k3 - potrzeby

1. definicja potrzeby

- Jaroszyński - brak czegoś, wprowadzający organizm w niepożądany stan

- Gerstmann, Kozielecki, Reykowski, Szewczyk - stan organizmu powstały w wyniku braku

- Muszyński - dyspozycja do przeżywania stanu napięcia psychonerwowego pod wpływem braku jakiegoś dotąd występującego stale warunku;

- Szewczyk - stan osobnika będący odchyleniem od optimum

- Obuchowski - napięcie wewnątrz organizmu, które prowadzi do zorganizowania pola działania odpowiednio do pewnych podniet lub celów i pobudza aktywność skierowaną na ich osiągnięcie

- Okoń - stan, w którym jednostka odczuwa chęć zaspokojenia jakiegoś braku;

2. składniki potrzeb

3. klasyfikacja potrzeb ludzkich:

- Maslow:

• estetyczne

• wiedzy i rozumienia,

• szczęścia

• samorealizacji

• sensu życia

• nowych wrażeń i doświadczeń

• szacunku i uznania,

• samodzielności i autonomii,

• aktywności i twórczości,

• przynależności i miłości,

• bezpieczeństwa,

• fizjologicznie);

- Obuchowski:

• potrzeby samozachowania - fizjologiczne;

• potrzeby orientacyjne - poznawcza, kontaktu emocjonalnego, sensu życia;

• potrzeba rozmnażania - zachowania gatunku;

- Obuchowski i Gajewska - potrzeby indywidualne:

• nawykowe

• nałogowe

• chorobowe

• utrwalone dążenia, pragnienia

• trwałe zainteresowania

- Szewczyk:

• potrzeby biologiczne na bazie mechanizmów wrodzonych: tlenu, światłą, ciepłoty, położenia, pokarmu, wody, wypróżnienia, aktywności, odpoczynku, gnieżdżenia, rozrodu, informacji, towarzystwa, opieki;

• potrzeby nabyte w toku życia osobniczego - uwarunkowane społecznie: pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania, piękna, zabawy, miłości, sensu życia, szczęścia;

• wrodzone mogące wystąpić tylko w specyficznych warunkach: posiadania, agresji;

- Argyle:

• potrzeby fizjologiczne: jedzenia, picia, komfortu, ciepła, wygody;

• zależność, pomoc, podtrzymanie, ochrona, prowadzenie;

• afiliacja, ciepłe i przyjacielskie relacje, poczucie akceptacji społecznej, równości, ;

• dominacja, bycie akceptowanym przez innych i przez grupy, w roli przywódcy zadaniowego;

• płeć, bliskość fizyczna, kontakt cielesny, ciepłe interakcje społeczne, seks;

• agresja, ranienie innych fizycznie, werbalnie;

• samoocena i tożsamość ego, aprobujące reakcje od innych, akceptacja siebie jako czegoś wartościowego;

• inne motywacje: osiągnięć, pieniędzy, zainteresowania, wartości;

- Okoń:

• podstawowe - wiążące się z biologicznymi funkcjami organizmu i z wytworzoną strukturą osobowości

• pochodne - wynikające z poszukiwania środków zaspokojenia potrzeb podstawowych;

4. klasyfikacja potrzeb dzieciństwa

- potrzeby dzieciństwa - swoiste właściwości osobowe najmłodszych dzieci (w granicach do końca wieku przedszkolnego), dziedziczne i nabyte, których zaspokojenie warunkuje jakość ich życia, wielostronny rozwój, przystosowanie się do ludzkiego świata i znalezienie w nim swego miejsca;

- klasyfikacja - Tyszkowa:

• przywiązania - bliskiego, fizycznego

• stymulacji zmysłowej i społeczno-uczuciowej

• stałości otoczenia - zwłaszcza osobowego

• wzrostu i rozwoju

• znaczenia i ważności

• aktywności przedmiotowej (zabawowej) w środowisku

• oparcia, wzoru

• relacji partnerskich

• poczucia własnej tożsamości i wartości

• eksperymentowania w pełnieniu różnych ról społecznych

5. definicja deprywacji w potrzebach

- Okoń - stan, w którym człowiek odczuwa brak zaspokojenia jakiejś potrzeby, zarówno biologicznej, jak sensorycznej, emocjonalnej, kulturowej, czy społecznej;

6. dychotomiczny podział potrzeb

- obiektywne - subiektywne:

• Tomaszewski

• potrzeba jako obiektywna zależność człowieka od otoczenia oraz w pewnym zakresie subiektywne doznawanie tej zależności w sensie homeostazy

- zaktualizowane - potencjalne

• Przecławski

• potrzeby jako już realne właściwości oraz jako mogące się pojawić w określonych warunkach

- pierwotne - wtórne

• potrzeby z którymi człowiek się rodzi oraz które pojawiają się w trakcie rozwoju

- powszechne - indywidualne

• Obuchowski

• potrzeby jako właściwości wszystkich ludzi oraz mające charakter czysto indywidualny

- niedostatku - rozwoju

• Maslow

• potrzeby mające znaczenie podstawowe dla zachowania życia oraz służące wyższemu, kulturalnemu rozwojowi i samorealizacji

- kapitalne - pochodne

• Pieter

• potrzeby mające dla ludzi największe znaczenie oraz ich pochodne

- społeczne - jednostkowe

• Kamiński

• potrzeby odczuwane przez członków wielu różnych grup społecznych o których sądzą że w ich zaspokojeniu muszą dopomagać instytucje publiczne oraz potrzeby posiadające cechy indywidualne

- nasycone - nienasycone

• Keynes

• potrzeby których zaspokojenie można utrzymać we względnie stałych granicach, możliwych do optymalnego nasycenia oraz których zakres stale narasta

- normalne - chorobowe

• Obuchowski

• potrzeby uznawane jako normalne u ludzi oraz wynikające z określonego stanu chorobowego

- pozytywne - negatywne

• negatywne - których zaspokojenie godzi w ich podmiot i wyrządzają szkodę innym

- dzieciństwa - dorosłości

- samozachowania - rozmnażania

7. potrzeby ponadpodmiotowe (definicja, wyznaczniki)

- potrzeby ponadpodmiotowe - te spośród całości potrzeb jednostek, których nie są one zdolne (przejściowo lub trwale, częściowo lub całkowicie) samodzielnie zaspokajać i regulować

- wyznaczniki:

• właściwości gatunkowe człowieka - potrzeby ludzkie

• właściwości człowieczego losu - niezdolności

- podział:

• normalne - uznane za właściwe - będące właściwościami gatunkowymi człowieka, z jego nieuniknionymi zależnościami interpersonalnymi i społecznymi oraz właściwościami indywidualnymi

- powszechne:

• standardowe - potrzeby w swym zakresie i stopniu mieszczące się w granicach średniego poziomu, wielkości statystycznej, właściwe większości lub występujące najczęściej

• hiperstandardowe - potrzeby wykraczające znacznie ponad poziom średni, statystyczny; uznawane, aprobowane i oczekiwane, wynikające z wyższych parametrów rozwoju i określonych dyspozycji jednostki (uzdolnienia, talenty) i wysoce wartościowe tak ze względu na ich podmioty jak i społęczeństwo

- dzieciństwa - swoiste właściwości osobowe najmłodszych dzieci (w granicach do końca wieku przedszkolnego), dziedziczne i nabyte, których zaspokojenie warunkuje jakość ich życia, wielostronny rozwój, przystosowanie się do ludzkiego świata i znalezienie w nim swego miejsca;

- indywidualne - potrzeby wynikające ze specyficznych cech osobowościowych jednostki, jej indywidualnej biografii, utrwalonych przyzwyczajeń, nastawień i oczekiwań;

• substandardowe - wynikające z ujemnych dewiacji - wytworzone przez różnego rodzaju niekorzystne, zwłaszcza dziedziczne, ujemne, a więc patologiczne czynniki życia i rozwoju znacznej części ludzi

- endogenne:

• zależne - subiektywne - których czynnikami są ich podmioty i związane z nimi wzajemną zależnością inne osoby i instytucje a także zawinione przez rodziców wrodzone upośledzenia

• niezależne - obiektywne - spowodowane przez czynniki niezależne od ich podmiotu czy też związanych z nim ściśle osób i instytucji

- egzogenne:

• zależne - subiektywne - których czynnikami są ich podmioty i związane z nimi wzajemną zależnością inne osoby i instytucje a także zawinione przez rodziców wrodzone upośledzenia

• niezależne - obiektywne - spowodowane przez czynniki niezależne od ich podmiotu czy też związanych z nim ściśle osób i instytucji

- fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności, miłości, aktywności, twórczości, autonomii, uznania, nowych wrażeń, sensu życia, samorealizacji, szczęścia, wiedzy i zrozumienia, estetyczne

8. potrzeby dzieci (rodzaje, ich analiza)

9. pojęcia

- terapia pedagogiczna - oddziaływanie o charakterze leczniczym dokonywane poprzez zastosowanie metod i środków pedagogicznych

- wsparcie - Kawula - pomoc dostępna jednostce lub grupie w sytuacjach trudnych, stresowych, przełomowych; bez wsparcia innych osób nie są w stanie ich przezwyciężyć; takie zdarzenia mają miejsca wówczas gdy człowiek stoi wobec zadań i wyzwań zmierzających do pokonywania życia;

- interwencja

• późn.łac. interventio 'interwencja; pośrednictwo';

• SJP PWN - wywieranie na kogoś wpływu w celu uzyskania określonego efektu

- prewencja:

• późn.łac. praeventio 'zapobieganie';

- kompensacja:

• SJP PWN - zrównoważenie określonego działania innym działaniem, które znosi lub wyrównuje początkowe działanie

• łac. compensare '(równo)ważyć'

- profilaktyka:

• SJP PWN - działania mające na celu zapobieganie niekorzystnym zjawiskom

• Okoń - ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi;

• gr. prophylaktikós 'zapobiegawczy'

- caseworker

- streetworking

- diagnoza

• gr. diágnōsis 'wyróżnianie'

• Kamiński - rozpoznanie badanego stanu rzeczy na podstawie zebranych objawów i znanych ogólnych prawidłowości przez przyporządkowanie stwierdzonych objawów do określonego ich typu oraz przez wyjaśnienie genetycznego stanu, określenie jego fazy obecnej i przewidywanego rozwoju;

2

http://www.nonameuwb.eu