freuda teoria snow, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka


We wstępie mojej pracy, za Edwardem Fiałą, przytoczyłam trzy różne sposoby istnienia freudyzmu w literaturze. Pierwszy to zaczerpnięcie tematu psychoanalizy i związanych z nią terminów, kolejny wiąże się z konstrukcją dzieła i psychoanalityczną koncepcją postaci, natomiast trzeci łączy się z wykorzystaniem psychoanalizy jako metody badania dzieła. Spójrzmy zatem, w jaki sposób teoria Freuda została przedstawiona w komediach Antoniego Cwojdzińskiego. Aby przeprowadzić analizę dramatu, posłużę się kategoriami zaproponowanymi przez Irenę Sławińską(przypis). W strukturze dramatu autorka wyróżnia następujące komponenty: zdarzenie dramatyczne, struktura postaci, organizacja czasu i przestrzeni, świat poetycki dramatu, kształt teatralny dramatu oraz struktura słowa, z których wybiorę te najbardziej poddające się wpływowi psychoanalizy w kolejno prezentowanych przeze mnie utworach. Pierwszym z nich będzie Freuda teoria snów. Została ona napisana w 1937 roku, jako trzecia z komedii naukowych, obok wydanej wcześniej Teorii Einsteina i Epoki tempa. Już w samym tytule widzimy bezpośrednie nawiązanie do freudyzmu, mianowicie głównym bohaterem komedii u Cwojdzińskiego staje się wielka teoria Freuda, nie zaś postaci, za pomocą których jest prezentowana. Psychoanaliza istnieje tutaj jako temat, a właściwie jest to teoria snów, przedstawiona przez Zygmunta Freuda w dziele

Die Traumedeutung, czyli Objaśnianie marzeń sennych. Tak jak w swoich innych komediach, dramatopisarz zawsze bierze na warsztat konkretne zagadnienie, w tym wypadku psychoanalizę, eliminując lub odsuwając na plan dalszy reprezentantów teorii. Freudyzm istnieje zatem w warstwie treści. Bohaterowie przytaczają teorie naukowca wprost, korzystając z dzieła Wstęp do psychoanalizy. Cwojdziński pojmuje jednak inaczej naukowość komedii niż Winawer. Nie stawia na bohaterów ze świata nauki, jedynie reprezentantem intelektualistów może być Profesor z Teorii Einsteina, prowadzący wykład na temat fizyki teoretycznej, którą się zajmuje. Ale, co interesujące, wygłasza prelekcję popularnym językiem, rezygnując z uniwersyteckiej, podręcznikowej formy wykładu. Natomiast we Freuda teorii snów nie znajdziemy postaci zawodowo zajmującej się nauką. Rolę nauczyciela spełnia dzieło Freuda, wspomniane wyżej, czyli Wstęp do psychoanalizy oraz telefon, przez który swoje komentarze wypowiada doktor Ziemiański specjalizujący się w psychoanalizie. Poszczególne kwestie nauki Freuda wyjaśniane są w trakcie dziania się całej sztuki- na przykład kompleksy, libido, istota pomyłek językowych, podświadomość, metoda wolnych skojarzeń, symbolika marzeń sennych. Na dynamikę przedstawienia tematu wpływa forma dialogu pomiędzy dwoma głównymi bohaterami, określonymi jako On i Ona. Interpretacja freudowskich zachowań, nieustanne nawracanie do faktów i przedstawienie własnego punktu widzenia w barwnej dyskusji pomiędzy parą dyletantów zdecydowanie ożywia nie tylko całą sztukę, ale przede wszystkim freudowskie teorie. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że treści ukazane w komedii to tylko namiastka całości psychoanalitycznej nauki. Jest to w pewnym stopniu kwintesencja teorii, ale także przyczynek do konwersacji między postaciami na scenie jako chwyt mający na celu zainteresowanie widza. Głównym założeniem Cwojdzińskiego było popularyzowanie nauki i przyswojenie przez publiczność pewnej podstawy teoretycznej. Ponadto istotne dla dramatopisarza stały się błędne interpretacje zwykłego człowieka stykającego się z wielkim teoriami. Z tego też powodu, jego utwory można byłoby określić jako komedie o nauce lub o stosunku człowieka do nauki. Okazuje się zatem, że jedyne co łączy Winawera i Cwojdzińskiego to temat podejmowany w ich dziełach. Sposób jego poprowadzenia jest bowiem odmienny, tak jak i założenia autorów i funkcje, jaką mają spełnić utwory. Jak już wspomniałam wcześniej, dla Cwojdzińskiego we Freuda teorii snów najważniejsza stała się przedstawiona teoria Freuda. Dlatego też pierwszy aspekt istnienia freudyzmu w literaturze ,według Edwarda Fiały, uważam w tym utworze za dominujący, jednakże nie jedyny.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
drama, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
DYDAKTYKA-+Uryga+(Lekcja+literatury), Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
DYDAKTYKA-zagadnienie+1, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
M. Hemar Antolek o psychoanalizie, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
DYDAKTYKA-zagadnienie+1+szerzej, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
bibliografia freud, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
B. M. Eichenbaum (Teoria metody formalnej), Polonistyka, Teoria literatury, teoria literatury
Lekcje+czytania, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
Teoria aktów mowy (7), Polonistyczne
Franz Kafka Przemiana, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
DYDAKTYKA-nagajowa, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
Teoria metody formalnej, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
DYDAKTYKA-METODY+URYGI, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
dopalacze, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
DYDAKTYKA-zagadnienie+7, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
DYDAKTYKA-+Uryga, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
Freud różne, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka
DYDAKTYKA-jędrychowska, Anglistyka i polonistyka, Polonistyka

więcej podobnych podstron