.
P. oświatowe obejmuje przepisy prawne regulujące działalność organów państwa i organów innych podmiotów prowadzących szkoły i placówki oświatowe.
Budowa systemu oświaty, systemu szkół
System oświaty w Polsce obejmuje przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, policealne, artystyczne i inne.
Do systemu nie zalicza się szkolnictwa wyższego, które stanowi odrębny dział administracji rządowej i ma zagwarantowaną konstytucyjnie autonomię.
System szkół - zadaniem szkoły jest kształcenie oraz wychowywanie dzieci i młodzieży; do podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły zalicza się:
obowiązkowe i dodatkowe zajęcia edukacyjne
zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne
nieobowiązkowe zajęcia pozalekcyjne
Prawo do nauki jako prawo człowieka w odwołaniu się do Konstytucji
W myśl zapisów Konstytucji RP każdy ma prawo do nauki. Nauka jest obowiązkowa od 7 do 18 roku życia, ale status instytucji obowiązkowych mają jedynie szkoła podstawowa i gimnazjum. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna.
Zadania ministra
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania:
• Sprawuje nadzór pedagogiczny nad szkołami oraz placówkami doskonalenia nauczycieli,
• Nadzoruje i koordynuje wykonywanie nadzoru pedagogicznego na terenie kraju,
• Ustala podstawowe kierunki realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa,
• Kontroluje sprawność i efektywność nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratorów oświaty,
• Może żądać od kuratorów oświaty informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych lub dotyczących określonej sprawy albo rodzaju spraw,
• Może organizować szkolenia, narady i konferencje kuratorów oświaty.
Obowiązki kuratora
Kuratorem oświaty może być nauczyciel mianowany lub dyplomowany, mający wykształcenie wyższe magisterskie co najmniej 7 lat stażu pracy w zawodzie i min.3 lata stażu na stanowisku wymagającym sprawowanie nadzoru pedagogicznego.
Kurator wybierany jest na drodze konkursu, gdzie jest specjalna komisja kuratorska.
Zadania kuratora:
nadzór pedagogiczny n ad publicznymi i niepublicznymi szkołami i placówkami,
prowadzenie pomiaru jakości pracy we wszystkich szkołach i placówkach w województwie,
sporządzanie raportu o stanie oświaty w województwie,
wspomaganie dyrektorów szkoły i placówek w tworzeniu i wdrażaniu wewntątrzszkolnych systemów zapewnienia jakości,
wydawanie decyzji administracyjnych w zakresie określonym w u.s.o.
współdziałanie z radami oświatowymi,
realizacja polityki oświatowej państwa,
organizacja olimpiad, konkursów, turniejów,
podejmowanie działań w zakresie doskonalenia nauczycieli
koordynowanie wypoczynku dzieci i młodzieży na terenie województwa w okresie ferii i wakacji
Nadzór pedagogiczny
Nadzór pedagogiczny - to badanie i pomiar jakościowego rozwoju szkół i placówek oświatowych, a także ich wspomaganie.
N.pedag. zajmuje się tylko stroną pedagogiczną, wychowawczą, dydaktyczną i opiekuńczą.
N.pedag podlegają: zatrudnienie nauczycieli zgodnie z wymagającymi kwalifikacjami, realizacja ramowych programów nauczania, przestrzeganie statusu szkoły lub placówki, przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia.
Nadzór sprawują kuratorzy i właściwe organy , przy pomocy nauczycieli, którzy są zatrudnieni w kuratoriach oświaty oraz w urzędach tych organów.
Zakładanie szkół przez gminy i powiat
Gminy - zadaniem oświatowym gminy jest zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów ( z wyjątkiem szkół artystycznych i szkół przy zakładach karnych). Zadaniem gminy jest także zapewnienie bezpłatnej nauki języka polskiego dla osób niebędących obywatelami polskimi.
Powiat - zakłada i prowadzi szkoły ponadgimnazjalne, szkoły specjalne, placówki artystyczne, oświatowo-wychowawcze i kształcenia ustawicznego, a także młodzieżowe ośrodki wychowawcze i socjoterapii
Dyrektor szkoły w wykonaniu swoich zadań współpracuje z radą pedagogiczną, radą rodziców, samorządem uczniowskim i związkami zawodowymi.
Rola fakultatywnych organów w szkole
Fakultatywne (nieobowiązkowe) organy
rada szkoły - uczestniczy w rozwiązywaniu spraw wewnętrznych a także uchwala statut, przedstawia wnioski w sprawie rocznego planu finansowego środków specjalnych, opiniuje plan szkoły
rada rodziców - jej kompetencje można nazwać opiniodawczo-doradczo
samorząd uczniowski - tworzą go uczniowie danej szkoły, często pojawia się w dwóch szczeblach: samorząd klasowy i samorząd szkoły
Prawo do nauki i obowiązek szkolny
Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia gimnazjum, nie dłużej jednak niż do 18 roku życia.
W związku z obowiązującym systemem oświaty, obowiązek taki realizuje się przez uczęszczanie na naukę do szkoły podstawowej i gimnazjum. Ponieważ nauka w prawidłowym toku (bez powtarzania klasy) kończy się w gimnazjum w wieku 16 lat, musi być kontynuowana w jednej ze szkół ponadgimnazjalnych, przynajmniej do ukończenia 18 lat.
Obowiązek nauki (po skończeniu gimnazjum przed ukończeniem 18. roku życia) spełnia się przez uczęszczanie do szkoły ponadgimnazjalnej, na zajęcia realizowane w ramach działalności oświatowej prowadzonej przez osoby prawne lub fizyczne lub w placówkach lub przez realizowanie, zgodnie z odrębnymi przepisami, przygotowania zawodowego u pracodawcy.
Obowiązek szkolny jest pierwszym etapem realizowania obowiązku nauki
Prawo do wychowania przedszkolnego
W konstytucji RP wymienione kryterium: prawo i wolność w dziedzinie oświaty można podzielić na:
= prawo do nauki
= organizacja opieki przedszkolnej
= prawo do nauki osób niepełnosprawnych
= prawo do nauki mniejszości narodowych
Przedszkole to instytucja opiekuńczo-wychowawcza dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat.
Przedszkola maja za zadanie zapewnienia dzieciom właściwych warunków rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego, społecznego oraz przygotowanie dziecka do nauki w szkole.
Wychowanie przedszkolne może mieć charakter:
fakultatywny - zależne od woli rodziców
obligatoryjny - obejmuje dzieci w wieku 6 lat, jako roczne przygotowanie przedszkolne.
Prawo do nauki religii
Prawo do religii - przepisy religijne są równoznacznymi normami prawnymi, często zawarte w konstytucjach państwa. Zapisy tego typu można odnaleźć w konstytucji m.in. Pakistanu, czy Maroka. Normy religijne w tych państwach pokrywają się z normami prawnymi np. w Iranie nie przestrzeganie zasad i norm prawnych jest rozpatrywane jako grzech.