Józef Czechowicz - czołowy przedstawiciel II Awangardy (wg wstępu do wydania poezji Czechowicza nakładem BN + internet)
Józef Czechowicz w początkach swej twórczości tworzył z innymi poetami z Lublina grupę poetycka skupiona wokół czasopisma literackiego „Reflektor”. Czasopismo to drukowało nie tylko utwory lublinian, ale i futurystów oraz poetów nowej sztuki, w tym i przekłady nowej poezji europejskiej. Pismo poświęcało też wiele uwagi sztuce, w tym sztuce filmowej i kinematografii. Wspólnym mianownikiem dla tej grupy była nowoczesność i postawa człowieka współczesnego.
Już w tym okresie w twórczości Czechowicza zaznaczył się wpływ wielu nurtów, w tym awangardy.
Dalsze lata przynosiły jednak u poety poszukiwanie własnej drogi poetyckiej. Poeta w końcu przeszedł kryzys wartości związanych z urbanizmem, któremu do tej pory hołdował, odrzucał stopniowo nowoczesną, optymistyczną wizję cywilizacji. Pojawiał się niepokój, odczucia metafizyczne, poczucie zagrożenia - motywy katastroficzne.
Jeszcze w Lublinie skupiał wokół siebie grupę młodych poetów i już wtedy zaczęto o nich mówić i pisać jako o tzw. awangardzie lubelskiej.
Owa II Awangarda obejmuje poetów lubelskich zgrupowanych wokół Czechowicza i awangardów wileńskich. Poeci ci stworzyli zupełnie odrębny rodzaj poezji : do cywilizacji miejskiej i jej przejawów odnosili się bez entuzjazmu, w swych wierszach tworzyli katastroficzne obrazy jej końca; idea rygoru składni ustąpiła miejsca emocjonalnej wizyjności romantyków. Najważniejsze cechy poezji Drugiej Awangardy to społeczne zaangażowanie i przyrodniczy regionalizm. Awangarda wileńska prezentowała się na zewnątrz jako zespół mający wszelkie cechy zwartej grupy ideowo - artystycznej o czym decydowało posiadanie własnego pisma. Awangarda Lubelska była bardziej kręgiem przyjacielskim niż grupą mającą wspólny program. Grupa była nieliczna : Czechowicz, Michalski, Łobodowski. W swoich wypowiedziach nawiązywała do istniejącego w Lublinie w latach 20 Reflektora - grupy w skład której wchodzili oprócz Czechowicza, Bielawski, Gralewski, Grędziński. Poeci lubelscy Drugiej Awangardy drukowali wiersze w dziale literackim dziennika „Ziemia lubelska”. Starania o własny miesięcznik literacki zakończyły się wydaniem jednego tylko numeru pt. „Barykady”. W 1933 po przeniesieniu się Czechowicza grupa przestała istnieć.
Po przeniesieniu się do Warszawy Czechowicz umożliwia młodszym kolegom osiedlenie się w stolicy i patronuje ich poczynaniom literackim. W tzw. kręgu Czechowicza znaleźli się m.in. Wacław Mrozowisk czy Józef Łobodowski. W spotkaniach i dyskusjach o poezji spotykali się u Czechowicza prawie wszyscy poeci młodego pokolenia: Julian Przyboś, Jerzy Zagórski, Jerzy Putrament i inni. Był to czas, kiedy fala nowatorstwa artystycznego nieco opadła. Od paru lat nie wychodziła już „Zwrotnica”, przestała ukazywać się „Linia”, wygasły „Żagary”. W tej sytuacji Czechowicz postanowił stworzyć nowe centrum ruchu awangardowego.
Jednym z pierwszych poczynań w tym kierunku był najazd awangardy na Warszawę, zorganizowany przez Czechowicza w marcu 1934 roku, z udziałem czołowych twórców poezji nowatorskiej. Sukces tej imprezy zachęcił Czechowicza do rozmyślań o nowym piśmie awangardowym, a przede wszystkim do objęcia przywództwa w awangardzie. Było to nie tylko pragnienie poety. Przez pewien czas jego przywództwo w tzw. II Awangardzie nie ulegało dla jego kolegów po piórze wątpliwości.
We wszystkich swoich wypowiedziach programowych i utworach Czechowicz przedstawia całościowe widzenie poezji wyrażającej wielkość nadchodzących czasów, zdolnej im sprostać. Zarażał go minimalizm ideowy awangardy, jej technicyzm, zainteresowania prawie wyłącznie formalne.
Analizując twórczość i wypowiedzi programowe Czechowicza można dojść do wniosku, że tak naprawdę nie był ani klasykiem, ani awangardzistą, albo też- był po trosze jednym i drugim.
Czechowicz poszedł własną drogą. Od Skamandra odpychał go tradycjonalizm, od awangardy- jej doktrynerstwo i ograniczenia. Toteż ostatecznie zachował calkowitą swobodę działania i zwracał się do źródeł, które w kodeksie awangardy krakowskiej były nieobecne. Jedno z nich to folklor. Ludowe w ujęciu Czechowicza znaczy tyle co ludzkie - a nie tylko stylizowane na ludowość.
Gdyby ustalić najistotniejsze problemy liryki Czechowicza , całej jego sztuki poetyckiej i zestawić je ze sprawami Awangardy, otrzymalibyśmy więcej różnic niż podobieństw. Awangarda jednak na pewno zaważyła na pewnych cechach twórczości Czechowicza.