RUCH POWIETRZA I OCHŁADZANIE

• Ruch powietrza

To przemieszczanie się mas powietrza pod wpływem zmian ciśnienia wywołanych zmianami temperatury i ciśnienia

• Wiatr

To poziomy ruch powietrza na otwartych przestrzeniach. Opisuje się go podając kierunek i szybkość od strony z której wieje. Opisuje się go tzw. Różą wiatrów.

Wpływ ruchu powietrza na organizm

• Wpływa na procesy oddawania ciepła i oziębiania skóry- pozytywny i negatywny wpływ zależy od prędkości ruchu, temperatury i wilgotności- przy temp optymalnych i niższych jest niekorzystny

• Wiatr zachodni ( zmienna prędkość i łagodna temperatura), hartuje zwierzęta ( rodzaj masażu) zwęża i rozszerza podskórne naczynia, usprawnia termoregulacje, zwiększa ilość hemoglobiny i erytrocytów.

• Wiatry wschodnie i północne przy niskiej temperaturze- prowadza do przeziębień i obniżenia odporności

Ruch powietrza powyżej 0,3m/s jest szkodliwy dla zwierząt i nazywamy go przeciągiem.

Zalecane prędkości ruchu powietrza w pomieszczeniach inwentarskich.
Bydło -Porodówki -Obory z systemem uwiazowym i bezuwiazowym	0,1-0,3 0,3
Trzoda chlewna Pomieszczenia dla prosiąt odsadzonych -Zima i w porze przejściowej -latem	0,2 0,3
Drób -pomieszczenia dla kurcząt -pomieszczenia dla niosek	0,2-0,3 0,3

Prędkość przepływu powietrza w pomieszczeniach biurowych

Prędkość przepływu powietrza jest trzecim zasadniczym parametrem mikroklimatu.

• Optymalna prędkość przepływu powietrza przy pracy biurowej nie powinna być większa niż 0,15 m/s. Prędkość ta nie wywołuje wrażenia „przeciągu”.

Ruch powietrza 0,2 m/s jest odczuwalny przez większość pracowników wykonujących lekką pracę w pozycji siedzącej jak nieprzyjemny przeciąg

Sposoby pomiaru ruchu powietrza

• W praktyce duże prędkości mierzy się anometrami, a mniejsze katatermometrami

1. Pomiar annometryczny

-statyczne ( ciśnieniowe)- np. wiatromierz Wilda

-dynamiczne ( rotacyjne)

-elektryczne

-jonowe

2. Pomiar katatermometryczny

• - katatermometr Hilla - zwany suchym, bardzo dokładny do pomiarów małych i dużych prędkości ruchu powietrza.

• Do wykonania oznaczeń konieczne jest:

• Wartość indeksu katatermometru (H)- czyli ochładzanie

• Wartość temperatury powietrza podczas pomiarów

Katatermometr Hilla jest termometrem cieczowym przeznaczonym do pomiarów wielkości ochładzania przy średniej temperaturze ciała człowieka (36,5°C). Przyrząd składa się z wąskiej kapilary zakończonej od dołu cylindrycznym zbiorniczkiem. Część górna kapilary jest rozszerzona i tworzy dodatkowy zbiorniczek. Skala termometru jest bardzo uproszczona i posiada jedynie dwie kreski, z których dolna odpowiada 35°C, a górna 38°C.

Pomiaru prędkości ochładzania - zanurzyć dolny zbiorniczek katatermometru w ciepłej wodzie o temperaturze 70-80°C i podgrzewać, aż rozszerzająca się pod wpływem ciepła ciecz wypełni 1/3 objętości zbiorniczka górnego. Po wyjęciu przyrządu z wody osusza się go miękką szmatką i zawiesza nieruchomo na statywie.

W czasie pomiaru katatermometr musi być osłonięty przed bezpośrednim padaniem promieni słonecznych, nie może być natomiast osłonięty przed ruchem powietrza.

Obserwator powinien ustawić się zawsze po stronie zawietrznej w stosunku do przyrządu i w pewnej od niego odległości. W powietrzu atmosferycznym katatermometr traci ciepło wskutek promieniowania, przewodnictwa i konwekcji tym szybciej, im niższa jest temperatura otaczającego powietrza, a prędkość wiatru większa.

Szybkość opadania słupka cieczy od 38 do 35°C mierzy się przy pomocy stopera (w sekundach z dokładnością do 0,1s).

Pomiar powtarza się czterokrotnie, z których pierwszy traktowany jest jako adaptacja przyrządu do określonych warunków pomiaru. Z pozostałych trzech wylicza się średnią arytmetyczną czasu opadania cieczy w zakresie podanego przedziału temperatury.

Ochładzaniem - nazywamy oddawanie ciepła przez ustrój, bez zmiany temperatury ciała

• Zjawisko to zachodzi gdy zmieni się chociaż jeden z czynników

• Ruch powietrza

• Temperatura

• Promieniowanie

• Parowanie ( wilgotność)

Do pomiarów ruchu powietrza stosuje się katatermometr lub frygorometr ( przyrząd elektryczny) lub frygografy

Katatermometr- z wyglądu podobny do zwykłego termometru, ale wskazuje nie temperaturę, lecz utratę ciepła przy ochładzaniu z temperatury 38°C do 35°C

Wielkość ochładzania wyliczona na podstawie pomiaru katatermometrycznego nazywa się katawartością lub kataindeksem.

Wielkość ochładzania wylicza się ze wzoru:

H=

- F - cecha katatermometru (umieszczona na urządzeniu trzycyfrowa liczba)- oznacza ile ciepła (w J) traci 1dm² powierzchni zbiorniczka z katatermometrem w czasie spadku słupka cieczy z 38°C do 35 °C

- s- czas ochładzania

- H - katawartość w W/dm²

Wzory empiryczne do obliczania ruchu powietrza

1. 
   dla V do 1 m /s

V=

2. dla V powyżej 1 m/s

V=

• V- prędkość ruchu powietrza

• H- katawartość ( indeks katatermometru)

• Q- różnica między średnią temperaturą katatermometru a temperaturą powietrza / 36,5-t/ w °C

W praktyce wystarcza wyliczenie H podzielonego przez Q i odczytanie prędkości ruchu powietrza z tablic.

Są trzy rodzaje katatermometru, które trącą ciepło na skutek różnych czynników
Rodzaj katatermometru	Czynniki wpływające na ochładzanie
		Ruch powietrza	Temp. powietrza	Temp. powierzchni otaczających lub natężenie prom. słonecznego	Wilgotność powietrza
wilgotny	+	+	+	+
suchy	+	+	+	-
srebrzony	+	+	-	-
wilgotny	+	+	+	+

Wpływ ochładzania na organizm

• Wysokie wartości prowadzą do nadmiernych strat cieplnych, a nawet do hipotermii, obserwuje się zwiększone pobieranie paszy na cele produkcyjne ( wrażliwe szczególnie są zwierzeta młode)

• Niskie wartości mogą wiązać się z przegrzaniem zwierząt, a nawet hipertermią. Obserwuje się spadek apetytu, mniejsze zużycie paszy i mniejsze przyrosty (ujemnie reagują samce reproduktory, szczególnie buhaje, knury- pogorszenie jakości nasienia)

Ochładzanie katatermometryczne i dopuszczalne prędkość ruchu powietrza dla owiec i drobiu. Normy zoohigieniczne

Kategoria zwierząt	Ochładzanie [W/dm^2]		Prędkość ruchu powietrza [m/s]
Owce
-Matki z jagniętami i owce po strzyży -maciorki, tryczki i skopki -inne kat. owiec		2,1-2,5 2,5-2,9 2,9-3,8	0,2 0,3 0,3
Drób
Kury nieśne i mięsne -młode -dorosłe Kurczęta i bojlery		1,67-2,93 2,93-4,19 1,67-3,77**	0,2-0,3 0,3-0,5 0,2-0,3

^{*przy temperaturze powietrza powyżej 20 C dopuszcza się większy ruch powietrza}

^{**w temperaturze poniżej}

Zachowanie się piskląt w pomieszczeniu ogrzewanym sztuczna kwoka wg Wachnika 1984)

Graniczne wartości prędkości powietrza (w strefie przebywania ludzi o małej aktywności i ubranych normalnie

---