Zachowania w org to nauka o postępowaniu ludzi w pracy. Istnieją widoczne i niewidoczne elementy funkcjonowania firmy.
Widoczne: biuro, pracownicy, samochody, sprzęt biurowy, struktura firmy, pieniądze, dokumenty, atmosfera, produkt, linia produkc, procesy techno, reklama, surowce, części, osprzętowanie pracownika, klienci, dostawcy
Niewidoczne: relacje i konflikty interpersonalne i grupowe, negocjacje, metody radzenia sobie ze stresem, pomysł, nieformalne normy grupowe, percepcja różnych rzeczy
Celem dyscypliny zajmującej się zachowaniami w organizacji jest wyjaśnianie i przewidywanie zachowań. Jest to umiejętność niezbędna do sprawnego kierowania podwładnymi.
Zadaniem kierownika jest doprowadzenie do wykonania określonych zadań przez swoich ludzi. Musi on mieć wiedzę, dlaczego właśnie tak zachowują się pracownicy i umieć przewidzieć jak zachowają się w konsekwencji podjętych decyzji.
Organizacja- formalna, planowo koordynowana jednostka społeczna, obejmująca min.2 osoby, działająca w sposób względnie ciągły, zmierzająca do osiągnięcia wspólnego celu lub zbioru celów. Charakteryzuje się formalnymi rolami wyznaczającymi i kształtującymi zachowanie jej członków.
Podstawy zachowań indywidualnych- punktem wyjścia do zrozumienia indywidualnych zachowań jest przegląd głównych zagadnień psychologicznych wykorzystujących wiedzę o zachowaniach w organizacji, tj: wartości, postawy, percepcja, uczenie się, uwaga, inteligencja, styl poznawczy, temperament, osobowość, typy zachowań interpersonalnych, luki w wiedzy na temat samego siebie lub innych
Wartości: są wyrazem podstawowych przekonań, że określony tryb postępowania lub ostateczny stan egzystencji jest uznawany przez jednostkę lub społeczeństwo za lepszy, niż odmienny tryb postępowania lub inny, ostateczny stan egzystencji. Mają posmak moralny, gdyż wiążą się z poglądem danej osoby na to, co jest słuszne, dobre lub pożądane. Wartości dają ludziom poczucie sensu i są dla nich drogowskazem w interakcjach ze światem społecznym.
System wartości jest układem priorytetów poszczególnych wartości. Określa się go na podstawie względnego znaczenia przypisywanego przez daną osobę wartościom takim jak: wolność, przyjemność, szacunek dla samego siebie, uczciwość, posłuszeństwo, równość
Postawy: są to oceny pozytywne lub negat przedmiotów, ludzi lub wydarzeń, odzwierciedlają uczucia danej osoby na określony temat. Przykładem takiej postawy może być np. zadowolenie z pracy, której sprzyjają: dobra atmosfera, płaca, programy motywacyjne, satysfakcja, brak stresu.
Dysonans poznawczy: popęd spowodowany poczuciem dyskomfortu; powstaje wtedy, kiedy występuje niezgodność 2 lub więcej postaw danej osoby lub różnice między jej postawami, a postępowaniem.
Podstawowe sposoby redukowania dysonansu poznawczego: *zmiana naszego zachowania tak, aby było ono zgodne z dysonansowym elementem poznawczym *uzasadnienie naszego zachowania zmieniając 1 z elementów poznawczych tak, aby był on mniej sprzeczny z zachowaniem *uzasadnienie naszego zachowania dodając nowe elementy poznawcze, które są zgodne z zachowaniem i je wspierają
Postrzeganie: to proces, za pośrednictwem którego ludzie organizują i interpretują swoje zmysłowe odczucia, aby nadawać sens swojemu otoczeniu
Teoria atrybucji: określenie sposobu, w jaki ludzie wyjaśniają przyczyny swojego zachowania i zachowania innych ludzi. Ustalenie to zależy od 3 czynników: *wyjątkowość- odnosi się do tego, czy dana osoba inaczej zachowuje się w danej sytuacji *zgodność- jeżeli każdy w danej sytuacji zachowa się podobnie, możemy powiedzieć, że zachowanie jest zgodne *konsekwencja- im bardziej konsekwentne jest dane zachowanie, tym bardziej obserwator będzie je przypisywał przyczynom wewnętrznym
Atrybucja wewnętrzna- wnioskowanie, że jakaś osoba zachowała się w określony sposób ze względu na swe właściwości, jak i postawy, charakter czy osobowość
Atr.zewn.- wnioskowanie, że jakaś osoba zachowała się w określony sposób ze względu na właściwości sytuacji, w której się znalazła. Zakłada się tu, że w tej sytuacji większość ludzi reagowałaby w ten sam sposób.
Podst. błąd atrybucji- to tendencja do niedoceniania wpływu czynników zewn. i przeceniania wpływu czynników wewn. przy ocenie innych ludzi.
Założenie podobieństwa: polega na tym, iż zakładamy, iż ktoś jest podobny do nas. Jest to efekt „tak jak ja”, który powoduje, że postrzegamy innych przez pryzmat siebie.
Myślenie stereotypowe- generalizacja odnosząca się do grupy, w ramach której identyczne charakterystyki zostają przypisane wszystkim bez wyjątku jej członkom niezależnie od rzeczywistych różnic między nimi.
Efekt aureoli- ogólny wniosek na temat danej osoby wyciągany na podstawie jednej cechy.
Dysonans podecyzyjny- zostaje wzbudzone po podjęciu decyzji, w takiej sytuacji jest najczęściej likwidowany przed podwyższenie atrakcyjności wybranej alternatywy i umniejszenie wartości alternatywy odrzuconej.
Uczenie się- proces powstawania względnie trwałych zmian w zachowaniu jednostki w wyniku ich uprzednich doświadczeń.
2 rodzaje uczenia się: *warunkowanie klasyczne- poprzez nie jednostki uczą się przewidywać pojawienie się ważnych wydarzeń w środowisku i przygotować się na nie *warunkowanie instrumentalne- poprzez nie jednostki uczą się, które z ich zachowań przynoszą korzystne, a które niekorzystne (z ich punktu widzenia) zmiany w środowisku; uczą się zatem, które reakcje warto powtarzać, a których lepiej unikać.
Prawo efektu- mówi, że zachowania, które w danej sytuacji wywołuje odczucie zadowolenia zostanie skojarzone z tą sytuacją i jeśli sytuacja ta się powtórzy, to wzrasta prawdopodobieństwo, że powtórzone zostanie także to zachowanie. Jeśli natomiast w danej sytuacji zachowanie wywoła odczucie dyskomfortu, to spada prawdopodobieństwo powtórzenia się tego zachowania w podobnych warunkach w przyszłości.
2 rodzaje konsekwencji: *atrakcyjne- powtarzamy te zachowania; są to nagrody *awersyjne- kary, które powodują, że nie powtórzymy tego zachowania
Teoria kształtowania- zakłada, iż uczenie się polega na obserwowaniu i modelowaniu własnych zachowań na przykładzie innych. Może szybko doprowadzić do zmian złożonych zachowań.
Uwaga- jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji, dzięki któremu spostrzegamy tylko część bodźców docierających do naszych organów, zmysłów, przypominamy tylko część informacji zakodowanych w pamięci. Uruchamiamy tylko jeden z możliwych procesów myślenia i wykonujemy tylko jedną z możliwych do wykonania reakcji.
Funkcje uwagi: *selektywność- to zdolność do wyboru jednego bodźca-źródła stymulacji lub ciągu myśli kosztem innych; umożliwia przetwarzanie bodźców niezbędnych do realizacji bieżących działań dzięki pomijaniu mało istotnych informacji *czujność- to zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca zwanego sygnałem i ignorowania pozostałych bodźców zwanych szumem *przeszukiwanie- proces aktywny polega na systematycznym badaniu pola percepcyjnego w celu wykrycia obiektów spełniających założone kryterium *kontrola czynności jednoczesnych- pozwala na kontrolę poznawczą kilku procesów niezbędnych dla jednoczesnego wykonania kilku różniących się pomiędzy sobą czynności.