Źródła prawa autorskiego:

• Akty prawa polskiego - Ustawa o ochronie baz danych; Ustawa o prawie autorskim (1994); Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

• Akty prawa wspólnotowego - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej.

• Akty prawa międzynarodowego - przede wszystkim Akt Paryski Konwencji Berneńskiej o Ochronie Dzieł Literackich i Artystycznych; Międzynarodowa Konwencja o ochronie Wykonawców, Producentów fonogramów...; Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o Prawie Autorskim (WIPO - World Information Property Organization).

Pojęcie prawa autorskiego:

• ogół praw przysługujących autorowi utworu albo

• przepisy upoważniające autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści.

Systemy prawa autorskiego:

• w znaczeniu przedmiotowym - (węższe ujęcie) to zespół norm prawnych regulujących stosunki związane z:

• dokumentowaniem

• eksploatacją

• i ochroną utworu

(Szersze ujęcie) - prawami pokrewnymi.

• W znaczeniu podmiotowym - to zespół uprawnień związanych z utworem o charakterze:

• osobistym

• majątkowym.

Systemy praw autorskich:

• System Romański (Droit d'auteur) - ochrona majątkowa i osobista sukcesów twórców.

Wyróżniamy tu 2 modele:

• model monistyczny

• model dualistyczny

• System Anglosaski (Copyright) - zespół uprawnień majątkowych, służą ochronie interesów twórców (USA, Australia).

Modele prawa autorskiego:

• Model monistyczny - jedno prawo podmiotowe, obejmujące zarówno uprawnienia osobiste jak i majątkowe; nie może być przeniesione na inne osoby (Niemcy)

• Model dualistyczny - 2 odrębne prawa:

• autorskie prawa osobiste - są nieprzenoszalne i nieograniczone w czasie

• autorskie prawa majątkowe (Francja, Włochy, Hiszpania, Polska) - są przenoszalne i ograniczone w czasie.

Przedmiot prawa autorskiego:

Utwór jako przedmiot prawa autorskiego:

Przesłanki uznania wytworu za utwór:

• rezultat pracy człowieka - twórcą utworu może być tylko człowiek (nie może to być osoba prawna)

• oryginalność - kreatywność twórcy; kiedy istnieje nowy wytwór intelektu

• indywidualność - odesłanie do osoby twórcy; pomost który łączy byt niematerialny z twórcą

• ustalenie (w dowolnej postaci) - uzewnętrznienie utworu, umożliwiające jego percepcję przez osoby inne niż twórca; może być też ustalenie dzieła w sposób nieutrwalony (np. mowa).

Te cechy muszą występować łącznie.

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze.

Ustalenie a utrwalenie utworu:

Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia.

Ustalenie utworu - jest to uzewnętrznienie, które pozwala na jego percepcję przez osoby trzecie.

Ustalenie utworu przez wyrażenie jego treści na nośniku materialnym, umożliwia wielokrotne odtwarzanie.

USTALENIE UTWORU

Ustalenie Zapisanie Nagranie Namalowanie Sporządzenie

utworu utworu na melodii obrazu zdjęcia

na taśmie papierze na płytę

Graniczne wytwory intelektu:

Te wytwory, których zaliczenie do utworów jest szczególnie sporne ze względu na niski poziom twórczości.

Graniczne wytwory intelektu:

• tabele

• formularze

• prospekty, slogany reklamowe

• rozkłady jazdy

• książki adresowe, telefoniczne, kucharskie

• koncepcje matematyczne

• zestawienia programów telewizyjnych.

Wyłączenie ustawowe:

Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:

• akty normatywne

• urzędowe dokumenty (np. wzory pism, orzeczenia sądów) materiały, znaki, symbole

• opublikowane opisy patentowe lub ochronne

• proste informacje prasowe typu kroniki wypadków, notowanie giełdowe, kursy walut, prognozy pogody, wiadomości bieżące.

---