Status prawny cudzoziemca

Art. 37 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz.U. z 16.07.1997r. Nr 78, poz.483) gwarantuje cudzoziemcom takie samo traktowanie, jak obywatelom polskim, wyjątki od tej zasady może określić tylko ustawa.
Uregulowania dot. cudzoziemców znajdują się w szeregu aktów prawnych.

Podejmowanie pracy przez posiadacza karty stałego pobytu
Cudzoziemcy posiadający kartę stałego pobytu korzystają z prawa do swobodnego podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (jt. Dz. U. z 1997 r. Nr 25, poz. 128).

Podejmowanie pracy przez posiadacza karty czasowego pobytu
Cudzoziemiec posiadający kartę czasowego pobytu może być zatrudniony lub można mu powierzyć inną pracę zarobkową, jeśli pracodawca uzyska na to zezwolenie starosty powiatu, na terenie którego znajduje się siedziba pracodawcy, a cudzoziemiec zgodę na zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy zarobkowej u tego pracodawcy (art. 50 Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (jt. Dz. U. z 1997 r. Nr 25, poz. 128), obowiązek ten nie dotyczy przypadków: 

• jeżeli potrzeba zatrudnienia lub powierzenia innej pracy zarobkowej wynika z umów i porozumień międzynarodowych i dotyczy:

1. młodzieży szkolnej i studentów podejmujących zatrudnienie lub wykonywanie innej pracy zarobkowej w okresie do 3 miesięcy w roku kalendarzowym,

2. nauczycieli języków obcych oraz nauczycieli prowadzących zajęcia w językach obcych,

3. członków rodzin pracowników przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i organizacji międzynarodowych,

w przypadku:

4. lekarzy i lekarzy stomatologów, którzy są absolwentami polskich uczelni medycznych, odbywających w publicznych zakładach opieki zdrowotnej wymagane staże zawodowe trwające co najmniej 12 miesięcy,

5. osób wykonujących, indywidualnie lub w zespołach, usługi artystyczne do 30 dni w roku kalendarzowym,

6. studentów studiów dziennych odbywanych w Polsce przez okres nie przekraczający 3 miesięcy w czasie wakacji.

Nauka
Każdy cudzoziemiec przebywający legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ma prawo do korzystania z edukacji szkolnej i usług innych placówek oświatowych.
Dostęp do bezpłatnej oświaty na takich zasadach, jak obywatele polscy, przysługuje wyłącznie cudzoziemcom zamieszkującym i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadającym zezwolenie na pobyt stały (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 września 1993 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania do szkół i placówek publicznych osób nie będących obywatelami polskimi oraz zasad odpłatności tych osób za naukę i opiekę w szkołach i placówkach publicznych (jt. Dz. U. z 1993 r. Nr 88,poz. 409) §1 ust. 4 : do osób nie będących obywatelami polskimi, zamieszkałych w Polsce na stałe, podejmujących naukę w Polsce, mają zastosowanie przepisy obowiązujące obywateli polskich).

Ubezpieczenia społeczne
Prawo do ubezpieczenia społecznego przysługuje cudzoziemcom zamieszkującym i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie karty stałego pobytu na takich samych zasadach jak dla obywateli polskich - Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jt. Dz. U. z 1998 r., Nr 137, poz. 887) Art. 5 ust. 2 : nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze RP nie ma charakteru stałego.

Ubezpieczenie zdrowotne

Ubezpieczonymi na podstawie przepisów ustawy są osoby posiadające obywatelstwo polskie i zamieszkujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy pobytowej z prawem do pracy, karty stałego pobytu lub karty czasowego pobytu, jeżeli:

1) podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego,

2) ubezpieczają się dobrowolnie.

2. Ubezpieczonymi na podstawie przepisów ustawy są także:

1) zamieszkujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej członkowie rodzin osób, o których mowa w ust. 1,

2) osoby posiadające obywatelstwo polskie, nie zamieszkujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są objęte ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym na podstawie przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. nr 137, poz. 887 i nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. nr 26, poz. 228, nr 60, poz. 636, nr 72, poz. 802, nr 78, poz. 875 i nr 110, poz. 1256, z 2000 r. nr 9, poz. 118, nr 95, poz. 1041, nr 104, poz. 1104 i nr 119, poz. 1249 oraz z 2001 r. nr 8, poz. 64, nr 27, poz. 298, nr 39, poz. 459 i nr 72, poz. 748),

3) cudzoziemcy - studenci i słuchacze studiów doktoranckich, którzy studiują w Rzeczypospolitej Polskiej,

4) cudzoziemcy - członkowie zakonów oraz alumni wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulanci, nowicjusze i junioryści zakonów i ich odpowiedniki przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy pobytowej oraz posiadający kartę stałego pobytu lub kartę czasowego pobytu.

Podatki
Cudzoziemiec mający miejsce zamieszkania w Polsce, lub jego pobyt czasowy trwa w roku podatkowym dłużej niż 183 dni ( ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1993r. Nr 90, poz. 416 z późn. zm.) podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (art. 3 ust. 1 ustawy) tzn. od całości swych dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Podwójnemu opodatkowaniu zapobiegają jednak umowy, jakie Rzeczypospolita Polska zawarła w tym celu z wieloma państwami, a także oparta na zasadzie wzajemności praktyka międzynarodowa, podlegająca na zwolnieniu od podwójnego opodatkowania dochodów uzyskiwanych za granicą przez własnych obywateli.
Cudzoziemiec mający miejsca zamieszkania lub jego pobyt czasowy trwa w roku podatkowym krócej niż 183 podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu ( art. 3 ust. 2 cytowanej ustawy), tzn. tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zamieszczony tekst zaczerpnięty został ze strony Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców.

Prawo jazdy

Obcokrajowiec chcący jeździć w Polsce samochodem - a posiadający kartę czasowego pobytu lub zezwolenie na osiedlenie się - może znaleźć się w dwóch sytuacjach:
1. Może oddać swoje zagraniczne prawo jazdy w wydziale komunikacji i - za stosowną opłatą - otrzymać polskie
2. Może być zmuszony - przed otrzymaniem polskiego prawa jazdy - do zdania egzaminu.

Wszystko to zależy od tego, w jakim państwie prawo jazdy zostało wydane. Najlepiej jest zadzwonić do najbliższego wydziału komunikacji i dowiedzieć się, czy prawo jazdy z interesującego nas państwa jest w Polsce uznawane. Ponieważ niektórym może być trudno zdać egzamin bez znajomości polskiego, dobrze jest zainteresować się problemem odpowiednio wcześnie i ewentualnie otrzymać międzynarodowe prawo jazdy w swoim kraju, przed przyjazdem do Polski.

Akty prawne, które są ważne:
# Ustawa z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym
# Rozporządzenie Ministerstwa Infrastruktury z dnia 14 grudnia 2001 r.w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 150, poz. 1680) - tu znajduje się wspomniana wyżej lista państw oraz lista dokumentów, jakie należy złożyć w celu wymiany prawa jazdy na polskie
# Konwencja o ruchu drogowym, protokół w sprawie znaków i sygnałów drogowych oraz Akt Końcowy, podpisane w Genewie dnia 19 września 1949 r.(Dz. U. z dnia 29 września 1959 r.)

Fragment ustawy "Prawo o ruchu drogowym":
Art. 94.
1. Osoba posiadająca krajowe prawo jazdy wydane za granicą, określone w konwencjach o ruchu drogowym, może kierować odpowiednim pojazdem silnikowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 6 miesięcy od daty rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu.
2. Osoba posiadająca krajowe prawo jazdy wydane za granicą może otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii po oddaniu zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy, z zastrzeżeniem ust. 4. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą nie jest określone w konwencjach o ruchu drogowym, dodatkowym warunkiem otrzymania polskiego prawa jazdy jest zdanie części teoretycznej egzaminu państwowego i przedstawienie uwierzytelnionego tłumaczenia zagranicznego dokumentu.
3. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą zawiera ograniczenie terminu ważności, ograniczenie ze względu na stan zdrowia lub inne, należy to ograniczenie uwzględnić w wydanym prawie jazdy.
4. Minister właściwy do spraw transportu może określić, w drodze rozporządzenia, w stosunku do obywateli niektórych państw, ze względu na zasadę wzajemności, warunki wydawania praw jazdy odmienne niż te, które przewiduje ust. 2.

PRZEKROCZENIE GRANICY:

Cudzoziemiec może przekroczyć granicę oraz przebywać na terytorium RP, jeżeli posiada ważny dokument podróży oraz wizę. Ponadto przekroczenie granicy przez cudzoziemca może być uzależnione od uiszczenia przez niego opłaty związanej z wjazdem na terytorium RP jeżeli wymaga tego zachowanie zasady wzajemności w stosunkach z innymi państwami. Cudzoziemiec wjeżdżający na terytorium RP powinien też posiadać i pokazać na żądanie uprawnionego organu środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów wjazdu na terytorium RP, przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z terytorium RP lub dokumenty umożliwiające uzyskanie takich środków oraz zezwolenie na wjazd do innego państwa lub na powrót do kraju pochodzenia jeśli takie zezwolenie jest wymagane.

Posiadanie środków finansowych może być potwierdzone przez okazanie zaproszenia.

DOKUMENT PODRÓŻY jest to dokument uznany przez właściwy organ RP uprawniający do przekroczenia granicy wydany cudzoziemcowi przez organ państwa obcego, organ polski lub organizację międzynarodową albo podmiot upoważniony przez organ państwa lub obcą władze o charakterze państwowym.

WIZA jest to zezwolenie wydane cudzoziemcowi przez organ polski lub organ, którego właściwość w tej sprawie wynika z postanowień umów międzynarodowych obowiązujących RP uprawniający do wjazdu na terytorium RP, przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z terytorium RP w czasie, w celu i na warunkach w nim określonych.

ZAPROSZENIE może wystawić:

1. Obywatel polski zamieszkały na terytorium RP.

2. Cudzoziemiec przezywający bezpośrednio przed wystawieniem zaproszenia legalnie przez okres co najmniej 5 lat na terytorium RP lub posiadający zezwolenie na osiedlenie się.

3. Osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, mające siedzibę na terytorium RP.

Zaproszenie uzyskuje ważność z chwilą wpisania go na wniosek zapraszającego do ewidencji zaproszeń. Jest ważne przez okres 1 roku.

Wpisu do ewidencji zaproszeń dokonuje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkanie lub siedzibę zapraszającego.

Decyzja o odmowie tego wpisu jest wydawana wówczas gdy:

1. Zapraszanym jest cudzoziemiec, w przypadku którego zachodzi którakolwiek z okoliczności do odmowy wydania wizy.

2. Gdy sytuacja finansowa zapraszającego, a w przypadku osoby fizycznej także warunki mieszkaniowe wskazują, że nie będzie on w stanie zadośćuczynić obowiązkom przyjętym na siebie w zaproszeniu.

3. Zapraszający nie wykonał zobowiązań wynikających z uprzednio wystawionego zaproszenia.

W 3-cim przypadku wojewoda określa w drodze decyzji wysokość kosztów poniesionych przez Skarb Państwa, związanych z pobytem cudzoziemca i opuszczeniem przez niego terytorium RP, które zapraszający jest zobowiązany pokryć.

ZAPROSZENIE ZAWIERA: dane zapraszającego i osoby zapraszanej, dane małżonka i dzieci zapraszanego cudzoziemca (gdy też są zapraszani), zobowiązanie się zapraszającego do pokrycia kosztów związanych z pobytem i wyjazdem zapraszanego cudzoziemca w tym kosztów ewentualnego leczenia oraz kosztów wydalenia z terytorium RP, określa się tez czas, na który cudzoziemiec jest zaproszony, nazwę organu, który dokonał wpisu zaproszenia do ewidencji zaproszeń, datę i numer wpisu zaproszenia do ewidencji oraz podpis zapraszającego.

Cudzoziemiec podlega kontroli (jego dokumenty i wiza) oraz środki finansowe, które posiada. Kontrola jest dokonywana podczas przekraczania granicy, dokonuje jej komendant granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej. Odwołanie od decyzji odmownej przysługuje do Komendanta głównego Straży Granicznej. Decyzjom nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

ODMOWA WJAZDU:

1. Nieposiadanie dokumentu podróży lub wizy albo nieuiszczenie opłaty związanej z wjazdem na terytorium RP.

2. Dane cudzoziemca znajdują się w wykazie cudzoziemców, których pobyt na terytorium RP jest niepożądany.

3. Cudzoziemiec nie posiada środków finansowych lub zezwolenia na wjazd do innego państwa lub powrót do kraju pochodzenia.

4. Z okoliczności wynika, że jego wjazd na terytorium RP ma inny cel niż deklarowany.

5. Istnienie uzasadnionego podejrzenia, że jego wjazd lub pobyt na terytorium RP spowodowałby zagrożenie dla zdrowia publicznego.

6. Wjazd lub pobyt cudzoziemca na terytorium RP może stanowić zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego bądź jeśli naruszałby on interes RP.

7. Od dnia, w którym została wydana poprzednia decyzja o odmowie wjazdu nie upłynął rok a cudzoziemiec nie przedstawił nowych okoliczności w sprawie.

ZEZWOLENIE NA ZAMIESZKANIE NA CZAS OZNACZONY (karta czasowego pobytu)

Udzielane jest na wniosek cudzoziemca. Udziela się go w celu połączenia z rodziną na wniosek cudzoziemca zamieszkującego na terytorium RP. Małoletniemu cudzoziemcowi urodzonemu na terytorium RP na wniosek przedstawiciela ustawowego. Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony może obejmować dzieci cudzoziemca lub inne osoby pozostające pod jego opieką. Cudzoziemiec jest zobowiązany uzasadnić wniosek, przedstawić ważny dokument podróży oraz dołączyć do wniosku fotografie osób objętych tym wnioskiem oraz dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Zezwolenia tego udziela się cudzoziemcowi, który:

- uzyskał przyrzeczenie lub przedłużenie przyrzeczenia wydania zezwolenia na pracę albo pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy, jeżeli zezwolenie na pracę nie jest wymagane, ale cudzoziemiec wykaże, że będzie posiadał środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na terytorium RP

- cudzoziemiec prowadzi działalność gospodarczą na podstawie przepisów obowiązujących w RP korzystną dla gospodarki narodowej a w szczególności przyczyniającą się do wzrostu inwestycji, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia nowych miejsc pracy oraz wykaże, że posiada środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na terytorium RP

- cudzoziemiec zamierza jako osoba o uznanym dorobku artystycznym kontynuować twórczość na terytorium RP

- cudzoziemiec, który bierze udział w szkoleniach i stażach zawodowych realizowanych w ramach programów UE

- cudzoziemiec, który jest małżonkiem obywatela polskiego lub cudzoziemca posiadającego zezwolenie na osiedlenie się

- cudzoziemiec, który zamierza przybyć na terytorium RP w celu połączenia z rodziną

- małoletniemu dziecku cudzoziemca posiadającego zezwolenie na zamieszkanie na czas określony, urodzonemu na terytorium RP.

Zezwolenie jest wydawane jeżeli z okoliczności wynika, że zamieszkanie cudzoziemca na terenie RP będzie trwać przez okres dłuższy niż 3 miesiące. Zezwolenia takiego udziela się każdorazowo na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium RP, nie dłuższy jednak niż 2 lata. Pierwsze zezwolenie udzielane jest na okres do 2 lat z możliwością przedłużenia, nie dłużej jednak niż do 10 lat.


Wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony powinien być złożony co najmniej na 45 dni przed upływem terminu ważności poprzedniego zezwolenia na pobyt w RP.

Przypadki fakultatywnego wydania takiego zezwolenia:

● cudzoziemcy, którzy zamierzają podjąć lub kontynuować studia oraz mają zapewnione środki finansowe niezbędne do pokrycia ich kosztów oraz kosztów utrzymania podczas studiów bez potrzeby korzystania ze świadczeń pomocy społecznej.

Decyzję w sprawie udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamierzonego pobytu cudzoziemca. Przed wydaniem tej decyzji wojewoda jest zobowiązany zwrócić się do Komendanta Głównego Straży Granicznej o zajęcie stanowiska oraz do Komendanta Wojewódzkiego Policji i Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego a w razie potrzeby także do innych organów o przekazanie informacji czy wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium RP stanowi zagrożenie dla obronności i bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Jeśli organy te nie zajmą stanowiska lub nie udostępnią informacji w terminie 30 dni uznaje się, że wymóg uzyskania stanowiska lub informacji został spełniony. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin 30-dniowy może być przedłużony do 3 miesięcy.

Od negatywnej decyzji służy cudzoziemcowi odwołanie. Można je złożyć do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji za pośrednictwem właściwego wojewody w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Organ odwoławczy rozpatruje odwołanie w ciągu miesiąca od dnia otrzymania. Od decyzji ostatecznej cudzoziemcowi przysługuje prawo złożenia skargi do Naczelnego Sadu Administracyjnego.
Wniosek o przedłużenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony i wydanie karty czasowego pobytu uzasadniony koniecznością dalszego zamieszkiwania (czyli trwa przyczyna, dla której zostało ono udzielone) cudzoziemiec składa u wojewody, który udzielił zezwolenia.
Cudzoziemcowi można udzielić zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Oznacza to, że nawet spełnienie wymogów określonych w ustawie o cudzoziemcach nie nakłada na organ administracyjny obowiązku wydania zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, albowiem ustawa nie przewiduje sytuacji, w której organ byłby zobowiązany do wydania przedmiotowego zezwolenia.
Uwaga
Sam fakt złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony nie legalizuje pobytu cudzoziemca na terytorium Polski. Cudzoziemiec winien opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed upływem terminu ważności dotychczasowego zezwolenia na pobyt ( art. 12 ustawy o cudzoziemcach).

ZEZWOLENIE NA OSIEDLENIE SIĘ

Aby je uzyskać, cudzoziemiec składa wniosek o zezwolenie. Udziela się go:

1. Małoletniemu dziecku cudzoziemca urodzonemu na terytorium RP na wniosek przedstawiciela ustawowego posiadającego zezwolenie na osiedlenie się w chwili urodzenia się dziecka.

2. Dziecku obywatela polskiego na wniosek jego przedstawiciela ustawowego posiadającego obywatelstwo polskie.

Wniosek może obejmować dzieci cudzoziemca lub inne osoby pozostające pod jego opieką. Cudzoziemiec jest zobowiązany uzasadnić wniosek, przedstawić ważny dokument podróży oraz dołączyć do wniosku fotografie osób nim objętych oraz dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o zezwolenie na osiedlenie się.

W przeciwieństwie do zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, to zezwolenie udzielane jest na czas nieoznaczony. Zezwolenie może otrzymać cudzoziemiec, który spełnia łącznie następujące warunki: (I kategoria)

1. Wykaże istnienie trwałych więzów rodzinnych lub ekonomicznych łączących go z RP.

2. Ma zapewnione w Polsce mieszkanie i utrzymanie.

3. Bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium RP na podstawie wiz, zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony lub w związku z posiadaniem statusu uchodźcy przez co najmniej 5 lat a na podstawie zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony w celu połączenia z rodziną przez okres 3 lat.

II kategoria - Małoletnie dziecko cudzoziemca urodzone na terytorium RP, jeżeli co najmniej jeden z przedstawicieli ustawowych posiadał w dniu jego urodzenia zezwolenie na osiedlenie się.

III - cudzoziemiec, który zawarł związek małżeński jeśli bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium RP co najmniej przez 2 lata na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony i od dnia zawarcia związku małżeńskiego upłynęły co najmniej 3 lata.

IV - cudzoziemcy, którzy bezpośre4dnio przed złożeniem wniosku przebywali nieprzerwanie na terytorium RP na podstawie wiz, zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony lub zgody na pobyt tolerowany przez okres nie krótszy niż 10 lat, a posiadając status uchodźcy - 8 lat.

Zezwolenie wydawane jest przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce zamierzonego pobytu cudzoziemca (tryb jak przy zezwoleniu na zamieszkanie na czas oznaczony).

Wszystkie dokumenty składane do Urzędów w Polsce muszą być przetłumaczone na język Polski przez polskiego tłumacza przysięgłego.

WYDALENIE CUDZOZIEMCA Z TERYTORIUM RP


Decyzję o wydaleniu wydaje z urzędu lub na wniosek Ministerstwa Obrony Narodowej, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Komendanta głównego Straży Granicznej , Komendanta Wojewódzkiego Policji, Komendanta Granicznej Placówki Straży Granicznej lub organu Służby Celnej - wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca. Odwołanie od decyzji wojewody przysługuje do Prezesa Urzędu ds. Repatriacji i Cudzoziemców.

Decyzja o wydaleniu określa termin opuszczenia przez cudzoziemca terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie dłuższy niż 14 dni. W decyzji można określić trasę przejazdu do granicy i miejsce przekroczenia granicy oraz wyznaczyć cudzoziemcowi miejsce zamieszkania do czasu wykonania decyzji i zobowiązać go do zgłaszania się w określonych odstępach czasu do organu wskazanego w decyzji.
Jeśli w decyzji zostało wyznaczone miejsce zamieszkania cudzoziemca, bez zgody Wojewody nie można go zmienić. 

Od cudzoziemca któremu wydano decyzję o wydaleniu pobiera się odciski palców oraz fotografuje.

Decyzja wydana przez Wojewodę może być zaskarżona do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców. Złożenie odwołania powoduje wstrzymanie wykonania decyzji. Nie powoduje wstrzymania wykonania decyzji odwołanie od decyzji, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Badanie rygoru natychmiastowej wykonalności powoduje, ze decyzja podlega wykonaniu z chwilą jej doręczenia cudzoziemcowi.

Decyzję o wydaleniu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wydaje się cudzoziemcowi, jeśli:

• nielegalnie przebywa na tym terytorium (bez wymaganej wizy, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE),

• wykonywał pracę lub działalność gospodarczą bez wymaganego zezwolenia,

• nie posiada środków finansowych niezbędnych do pokrycia kosztów pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nie może wskazać wiarygodnych źródeł ich uzyskania,

• jego dane są wpisane do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany,

• jego dalszy pobyt stanowiłby zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego albo naruszałby interes Rzeczypospolitej Polskiej,

• niezgodnie z przepisami przekroczył lub usiłował przekroczyć granicę,

• dobrowolnie nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie określonym w decyzji:

• o zobowiązaniu do opuszczenia tego terytorium,

• o odmowie udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony,

• o cofnięciu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony,

• nie wywiązuje się z zobowiązań podatkowych wobec Skarbu Państwa,

• zakończył odbywanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w Rzeczypospolitej Polskiej za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,

• został skazany w Rzeczypospolitej Polskiej prawomocnym orzeczeniem na karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu i istnieją podstawy do przeprowadzenia postępowania o przekazanie go za granicę w celu wykonania orzeczonej wobec niego kary.

Wydalenie cudzoziemca może nastąpić, jeśli jego dalszy pobyt stanowiłby zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego albo naruszałby interes Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa o cudzoziemcach nie określa jakie zachowanie powoduje, że okoliczność taka może mieć miejsce. Decyzję czy zachowanie i postawa cudzoziemca stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego podejmuje urzędnik migracyjny.

Nie wydaje się decyzji o wydaleniu:

- cudzoziemcowi, który posiada zezwolenie na osiedlenie się (pobyt stały)

- jeżeli zachodzą przesłanki do udzielenia zgody na pobyt tolerowany na podst. Art. 97 ustawy z 13.06.2003 o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP.

- cudzoziemiec złożył wniosek o nadanie statusu uchodźcy

- cudzoziemiec jest małżonkiem obywatela polskiego lub cudzoziemca posiadającego zezwolenie na osiedlenie się lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE i jego dalszy pobyt nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa i porządku publicznego, chyba że związek małżeński został zawarty w celu uniknięcia wydalenia.

Decyzja o wydaleniu z terytorium RP powoduje z mocy prawa:

- unieważnienie wizy

- cofnięcie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony

- cofnięcie zezwolenia na pracę.

Cudzoziemiec, któremu wydano decyzję o wydaleniu powinien opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie określonym w decyzji.

Cudzoziemiec może być doprowadzony do granicy, granicy państwa, do którego zostaje wydalony, lub do portu lotniczego albo morskiego tego państwa jeśli:

• przebywa w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu wydalenia,

• nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie określonym w decyzji o wydaleniu lub w decyzji zawierającej nakaz opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

• wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego albo interes Rzeczypospolitej Polskiej,

• decyzja o wydaleniu została wydana w stosunku do cudzoziemca który dobrowolnie nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie określonym w decyzji o zobowiązaniu do opuszczenia tego terytorium, o odmowie udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, o cofnięciu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.

Koszty wydalenia

Koszty związane z wydaleniem cudzoziemca pokrywa:

• cudzoziemiec,

• osoba, która wystawiła zaproszenie dla cudzoziemca,

• pracodawca u którego cudzoziemiec nielegalnie pracował,

• Skarb Państwa jeśli koszty nie mogą być wyegzekwowane od osób wskazanych wyżej.


Do kosztów wydalenia cudzoziemca w szczególności wlicza się koszty:

• przejazdu cudzoziemca do granicy albo do granicy państwa (portu lotniczego lub morskiego), do którego cudzoziemiec się udaje lub zostaje doprowadzony,

• związane z konwojowaniem cudzoziemca,

• koszty administracyjne,

• koszty pomocy udzielonej przez państwo członkowskie Unii Europejskiej w związku z tranzytem drogą powietrzną przez jego terytorium,

• pobytu w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu wydalenia.


Wojewoda wydający decyzję o wydaleniu orzeka o wysokości kosztów oraz kto powinien je zapłacić.

---