IX. LUDOWCOWA WIZJA PAŃSTWA (1990-2008)

1. PSL

PSL powstalo 5 maja 1990r z polaczenia Polskiego stronnictwa Ludowego „odrodzenie” i Polskiego Stronnictwa Ludowego Wilanowskiego. Nie było to jednak calkowite zjednoczenie ruchu ludowego, w sklad nowo utworzonej partii nie weszla grupa ludowcow z PSL „Wilanowskiego”, która utworzyla odrebne PSL „Mikolajczykowskie”. Odrebnie dziaalo tez PSL „Solidarnosc”.

Przeslanki integracji ludowcow:

-wspolna baza spoleczna

-podobne programy spol-gosp.

29 VI 1991r- W. Pawlak prezesem PSL

19 IX 1993r- wybory parlamentarne, które przyniosly sukces stronnictwu, koalcja z SLD, rzad wiekszosciowy z Pawlakiem na czele

Mysl ideowa i programowa PSL w latach 1990-1995:

• rola ruchu ludowego w procesach ksztaltowania swiadomosci narodowej i postaw patriotycznych chlopow

• akcentowano haslo ideowe ruchu „chlopi-narod-panstwo”

• nawiazywano do stuletniej tradycji ruchu

• PSL jako partia ogolnonarodowa

• Idea spolecznej solidarnosci

• Rozwoj demokratycznych struktur panstwowych

• Odwolanie do spolecznej nauki Kosciola (prymat pracy nad kapitalem, krytyka liberalnej doktryny ekonomicznej)

2. Poglądy na gospodarkę państwa

Program PSL z 1992r:

• Ustroj gosp utworzony na zasadach regulowanej gospodarki panstwowej

• Wolnosc, demokracja, sprawiedliwosc spoleczna

• Postulowano wprowadzenie mechanizmow kontrolujacych procesy ekonom

• Progresywny podatek dochodowy

• Utrzymanie wlasnosci prywatnej, panstwoej, spoldzielczej, gospodarczej

• Przedsiebiorstwa o kluczowym znaczeniu dla gospodarki narodowej (kolej, zbrojenia) jako wlasnosc skarbu panstwa

• Sprzeciw wobec zywiolowej prywatyzacji oraz reprywatyzacji

• Aktywna polityka antyrecesyjna

• Pilne oddluzanie przedsiebiorstw, dofinansowanie bankow

• Obnizanie stop procentowych w bankach

• Uwlaszczenie poprzez wykup ratalny obiektow mieszkalnych, socjalnych, bedacych wlasnoscia skarbu panstwa (jako srodek uzdroweinia systemu finansowego panstwa)

• Doktryna interwencjonizmu panstwowego (glownie wobec gospodarki rolnej)

• „zasada zywnosciowego panstwa”- rolnictwo powinno dostarczac odpoweidniej il srodkow eksportowych, by zmniejszyc zadluzenie zagraniczne, pwinno zapewniac samowystarczalnosc zywieniowa

• koniecznosc wzrostu produkcji rolnej, ochrona srodowiska naturalnego, modernizacja rolnictwa (cale spol mialo poniesc tego koszty)

• rozwijanie dwuzawodowosci wlascicieli malych gospodarstw

• gospodarstwa rodzinne jako podstawa ustroju rolnego

• stopniowa intergracja ekonom z krajami Europy Zach, przystapienie do EWG

• zachecanie do nabywania ziemi, zagospododarowywania uzytkow rolnych bedacych wczesniej wlasnoscia PGR, przejmowania gospodarstw przez mlodych rolnikow

• sprzeciw wobec wielkich wielkim prywatnym inwestycjom i gospodarstwom wielkoobszarowych

• rozwoj i rola organizacji spol-gospodarczych

• regionalizacja polityki rolnej

3. USTRÓJ PAŃSTWA

• Obywatelska koncepcja panstwa

• Nowoczsny system demokracji parlamentarnej

• Okreslenie strategicznych celow, dla których zmierza narod i panstwo

• Suwerennosc panstwowa we wszyskich dziedzinach zycia spol

• Gwarantem bezpeczenstwa powinny być 2 czynniki: apolityczne Wojsko Polskie oraz zintegrowany system obronny Europy Zach i Srodkowej

• Usprawnienie dzialan instytucji ochrony zycia i mienia obywateli

• Krytyka telewizji publicznej i prasy w odniesiuniu do bezpieczenstwa panstwa

• Narod zrodlem wladzy (wybor organow przedstawicielskich i samorzadowych)

• Dotacje finansowe panstwa dla partii wchodzacych w sklad parlamentu

• Zasada sprawiedliwosci spol

• Sejm najwyzszym organem w panstwie, w miejsce Senatu Izba Samorzadowa jako „reprezentacja wszystkich rodzajow samorzadow do tworzenia prawa”

• Dualistyczna struktura egzekutywy

• Samorzad terytorialny jako fundament ustroju demokr

4. PRAWA I WOLNOŚCI OBYWATELSKIE

• Odpowiednia polityka wynagradzania i przyznawania rent i emerytur

• Podatek progresywny wobec grup spol osiagajacych wysokie dochody

• Prawo do bezplatnej opieki lekarskiej, nauki, pracy, pawo do zasilku dla bezrobotnych

• Rozbudowa i unowoczesnienie szpitali

• Reforma szkolnictwa (mozliwosc organizowania szkol spol i prywatnych przez fundacje)

• Rownosc obywateli wobec prawa

• Poszanowanie swobod mniejszosci narodowych

• Jednosc praw i obowiazkow obywatelskich

5. POLITYKA ZAGRANICZNA

• wspolpraca z panstwami zachodnio i wschodnioeuropejskimi

• aspekty ekonom, technologiczne stosunkow mn

• cele polityki zagranicznej to ulatwianie przeplywu do Polski obcych kapitalow, nowoczsnej technologii, zaciesnianie kontaktow kulturalnych i naukowych (na zasadzie partnerstwa)

• przystapienie Polski do NATO, UE i innych organizacji godzac się na samoograniczenie suwerennosci

Neoagraryzm (jako rdzeń ideologii ludowcow):

• osiagniecie takiego ksztaltu zycia panstwowego, który odpowiadalby potrzebom calego narodu zapewniajac bezpieczenstwo i suwerennosc zewn panstwa

• gawrancja swobod i praw obywatelskich

• pierszenstwo pracy przed kapitalem

• uznanie roznorodnosci i zarazem rownosci form wlasnosci

• kulturotworcza rola warstwy chlopskiej

• zbieznosc zalozen z nauka spol Kosciola katolickiego, doktryna socjaldemokr i demokr socjalizmu

Koncepcja trzeciej drogi (wg Uchwaly Programowej przyjetej przez IVKongres PSL w 1995r) :

• ukazuje kontrast miedzy koncepcja neoliberalna oraz ekorozwojowa i ekonom

• neoliberalizm ukazany zostal jako egoistyczna droga na osiaganie zysku

3

---