SOCJOLOGIA nauka społeczna opisująca i wyjaśniająca społeczne czyli ludzkie uwarunkowania i skutki społecznej działalności różnych typów zbiorowości i grup społecznych oraz skutki społeczne miedzy tymi zbiorowościami i grupami społecznymi i wewnątrz ich ( czyli bada społeczne zachowania człowieka organizacje społeczeństwa oraz interreakcję zachodzące w społeczeństwie) Każdy człowiek jest socjologiem bo: badamy obserwujemy i analizujemy rzeczywistość społeczną /// SOCJALIZACJA proces (oraz rezultat tego procesu) nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm oraz wzorów zachowań, obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie człowieka, lecz w największym nasileniu występuje, gdy dziecko rozpoczyna życie w społeczeństwie. Największą rolę na tym etapie odgrywają jego rodzice, później także wychowawcy i rówieśnicy oraz instytucje (takie jak szkoła czy kościół). // Na drodze socjalizacji człowiek uczy się podstaw interakcji społecznych, poznaje społeczne normy postępowania, wartości, nabywa umiejętność posługiwania się przedmiotami i kształtuje swoją osobowość. // Wyróżniono trzy mechanizmy socjalizacji: 1) wzmacnianie - wynagradzanie i karanie, 2) naśladowanie - przejmowanie wzorców, 3) przekaz symboliczny - pouczenia słowne i pisemne // ZASADY SOCJALIZACJI 1)wczesna socjalizacja ma większy wpływ na kształtowanie się ludzkich cech niż ta późniejsza 2) interakcje z osobami ważnymi ma na nas większy wpływ niż kontakt z pozostałymi ludźmi 3)interakcja w grupach pierwotnych jest znacznie ważniejsza niż w grupach wtórnych gr. Pierwotnych-ludzie, którzy znają się, ich reakcje są bliskie, bezpośrednie, a nawet intymne gr. Wtórne- nie zachodzą jakieś większe kontakty 4)długotrwałe związki, reakcje mają większy wpływ na naszą osobowość niż reakcje krótkie i przypadkowe /// PRZEDSTAWICIELE SOCJOLOGII: AUGUST COMTE (1798-1857) francuski filozof i pozytywista, twórca socjologii. Podkreślił szczególna rolę uniwersalnej moralności społecznej. Całe życie naukowe poświęcił na uzasadnienie bytu socjologii. Comte nakreślał podstawy filozofii pozytywistycznej. Sformułował prawo 3 FAZ •FAZA TEOLOGICZNA - gdy w wyjaśnieniach zjawisk ludzie odwoływali się do sił nadprzyrodzonych czy istoty boskiej ich myśleniem rządziły uczucia Pojawiła się astronomia , filozofia •F.METAFIZYCZNA współczesna gdy ludzie wyjaśniają zjawiska poprzez abstrakcyjne pojęcia o ich myśleniem rządzi intelekt Na tym etapie powstaje matematyka , logika , biologia , chemia •F POZYTYWNA nauka staje się podstawowym sposobem gromadzenia wiedzy Wiedza była wykorzystywana w praktyce dla ulepszenia warunków // HERBERT SPENCER (1820-1903) angielski socjolog i filozof. Interesowało go dlaczego społeczeństwo, które ciągle się rozwija dalej trwa. Doszedł do wniosku, że jest to możliwe dzięki obecności w społeczeństwie systemów pewnych powiązań. Stwierdził, że każde społeczeństwo musi mieć ośrodki władzy. Stanął on na czele darwinizmu społecznego. Widział społeczeństwo jako organizm żywy, który musi spełnić funkcje: *reprodukcja *produkować odpowiednie ilości dóbr, które maja zaspokoić zapotrzebowanie społeczeństwa *rozdzielająca, dystrybuująca te dobra *regulacja i koordynacja działalności sowich członków // MAX WEBER (1864-1920) był niemieckim socjologiem. Polemizował z poglądami Marksa. Weber mówił że źródłem nierówności są również czynniki zawarte w nadbudowie np. kulturze, religii. Uważał on że konflikt społeczny jest procesem bardzo złożonym, to nie tylko posiadanie. Zgadzał się z Marksem, że pomiędzy podwładnymi a przełożonymi może zaistnieć konflikt (konflikt między 2 grupami). Uważał, że nierówność nie wystarczy aby powstał konflikt, musi najpierw na czele stanąć charyzmatyczny przywódca. Konflikt jest sytuacją prawdopodobną. Idee mogą kształtować bazę materialna (środki produkcji) // KAROL MARKS (1818-1883) filozof niemiecki. Twórca teorii konfliktu. Zwracał uwagę na nierówności o charakterze ekonomicznym. Uważał że każda epoka różni się sposobem gospodarowania. Nierówność to źródło konfliktu. Socjologia konfliktu- każdy rodzaj organizacji społecznej zawiera nierówności konfliktogenne-myśl przewodnia (Ten kto posiada władzę dąży do jej powiększenia). Wyróżnia się grupę posiadającą i najemną. Konflikt jest najbardziej charakterystyczną cecha charakteru człowieka. Socjologia nie powinna być nauką tylko diagnozującą ale socjolog powinien działać aktywnie // EMIL DURKHEIM (1858-1917) francuski filozof, socjolog i pedagog. zwolennik funkcjonalizmu Kładł nacisk do wspólnych ideii w których widział czynnik inteligencji społeczeństwa Społeczeństwo jest jednorodne dochodzi w nim do wytworzenia wspólnej warstwy świadomości dla każdej jednostki Społeczeństwo które jest zróżnicowane (złożone) czyli heterogeniczne nie mam mowy o istnieniu wspólnej warstwy świadomości która mogłaby kierować zachowaniem jednostki we wszystkich sytuacjach społecznych W takim wypadku społeczeństwo musi funkcjonować inaczej Ład i pożądek w społeczeństwie złożonym może istnieć tylko wtedy kiedy jest równowaga między 2 warstwami świadomości zbiorowej (abstrakcja +konkrety) Zainteresował się relacjami interpersonalnymi i wpływem na zmiany społeczne Dirkheim dochodzi do wniosku ze społeczeństwo oddaje cześć samemu sobie. /// INTERAKCJONIZM SYMBOLICZNY GREORGE HERBERT MEAD - społeczeństwa powstają i istnieją dzięki temu ze ludzie wzajemnie sygnalizują i interpretują swoje gesty Ludzie kontaktują się ze sobą dążąc do zawierania umów prowadząc negocjacje ze sobą a to ma na celu zaspokojenie potrzeb /// Teoria grupy społecznej Zbiorowość społeczna - skupienia indywiduów ze względu na więź i cele. // Zbiorowość społeczna: - grupa społeczna - krąg społeczny - zbiorowości etniczne - grupy terytorialne - rodzina // Społeczeństwo jest zbiorowością ludzką, ale jest pojęciem szerszym, jest wyodrębnione ze zbiorowości społecznej oraz jest definiowane strukturalnie i funkcjonalnie. // Cechy grupy społecznej: 1. każda jednostka w grupie społeczne) ma określona role. funkcje, 2. każdy z członków grupy posiada odrębność od innych grup czy zbiorowości. 3. grupa ma miejsce skupienia, miejsce przebywania członków grupy 4. cała grupa ma określone zadania do wypełnienia. 5. struktura, ułożenie poszczególnych jednostek w grupie // Każda grupa społeczna określa i precyzuje: - funkcje dla swoich członków. - zadania i cele dla całej grupy - wzory postępowania. // Każdą grupę społeczna można charakteryzować w trzech aspektach:1) aspekt ról społecznych, rola społeczna -względnie stały i wewnętrznie spójny system zachowań wg mniej lub bardziej precyzyjnie ustalonego wzoru. 2)pozycji jednostki miejsce i rola jednostki jakie zajmuje ta jednostka wobec drugiej, 3)element strukturalny - ze względu na władze, kontrola jednego członka grupy nad pozostałym;. // Podstawy sprawowania władzy grupowej: *przestrzeganie pewnych norm społecznych przez ludzi, którzy te władze sprawują. *wiedza o wszelkich zjawiskach i procesach zachodzących w społeczeństwie. *dysponowanie nagrodami, *dysponowanie karami, *identyfikacja, lojalność osób stojących niżej w hierarchii władzy.
ANALIZA: *jakościowa-jej celem jest ujawnienie głębszych relacji poprzez wywiady pogłębiane, obserwację uczestniczącą i analizę materiałów biograficznych. *ilościowa-polega na opracowywaniu i integrowaniu danych statystycznych .Jej celem jest zjawienie relacji ilościowych np. korelacje czy częstość./// MARTON- analizował w jaki sposób instytucje społeczne uczestniczą w utrzymaniu porządku społecznego. Interesowało go jak wartości i struktury społeczeństwa wpływają na zachowania jednostek. Wyróżniał fakty jawne od ukrytych; charakterystyczne dla niego jest to, że odrzucał pogląd, że nie każda struktura w społeczeństwie jest funkcjonalna. /// TEORIA KONFLIKTU-analizuje konflikty pomiędzy grupami społecznymi Marks zwracał uwagę na walkę klas tworzących społeczeństwo (baza- ekonomiczne podstawy; nadbudowa -kultura społeczeństwa)Marks badał konflikty na podłożu bazy. Mówił że konflikt jest nieuchronny i wcześniej czy później musi wystąpić; że musi być przywódca, który pociągnie ludzi do rebelii. Weber-szerzej patrzał na konflikt i nie zgadzał się z Marksem. Uważał że socjolog powinien obserwować i interpretować zachowania aktorów społecznych .Badania relacji między jednostkami - jest to podejście interakcyjne (główny obszar zainteresowań socjologii działań społecznych) Struktura społeczna ulega ciągłym modyfikacjom pod wpływem interakcji między aktorami społecznymi (człowiek działając zamienia społeczeństwo)// O SOCJOLOGI BADAŃ SPOŁECZNYCH- to każda jednostka (człowiek), która uczestniczy w życiu społecznym; ale aktorem może być także jakaś zbiorowość np.: przedsiębiorstwo, związek zawodowy-pełnią rolę centrum decyzyjnego. 1.Skrajna postacią w socjologi działań społecznych jest: INTEREAKCJONIZM SYMBOLICZNY- twórcą jest GEORGE HERBERT MEAD; Określany jako interakcyjne ujecie socjologiczne, które bada dynamikę relacji pomiędzy jednostkami. 2.Skrajną postacią jest ETNOMETODOLOGIA- A. SCHUTZ, H. GARINKEL-przedmiotem ich analiz był punkt widzenia aktorów społecznych; dlatego koncentrowali się na życiu codziennym swoją uwagę koncentrowali na znaczeniach jakie nadają aktorzy (socjologia życia codziennego, interesuje się analizą zwyczajów aktorów w codziennych relacjach. Dotyczy to zwyczajów świadomych i nieświadomych głównym założeniem etnometodologi jest stwierdzenie, że aktorzy społeczni w ramach wzajemnych relacji tworzą i rekonstruują nieustannie społeczeństwo. // Główne nurty socjologiczne: -ujęcie w kategoriach struktur (socjologia konfliktu, MARKS. Funkcjonalizm. DURKHEIM) -ujęcie w kategoriach działań Społecznych.(socjologia Rozumiejąca. WEBER. // KRYTERIA PRZY PORÓWNYWANIU NURTÓW SOCJOLOGICZNYCH(różnice wynikają z przeciwieństw) 1.obiektywność i subiektywność-niektórzy mówili że badania mają mieć charakter obiektywny. Durkheim-metody badań, nauk przyrodniczych powinna przyjąć socjologia. Weber- socjologia ma charakter subiektywny i interpretacyjny -stara się bowiem zrozumieć punkt widzenia aktorów społecznych 2.konflikt i integracja- konflikt jest motorem zamian społecznych Durkheim-konflikt stan przejściowy, rozumie mechanizmy integracji społecznych, które są źródłem więzi społecznych. 3.Holizm i indywidualizm metodologiczny-holizm- przekonanie, że nie można zrozumieć zachowań społecznych jedynie na podstawie badania zachowań indywidualnych. Należy brać pod uwagę globalne cechy społeczeństwa, ponieważ zachowania społeczne nie są sumą zachowań indywidualnych. SOCJOLOGIA STRUKTURALNA-jest to teoria socjologiczna, która kładzie nacisk na rolę struktur społecznych jak i również relację miedzy nimi i stosuje to dla opisu życia społecznego. FUNCJONALIZM- rozpatruje społeczeństwo jako zintegrowaną zbiorowość. Składową tej zbiorowości są instytucje społeczne. Każda z tych instytucji pozostaje w relacjach z innymi, ale każda z tych instytucji tworzących zbiorowość wypełnia określone funkcje (jedną lub wiele). Wypełnianie funkcji przez instytucje prowadzi do organizacji społeczeństwa (organizowania działalności) -analogia do organizmów biologicznych. Rodzina jest instytucją społeczną, działa dla jego dobra. Funkcjonaliści powoływali się na rodzinę, bo rodzina ma wiele funkcji do spełniania, bo tym przyczynia się do integracji społeczeństwa (utrzymywanie jedności).Są funkcje jawne (manifestowanie) i ukryte(utajniane) poszczególnych elementów. Jeżeli instytucja utrzymuje się w całości to znaczy, że jest ważne. Potrzeby konsumpcyjne wytworzone SA na skutek oddziaływania środowiska społeczeństwa- to środowisko kształtuje nasze potrzeby i konsumpcję. Ogólnie funkcjonalizm podtrzymuje porządek i spójność. // SKUTKI ZMIAN STRUKTURY: *wyłaniają się nowe struktury interakcyjne(ludzie nawiązują nowe kontakty) *nowe struktury interesów czyli np. jedni się bogacą, a inni biednieją.-nowe struktury normatywne- ludzie zaczynają się kierować nowymi normami, odkrywają nowe role, zaczynają karać i nagradzać za coś innego niż wcześniej.-nowe struktury idealne- ludzie zyskują nową wiedzę o świecie, akceptują nowe ideologie.- zmiana funkcji pełnionych przez poszczególne elementy społeczeństwa np. zmiany w rodzinie.-zmiana granicy systemu- wtedy kiedy następuje połączeń dwóch partii politycznych lub fuzja korporacji przemysłowych.- zmiana w otoczeniu systemu-wtedy, gdy powódź odcina jakąś miejscowość ze światem. CZYNNIKI ZMIANY SPOŁECZNEJ: #środowisko naturalne #procesy kulturowe-odkrycie czegoś co już istnieje( odsłaniamy prawidłowość, która istnieje np. prawo grawitacji) *wynalazek *dyfuzja- przenikanie cech kulturowych z jednego społeczeństwa do innego. # struktura społeczna- różnice między grupami rasowymi, etnicznymi, religijnymi, które prowadzą do konfliktów.-demografia- ludność. - nauka i technika. -działalność ludzka0 w wymiarze jednostkowym i zbiorowym. /// PARKSONS uważał ze system wzajemnych powiązań jest dążeniem do równowagi Zachwianie tego systemu prowadzi do zmiany społecznej System dąży do równowagi Społeczeństwa są konserwatywne Zmieny społeczne są wywołane przez czynniki zew lub wew społeczeństwo dostosowuje się do tych zmian Z punktu widzenia zróżnicowania i integracji zmiana jest ujmowana z perspektywy ewolucyjnej Społeczeństwa rozwijają się w procesie różnicowania W społeczeństwie kształtują się nowe instytucje których celem jest rozwiązywanie problemów społecznych Funkcjonaliści kładą nacisk na stabilizacje ///// Socjologia strukturalna jest zaliczana do pojęć metodologicznego-holzimu. Przeciwieństwem holizmu jest indywidualizm metodologiczny który wywarł duży wpływ na socjologię działań społecznych. Uważa się, że do zrozumienia procesów i zjawisk społecznych trzeba patrzeć na jednostkę. Tylko działania ludzkie tworzą społeczeństwo- a działania jednostek powodują przekształcenia w społeczeństwie. Badania prowadzi się z punktu holizmu lub indywidualizmu metodycznego. W ujęciu strukturalnym społeczeństwo jest rozpatrywane jako system społeczny; społeczeństwo jest zbiorem współzależnych elementów które zależą nawzajem od siebie. Jeżeli zamieni się jeden element prowadzi to do zmiany innych elementów tego układu społecznego. DZIAŁANIE SPOŁECZNE-działanie społeczne zintegrowane na inne jednostki. INTERAKCJA-wzajemne działanie mające znaczenie dla aktorów społecznych i wpływające na ich zachowania i postawy. INTERAKCJONIZM- nurt analizy socjologicznej , który skupia swoje badania na relacjach między aktorami społecznymi.
5 TYPÓW WŁADZY SPOŁECZNEJ: 1-NAGRADZANIA / 2-PRZYMUSU zasięg władzy ogranicza się do karania lub nagradzania jednostki przez inna jednostkę 3-EKSPERTA władza oparta na wiedzy osoby posiadającej władzę; siła władzy zależy od oceny kompetencji władzy 4-ODNIESIENIA władza opierająca się na identyfikacji z osoba, która taką władze posiada 5-LEGALNA opiera się na akceptowaniu przez jednostkę pewnych norm i wartości, które pozwalają na akceptowanie, wpływów (postrzeganie kogoś jako osobę z prawem do władzy np. ze wzgle. na wiek) //// SYLE SPRAWOWANIA WŁADZY 1- AUTORYTARNY przywódca ponosi odpowiedzialność, sam skupia władzę, sam ustala cele zadania grupy; komunikacja jednokierunkowa. Grupa echuje się porządkiem, jest przewidywalna. Taki styl tłumi indywidualność, własna inicjatywę 2-DEMOKRATYCZNY część władzy przekazana wszystkim członkom, oni sami rozdzielają swoje zadania i podejmują decyzje; komunikacja wielokierunkowa. Jednostka jest motywowana do uczestnictwa grupy, ponosi pewną odpowiedzialność. Wada: decyzje podejmowane w dłuższym czasie 3-LIBERALNY wolność działania, nie ma przywódcy, członkowie robią co chcą, sami podejmują decyzję, przebieg komunikacji horyzontalny. Grypa nieprzewidywalna.; Człowieka może się rozwijać, wykazać kreatywnością. Wada: nieprzewidywalność 4- TOTALITARNY
METODY BADAŃ TERENOWYCH W SOCJOLOGII 1) obserwacja- jest to metoda która pozwala na zebranie informacji interesujących badacza Ma być usystematyzowana której wyniki mają być zapisane a więc dokumentowane•uczestnicząca polega na przyłączeniu się obserwatora do grupy w której uczestniczy Celem jest zrozumienie zachowań które w tej grupie występują Może być zróżnicowana:∗jawna gr poinformowana o obserwacji i jej celu ∗ukryta gr nieorientuje się że jest obserwowana ani jaki jest jej cel 2) ankieta jest metodą techniką badawczą stosowaną w socjologii która polega na zadawaniu pytań pewnej próbie populacji Osoby które odpowiadają na pytania to respondenci Umożliwia uzbieranie informacji w krótkim czasie od dłużej liczby osób drogą pocztową lub środowiskową Wyniki które są otrzymywane przez ankietę czy sondaż należy traktować z rezerwą W sondażu pojawia się pytanie czy ta próba do której się zwróciliśmy jest faktycznie reprezentowana Duży wpływ ma również sposób zadawania pytań jak i również sama osoba ankietera A więc te wyniki nie zawsze muszą być wiarygodne 3)sondaż jest techniką ankietowania która polega na analizie reprezentowanej próby jakiejś populacji a następnie uogólnienie wyników z próby na cała populacje 4)wywiad jest traktowany jako odmiana ankiety Jednak ma charakter spotkania osobistego w celu zebrania informacji.5)analiza treści stanowi zbiór metod dokumentów pisanych Celem takiejanalizy jest ujawnienie socjologicznego znaczenia tych dokumentów BRONISŁAW MALINOWSKI pierwszy zastosował analizę treści dokumentów osobistych 6) eksperyment laboratoryjny naturalny Należy ustalić czynnika eksperymentalnego na wpływ środowiska DO ANALIZOWANIA MATERIAŁU BADAWCZEGO STOSUJE SIĘ ANALIZE STATYSTYCZNĄ-stosuje się ponieważ obserwacja pojedyńczych przypadków nie pozwala na formułowanie ogólnych zależności i prawidłowości a więc te wyniki trzeba przemienić na zmienne statystyczne dopiero wtedy można mówić o występowaniu pewnych zjawisk społecznych // TEORIE ZMIANY SPOŁECZNEJ Teorie ewolucjonistyczne starają się wytłumaczyć zmianę społeczną jako stopniowy proces Zdaniem Spencera każda zmiana jest postępem To przejście systemu prostego do złożonego Czynnikiem decydującym są prawa natury Teoria socjo -kulturowa - siłą sprawczą zmian jest rozwój techniki Przyczynia się do zmiany w zakresie gospodarki ekonomi organizacji społecznych zachowań społecznych Zmiana społeczna jest rezultatem określonych aktywności człowieka Jest ona zjawiskiem wielotorowym przebiega w różnych strefach społecznych Teorie cykliczne - zakładają rozwój społeczeństwa w określonych cyklach zakładają porównanie społeczeństwa do życia człowieka Najpierw rozwój jest dynamiczny potem ulega hamowaniu i staje się słabszy Następuje okres stabilizacji i społeczeństwo zaczyna chylić się ku upadkowi Teorie funkcjonalne - odwołują się do funkcjonalizmu Teoria ewolucjonistyczna jest w stanie dokładnie wytłumaczyć struktury emigracji•cykliczne trafnie wyjaśniają to co dzieje się w życiu społeczeństw zachodnich Te teorie nie są w stanie wyjaśnić przemian dokonujących się w innych zakątkach świata• funkcjonaliści zbyt wielką wagę przywiązują do stabilizacji społeczeństwa•zwolennicy teorii konfliktu koncentruja się na napięciach społecznych KLASYFIKACJA TARNEZA 1) jedna grupa tych technik to cykliczne modele zmian Nacisk położony jest na przechodzenie społeczeństw od jednego do drugiego stanu 2) kolejna grupa oparta jest na dialektyce i konflukcie podkreślana jest dynamika prowadząca do zmian która tkwi w nierównościach społecznych 3) modele funkcjonalno ewolucyjne najważniejszym czynnikiem jest przechodzenie od prostych do złożonych form społecznych 4)modele ewolucyjno konfliktowe bierze się pod uwagę nierówności które wynikają z przemian społecznych które dokonują się pod wpływem technologii 5)modele postindriustalne i postmodernistyczne zwraca się uwagę na przekształcenie dokonujące się w społeczeństwie pod wpływem technologii informatycznej i rozwijających się systemów medialnych Zmiana społeczna jest zjawiskiem które występuje w życiu każdego społeczeństwa STRATYFIKACJA SPOŁECZNA dotyczy podziału społeczeństwa na warstwy klasy grupy społeczne W każdym społeczeństwie mamy do czynienia z faktem rozdzielania dóbr Ten rozdział jest nierówny Te różnice są widoczne dotyczą one nie tylko jednostek ale całych kategorii społecznych Różnice te nazywamy zróżnicowaniem społecznym Stratyfikacja społeczna jest oceną społeczeństw Ma ona różne formy Jest zjawiskiem dotyczącym wszystkich społeczeństw W każdym społeczeństwie ten system jest tłumaczony przez istniejąca ideologie FORMY STRATYFIKACJI system kastowy jest systemem zamkniętym Pozycja jednostki w społeczeństwie zależy od rodziny pochodzenia Ponieważ jest to rygorystyczny podział zazwyczaj zmiana pozycji nie jest możliwa Mamy do czynienia ze statusami przypisanymi Wynika on z urodzenia ENDOGAMIA Religia stanowi tutaj fundament podziału Wierzenia religijne doprowadziły do przekonania ze kontakt z osobami poza kasty prowadzi do skażenia system klasowy otwarta forma stratyfikacji Można tutaj zmieniać klasę społeczną Nie zależy od urodzenia Pozycja jednostki zależy od statusu osiąganego Dochodzi się do niego dzięki własnym decyzjom wysiłkom poprzez małżeństwo Otwartość tego systemu prowadzi do ruchliwości społecznej Polega na przemianie całej struktury klasowej Ruchliwość społeczna odbywa się w górę lub w dół klasy te nie są ostro zamykane jak kasty Często mamy do czynienia z takim zjawiskiem że liczba klas nie jest do końca jasna PODZIAŁ KLAS wyższa średnia robotnicza niższa // NAUKA NORM KULTUROWYCH jest intensywna w pierwszych latach życia Jesteśmy pod nieustanną presją innych ; każda relacja między osobami musi być modyfikowana Ograniczeń nie możemy wyeliminować gdyż wymuszają na nas pewne zachowania : • bada symbole kulturowe które są wykorzystywane w procesie porozumiewania się • bada struktury społeczne •bada procesy które zakłucają życie społeczne•stara się zrozumieć wszelkie zjawiska związane z transformacją w życiu społecznym
NAJWYBITNIEJSI SOCJOLOGOWIE XX WIEKU w EUROPIE.(francuzcy) G.LEVI-STRAUSS- badał pokrewieństwo mity- jest przedstawicielem mitu strukturalistycznego. M.CRAZIER- badał organizacje w kategoriach systemu, analizował konflikty w ramach organizacji struktur biurokratycznych, badał w jaki sposób cechy biurokracji upływają na zamiany społeczne- czyli analiza strategiczna- założenia tej analizy mówią ,że każda Organizacja tworzy unikalny system, który należy analizować w jego specyfice; należy skupiać się na badaniu relacji W odpowiedzi władzy, z którą mamy do czynienia w ramach takiej struktury. H.TOPURAINE- analizował społeczeństwo jako system działań. P.BOUDIEU- jest twórcą teorii reprodukcji kulturowej i społecznej. Pokazał w swoich pracach w jaki sposób nasze gusty i sposób dostrzegania, mówienia jest związany ze środowiskiem społecznym. To środowisko tworzy stałe- trwałe predyspozycje, które zostały określone jako habitus. Struktura społeczna się odtwarza, odnawia. Reprodukcja społeczna jest związana nie tylko z przekazywaniem kapitału ekonomicznego, ale jest przekazywaniem także od kapitału społecznego i kulturalnego. I dlatego dzięki przekazywaniu możliwe jest odtwarzanie następnych pokoleń społecznych. Szkoła w reprodukcji też jest ważna , ale nie zapewnia równych szans, nie pozwala na ukształtowanie życia tak jakbyśmy chcieli to zrobić- a wiec mobilność społeczeństwa dzieje się tak, dlatego, że szkoła nie jest w wstanie pokonać obszaru czyli habitusu. Cechy zaliczane do habitusów i dziedzictwo kulturowe, ekonomiczne są podstawowymi czynnikami szkolnego rozwoju. A szkoła nie może pokonać tych czynników, nie jest w stanie zapewnić warunków do mobilności społeczeństwa, do przechodzenia do wyższych klas. R.BOUDON- przedstawiciel indywidualizmu metodologicznego. Aby dokonać analizy zjawisk społecznych niezbędne jest zidentyfikowanie aktorów społecznych. Należy rozumieć ich zachowania; wyjaśnić jakie te zachowania indywidualne wpływają na zjawiska makroskopowe, które są przedmiotem badań. Fakty społeczne są wyjaśnione przez działania indywidualne. Zwrócił uwagę, że nierówność szans życiowych jest pochodną pochodzenie społecznego ( każde pochodzenie daje inne szanse życiowe). Dzieje się tak dlatego że jest:- motywacja wobec szkoły/nauki -ocena kosztów i zysków wynikających ze zdobycia wykształcenia. Zawód który będzie uznany za nieakceptowany, wtedy gdy powoduje degradację społeczną. Zawód atrakcyjny-gdy pozwala osiągnąć awans społeczny w stosunku do rodziny. /// KULTURALIZM- Margared Mead- badała społeczeństwo indiańskie w USA i społeczeństwa tradycyjne na wyspach oceanii. Zawróciła uwagę na istotne różnice kulturowe. Na to, że niektóre kultury nagradzają zachowania agresywne, podczas gdy inni nagradzają zachowania pacyfistyczne. FUNKCJONALIZM- zdominował całą socjologię. Parson- zakładał, że jednostki lub społeczność można zadać jako samoregulujące się systemy. W każdym systemie występują określone reguły społeczne odpowiadające 4 podstawowym problemom, które każde społeczeństwo stara się rozwiązywać aby istnieć, trwać.1-problem-przystosowanie do środowiska.2-zdefiniowanie celów do osiągnięcia i środków do ich realizacji.3-integracja rożnych instytucji społecznych i zdolności do rozwiązywania konfliktów.4-podtrzymywanie wartości, które są zakorzenione w religii i reagowanie na psychologiczne potrzeby członków społeczeństwa. SZKOŁA CHICAGOWSKA- nurt powstał w latach 20 XX wieku przedstawiciele zajęli się życiem miasta, a więc została zapoczątkowana socjologia miasta. A.PARK- pracował jako reporter miejski w gazecie. Cechowało go podejście interdyscyplinarne a więc oparte na różnych dziedzinach wiedzy i skoncentrowanie się na badaniach empirycznych czyli terenowych, a nie na teoretycznych. A każdym mieście są dzielnice różniące się stylem życia. Szkoła chicagowska wykazała, że wzmożona mobilność geograficzna(migracje)sprzyjają rozwojowi przestępczości. // Socjologii amerykańskiej zawdzięczamy rozwój mikrosocjologii, która zajmuje się badaniem interakcji społecznych w grupach do kilku osób. Uwaga koncentruje się na relacjach między aktorami. BRONISŁAW MALINOWSKI. Zamiana społeczna która występuje w każdym społeczeństwie to zmiana wzorców kultury. Różnica pomiędzy stanem systemu społecznego w jednym momencie czasu i stanem tego systemu w innym momencie czasu. Może nastąpić zamiana składu systemu;- reforma organizacyjna, migracje. Może nastąpić zmiana struktury systemu:-modyfikacje powiązań między interakcjami, interesami, normami.
Charakterystyczne dla badań socjologicznych jest poszukiwanie, formułowanie i uogólnianie praw zjawisk zachodzących pomiędzy ludźmi, badanie struktur, czyli praw wzajemnego przyporządkowania sobie ludzi w zbiorowościach, praw przyporządkowania elementów składowych zbiorowości jako całości, poszukiwanie sił społecznych, które przejawiają się we wszystkich dziedzinach życia społecznego, sił obiektywnych, działających zarówno w małych, jak i wielkich zbiorowościach, tworzących się spontanicznie oraz obok wszystkich celowych i zamierzonych działań jednostek i instytucji. Głównym przedmiotem zainteresowania socjologa są zawsze zbiorowości ludzkie, z całości tworzone z wzajemnych oddziaływań ludzi dążących do zaspokajania swoich potrzeb, bez względu czy te wzajemne oddziaływania są świadome, czy też wynikają z układu grup i sił społecznych, całości tworzone z jednostek, instytucji, wzorów kulturowych i tradycji.
Badania socjologiczne odgrywają dużą rolę w społeczeństwie. Odkrywają one problemy ukryte, z których społeczeństwo dotychczas nie zdawało sobie sprawy. Jeśli problem społeczny ma charakter jawny, tj. społeczeństwo zdaje sobie sprawę z jego istnienia, badania socjologiczne mogą odgrywać istotną rolę bliższym określeniu charakteru problemu. Mogą uzyskać zasięg, lokalizację społeczną zjawiska, określić jakie grupy społeczne czy regiony kraju są nimi szczególnie dotknięte itp. lub nakierować do bliższego określenia mechanizmów, na wskutek działania, których to zjawisko zachodzi. Badania mogą być świadomie ukierunkowane na ujawnienie lub dokładniejsze poznanie problemu społecznego czy też na znalezienie środków prowadzących do jego rozwiązania. Jednak często ważne jest nie tylko stwierdzenie problemu społecznego, ale także podanie jego diagnozy. Celem badania diagnostycznego jest stwierdzenie, czy lub jak często w badanej zbiorowości występuje pewne zjawisko. Dla badacza lub jego zleceniodawcy jest to istotne ze względów praktyczno- społecznych a zarazem jakoś opisywalna, czyli dające się wyjaśnić w kategoriach teoretycznych. Badania diagnostyczne często koncentrują się na problemach społecznych. Diagnozą problemu społecznego jest wówczas takie opisanie stanu rzeczy, które stanowiąc stwierdzenie dystansu między stanem pożądanym a rzeczywistym, pozwala zarazem na teoretyczną interpretację tego stanu rzeczy. Badania przeprowadza się po to, by coś dzięki nim osiągnąć. Jest wiele przyczyn dla których organizuje się badania socjologiczne. Należą do nich między innymi:
poszukiwanie skutecznego sposobu działania,
chęć weryfikacji określonej teorii,
tworzenie nowych, dotychczas nieistniejących teorii,
ujawnianie, diagnozowanie problemów społecznych,
podejmowanie prób rozwiązania istniejących problemów społecznych,
ponawianie wcześniej przeprowadzonych badań w zmodyfikowanej formie,
powody osobiste oraz zainteresowanie określoną problematyką.
W dalszej części mojej pracy przybliżę metody i techniki badań socjologicznych. Jak z nich korzystać? Jaka metoda jest najlepsza, do jakiego badania? Jakie są wady i zalety? Na te pytania i jeszcze na inne spróbują odpowiedzieć następne kartki pracy.