności
wyodrębniające
przy
określaniu
współczynnika
rozcieńczenia część związaną z indukcja strugi
D
0
oraz część związaną z
rozcieńczeniem wynikającym z odległości pomiędzy czerpnią a wyrzutnią
D
s
(
)
2
0
min
s
D
D
D
+
=
+
=
H
e
U
V
D
β
13
1
0
=
e
e
H
S
A
S
V
U
B
D
2
1
U
H
prędkość wiatru na poziomie dachu,
Ve prędkość wylotu z wyrzutni,
β
współczynnik uwzględniający rodzaj wylotu
(dla wylotów zadaszonych lub wylotów
poziomych β =0, dla nie zadaszonych
skierowanych do góry β = 1),
B
1
parametr zależny od trajektorii strugi
wyrzucanego
powietrza
oraz
od
intensywności turbulencji napływającego
wiatru oraz generowanej przez sam
budynek.
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa,,,,
3
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilsonaaaaaaaa i i i i i i i i Chui
Chui
Chui
Chui
Chui
Chui
Chui
Chui
Θ
+
=
σ
0021
,
0
027
,
0
1
B
Jeżeli intensywność turbulencji zostanie wyrażona przez odchylenie standardowe
fluktuacji kierunku wiatru σ
Θ
w okresie 10 minutowym wartość parametru B
1
można
określić z zależności
Zazwyczaj wartości odchylenia standardowego kierunku meandrowania strugi
wynoszą od 0° do 30°. Dla budynków umiejscowionych na terenie
zurbanizowanym można przyjmować wartość średnią 15°, dla której B
1
= 0,059.
Dla budynków wysokich jeżeli budynek wysoki to fluktuacja kierunku wiatru jest
znacznie mniejsza (można przyjmować σ
Θ
=0). Należy pamiętać, że powyższe
uwagi dotyczą czerpni i wyrzutni umieszczonych na dachu lub na tej samej ścianie.
Jeżeli wyrzutnia zlokalizowana jest na dachu a czerpnią na ścianie, to wyniki prac
Li oraz Meroneya sugerują zmianę wartości 0,027 na 0,1 w powyższym wzorze.
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilsonaaaaaaaa i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
Przy małych prędkościach wiatru smuga zanieczyszczeń wznosi się wysoko
ponad powierzchnie dachu powodując duże rozcieńczenie zanieczyszczeń. Z
drugiej strony duże prędkości wiatru powodują podwyższenie rozcieńczenia na
skutek wprowadzania zanieczyszczeń do większego strumienia powietrza.
Pomiędzy tymi skrajnościami istnieje prędkość wiatru, dla której współczynnik
rozcieńczenia D
min
przyjmuje wartość krytyczną D
crit
. Prędkość dla komina o
wysokości 0,
U
crit, 0
można w przybliżeniu określić z zależności
1
,
6
,
3
B
A
S
V
U
e
e
o
crit
=
Dla nie zadaszonej wyrzutni powietrza o
pomijalnej
wysokości
ponad
dach
współczynnik rozcieńczenia w warunkach
krytycznych opisuje formuła
0
,
2
0
,
0
,
13
1
26
1
crit
e
crit
e
crit
U
V
U
V
D
⋅
+
⋅
+
=
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilsonaaaaaaaa i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
W przypadkach gdy wyrzutnia ma określoną wysokość
h
s
ponad dachem
lub ponad ewentualną strefą cyrkulacji powietrza, krytyczna prędkość
wiatru
U
crit
oraz krytyczny współczynnik rozcieńczenia
D
crit
różnią się od
przypadku gdy wysokość emitora wynosi 0. Skorygowane wartości można
określić przy pomocy równań
Y
Y
U
U
crit
o
crit
−
+
=
1
,
(
)
1
exp
,
,
+
⋅
+
=
Y
Y
Y
U
U
D
D
crit
o
crit
o
crit
crit
2
9
,
28
⋅
=
S
h
Y
s
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilson
Wilsonaaaaaaaa i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
i Chui
Geometryczną wysokość emitora należy zwiększyć o wysokość
wyniesienia związanego z wprowadzaniem gazów prostopadle do
kierunku wiatru
h
r
oraz zmniejszyć o wartość
h
d
w przypadku
ewentualnego obniżenia wynikającego z podciśnienia na zawietrznej
stronie wyrzutni.
H
e
e
r
U
V
Π
A
h
⋅
⋅
⋅
=
4
0
,
3
β
⋅
−
⋅
⋅
=
H
e
e
d
U
V
Π
A
h
β
5
,
1
4
0
,
2
Obniżenie efektywnej wysokości emitora
h
d
występuje jeżeli prędkość
wylotu gazów jest mniejsza od 1,5 wartości prędkości wiatru
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg. BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62--------1989R
1989R
1989R
1989R
1989R
1989R
1989R
1989R
Na potrzebę normy opracowano uproszczoną wersję modelu
Wilsona i
Chui. Przyjmując szereg założeń upraszczających, opracowano zależność
pozwalającą określić wymaganą odległość pomiędzy czerpnią a wyrzutnia
powietrza.
Opracowana zależność jest ważna dla strumienia powietrza usuwanego w
zakresie od 75 dm
3
/s do 1500 dm
3
/s. W przypadkach gdy rzeczywista
wartość strumienia nie mieści się w podanym zakresie do obliczeń należy
przyjmować odpowiednią wartość graniczną. Dla wylotów grawitacyjnych
jak wywiewki kanalizacyjne należy wstawiać strumień 75 dm
3
/s. Dla
wylotów spalin z urządzeń spalających paliwa należy przyjmować
strumień odpowiadający 0,43 dm
3
/s na 1 kW strumienia energii
dostarczanej z paliwem lub wartości rzeczywiste według danych
producenta.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg.
Uproszczona metoda wg. BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
BSR/ASHRAE
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62
Standard 62--------1989R
1989R
1989R
1989R
1989R
1989R
1989R
1989R
−
=
2
04
,
0
e
V
D
Q
S
gdzie:
Q Strumień powietrza usuwanego, dm
3
/s
2
2
04
,
0
+
⋅
=
e
V
Q
S
D
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa,,,,
4
Zasada ustalania znaku dla prędkości
Zasada ustalania znaku dla prędkości
Zasada ustalania znaku dla prędkości
Zasada ustalania znaku dla prędkości
Zasada ustalania znaku dla prędkości
Zasada ustalania znaku dla prędkości
Zasada ustalania znaku dla prędkości
Zasada ustalania znaku dla prędkości
strumienia wprowadzanego do atmosfery
strumienia wprowadzanego do atmosfery
strumienia wprowadzanego do atmosfery
strumienia wprowadzanego do atmosfery
strumienia wprowadzanego do atmosfery
strumienia wprowadzanego do atmosfery
strumienia wprowadzanego do atmosfery
strumienia wprowadzanego do atmosfery
Czerpnia powietrza
V jest ujemne dla wylotu
skierowanego 0-74 °
V j est dodatnie dla wylotu
skierowanego 75-180 °
Graniczny kierunek
wylotu 75 °
Dla wylotów z kanałów i przewodów grawitacyjnych spalinowych, wywiewek w
przewodów kanalizacyjnych, oraz innych nie wymuszonych wyciągów, lub gdy
wyrzutnia jest zakryta daszkiem lub innym elementem zakłócającym przepływ
powietrza prędkość strumienia jest pomijana (przyjmuje wartość 0). Dla gazów
gorących takich jak wyloty spalin uwzględnia się dodatkową efektywną prędkość
pionową 2,5 m/s.
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metodykę
określania
potencjalnej
recyrkulacji
zanieczyszczeń
powietrza
opracowaną w Holandii zawiera Dutch Code of Practice NPR 1088 and the
regulation NEN 1087, "Ventilation of Buildings: Determination Methods for New
Buildings”. Procedura ta ma zastosowanie w odniesieniu do:
• przewodów spalinowych odprowadzających produkty spalania z urządzeń o
mocy do 130 kW, przy czym rozróżnia się urządzenia używające paliwa gazowe
oraz inne,
• wyrzutni powietrza wentylacyjnego przez które wprowadzane jest to atmosfery
mniej niż 1000 dm
3
/s.
Metodyka obliczeniowa prowadzi do określenia wskaźnika
f uzależnionego od
intensywności źródła zanieczyszczenia oraz od wzajemnej lokalizacji czerpni i
wyrzutni powietrza. Sens fizyczny tego wskaźnika jest odwrotnością współczynnika
rozcieńczenia D stosowanego w metodach amerykańskich.
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
Metoda stosowana w Holandii
h
C
l
C
B
q
f
v
∆
⋅
+
⋅
=
2
1
lub
gdzie:
f
wskaźnik rozcieńczenia, -
q
v
strumień powietrza usuwanego do atmosfery, dm
3
/s,
B
moc kotła lub urządzenia spalającego paliwo, kW,
l
długość linii łączącej wlot powietrza zewnętrznego i wyrzutnię
powietrza lub gazów spalinowych, m,
∆
h różnica wysokości, na których usytuowano wlot powietrza
zewnętrznego i wyrzutnię powietrza lub gazów spalinowych, m,
C
1
, C
2
współczynniki określane według tabeli 1 dla określonej konfiguracji
wzajemnej lokalizacji czerpni i wyrzutni powietrza skategoryzowanej
w tabeli 2.
Współczynniki C1 i C2 w zależności od rodzaju
Współczynniki C1 i C2 w zależności od rodzaju
Współczynniki C1 i C2 w zależności od rodzaju
Współczynniki C1 i C2 w zależności od rodzaju
Współczynniki C1 i C2 w zależności od rodzaju
Współczynniki C1 i C2 w zależności od rodzaju
Współczynniki C1 i C2 w zależności od rodzaju
Współczynniki C1 i C2 w zależności od rodzaju
wylotu oraz wzajemnej lokalizacji czerpni i
wylotu oraz wzajemnej lokalizacji czerpni i
wylotu oraz wzajemnej lokalizacji czerpni i
wylotu oraz wzajemnej lokalizacji czerpni i
wylotu oraz wzajemnej lokalizacji czerpni i
wylotu oraz wzajemnej lokalizacji czerpni i
wylotu oraz wzajemnej lokalizacji czerpni i
wylotu oraz wzajemnej lokalizacji czerpni i
wyrzutni powietrza
wyrzutni powietrza
wyrzutni powietrza
wyrzutni powietrza
wyrzutni powietrza
wyrzutni powietrza
wyrzutni powietrza
wyrzutni powietrza
Konfiguracja charakteryzująca wzajemną lokalizację czerpni i
wyrzutni powietrza (wg. tabeli 2)
Rodzaj
wylotu
Współcz
ynnik
1,6,8,
9
2
3,15
4,16 5,7,10 11,13
12
14
17
C
1
325
163
650
500
163
220
325
325
163
Wyrzutnia
wentylacyjna
C
2
650
163
325
-163
163
650
110
163
163
C
1
163
60
163
500
80
110
163
163
110
Przewody
spalinowe
(paliwo
gazowe)
C
2
325
60
440
-325
80
325
60
80
325
C
1
325
220
---
---
220
---
---
---
---
Przewody
spalinowe
(inne paliwa)
C
2
1100
220
---
---
650
---
---
---
---
Konfiguracja 1
Konfiguracja 2
Konfiguracja 3
Konfiguracja 4
Konfiguracja 5
Konfiguracja 6
Konfiguracja 7
Konfiguracja 8
Konfiguracja 9
Konfiguracja 10
Konfiguracja 11
Konfiguracja 12
Konfiguracja 13
Konfiguracja 14
Konfiguracja 15 oraz 16
wewnątrz
na zewnątrz
rzut z góry
zewnątrz
Konfiguracja 17
wewnątrz
wewnątrz
rzut z góry
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa,,,,
5
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Metoda
Nikitina
Nikitina
Nikitina
Nikitina
Nikitina
Nikitina
Nikitina
Nikitina
Metoda
Nikitina uwzględnia zarówno zanieczyszczenia wprowadzane
przez emitory punktowe (kominy, wyrzutnie wentylacyjne, wywietrzaki)
jak i emitory liniowe (rzędy świetlików). Używając lokalnych
współrzędnych można określać stężenia zanieczyszczeń na dachu
budynku, na zawietrznej ścianie budynku oraz na poziomie terenu za
budynkiem.
Podstawowymi ograniczeniami metody są następujące założenia i
uproszczenia:
• wiatr jest zawsze prostopadły do dłuższego boku hali przemysłowej,
• prędkość wprowadzania zanieczyszczeń do atmosfery nie jest brana
pod uwagę,
• temperatura gazów nie jest brana pod uwagę,
• we wszystkich równaniach stężenia są odwrotnie proporcjonalne do
prędkości wiatru (co powoduje że maksymalne stężenia otrzymuje się
zawsze dla dolnego limitu rozpatrywanych prędkości, 1 m/s).
Metoda Nikitina
Metoda Nikitina
Metoda Nikitina
Metoda Nikitina
Metoda Nikitina
Metoda Nikitina
Metoda Nikitina
Metoda Nikitina -------- przykład
przykład
przykład
przykład
przykład
przykład
przykład
przykład
(
)
+
⋅
+
⋅
⋅
⋅
=
2
1
4
,
1
42
1
3
,
1
b
l
l
H
k
M
C
b
x
υ
(
)
2
1
4
,
1
55
b
l
k
M
C
x
+
⋅
⋅
⋅
=
υ
gdzie:
C
x
stężenie zanieczyszczenia na powierzchni dachu pod osią smugi,
M strumień emisji zanieczyszczeń,
k
współczynnik zależny od względnej wysokości emitora (patrz rysunek 1)
H
b
wysokość budynku,
l
długość budynku (wymiar prostopadły do kierunku wiatru),
b
1
odległość wyrzutni od nawietrznej krawędzi dachu
,
υ
prędkość wiatru.
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
b
gr
b
H
H
H
H
H
⋅
−
⋅
−
=
8
,
1
8
,
1
b
gr
H
b
H
⋅
+
⋅
=
7
,
1
36
,
0
3
gdzie:
H względna wysokość budynku,
H
gr
graniczna wysokość emitora, przy której traktowany jest on jeszcze
jako emitor niski,
b
3
odległość wyrzutni od zawietrznej krawędzi dachu
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
Względna wysokość emitora
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1
1.1
Względna wysokość emitora, H
W
s
p
ó
łc
z
y
n
n
ik
k
10 m
20 m
wyrzutnia 500 dm
3
/s
5 m/s
4
,5
m
czerpnia
wiatr
Porównanie metod
Porównanie metod
Porównanie metod
Porównanie metod
Porównanie metod
Porównanie metod
Porównanie metod
Porównanie metod
Porównanie współczynnika rozcieńczenia
Porównanie współczynnika rozcieńczenia
Porównanie współczynnika rozcieńczenia
Porównanie współczynnika rozcieńczenia
Porównanie współczynnika rozcieńczenia
Porównanie współczynnika rozcieńczenia
Porównanie współczynnika rozcieńczenia
Porównanie współczynnika rozcieńczenia
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa,,,,
6
Porównanie niezamierzonej recyrkulacji
Porównanie niezamierzonej recyrkulacji
Porównanie niezamierzonej recyrkulacji
Porównanie niezamierzonej recyrkulacji
Porównanie niezamierzonej recyrkulacji
Porównanie niezamierzonej recyrkulacji
Porównanie niezamierzonej recyrkulacji
Porównanie niezamierzonej recyrkulacji
Prędkości krytyczne
Prędkości krytyczne
Prędkości krytyczne
Prędkości krytyczne
Prędkości krytyczne
Prędkości krytyczne
Prędkości krytyczne
Prędkości krytyczne
Ponadto różnice w założeniach powodują, że dla poszczególnych
metod krytyczna wartość współczynnika rozcieńczenia występuje dla
innych prędkości wiatru:
• 1 m/s (stała) dla metody
Nikitina,
• ? dla metody 1 metody
Halitsky'ego,
• 2,5 m/s (stała) dla 2 metody
Halitsky'ego,
• 2,34 ÷ 23 m/s (zmienna) dla metody
Wilsona i Chui,
• 2,5 m/s (stała) dla uproszczonej metody ASHRAE,
• ? dla metody holenderskiej.
Wymagania prawne
Wymagania prawne
Wymagania prawne
Wymagania prawne
Wymagania prawne
Wymagania prawne
Wymagania prawne
Wymagania prawne
Obligatoryjne
Obligatoryjne
Obligatoryjne
Obligatoryjne
Rozporządzenie
Rozporządzenie
Rozporządzenie
Rozporządzenie Ministra
Ministra
Ministra
Ministra Infrastruktury
Infrastruktury
Infrastruktury
Infrastruktury zzzz dnia
dnia
dnia
dnia 12
12
12
12 kwietnia
kwietnia
kwietnia
kwietnia
2002
2002
2002
2002 rrrr.... w
w
w
w sprawie
sprawie
sprawie
sprawie warunków
warunków
warunków
warunków technicznych
technicznych
technicznych
technicznych jakim
jakim
jakim
jakim powinny
powinny
powinny
powinny
odpowiadać
odpowiadać
odpowiadać
odpowiadać
budynki
budynki
budynki
budynki
iiii ich
ich
ich
ich
usytuowanie,
usytuowanie,
usytuowanie,
usytuowanie,
zostało
zostało
zostało
zostało
opublikowane
opublikowane
opublikowane
opublikowane w
w
w
w Dz
Dz
Dz
Dz....U
U
U
U.... nr
nr
nr
nr 75
75
75
75 poz
poz
poz
poz....690
690
690
690,,,, 2002
2002
2002
2002 (z
(z
(z
(z
późniejszymi
późniejszymi
późniejszymi
późniejszymi zmianami
zmianami
zmianami
zmianami np
np
np
np.... zzzz roku
roku
roku
roku 2008
2008
2008
2008))))
Nie
Nie
Nie
Nie obligatoryjne
obligatoryjne
obligatoryjne
obligatoryjne
PN
PN
PN
PN––––EN
EN
EN
EN 13779
13779
13779
13779,,,, Wentylacja
Wentylacja
Wentylacja
Wentylacja budynków
budynków
budynków
budynków niemieszkalnych
niemieszkalnych
niemieszkalnych
niemieszkalnych
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące właściwości
właściwości
właściwości
właściwości instalacji
instalacji
instalacji
instalacji wentylacji
wentylacji
wentylacji
wentylacji iiii
klimatyzacji
klimatyzacji
klimatyzacji
klimatyzacji
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....§§§§§§§§ 1111111151
51
51
51
51
51
51
51
§ 151. 1. W instalacjach wentylacji mechanicznej ogólnej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji
komfortowej o wydajności 2000 m
3
/h i więcej, należy stosować urządzenia do odzyskiwania
ciepła z powietrza wywiewanego o skuteczności co najmniej 50% lub recyrkulację, gdy jest to
dopuszczalne. W przypadku zastosowania recyrkulacji strumień powietrza zewnętrznego nie
może być mniejszy niż wynika to z wymagań higienicznych, jednak nie mniej niż 10%
powietrza nawiewanego. Dla wentylacji technologicznej zastosowanie odzysku ciepła powinno
wynikać z uwarunkowań technologicznych i rachunku ekonomicznego.
2. Urządzenia do odzyskiwania ciepła powinny mieć zabezpieczenia ograniczające przenikanie
między wymieniającymi ciepło strumieniami powietrza do:
1) 0,25% objętości strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia - w przypadku
wymiennika płytowego oraz wymiennika z rurek cieplnych,
2) 5% objętości strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia - w przypadku
wymiennika obrotowego,
w odniesieniu do różnicy ciśnienia 400 Pa.
3. Recyrkulację powietrza można stosować wówczas, gdy przeznaczenie wentylowanych
pomieszczeń nie wiąże się z występowaniem bakterii chorobotwórczych, z emisją substancji
szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych zapachów, przy zachowaniu wymagań § 149 ust. 1 oraz
wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej.
4. W budynku opieki zdrowotnej recyrkulacja powietrza może być stosowana tylko za zgodą i
na warunkach określonych przez właściwego państwowego inspektora sanitarnego.
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....§§§§§§§§ 1111111151
51
51
51
51
51
51
51
§ 151. 5. W przypadku stosowania recyrkulacji powietrza w instalacjach wentylacji
mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji należy stosować układy regulacji
umożliwiające w korzystnych warunkach pogodowych zwiększanie udziału powietrza
zewnętrznego do 100%.
6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się w przypadkach, gdy zwiększanie strumienia powietrza
wentylacyjnego uniemożliwiałoby dotrzymanie poziomu czystości powietrza wymaganego
przez względy technologiczne.
7. Wymagań ust. 1 można nie stosować w przypadku instalacji używanych krócej niż przez
1 000 godzin w roku.
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....§§§§§§§§ 1111111152 (1)
52 (1)
52 (1)
52 (1)
52 (1)
52 (1)
52 (1)
52 (1)
§ 152. 1. Czerpnie powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji powinny być zabezpieczone
przed opadami atmosferycznymi i działaniem wiatru oraz być zlokalizowane w sposób
umożliwiający pobieranie w danych warunkach jak najczystszego i, w okresie letnim,
najchłodniejszego powietrza.
2. Czerpni powietrza nie należy lokalizować w miejscach, w których istnieje niebezpieczeństwo
napływu powietrza wywiewanego z wyrzutni oraz powietrza z rozpyloną wodą pochodzącą z
chłodni kominowej lub innych podobnych urządzeń.
3. Czerpnie powietrza sytuowane na poziomie terenu lub na ścianie dwóch najniższych
kondygnacji nadziemnych budynku powinny znajdować się w odległości co najmniej 8 m w rzucie
poziomym od ulic i zgrupowania miejsc postojowych dla więcej niż 20 samochodów, miejsc
gromadzenia odpadów stałych, wywiewek kanalizacyjnych oraz innych źródeł zanieczyszczenia
powietrza. Odległość dolnej krawędzi otworu wlotowego czerpni od poziomu terenu powinna
wynosić co najmniej 2 m.
4. Czerpnie powietrza sytuowane na dachu budynku powinny być tak lokalizowane, aby dolna
krawędź otworu wlotowego znajdowała się co najmniej 0,4 m powyżej powierzchni, na której są
zamontowane, oraz aby została zachowana odległość co najmniej 6 m od wywiewek
kanalizacyjnych.
5. Powietrze wywiewane z budynków lub pomieszczeń, zanieczyszczone w stopniu
przekraczającym wymagania określone w przepisach odrębnych, dotyczących dopuszczalnych
rodzajów i ilości substancji zanieczyszczających powietrze zewnętrzne, powinno być
oczyszczone przed wprowadzeniem do atmosfery.
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa,,,,
7
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....§§§§§§§§ 1111111152 (2)
52 (2)
52 (2)
52 (2)
52 (2)
52 (2)
52 (2)
52 (2)
§ 152. 6. Wyrzutnie powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji powinny być
zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i działaniem wiatru oraz być zlokalizowane w
miejscach umożliwiających odprowadzenie wywiewanego powietrza bez powodowania
zagrożenia zdrowia użytkowników budynku i ludzi w jego otoczeniu oraz wywierania
szkodliwego wpływu na budynek.
7. Dolna krawędź otworu wyrzutni z poziomym wylotem powietrza, usytuowanej na dachu
budynku, powinna znajdować się co najmniej 0,4 m powyżej powierzchni, na której wyrzutnia
jest zamontowana, oraz 0,4 m powyżej linii łączącej najwyższe punkty wystających ponad
dach części budynku, znajdujących się w odległości do 10 m od wyrzutni, mierząc w rzucie
poziomym.
8. Usytuowanie wyrzutni powietrza na poziomie terenu jest dopuszczalne tylko za zgodą i na
warunkach określonych przez właściwego państwowego inspektora sanitarnego.
9. Dopuszcza się sytuowanie wyrzutni powietrza w ścianie budynku, pod warunkiem że:
1) powietrze wywiewane nie zawiera uciążliwych zapachów oraz zanieczyszczeń szkodliwych
dla zdrowia,
2) przeciwległa ściana sąsiedniego budynku z oknami znajduje się w odległości co najmniej 10
m lub bez okien w odległości co najmniej 8 m,
3) okna znajdujące się w tej samej ścianie są oddalone w poziomie od wyrzutni co najmniej 3
m, a poniżej lub powyżej wyrzutni - co najmniej 2 m,
4) czerpnia powietrza, usytuowana w tej samej ścianie budynku, znajduje się poniżej lub na
tym samym poziomie co wyrzutnia, w odległości co najmniej 1,5 m.
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....
Warunki techniczne....§§§§§§§§ 1111111152 (3)
52 (3)
52 (3)
52 (3)
52 (3)
52 (3)
52 (3)
52 (3)
§ 152. 10. Czerpnie i wyrzutnie powietrza na dachu budynku należy sytuować poza strefami
zagrożenia wybuchem, zachowując między nimi odległość nie mniejszą niż 10 m przy wyrzucie
poziomym i 6 m przy wyrzucie pionowym, przy czym wyrzutnia powinna być usytuowana co
najmniej 1 m ponad czerpnią.
11. Odległość, o której mowa w ust. 10, może nie być zachowana w przypadku zastosowania
zblokowanych urządzeń wentylacyjnych, obejmujących czerpnię i wyrzutnię powietrza,
zapewniających skuteczny rozdział strumienia powietrza świeżego od wywiewanego z
urządzenia wentylacyjnego. Nie dotyczy to przypadku usuwania powietrza zawierającego
zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe zapachy lub substancje palne.
12. Odległość wyrzutni dachowych, mierząc w rzucie poziomym, nie powinna być mniejsza niż
3 m od:
1) krawędzi dachu, poniżej której znajdują się okna,
2) najbliższej krawędzi okna w połaci dachu,
3) najbliższej krawędzi okna w ścianie ponad dachem.
13. Jeżeli odległość, o której mowa w ust. 12 pkt 2 i 3, wynosi od 3 m do 10 m, dolna krawędź
wyrzutni powinna znajdować się co najmniej 1 m ponad najwyższą krawędzią okna.
14. W przypadku usuwania przez wyrzutnię dachową powietrza zawierającego
zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe zapachy, z zastrzeżeniem ust. 5,
odległości, o których mowa w ust. 12 i 13, należy zwiększyć o 100%.
Klasyfikacja powietrza wywiewanego
Klasyfikacja powietrza wywiewanego
Klasyfikacja powietrza wywiewanego
Klasyfikacja powietrza wywiewanego
Klasyfikacja powietrza wywiewanego
Klasyfikacja powietrza wywiewanego
Klasyfikacja powietrza wywiewanego
Klasyfikacja powietrza wywiewanego (WYW)
(WYW)
(WYW)
(WYW)
(WYW)
(WYW)
(WYW)
(WYW) i i i i i i i i
wyrzucanego (WYR) wg
wyrzucanego (WYR) wg
wyrzucanego (WYR) wg
wyrzucanego (WYR) wg
wyrzucanego (WYR) wg
wyrzucanego (WYR) wg
wyrzucanego (WYR) wg
wyrzucanego (WYR) wg PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN––––––––EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN 13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
Kategoria Opis
Przykłady zastosowań, w których występuje powietrze
danej kategorii (informacyjnie)
WYW 1
WYR 1
Powietrze wywiewane/wyrzutowe o niskim stopniu zanieczyszczenia
Powietrze z pomieszczeń, w których główne źródła emisji
to materiały budowlane i konstrukcja budynku oraz
powietrze z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi,
w których głównymi źródłami emisji są metabolizm ludzki
oraz materiały budowlane i konstrukcja budynku.
Pomieszczenia z dozwolonym paleniem są wyłączone.
Biura, w tym zintegrowane z nimi małe pomieszczenia
magazynowe,
pomieszczenia
obsługi
ludności,
sale
lekcyjne, klatki schodowe, korytarze, sale zgromadzeń,
pomieszczenia handlowe bez dodatkowych źródeł emisji.
WYW 2
WYR 2
Powietrze wywiewane/wyrzutowe o średnim stopniu zanieczyszczenia
Powietrze z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi,
które zawiera więcej zanieczyszczeń z tych samych
ź
ródeł niż w kategorii 1 i/lub wynikających z działalności
ludzi. Pomieszczenia z dozwolonym paleniem, które w
innym wypadku musiałyby być zakwalifikowane do
kategorii WYW 1.
Stołówki, kuchnie do przygotowania gorących napojów,
magazyny, pomieszczenia magazynowe w budynkach
biurowych, pokoje hotelowe, garderoby.
WYW 3
WYR 3
Powietrze wywiewane/wyrzutowe o wysokim stopniu zanieczyszczenia
Powietrze z pomieszczeń, w których emitowana wilgoć,
zanieczyszczenia chemiczne itd., znacznie obniżają
jakość powietrza.
Toalety i umywalnie, sauny, kuchnie, niektóre laboratoria
chemiczne,
kopiarnie,
pomieszczenia
specjalnie
przeznaczone dla palaczy
WYW 4
WYR 4
Powietrze wywiewane/wyrzutowe o bardzo wysokim stopniu zanieczyszczenia
Powietrze, które zawiera zapachy i zanieczyszczenia
szkodliwe
dla
zdrowia,
o
znacznym
stężeniu,
przekraczającym wartości dopuszczalne w powietrzu
wewnętrznym pomieszczeń przeznaczonych na pobyt
ludzi.
Okapy wywiewne w zastosowaniach zawodowych, odciągi
miejscowe z rusztów i kuchni, garaże i tunele drogowe,
parkingi zamknięte, pomieszczenia, w których posługuje się
farbami i rozpuszczalnikami, pomieszczenia na brudną
bieliznę,
pomieszczenia
na
odpady
z
artykułów
ż
ywnościowych,
centralne
instalacje
odkurzania,
wykorzystywane intensywnie palarnie i niektóre laboratoria
chemiczne.
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące otworów
otworów
otworów
otworów
otworów
otworów
otworów
otworów czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza wg
wg
wg
wg
wg
wg
wg
wg PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN––––––––EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN 13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
Zaleca się, aby:
•
żaden otwór czerpni nie był umieszczony w odległości mniejszej niż 8 m w rzucie
poziomym od miejsca gromadzenia śmieci, często używanego terenu parkingowego na
co najmniej trzy samochody, dróg dojazdowych, stref załadunkowych, wywiewek
kanalizacyjnych, wylotów kominów i innych podobnych źródeł zanieczyszczeń.
•
zwrócić szczególną uwagę na umiejscowienie i kształt otworu w sąsiedztwie instalacji
chłodzenia wyparnego tak, aby zmniejszyć ryzyko przeniknięcia zanieczyszczeń do
powietrza nawiewanego. Otworów czerpni nie należy umieszczać na głównym kierunku
wiatru wiejącego od strony instalacji chłodzenia wyparnego. Poza tym ważna jest dobra
konserwacja instalacji chłodni kominowych.
•
czerpnia nie była umieszczona na fasadzie od strony ruchliwej ulicy. Gdy jest to jedyna
możliwa lokalizacja, wtedy otwór czerpni powinien być umieszczony jak najwyżej nad
poziomem terenu.
• czerpnia nie była umieszczona tam, gdzie można przewidywać powrotny przepływ
powietrza wyrzutowego lub zakłócenia spowodowane innymi zanieczyszczeniami lub
źródłami zapachów (patrz również A.2.4).
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania
Wymagania dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące
dotyczące otworów
otworów
otworów
otworów
otworów
otworów
otworów
otworów czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza wg
wg
wg
wg
wg
wg
wg
wg PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN––––––––EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN 13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
• czerpnia nie była umieszczona bezpośrednio nad poziomem terenu. Zaleca się
zachowanie odległości 3 m (lub co najmniej 1,5 krotności maksymalnej przewidywanej
grubości pokrywy śnieżnej) między poziomem terenu a dolną krawędzią otworu czerpni.
• Umieszczać czerpnię nad dachem budynku lub w ścianie nawietrznej, gdy stężenia
zanieczyszczeń po obu stronach budynku są podobne.
• otwór czerpni sąsiadujący z niezacienionymi miejscami, dachami lub ścianami był
umiejscowiony lub zabezpieczony w taki sposób, aby powietrze nie było nadmiernie
ogrzewane przez słońce w okresie letnim.
• maksymalna prędkość powietrza w niezabezpieczonym otworze czerpni nie przekraczała
2 m∙s
-1
, gdy występuje oczywiste zagrożenie przenikaniem do instalacji wody w dowolnej
formie (deszcz, śnieg, mgła itd.) lub przenikaniem pyłu(także liści).
• dolna krawędź otworu czerpni nad dachem lub stropodachem znajdowała się na
wysokości stanowiącej co najmniej 1,5 krotności maksymalnej występującej w ciągu roku
grubości pokrywy śnieżnej. Wysokość ta może być mniejsza, gdy tworzeniu się warstwy
śniegu zapobieżono za pomocą, na przykład, osłon przeciwśniegowych.
• zwrócić uwagę na możliwość czyszczenia.
Wymagania dotyczące otworów wyrzutni
Wymagania dotyczące otworów wyrzutni
Wymagania dotyczące otworów wyrzutni
Wymagania dotyczące otworów wyrzutni
Wymagania dotyczące otworów wyrzutni
Wymagania dotyczące otworów wyrzutni
Wymagania dotyczące otworów wyrzutni
Wymagania dotyczące otworów wyrzutni
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza wg
wg
wg
wg
wg
wg
wg
wg PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN––––––––EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN 13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
Dopuszcza się usuwanie powietrza kategorii WYR 1 na zewnątrz budynku przez otwór
wyrzutowy w ścianie budynku pod warunkiem, że:
•odległość otworu wyrzutowego od sąsiedniego budynku wynosi co najmniej 8 m;
•odległość otworu wyrzutowego od otworu czerpni w tej samej ścianie wynosi co
najmniej 2 m (jeśli to możliwe, otwór czerpni powinien znajdować się poniżej otworu
wyrzutni);
•strumień objętości powietrza wyrzutowego jest nie większy niż 0,5 m
3
∙s
-1
;
•prędkość powietrza w otworze wyrzutowym wynosi co najmniej 5 m∙s
-1
.
We wszystkich innych przypadkach otwór wyrzutni powietrza zaleca się umieszczać w
najwyższej części dachu. Z zasady powietrze wyrzutowe doprowadza się nad dach
najwyższej części budynku i wyrzuca do góry. Zaleca się, aby dolna krawędź otworu
wyrzutni nad dachem lub stropodachem znajdowała się na wysokości stanowiącej co
najmniej 1,5 krotności maksymalnej rocznej grubości pokrywy śnieżnej. Wysokość ta może
być mniejsza, gdy tworzeniu się warstwy śniegu zapobieżono za pomocą, na przykład, osłon
przeciwśniegowych. Względy ekologiczne lub higieniczne mogą prowadzić do wyższego
usytuowania wyrzutu powietrza i/lub wymagań odnośnie prędkości wylotowej powietrza.
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa
Dr inż. Jerzy Sowa,,,,
8
Odległość między otworami czerpni i wyrzutni
Odległość między otworami czerpni i wyrzutni
Odległość między otworami czerpni i wyrzutni
Odległość między otworami czerpni i wyrzutni
Odległość między otworami czerpni i wyrzutni
Odległość między otworami czerpni i wyrzutni
Odległość między otworami czerpni i wyrzutni
Odległość między otworami czerpni i wyrzutni
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza
powietrza wg
wg
wg
wg
wg
wg
wg
wg. . . . . . . . PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN––––––––EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN 13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
Minimalną odległość między otworami
czerpni i wyrzutni powietrza określa się na
podstawie Rysunku A.1. Odległość ta
zależy głównie od kategorii powietrza
wyrzutowego. W przypadku kategorii WYR
4 odległość ta jest największa i dodatkowo
zależy od wartości strumienia powietrza
wyrzutowego. W przypadku powietrza
wyrzutowego kategorii WYR 1 do WYR 3,
odległość ta zależy wyłącznie od kategorii
powietrza.
Wartości
wynikające
z
wykresów obowiązują, gdy prędkość
powietrza wyrzutowego nie przekracza 6
m/s; w przypadku większej prędkości,
odległość ta może być mniejsza.
Zaleca się, aby czerpnie i wyrzutnie
powietrza na wysokich budynkach były
umiejscowione w sposób minimalizujący
wpływ wiatru i siły wyporu.
1.
1.
1.
1. Odległość pionowa
Odległość pionowa
Odległość pionowa
Odległość pionowa –––– wyrzutnia
wyrzutnia
wyrzutnia
wyrzutnia powyżej
powyżej
powyżej
powyżej czerpni
czerpni
czerpni
czerpni
(wykres górny)
(wykres górny)
(wykres górny)
(wykres górny)
Odległość pionowa
Odległość pionowa
Odległość pionowa
Odległość pionowa –––– wyrzutnia
wyrzutnia
wyrzutnia
wyrzutnia poniżej czerpni
poniżej czerpni
poniżej czerpni
poniżej czerpni (wykres
(wykres
(wykres
(wykres
dolny)
dolny)
dolny)
dolny)
2.
2.
2.
2. Odległość pozioma
Odległość pozioma
Odległość pozioma
Odległość pozioma
3.
3.
3.
3. Kategoria WYR powietrza
Kategoria WYR powietrza
Kategoria WYR powietrza
Kategoria WYR powietrza
4.
4.
4.
4. Strumień powietrza w otworze
Strumień powietrza w otworze
Strumień powietrza w otworze
Strumień powietrza w otworze wyrzutowym w
wyrzutowym w
wyrzutowym w
wyrzutowym w m
m
m
m
3333
∙s
∙s
∙s
∙s
----1111
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń,,,,,,,, PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN––––––––EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN 13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
W celu zapewnienia niskiego zużycia energii, zaleca się, aby strumień
powietrza nawiewanego był ustalony na możliwie najniższym poziomie
oraz, aby wszystkie emisje, które są niepożądane (np. ciepło,
zanieczyszczenia i wilgoć) były usuwane w źródle ich powstawania lub za
pomocą bezpośredniego usuwania w systemach zamkniętych. W tym
przypadku oraz w większości innych przypadków, gdy wymaga się
wysokiej jakości powietrza w pomieszczeniu, nie zaleca się stosowania
recyrkulacji powietrza. Jeśli pomieszczenie jest ogrzewane i chłodzone
przed rozpoczęciem jego użytkowania i zadanie to spełnia instalacja
wentylacji, to zaleca się wykorzystywanie w tym celu głównie powietrza
recyrkulacyjnego.
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
Ponowne użycie powietrza wywiewanego i
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
powietrza wyrównawczego dopływającego z
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń
innych pomieszczeń, , , , , , , , PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN
PN––––––––EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN 13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
13779
Kategoria*
Uwaga dotycząca ewentualnego ponownego użycia powietrza
WYW 1
Powietrze to jest odpowiednie jako powietrze recyrkulacyjne i wyrównawcze
WYW 2
Powietrze to nie jest odpowiednie jako powietrze recyrkulacyjne, lecz może być użyte
jako powietrze wyrównawcze w toaletach, umywalniach, garażach i innych podobnych
pomieszczeniach
WYW 3
Powietrze to nie jest odpowiednie jako powietrze recyrkulacyjne i wyrównawcze
WYW 4
Powietrze to nie jest odpowiednie jako powietrze recyrkulacyjne i wyrównawcze
Zastosowanie powietrza recyrkulacyjnego do wentylacji tego samego pomieszczenia
dopuszcza się bez ograniczeń w przypadku kategorii WYW 1, a w przypadku kategorii WYW 2
pod warunkiem monitorowania jakości powietrza recyrkulacyjnego.
UWAGA: Gdy nie dopuszcza się ponownego użycia powietrza wywiewanego, wtedy projekt
powinien również zapewnić, że nie występuje niezamierzona recyrkulacja powietrza. Należy
zwrócić szczególną uwagę na szczelność wszystkich urządzeń do odzyskiwania ciepła.