KONCEPCJA PSYCHODNAMICZNA

cz�owiek niedoskona�y

(Fromm, May, Horney, Freud, Miller, Jung)

1. Osobowoœ� a zachowanie.

Ludzkie dzia�anie zalezy od wewn�trznej si�y motywacji. Cz�owiek jest istt� niedoskona��. Nie jest wa�ne - co osoba m�wi i myœli, ale to - jak si� zachowuje. Najwa�niejsze jest poznanie osobowoœci.

Za�o�enia:

- zewn�trzne reakcje s� bodŸcem wewnetrznej dynamiki;

- wewn�trzna motywacja jest nieœwiadoma (cz�owiek nie wie dlaczego w�aœnie tak dzia�a - jak dzia�a)

Opracowano psychoterapie odpowiedni� in�ynierii zachowa� cz�owieka, kt�ra ma na celu pomoc w rozwi�zywaniu nieœwiadomych konflikt�w, u�atwianie wyboru drogi �yciowej, umo�liwienie przystosowania si� do otoczenia.

Koncepcja psychodymnamiczna posiada wiele wariant�w.

Psychoanoaliza - kierunek powsta� w 1880 roku we Wiedniu.

a) tw�rca Zygmunt Freud

b) przedstawiciele: Horney, Fromm, May, Dollar, Miller

c) podstawowe tezy Freuda:

- odkrycie nieœwiadomej motywacji

- idea mechanizm�w obronnych

d) wyjaœnienie mechanizmu ludzkiego dzia�ania:

- pop�d - wewn�trzne lub zewn�trzne pobudki motywuj�ce ludzkie zachowanie(g��d, b�l, sex)

- wskaz�wki - rozpoznanie w otoczeniu (informacja, sygna�, bodziec) jak mo�na realnie zaspokoi� pop�d

- reakcje - konkretne zachowanie maj�ce na celu zaspokojenie potrzeby w realnych warunkach

- wzmocnienia - zdarzenie, kt�re redukuj� pop�d ( np. pokarm, bezpiecze�stwo, mi�oœ�)

e) nurt wsp�czesny (psychoanaliza wsp�czesna - psychoanaliza spo�eczna) zmienia teorie Freuda i staje sie:

- pewna metoda leczenia zaburze� psychicznych (jako cz�œ� medycyny)

- okreslona koncepcja filozoficzn�

- orginalna teoria psychologiczn�

2. Pop�dy i tyrania nieœwiadomoœci.

Dzia�anie cz�owieka jest zale�ne od wewn�trznych si�, kt�re w psychoanalizie nosz� nazwy: pop�d, potrzeba, d��enia. O kszta�towaniu pop�d�w decyduj�: warunki spo�eczne, rodzina r�ne instytucje.

Klasy pop�d�w:

I. pop�dy pierwotne - wrodzone si�y i d��enia do zdobycia pokarmu, utrzymania potymalnej temperatury cia�a, pop�d seksualny, unikanie b�lu, kontakt ze œwiatem zwen�trznym

II. Pop�dy wt�rne - nabyte na drodze osobistego doœwiadczenia

- potrzeby bezpiecze�stwa - unikanie zagro�e�, poszukiwania oparcia w drugiej osobie

- potrzeby spo�eczne - zaspokajanie w kontaktach mi�dzyludzkich, poszukiwanie przyjaŸni i mi�oœci, ch�� przynalezenia do grupy

- potrzeby osobiste - zwi�zanie z w�asnym "ja" ch�� poznaia œwiata i cieszenia si� powodzeniem

Pop�dy kieruj�ce ludzkim dzia�aniem s� nieœwiadome. Cz�owiek nie podejmuje refleksji nad faktem - dlaczego jest agresywny, b�dŸ dlaczego pragnie mi�oœci. Nabywanie podstawowych pop�d�w wt�rnych odbywa si� w rodzienie w pierwszych latach �ycia dziecka (potrzeba zaspokojenia g�odu, karmienie piersi� - kontakt z matk�, karmienie butelk� - samotnoœ�, potrzeba mocy - ch�� odparcia poczucia ni�szoœci - szczeg�lnie u dzieci uposledzonych).

Socjologia cz�owieka - to proces kszta�towania pop�d�w dzi�ki warunkom spo�ecznym.

3. Dialektyka konflikt�w.

Pop�dy powoduj�, �e dzia�anie cz�owieka staje sie celowe. Cz�owiek cz�sto nie mo�e osi�gn�� planowanych cel�w poprzez istniej�ce konflikty:

- konflikty wewnetrzne - motywacyjne - w czlowieku dziaa�aj� sprzeczne si�y dynamiczne (ch�� osi�gni�cia czegoœ, ale r�wnoczesny l�k)

- konflikty zewn�trzne - interpersonalne - istnieje sprzecznoœc poni�dzy d��eniem cz�owieka (jednostki), a celami innych ludzi.

Pozytwyne rozwi�zanie problemu daje satysfakcj�, zaœ niepowodzenie w jego rozwi�zaniu rodzi frustacj�.

Wa�n� potrzeba czlowieka jest poczucie to�samoœci wi���ce si� z ludzkim "ja". Owo "ja" stanowi strukture, pobudza do dzia�ania, decyduje o niepowtarzalnoœci cz�owieka. "Ja" oznacza jednostk� aktywn�, bezpieczna i samodzieln�. Niekiedy ludzkie "ja" staje si� "ego" przejœcie z przedmiotu w przedmiot).

R�nica mi�dzy "ja" i "ego" jest r�znic� mi�dzy "by�" i mie�". Posiadaj�cy tylko "ego" staje sie "marionetk�".

4. Sztuka samoobrony.

Cz�owiek jest istot� niedoskona��, ale nie pozostaje przy tym bezbronny.

Mechanizmy obronne (Freud) - nawykowa metoda radzenia sobie z konfliktami. Stosowanie tych mechanizmow nie rozwi�zuje konflikt�w w zupe�noœci, ale �agodzi ich objawy.

Rodzaje mechanizm�w obronnych:

1. Represja (wyparcie) - nieœwiadome wypieranie ze œwiadomoœci do podœwiadomoœci bolesnych uczu� (pop�dy, przykroœci, upokorzenia).

Mog� one powr�ci� w postaci l�k�w i uprzedze�. Symtomy represji - hobby, czytanie ksi��ek, sprz�tanie, gry, zabawy - mog� by� ucieczka od l�k�w.

2. St�umienie - czynoœ� œwiadoma; umiej�tnoœ� panowania nad swimi d��eniami, kt�re nie s� spo�ecznie akceptowane.

3. Projekcja - przypisywanie innym w�asnych cech, z�ych nawyk�w, pr�ba usprawiedliwienia siebie. Zmniejsza ona lek i wp�ywa na wzrost samooceny. Obiektem projekcji mog� by� osoby lub grupy spo�eczne, kt�re s� podobne do jednostki stosuj�cej ten mechanizm obronny.

4. Racjonalizacja - polega na uznawania swojego zachowania za jedyne �uszne ("s�odnie cytryny" - cz�owiek wmawia sobie, �e zda�enia t�rych nie znosi s� przyjemne; "kwaœne winogrona" - cz�woek nie o�e czegoœ osi�gn�� wmawia soie, �e to nie bu�o dla niego wcale a�ne). Celem stosowania racjonalizacji jest cz�sto wprowadzenie kogoœ w b��d, aby siebie przedstawi� w dobrym œwietle.

5. Substytucja - zast�pywanie cel�w, kt�rych nie mozna osi�gn�� prze z te, kt�re s� �atwiejsze do osi�gni�cia.

6. Kompensacja - mechanizm obronny przed l�kiem - cz�owiek celuje sie ku tym celom, ktore sa podobne do tych, ktorych nie osiagna� (z�e wyniki w sporcie - dobre w nauce)

7. Sublimacja - wyra�anie swoich d��e�, ktore sa akceptowane przez spo�ecze�stwo (ucieczka w wyobeŸnie i œwiat fantazji).

8. Regresja - cofni�cie sie w sposobie reagowania do lat wcieszniejszych ( np. dzieciecie tupanie nogani).

5. Teroria l�ku.

Pocz�tkowo uwa�ano, �e l�k jest reakcja fizjologiczn� na frustacje zwiazan� z organizmem seksualnym. Dopiero w 1926 roku Freud uzna� l�k zawewnetrne niebezpiecze�stwo i objawy zaburze� neurotycznych.

L�k nie jest strachem.

Strach - to nieprzyjemny stan emocjonalny, ktory donosi o zewnetrznym niebezpiecze�stwie (Ÿr�d�o strachu tkwi na zwen�trz).

L�k - to sygna� niebezpiecze�stwa wewnetrznego (nie mo�na przed nim uciec, b�dŸ go zaatakwa�), powoduj�cy z�e samopoczucie i utrate zdrowia: to dow�d ,�e cz�woiek prowadzi walk� psychiczn� lub duchow�. Czlowiek nie zdaje sobie sprawy z pod�o�a swoich l�k�w.

r�d�o l�k�w: pop�dy i d��enia wywoluj� stan napi�cia, kt�ry poprzez niezaspokojenie przeradza sie w l�k.

Rodzaje l�k�w:

1. L�k normalny - zbli�ony do uczucia strachu

2. L�k neurotyczny - nieproporcjonalny do rzeczywistego zagrozenia, wymaga stosowania mechanizm�w obronnych, utrudnia przystosowanie sie do œwiata, wywoluje stan pustki i prowadzi do zaburze�

3. Lek wt�rny - dany mechanizm obronny redukuje lek pierwotny, a tym samym wprowadza nowe mechanizmy obrone ("l�k mo�e rodzi� l�k").

6. Psychoterapia - droga do samoœwiadomoœci.

Psychoterapia - to systematyczny i celowy spos�b modyfikacji i korekcji osobowoœci oraz leczenie zaburze� emocjonalnych przy pomocy œrodk�w psychologicznych (rozmowa, mimika, zawi�zanie przyjaŸni, uczenie pacj�ta nowych umiej�tnoœci).

Rodzaje psychoterapii:

- analityczna

- antropologiczna

- indywidualna

- grupowa

Cel psychoterapii - kszta�towanie œwiadomoœci cz�owieka lepsze poznawanie siebie i otaczajacego œwiata; osi�gni�cie samoœwiadomoœci jako warunku zdrowia psychicznego jednostki i jej rozwoju.

Œwiadomoœ�:

- œwiadomoœ� "ja" polega na zrozumieniu wewn�trznej dynamiki, poznwaniu konflikt�w i przyczyn l�ku

- tw�rcza œwiadomoœc "ja" wi��e sie z prac� twor�z� w nauce, literaturze i sztuce.

Cel psychoanalizy - ukszta�towanie samoœwiadomoœci normalnej

---