13. Formy i środki materialne w kształceniu dorosłych
Formy kształcenia dorosłych
Są określonym organizacyjnym zakresem kształcenia. Określają czasową i przestrzenną dymensję nauczania oraz aktualne włączenie się subjektów do tej dymensji.
Kryteria podziału:
według ilości słuchaczy: masowe, grupowe, indywidualne
według czasu: jednogodzinne, kilkugodzinne, kilkudniowe, blokowe, regularne
według miejsca realizacji: sala szkolna, specjalizowana sala szkolna, warsztat szkoleniowy, warsztat rzeczywisty, realne środowisko pracy uczestnika
według udziału subjektów: heterodydaktyczne, autodydaktyczne - zaoczne, „kombinowane” kształcenie
według treści: monotematyczne szkolenie, kompleksowy kurs
Wymagania dotyczące przebiegu lekcji :
wstęp - przedstawienie materiału nauczania, cele nauczania, wywołać oczekiwania, rozluźnić atmosferę,
prezentacja, opracowanie tematu
podanie związków - w ramach tematu, w ramach doświadczeń słuchaczy
użycie - aplikacja materiałów nauczania na konkretnych przykładach, problemy
kontrola wyników - w razie potrzeby uzupełnić wykład,
powtarzanie, inne zadania praktyczne
podsumowanie - rekapitulacja materiałów nauczania, wielokrotne użycie pomocy, inne informacje związane z tematem
Materialne środki dydaktyczne w kształceniu dorosłych
To wszystkie przedmioty materialnego typu, które używane są do osiągnięcia celów nauczania.
Mogą być nosicielami informacji służących do nauczania - chodzi o pomoce naukowe
Media służące do prezentacji i narzędzia do kierowania - chodzi o technikę dydaktyczną
Stwarzać zewnętrzne warunki do nauki- chodzi o lokale, w których przebiega nauczanie i ich wyposażenie
Służyć lektorowi i słuchaczom do realizowania różnych czynności nauczania - chodzi o osobiste potrzeby lektora i słuchaczy
Materialne pomoce dydaktyczne mogą pełnić ważne funkcje:
gnozeologiczne - poznawcze: doświadczenia zmysłowe, rozwój teoretycznego poznania, weryfikacja informacji, sposoby naukowe
pedagogiczno-psychologiczne: facylitacja procesów nauczania, rozwój procesów poznawczych, emotywność, rozwój woli
dydaktyczne: motywacja, ekspozycja materiału nauczania, powtarzanie, aplikacja, diagnostyka, autodydaktyka,
racjonalizacyjne: podnoszenie efektywności nauczania, oszczędność czasu, oszczędność pracy lektora i słuchaczy
Materiałowe środki dydaktyczne efektywnie pomagają spełniać wiele znaczących zasad dydaktycznych.
Z punktu widzenia zasady poglądowości warto wiedzieć, że receptory ludzkie mają bardzo zróżnicowane znaczenie w procesie przyjmowania informacji.
Receptor Udział w przyjmowaniu informacji
Smaku 1,0 %
Dotyku 1,5 %
Węchu 3,5 %
Słuchu 11,0 %
Wzroku 83,0 %
Z punktu widzenia zasady trwałości należy wiedzieć, że człowiek pamięta mniej więcej:
20 % z tego, co słyszy
30 % z tego, co widzi
50 % z tego, co widzi i słyszy
70 % z tego, o czym sam mówi
90 % z tego, co sam robi.