PIKTOGRAMY
Piktogramy to szwedzki system komunikacji znakowo-obrazkowej, to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w postaci wyrazu określającego treść znaku. System Piktogramy ulegał przez kilka lat przekształceniom formalnym i udoskonaleniom. Podstawą pracy były znaki kanadyjskiego programu PIC-system. Przetłumaczone zostały one na język szwedzki w 1980 r. przez logopedę Subhas Maharaj. Pracując w instytucie dla niepełnosprawnych dzieci i dorosłych w Saskatchewen Szwecja) zastosował on początkowo w swojej pracy 400 znaków. Pierwsza szwedzka wersja Piktogramów przetłumaczona przez RPH-Sär w Umeå (dzisiejsze SIH) ukazała się w 1985 roku. Obecnie system zawiera ok. 1000 piktogramów symboli i w takiej postaci rozpowszechniany jest na świecie.
Do Polski trafił poprzez Centrum Metod Alternatywnych w Szczecinie- gdzie podobnie jak wcześniej w Szwecji- próbowano zastosować w pracy z niemówiącymi dziećmi znaki szwedzkiej wersji Piktogramów.
W 1991 r. Maria Podeszewska-Mateńko po wcześniejszej kilkuletniej pracy logopedycznej z zastosowaniem tych znaków- w imieniu Centrum Metod Alternatywnych podpisała cesję ze szwedzkim SIH-Läromedel praw autorskich piktogramów. Zezwala ona Centrum Metod Alternatywnych jako jedynemu przedstawicielowi SIH w Polsce na tłumaczenie, rozpowszechnianie i ochronę praw autorskich producenta i dystrybutora. Centrum Metod Alternatywnych w porozumieniu z SIH w Umeå prowadzi szkolenia przygotowujące do pracy nad wykorzystaniem Piktogramów w terapii osób niemówiących, niepełnosprawnych poznawczo, emocjonalnie i ruchowo.
Użytkownicy systemu Piktogramy. Są przeznaczone dla wszystkich osób niemówiących wokalnie w celu ułatwienia im kontaktu i komunikacji z otoczeniem. Można wyróżnić dwie grupy użytkowników systemu Piktogramy. Kryterium tego podziału jest stopień rozumienia systemu językowego przez osoby nie mówiące wokalnie oraz umiejętność tworzenia przez nie i przekazywanie wypowiedzi (komunikacji). Jedna grupa użytkowników to osoby rozumiejące mowę wokalną. Identyfikują one struktury dźwiękowe słów z ich treściami i znają zasady tworzenia ze słów wypowiedzi. Druga grupa użytkowników to osoby których rozumienie dźwięków mowy identyfikacja treści i formy wyrazów jest niewykształcona, zaburzona. Te osoby muszą uczyć się rozumienia treści mowy i znaków. Dlatego procedury wprowadzenia systemu Piktogramy do komunikacji i edukacji tych dwóch grup użytkowników są odmienne i wymagają przygotowania od nauczyciela, terapeuty, rodziny.
Piktogramy są systemem znaków obrazkowych służących do rozwijania komunikacji dla osób niepełnosprawnych umysłowo i fizycznie oraz dla osób z poważnymi problemami w zakresie rozumienia języka i posługiwania się mową dźwiękową. Oryginalnie, zostały one zaprojektowane przez SIH w Ume w Szwecji. Teraz są również dostępne w Polsce dzięki C.M.A. jedynemu i oficjalnemu dystrybutorowi systemu PIKTOGRAMÓW na teren Polski. Spolszczony zestaw został sporządzony w oparciu o oryginał szwedzki jednak w bardziej praktycznej i trwałej formie.
Piktogramy, to system symbolicznych obrazków czarno-białych o niewielkim stopniu uproszczenia w formacie 10x10 cm. Każdy z symboli ma podpis informujący o znaczeniu danego znaku. Zestaw reprezentuje cały zakres słownictwa języka: rzeczowniki oznaczające osoby, przedmioty, miejsca, zaimki, przymiotniki oznaczające cechy przedmiotów i określające emocje dziecka, przyimki w postaci znaku strzałki, kropki, kwadratu lub koła, liczebniki, czasowniki. Z obrazków można tworzyć różne układy funkcjonalnej informacji. Pomoc ma szerokie zastosowanie w dostarczaniu informacji o świecie osobom upośledzonym, w sposób pozajęzykowy, ale odnoszących się do kategorii języka, a tym samym do myślenia.
Co roku na przełomie maja i czerwca w Szczecinie, Centrum Metod Alterenatywnych organizuje konferencje szkoleniowe na temat alternatywnych metod porozumiewania się osób niepełnosprawnych i niemówiących. Konferencja przeznaczona jest dla nauczycieli, pedagogów, terapetów, logopedów pracujących w placówkach publicznych i niepublicznych zajmujących się terapią i edukacją osób z trudnościami w komunikacji słownej.
Centrum Metod Alternatywnych
logoterapeuta@wp.pl
ul. Kuśnierska 10
70-536 Szczecin tel(o-91) 43-43-706
2
2