Mechanizm powstawania napadu
Napad padaczkowy powstaje wskutek nieprawidłowych, nadmiernych wyładowań bioelektrycznych w komórkach nerwowych mózgu. Jeśli mechanizmy hamujące nie są dostatecznie sprawne, szybko przechodzi na inne komórki, prowadząc do gwałtownego zaburzenia pracy całego mózgu. Napad jest wtedy uogólniony i przebiega zwykle z utratą świadomości.
Napad „ogniskowy” częściowy - gwałtowne pobudzenie powstaje w określonej grupie komórek, zostaje ograniczone i obejmuje tylko niektóre struktury mózgowia. Jeśli jednak siła tego wyładowania jest duża lub procesy hamowania zbyt słabe napad częściowy przekształca się we wtórnie uogólniony.
Odmiany padaczki ogniskowej
1.Padaczka skroniowa - zmiany wskazujące na uszkodzenie płata skroniowego:
objawy psychosensoryczne: halucynacje wzrokowe, słuchowe, czuciowe, zaburzenia świadomości,
objawy psychomotoryczne: np. wykonywanie czynności mlaskania, odruchy szarpania odzieży itp.
Objawy wegetatywne: zblednięcie, zaczerwienienie itp.
2.Padaczka Jacksona - cechuje się napadami ruchowymi, ruchowo - czuciowymi lub czuciowymi. Napad rozpoczyna się w ograniczonej części kończyny, twarzy lub tułowia i przechodzi stopniowo na mniejszym lub większym obszarze tej samej połowy ciała - „pochód drgawek”.
Padaczka uogólniona - polega na utracie świadomości.
Wyróżniamy:
Napady małe (petit mal) - krótka utrata świadomości i drgawek ogniskowych typu ruchowego, czuciowego, i psychoruchowego. Chory na chwilę przerywa swoją wykonywaną czynność, na moment wyłącza się, nie nawiązuje kontaktu z otoczeniem, nie ma drgawek ani upadku ciała. Po ustaniu napadu chory powraca do swojego zajęcia i nie zdaje sobie sprawy z chwilowej utraty świadomości. Napady małe nieleczone przechodzą w duże napady.
Napady duże (grand mal) - w postaci klasycznej poprzedzają go objawy sygnałowe tzw. aura (czuciowa, wzrokowa, węchowa), trwa zazwyczaj około 3 minut; następnie:
-dochodzi do nagłej utraty świadomości, z upadkiem na ziemię,
-chory wydaje krzyk spowodowany przedzieraniem się wypieranego z klatki piersiowej powietrza przez krtań.
-skurcz toniczny mięśni całego ciała , często obserwuje się odgięcie głowy do tyłu i wyprężenie kończyn,
-skurcz mięśni oddechowych, chory blednie a potem sinieje, często przygryza język,
-drgawki toniczne przechodzą w kloniczne, obserwuje się rytmiczne drgawki z naprzemiennym rozluźnieniem mięśni ciała,
-występuje ślinotok,
- drgawki stopniowo stają się coraz rzadsze, maleje am amplituda po ustaniu napadu chory jest senny i
rozkojarzony.
Postępowanie w czasie drgawkowego napadu padaczkowego
1.zachować spokój,
2. zabezpieczyć chorego przed urazami,
3.zabezpieczyć język,
4.rozluźnić krawat, koszulę,
5.lekko przytrzymywać w obrębie stawu,
6.ułożyć na boku, co zapobiega przed zakrztuszeniem,
7. nie wolno niczego choremu wkładać do ust,
P 8.podczas trwania napadu należy pozostawić chorego w spokoj spokoju i w żadnym przypadku nie podawać mu płynów (ani leków doustnych).
9. P Po napadzie w zasadzie nie podaje się dodatkowych leków p przeciwpadaczkowych czy uspokajających. Jeżeli jednak wystąpi tzw. stan padaczkowy chorego należy natychm natychmiast odwieźć do szpitala .
Czynniki mogące wywołać napad padaczkowy
Niedobór snu,
zmęczenie,
gorączka, choroby infekcyjne szczególnie u dzieci,
nieprzyjmowanie zaleconych leków,
stymulacja światłem,
silne emocje i stresy,
niektóre leki,
nadużywanie alkoholu,
u części kobiet napady występują w okresie okołomiesiączkowym.
Aktywność umysłowa i umiarkowana fizyczna zmniejsza ryzyko wystąpienia napadów.
W 7% występują napady odruchowe, w których istnieje czynnik wywołujący napady np.: bodziec świetlny - padaczka fotogenna.
Zasady postępowania dla chorych z padaczką fotogenną.
Nie należy oglądać telewizji w zupełnie ciemnym pokoju,
Należy oglądać z odległości 2 metrów,
Włączać odbiornik przy pomocy pilota nie patrząc na ekran,
unikać dyskotek (światła stroboskopowego),
unikać gwałtownego wyjścia z ciemnego miejsca na mocne światło,
unikać pracy przy komputerze (dotyczy tylko chorych z padaczką fotogenną, a nie dla wszystkich chorych na padaczkę) ,
wrażliwość na przerywany bodziec świetlny maleje z wiekiem, znacznie zmniejszając się około 30 roku życia.
Stan padaczkowy
Polega na kilku/kilkunastu następujących po sobie napadach, pomiędzy którymi chory nie odzyskuje przytomności. Stan padaczkowy może zagrażać życiu.
Najczęściej spotyka się dwie postacie stanu padaczkowego: napady duże i napady nieświadomości.
Stan padaczkowy uogólniony drgawkowy (grand mal)
jest powikłaniem niebezpiecznym, bezpośrednio zagrażającym życiu (w razie wystąpienia należy natychmiast wezwać lekarza),
charakteryzuje się albo bardzo przedłużone (10 i więcej minut), albo powtarzające się bezpośrednio jeden po drugim napady toniczno-kloniczne (duże),
może wystąpić u osoby nigdy poprzednio nie mającej napadów i jest wówczas zwykle objawem poważniejszego uszkodzenia lub choroby mózgu,
jest skutkiem nagłego odstawienia leków przeciwpadaczkowych lub nadużycia alkoholu.
Stan padaczkowy napadów nieświadomości (spotyka się niemal wyłącznie u dzieci i ludzi młodych).
jest przedłużonym w czasie (niekiedy do kilkunastu godzin i dłużej) napadem nieświadomości,
świadomość jest zaburzoną, nie można nawiązać z chorym logicznego kontaktu słownego,
chory wykonuje powtarzające się proste, automatyczne czynności, działając jakby we śnie,
jest on także wskazaniem do pilnego wezwania pomocy lekarskiej i umieszczenie chorego w szpitalu.
Przyczyny stanu padaczkowego:
U dzieci zdecydowanie najczęstszą przyczyną stanu padaczkowego jest wysoka gorączka w przebiegu różnego rodzaju zakażeń wirusowych i bakteryjnych (35,7% wszystkich przyczyn stanów padaczkowych).
U dzieci jak i u dorosłych (odpowiednio 19,8% i 18,9%) znajduje się zmiana w stosowaniu leku przeciwpadaczkowego, najczęściej jego odstawienie. Z doświadczeń wynika, że są to najczęściej przypadki samowolnego odstawienia leków przez chorego bądź jego rodzinę lub ich nieregularne podawanie.
Podsumowanie
Osoby chore na padaczkę powinny prowadzić normalny tryb życia i brać aktywny udział w życiu społecznym i zawodowym. Nie można ich pozbawiać szansy na normalne życie.
Przeciwskazane jest wykonywanie zawodów, w których nawet krótkotrwałe zaburzenia świadomości mogą narazić samych chorych lub inne osoby np.: zawód kierowcy, operatora ciężkiego sprzętu, spawacza czy chirurga.
Wystąpienie napadu padaczkowego jest trudne do przewidzenia (niekiedy przed napadem pojawia się tzw. aura). Wiadomo jednak, że napady mogą być prowokowane przez przemęczenie, błyski świetlne, nagłe zdenerwowanie, stres, alkohol.
Napady mogą występować z różną częstotliwością - kilka i więcej w ciągu dnia lub kilka podczas całego życia. Małe napady są zazwyczaj częstsze niż duże.
Pojedynczy napad w zasadzie nie stanowi istotnego zagrożenia dla chorego. Niebezpieczeństwo może być związane z miejscem wystąpienia ataku, a więc w kąpieli, na dużej wysokości, podczas jazdy samochodem czy pracy ostrymi narzędziami.
Częste napady, zwłaszcza duże, są niekorzystne dla układu nerwowego, gdyż powodują jego niedotlenienie, mogą wywołać obrzęk, a nawet być przyczyną zgonu. Dlatego też konieczne jest systematyczne, zgodne z zaleceniami lekarza, przyjmowanie leków, które przeciwdziałają napadom.
Padaczka nie zamyka kobiecie drogi do macierzyństwa. Szansa na urodzenie zdrowego dziecka wynosi około 90%. W czasie ciąży kobieta powinna kontynuować terapię.