Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Bank Inwestycyjny to bank powołany w 1957r. na mocy Traktatu Rzymskiego ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Będąc finansowym ramieniem Unii Europejskiej, Bank posiada osobowość prawną oraz finansową niezależność. Siedzibą EBI jest Luksemburg.
Europejski Bank Inwestycyjny jest własnością 27 państw UE. Bank pozyskuje środki finansowe na rynkach kapitałowych i pożycza je, naliczając niskie stopy procentowe, z przeznaczeniem na projekty służące poprawie infrastruktury, dostaw energii lub norm środowiskowych zarówno w UE, jak i w krajach sąsiedzkich lub rozwijających się.
Europejski Bank Inwestycyjny wspiera projekty w państwach UE oraz inwestuje w przyszłych państwach członkowskich i w krajach partnerskich.
Bank zamiast wykorzystywać środki z budżetu UE pozyskuje je na rynkach kapitałowych. Pożyczki udzielane są na korzystnych warunkach na projekty zgodne z celami polityki UE. Bank nie udziela jednak dotacji.
W 2008 roku EBI zgromadził prawie 60 miliardów euro. EBI prowadzi działalność nienastawioną na zysk i udziela pożyczek, których oprocentowanie jest zbliżone do kosztów pozyskania pieniędzy.
EBI jest instytucją autonomiczną. Samodzielnie podejmuje decyzje w sprawach udzielania i zaciągania pożyczek - wyłącznie na podstawie jakości projektów oraz możliwości, jakie oferują rynki finansowe.
EBI ściśle współpracuje z innymi instytucjami UE, aby zagwarantować realizację celów polityki Wspólnoty (np. jego przedstawiciele uczestniczą w posiedzeniach komisji PE i posiedzeniach rady ministrów finansów - ECOFIN).
Organy Europejskiego Banku Inwestycyjnego:
EBI ma własną strukturę administracyjną i samodzielne organy decyzyjne, wyraźnie oddzielone od innych instytucji UE, jednak współpracujące z nimi. Schemat organizacyjny EBI określa jego Statut (załącznik do Traktatu Rzymskiego). Organami Europejskiego Banku Inwestycyjnego są: Rada Gubernatorów, Rada Dyrektorów oraz Zarząd.
Rada Gubernatorów kieruje i zarządza Bankiem. Składa się z ministrów (finansów lub skarbu) wyznaczonych przez państwa członkowskie. Rada Gubernatorów ustala ogólne wytyczne polityki kredytowej Banku ze szczególnym uwzględnieniem celów, jakie mają być osiągane w związku ze stopniową realizacją wspólnego rynku.
Rada Gubernatorów, działając jednomyślnie, jest też właściwym organem do podejmowania decyzji dotyczących zawieszenia czynności Banku oraz w miarę potrzeby - jego likwidacji. O ile w Statucie nie przewidziano inaczej, decyzje Rad Gubernatorów są podejmowane większością głosów. Większość ta musi reprezentować co najmniej 50% subskrybowanego kapitału. Decyzje Rady Gubernatorów podlegają zaskarżeniu do ETS, a z powództwem mogą wystąpić państwa członkowskie.
Rada Dyrektorów (zwana czasem Radą Administracyjną) jest organem zarządzającym EBI. Składa się z 28 dyrektorów i 18 zastępców. Dyrektorów powołuje Rada Gubernatorów na okres 5 lat. Każde państwo członkowskie wyznacza po jednym dyrektorze. Jeden dyrektor jest wyznaczany również przez Komisję. Zastępcy dyrektora są powoływani przez Radę Gubernatorów na okres 5 lat (wyznaczani są w określonej Statutem liczbie przez poszczególne państwa członkowskie lub wspólnie przez niektóre z nich). Członkowie Rady mają status funkcjonariuszy europejskich.
Posiedzeniami Rady kieruje przewodniczący Komitetu Zarządzającego lub w przypadku jego nieobecności - jeden z wiceprzewodniczących, bez prawa udziału w głosowaniu. Członkowie Rady Dyrektorów są wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności i wiedzy. Są oni odpowiedzialni wyłącznie przed Bankiem.
Rada Dyrektorów ma wyłączne prawo podejmowania decyzji dotyczących udzielania kredytów i gwarancji oraz zaciągania długów; ustala oprocentowanie udzielanych kredytów i marże z tytułu gwarancji, nadzoruje właściwe zarządzanie Bankiem oraz zapewnia kierowanie Bankiem zgodnie z postanowieniami TWE, Statutu i ogólnymi wytycznymi Rad Gubernatorów. Na koniec roku obrachunkowego Rada Dyrektorów składa sprawozdanie Radzie Gubernatorów i publikuje je po zatwierdzeniu. Spotkania Rady Dyrektorów odbywają się raz w miesiącu.
Zarząd (Komitet Zarządzający) jest organem wykonawczym EBI. Składa się on z przewodniczącego (prezesa) i 8 wiceprzewodniczących, powołanych na okres 6 lat przez Radę Gubernatorów na wniosek Rady Dyrektorów. Mandaty są odnawialne. Rada Gubernatorów może jednogłośnie zmienić liczbę członków Komitetu Zarządzającego.
Komitet Zarządzający jest odpowiedzialny za bieżące działania Banku pod kierownictwem przewodniczącego i nadzorem Rady Dyrektorów. Komitet Zarządzający przygotowuje decyzje Rady Dyrektorów, zwłaszcza dotyczące zaciągania pożyczek i udzielania kredytów oraz gwarancji, jak również zapewnia ich wykonanie.
Komitet Zarządzający większością głosów wydaje opinie na temat propozycji dotyczących zaciągania pożyczek i udzielania kredytów oraz gwarancji.
Praca Komitetu odbywa się w trybie ciągłym.
Prezesem Europejskiego Banku Inwestycyjnego jest Werner Hoyer.
Usługi
* Pożyczki : udzielane na opłacalne programy wydatków lub projekty w sektorze publicznym i prywatnym. Beneficjentami są zarówno duże korporacje, jak i małe przedsiębiorstwa lub samorządy.
* Pomoc techniczna : udzielana przez zespół składający się z ekspertów w dziedzinie ekonomii, inżynierów i specjalistów; stanowi uzupełnienie mechanizmów finansowania EBI.
* Gwarancje : dostępne dla szerokiego grona podmiotów, np. banków, firm leasingowych, instytucji gwarancyjnych, funduszy gwarancji wzajemnych, spółek celowych i innych.
* Kapitał podwyższonego ryzyka: wnioski o kapitał podwyższonego ryzyka należy kierować bezpośrednio do pośrednika.
Udzielanie pożyczek w UE
Około 90% pożyczek jest udzielanych na programy i projekty realizowane w UE. EBI udziela pożyczek zgodnie z następującymi 6 celami priorytetowymi określonymi w planie operacyjnym Banku:
spójność i konwergencja,
wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP),
zrównoważenie środowiskowe,
wdrażanie inicjatywy Innowacje 2010 (i2i),
rozwój transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych (TEN),
zrównoważony, konkurencyjny i bezpieczny sektor energetyki.
Pożyczki poza UE
Europejski Bank Inwestycyjny wspiera politykę UE w dziedzinie rozwoju i współpracy w krajach partnerskich. Aktualne mandaty polityczne obejmują następujące obszary:
Europa Południowo-Wschodnia
polityka sąsiedztwa w tym:
sąsiedztwo w regionie śródziemnomorskim,
Rosja i sąsiedztwo wschodnie
kraje rozwijające się i współpracujące:
Afryka, Karaiby, Pacyfik (oraz kraje i terytoria zamorskie),
Afryka Południowa,
Azja i Ameryka Łacińska.
Europejski Fundusz Inwestycyjny
Europejski Fundusz Inwestycyjny to wspólnotowa instytucja finansowa, której misją jest realizowanie pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw, rozwijających się i zorientowanych na technologie.
Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) utworzono w 1994 roku jako instytucję finansową, u podłoża powstania której leżał plan pomocy małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) uzgodniony w czasie obrad Rady Europejskiej w Edynburgu w grudniu 1992 roku. Miał to być sposób na zapobieżenie rosnącemu bezrobociu i spadkowi rozwoju gospodarczego Wspólnoty. Forma prawna działania tej instytucji to spółka joint venture. Kapitał EFI wynosi ok. 2 mld euro, a większościowym udziałowcem EFI jest Europejski Bank Inwestycyjny (61%). Unia Europejska reprezentowana przez Komisję Europejską dysponuje 30% udziałów, a banki prywatne i instytucje finansowe z 15 krajów UE posiadają ok. 9%. Europejski Fundusz Inwestycyjny wraz z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym tworzy tzw. Grupę EBI. Siedziba funduszu znajduje się w Luksemburgu.
Zadania, jakimi zajmuje się Europejski Fundusz Inwestycyjny, to:
dostarczanie kapitału podwyższonego ryzyka małym i średnim przedsiębiorstwom, w szczególności młodym, rozwijającym się i nastawionym na rozwój technologiczny;
wystawianie gwarancji kredytowych na pożyczki udzielane dla małych i średnich przedsiębiorstw;
długoterminowe finansowanie tzw. sieci transeuropejskich, w dziedzinie energetyki, transportu i telekomunikacji;
tworzenie nowych miejsc pracy w państwach Wspólnoty i państwach kandydujących;
stymulacja rozwoju ekonomicznego.
Mimo dostarczania kapitału i uprawnień emisyjnych, Europejski Fundusz Inwestycyjny nie jest pożyczkodawcą, bowiem nie udziela bezpośrednich pożyczek ani dotacji przedsiębiorstwom, ani nie inwestuje w konkretnie oznaczone firmy. Jego działanie odbywa się za pośrednictwem banków i innych pośredników finansowych, zazwyczaj funduszy typu venture capital lub pożyczek przeznaczanych na gwarancje dla instytucji udzielających kredytów małym i średnim przedsiębiorstwom, korzystając przy tym ze środków własnych bądź powierzonych mu przez Europejski Bank Inwestycyjny lub Unię Europejską.
Europejski Fundusz Inwestycyjny działa samodzielnie jako podmiot komercyjny na warunkach rynkowych. Jego obszar działania to Unia Europejska, a ponadto Turcja, Chorwacja oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia, wspierane finansowo w ramach porozumienia z Europejskim Stowarzyszeniem Wolnego Handlu (EFTA).
2