Alkohol

szybkość wchłaniania

po 15 min. - 52%

po 30 min - 57,7%

po 60 min - 88,5%

po 120 min - 96,4%

szybkość spalania alkoholu

0,1 g/kg m.c. mężczyźni

0,085 g/kg m.c. kobiety

7-8g/h

0,10-0,15%%/h

toksyczność:

- wzrost stężenia aldehydu octowego - denaturacja enzymów i białek

- wzrost stężenia kw. octowego -> kwasica

chorobowe skutki nadużywania alkoholu

- promotor procesu nowotworowego: rak krtani, przełyku, żołądka

- alkoholizm

- marskość wątroby

- zapalenie trzustki (wynika z ciągłej aktywacji enzymów trzustkowych)

- urazy

- odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe (hipoantremia - utrata sodu, hipoaliemia - utrata potasu)

- nadmiar aldehydu octowego i wolnych rodników (niepełne spalanie alkoholu etylowego)

- nadmiar prostaglandyn (wywołany destabilizacją błon komórkowych)

- spadek ilości glukozy w tkankach

zatrucia:

- ostre

a) lekkie - 0,05-1,5 pobudzenie, lekkie upośledzenie widzenia, koordynacji ruchowej

b) umiarkowane 1,5 - 30 w/w + bełkotliwa mowa

c) ciężkie - 3,0-5,0 zaburzenia równowagi, możliwość wyst. hipotermii i hipoglikemii, sztywność kończyn, drgawki ,szczękościsk, widzenie podwójne

d) 5,0 śpiączka, utraty przytomności, zaburzenia krążeniowo-oddechowe

leczenie: usunięcie niezresorbowanego alkoholu z żołądka - płukanie żołądka do 1h, przyspieszenie eliminacji alkoholu - dializa otrzewnowej, wentylacja płuc, zwalczanie hipoglikemii

- przewlekłe - potrzeba przyjmowania środka, zwiększona tolerancja, występowanie objawów zespołu abstynenckiego

Zmiany somatyczne:

- nieżyty, wrzody

- marskość wątroby, niewydolność nerek

drastyczne zaprzestanie picia (zespół abstynencki)

- lek

- wymioty

- przyspieszenie czynności serca

- drżenie mięśniowe

- zaburzenia psychiczne

a) delirium tremens - urojenia, iluzje, niepokój

b) halucynoza Wernickiego - omamy słuchowe, urojenia prześladowcze

c) paranoja alkoholowa - doszukiwanie się zdrady partnera

d) psychoza Korsakowa - zaburzenia pamięci

etapy leczenia:

- detoksykacja (usunięcie pozostałości alkoholu)

- zapewnienie pomocy lekarskiej

- zmiana sposobu życia

fazy procesu zdrowienia

- faza wahania

- uczestnictwo w terapii - kluby AA, metoda dwunastu kroków

- faza ustawicznego trzeźwienia (utrzymanie trzeźwości)

Palenie tytoniu

- psychosocjologiczne

- rozrywka towarzyska

- czynność ułatwiająca nawiązywanie kontaktów

- farmakologiczne

- wpływ stymulujący lub sedatywny na układ nerwowy

- środek ułatwiający koncentrację

- wyzwalanie uczucia relaksu i odprężenia

Składniki dymu tytoniowego

- nikotyna

- fenole

- aceton

- benzo-alfa-piren

- ołów 210, polon

- formaldehyd, arsen, chlorek winylu

- tlenek węgla

- cyjanowodór

- ciała smołowate

Palenie czynne

- rak płuc

- przewlekłe zapalenie oskrzeli

- nowotwory złośliwe jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, żołądka, trzustki, nerek, moczowodów, pęcherza moczowego, jelita grubego

- rak szyjki macicy (30% nowych przypadków)

- białaczka

- zaćma

- krwawienia wewnątrzmózgowe

- zaćma

- nadciśnienie

- skłonności do choroby wrzodowej

- choroby układu krążenia

- zmniejsza płodność, libido

- zwiększa wskaźnik poronień

- dzieci palaczy są niższe

efekty pozytywne

- łagodzenie objawów choroby Alzheimera

- zapobieganie powstawaniu choroby Parkinsona

Palenie bierne

- dym zawiera więcej cząstek o mniejszej średnicy, łatwiej wnika w głąb płuc

- o 30% zwiększa się ryzyko zgonu na chorobę niedokrwienną serca lub zawał oraz raka płuc

Zaprzestanie palenia w ciąży:

30 tydzień - granica, w której istnieje szansa na wyrównanie przez dziecko wagi urodzeniowej

po porodzie

- przy karmieniu piersią subst. przenikają z mlekiem matki do org. dziecka

- u dziecka: niepokój, bezsenność, wymioty, zaburzenia krążenia, przyspieszenie akcji serca

- niemowlęta 2x częściej chorują na zapalenie płuc, oskrzeli, zwiększa się szansa na astmę, zapalenie ucha środkowego ->głuchota

statystyka

- 100000 zgonów rocznie ma bezpośredni związek z paleniem

- 40% nałogowych palaczy umrze przed 65. rokiem życia (15% niepalących umrze przed 65. rokiem życia)

uzależnienie lekowe - stan psych./fiz., wywołujący potrzebę przyjmowania leków, prowadzi do tolerancji

uzależnienie psychiczne - odczuwanie przymusu

uzależnienie fizyczne - objawy somatyczne - bóle, napady drgawek, zaburzenia snu, drżenie dłoni

nałóg - przymus

nawyk - pragnienie

grupy narkotyków

- aminy (uzależnienia psychiczne)

a) efedryna (substytut dla amfetaminy, lek na astmę)

b) amfetamina - zniesienie uczucie zmęczenia, bezsenność, ułatwienie koncentrację i percepcję, zmniejsza odczuwanie głodu, częste wydalanie moczu, po ustąpieniu działania nadchodzi zmęczenie, senność, dyskomfort psych., okres półtrwania wynosi 4-8h

c) metaamfetamia

- halucynogeny (uzależnienie psychiczne)

a) LSD (lizergid) (rozdwojenie jaźni, dezorientacja w czasie i przestrzeni, halucynacje, trucizna układu nerwowego, powoduje całkowitą niepoczytalność)

-> zjawisko „flashback” - nawrót przeżyć narkotycznych bez zażycia narkotyku

b) muchomor czerwony

c) łysiczka lancetowata

- meskalina (nudności, zawroty głowy, ucisk w skroniach, wyostrzenie zmysłów, długotrwałe odurzenie po 1-2h od zażycia)

- preparaty z maku (działają uspokajająco, morfina: a) opium

b) morfina (do 30 mg jednorazowo, 100 mg dobowo; obniżenie ciśnienia krwi, hamowanie akcji perystaltycznej jelit, zwężenie źrenic, przyjęcie dużej dawki wprowadza w głęboki sen, może pobudzać ośrodek wymiotny, wzmaga napięcie pęcherza i innych mięśni gładkich, bezdech, zimna skóra; błyskawicznie uzależnia, staje się niezbędnym składnikiem przemiany materii, wzrost tolerancji - zwiększanie dawki do 1g/dzień, zawężenie świadomości, panika przed objawami odstawienia, wychudzenie, wypadanie włosów, impotencja, zanik miesiączki)

c) heroina - pochodna morfiny, działa 8x bardziej halucynogennie, objawy analogiczne do morfiny

Środki wziewne:

- rozpuszczalniki kauczuku, klejów, lakierów, tworzyw sztucznych, dezodoranty, środki piorące, gaz turystyczny

oznaki użycia:

- nieporadność ruchowa

- zapalenie spojówek

- krosty, wrzody na wargach

- gadatliwość

- euforia

- zamglone widzenie

- nadwrażliwość na światło

- zaburzenia oddychania

- przyspieszenie akcji serca

Przetwory konopi indyjskich:

- marihuana (rozszerzenie oskrzeli, zaburzenia odbioru upływu czasu, suchość ust, bladość skóry, działa od 15-30 minut przez okres 4h, pogłębia aktualny nastrój, przy odstawieniu pojawiają się nudności i potliwość)

- ecstasy (analog amfetamity, meskaliny - stymuluje układ nerwowy (amfetamina), posiada właściwości psychodeliczne (jak meskalina) (pobudzenie, brak łaknienia, wzrost temperatury ciała, wzrost przemiany materii, kołatanie serca, wzmożenie odruchów, szczękościsk, uderzenia krwi do głowy, nagłe wzrosty ciśnienia, powoduje odwodnienie);

dawki: 75-200 mg, działa po 40 minutach, po następnych 30 następuje nasilenie, działa do 4-6h

- kokaina (znieczulenie zewnętrzne w medycynie) dawka doustna śmiertelna = 1-1,5 g doustne, 300 mg podskórnie; wywołuje podniecenie, zamroczenie, drgawki padaczkowe, napady szału, znużenie, senność, utrata przytomności, porażenie ośrodka oddechowego, czynności serca)

Narkomania w Polsce:

- wzrost liczby narkomanów

- młodzieżowy charakter

- dyfuzja zainteresowania narkotykami z miast do wsi

- przetwory konopi najpopularniejsze

Walka z narkomanią:

- walka z narkotykami -> eliminacja narkotyków z życia społecznego (zakazy posiadania)

- strategia redukcji szkód -> narkotyki są elementem rzeczywistości społecznej, ograniczenie konsekwencji zdrowotnych i społecznych (rozdawanie igieł i strzykawek)

---