1. SOCJOLOGIA - FUNKCJONOWANIE JEDNOSTKI W GRUPIE

• Człowiek tworzy kulturę i historię dzięki temu, że:

*jest wyposażony w rozum

*ma naturę zdolną do rozwoju i przekazywania właściwości biopsychicznych w drodze dziedziczenia

*uczestniczy w życiu społecznym

• Różne poglądy na temat istoty człowieczeństwa stały się podstawą do formułowania różnych koncepcji dotyczących człowieka.

Koncepcja teologiczna - głosi, że człowiek jako twór Boga rodzi się ludzki w pełni swej osobowości, w pełni doskonałego człowieka

Koncepcja socjologiczna - głosi, że jednostka ludzka zyskuje człowieczeństwo dopiero dzięki życiu społecznemu

Obie koncepcje są słuszne ale patrzą z różnych stron na człowieka, każda ujmuje go w innej płaszczyźnie:

-jedna mówi o jego pochodzeniu (teologiczna)

-druga o rozwoju (socjologiczna)

Zatem:

Koncepcja teologiczna jest prawdziwa, gdy tłumaczy genezę pochodzenia i kultury oraz przeznaczenie istoty ludzkiej.

Koncepcja socjologiczna człowieka jest prawdziwa, gdy głosi, że człowiek przez życie społeczne dochodzi do pełni człowieczeństwa.

Obie koncepcje nie mogą więc sobie przeczyć!

Przeciwnie - uzupełniają się wzajemnie, przyczyniając się wzajemnie do stworzenia pełnej prawdy o człowieku.

„człowiek rodzi się ludzki, ale pełnię swego rozwoju osiąga dopiero dzięki społeczeństwu”

• 
  Pod wpływem częstych kontaktów z innymi osobami kształtuje się osobowość społeczna

Zespół trwałych cech jednostki wpływających na jej postępowanie,

wyrastających na podbudowie cech biologicznych i psychicznych,

a pochodzących z wpływu kultury i struktury zbiorowości,

w których jednostka została wychowana i w których uczestniczy

Kształtowanie się osobowości społ. może powodować, że w danym regionie ukształtują się 2 różne kultury.

„choć można znaleźć wiele dowodów świadczących zarówno o sile i znaczeniu czynników biopsychicznych i społecznych, żadna z tych grup nie wyjaśnia w sposób całkowicie pełny i wyczerpujący całokształtu losów życiowych poszczególnych ludzi.

Obecnie najczęściej uznaje się, że zależą one głównie od 4 grup czynników. Oprócz wymienionych już czynników biopsych. i środowiskowych zalicza się do nich także:

-planowe oddziaływanie wychowawcze oraz

-aktywność własną jednostki”

czynniki biogenne czynniki psychogenne socjogenne

-obejmują uczucia, są inwentaryzowane jako

wzruszenia pochodzące z wpływów

społeczeństwa i kultury. Obejmują

zinternalizowane przez jednostkę normy, wartości, wzory zachowań

nie egzystują jako elementy niezależne

Socjologów interesują socjogenne czynniki osobowości. Wyjaśniają one wpływy życia społecznego i kultury na osobowość jednostki.

Procesy tego oddziaływania określa się mianem socjalizacji.

• Socjalizacja obejmuje procesy:

*internalizacji, t. j. nabywania czy przyjmowania przez jednostkę wartości i norm z nich wynikających

*uczenia się i tworzenia wzorów zachowań, a wśród nich wzorów ról społecznych

Procesy socjalizacji jednostki zachodzą w drodze spontanicznego naśladownictwa, identyfikacji, wychowania czy też świadomych osobistych decyzji samowychowawczych, dokonują się zaś dzięki interakcjom z innymi ludźmi.

Brak komunikacji i interakcji uniemożliwia socjalizację!

• W analizach procesów socjalizacji wyróżnia się 2 fazy:

*socjalizację pierwotną - okres dzieciństwa, interakcja z opiekunami, grupy pierwotne, kontakty face-to-face

*socjalizację wtórną - w wieku dorosłym pod wpływem uogólnionego innego

Socjalizacja wtóra polega na uczeniu się przez jednostkę ról rodzinnych, zawodowych, ról pełnionych w różnych grupach społecznych lub instytucjach.

Dzięki procesowi socjalizacji jednostka rozwija swoją jaźń, czyli samoświadomość jednostki.

• Proces socjalizacji pełni 2 ogromnie istotne funkcje:

1)stanowi mechanizm transmisji kultury

kulturowa tradycja, dorobek kulturowy społeczeństwa przenosi się z pokolenia na pokolenie, może ulegać komunikacji i bogaceniu się tylko dzięki temu, że wcześniejsze pokolenia przekazują idee, reguły, symbole późniejszym pokoleniom. Gdyby nie socjalizacja każde pokolenie musiałoby zaczynać wszystko od nowa

2)wytwarza pewien stopień ładu i porządku społecznego

chodzi o to, aby działania ludzi odpowiadały społecznym oczekiwaniom: wspólnie wyznawanym przez zbiorowość ideałom, wartościom, normom

SOCJALIZACJA - to proces, dzięki któremu jednostka wdraża się do sposobu życia swojej grupy i szerszego społeczeństwa przez uczenie się reguł i idei zawartych w kulturze

SOCJALIZACJA - procesy oddziaływań społeczeństwa na jednostkę, za pośrednictwem, których jednostka staje się pełnowartościowym członkiem zbiorowości społecznych

• odmiany socjalizacji:

*socjalizacja początkowa - dokonuje się w rodzinie, następnie w grupach pierwotnych

* socjalizacja permanentna - dokonuje się, gdy jednostka przygotowuje się do pełnienia określonych ról społecznych

*resocjalizacja - zmiana sytuacji życiowej człowieka wymusza przystosowanie się do zupełnie nowych warunków

*akulturacja - głęboka forma resocjalizacji, obejmująca przeważnie wszystkie sfery życia

*kontrsocjalizacja - wdrażanie do ról dewiacyjnych

*socjalizacja antycypacyjna - (odmiana snobizmu) - ktoś, kto nie jest jeszcze członkiem danej grupy czy nie zajmuje jeszcze danej pozycji społ., identyfikuje się z nią subiektywnie

*socjalizacja odwrotna - gdy młodsi wywierają socjalizujący wpływ na starszych

• Pojęcie socjalizacji:

„proces przekształcania biologicznego organizmu noworodka w aktywnego uczestnika życia

społecznego i kulturalnego” - wg J.Szczepańskiego

„proces przyswajania przez jednostkę wiedzy, umiejętności i dyspozycji, czyniący ją zdolną

do życia w społeczeństwie”- słownik pojęć socjologicznych

2. NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE

• Ludzie od najdawniejszych czasów dostrzegali i przeżywali fakt, że jedni są NIERÓWNI drugim.(subiektywne poczucie niesprawiedliwości)

Wyrażało się to w różny sposób:

- definiowanie różnic międzyludzkich, jako sprawiedliwych lub nie

- w ideologiach świeckich i religijnych, które uzasadniały lub sprzeciwiały się nierównościom

- w doktrynach i programach politycznych, które podkreślały konieczność nierówności, a nawet jej pożyteczne funkcje społeczne, albo przeciwnie formułowały idee egalitarne domagające się zrównania szans życiowych

- koncepcje filozoficzne szukają źródeł nierówności w fundamentalnych cechach gatunku

- w koncepcjach etycznych, traktujących nierówności bądź równości jako wartości moralne.

Nierówności społeczne dotyczą sytuacji, gdy ludzie są nierówni sobie nie z racji jakichkolwiek cech cielesnych czy psychicznych, lecz z powodu ich przynależności do różnych grup albo zajmowania różnych pozycji społecznych.

• SZANSE

Żeby móc mówić o nierówności, wystąpić musi coś więcej niż tylko różnica w członkostwie w pewnej grupie lub zajmowanej pozycji, towarzyszy temu nierówny (łatwiejszy lub trudniejszy) dostęp lub przynajmniej nierówna (mniejsza lub większa) szansa dostępu do pewnych cenionych społecznie dóbr.

• Czynniki/źródła nierówności społecznych:

Dobra cenione w społeczeństwie, generujące nierówności społeczne, zaspokajają potrzeby, aspiracje, dają satysfakcję. Są powszechnie upragnione, a ich zasób jest ograniczony!

1. dobra materialne

- mają duże znaczenie pozwalają zaspokoić potrzeby biologiczne, utrzymać się przy życiu - jednak są różnice w tym, co jemy, jak się ubieramy, jak żyjemy itd.

- wartość autoteliczna - lepiej się czujemy, gdy je mamy

- wartość instrumentalna (dają możliwość pozyskania pozostałych dóbr społ.)

- zasoby są ograniczone - nie posiadamy, tyle ile byśmy chcieli

2. władza

- wartość autoteliczna - sama w sobie daje satysfakcję, zaspokaja pewne potrzeby i aspiracje

- wartość instrumentalna-zwiększa możliwość pozyskania pozostałych dóbr

- jest dobrem ograniczonym - żeby jeden mógł mieć władzę, inni muszą mu się podporządkować

3.prestiż społ.

- wartość autoteliczna - w prostej linii wiąże się z jaźnią, działa na zasadzie zwierciadła, tworzy obraz siebie i samoocenę, na podstawie tego, co mówią o nas inni (opinia publiczna)

- wartość instrumentalna - dostęp do innych dóbr;

- dostęp ograniczony - gdyby wszyscy cieszyli się prestiżem, nie byłby tym, czym jest

4. wykształcenie*

- wartość autoteliczna - zaspokaja impuls ciekawości, potrzebę wiedzy, daje satysfakcję, cieszenie się szacunkiem i prestiżem

- wartość instrumentalna:

1) w społ. nowoczesnym- gł. mechanizm awansu społ./majątkowego

2) specjaliści - władza (technokracja)

3) daje prestiż i uznanie, sławę

4) świadomość potrzeby dbania o zdrowie

(*) Ograniczenia w dostępie do wykształcenia:

a) dostęp do urządzeń, instytucji kształcących (zróżnicowanie międzyśrodowiskowe miasto-wieś)

b) indywidualne możliwości psychiczne i fizyczne

c) kapitał kulturowy- akcent kładziony na wykształcenie jako wartość (podst. bariera)

5.zdrowie

- wartość autoteliczna- zdrowie fizyczne = zdrowie psychiczne

- wartość instrumentalna - człowiek chory - utrudniona możliwość pracy

- ograniczony dostęp - środowisko miejskie i wiejskie (łatwy/trudny dostęp do specjalistów)

3. ZMIANA SPOŁECZNA

Zmiana (społ.) jest stałym elementem życia społ.. Wszystkie społ. doświadczają zmian społ. - istotnych zmian wzorów kultury i struktury społecznej, które znajdują odbicie w zachowaniach społ.

Niektóre społ. zmieniają się powoli, np. odległe rejony Ameryki Płd. Inne jak USA znacznie szybciej.

• Charakterystyczne:

- zmiany przebiegają w różnych kierunkach (postęp bądź regresja)

- niektóre są planowane a inne nie

- jedne są krótkotrwałe (moda) a inne długotrwałe w skutkach

- są akceptowane społ. bądź nie

• Różnica miedzy procesem a zmianą:

zmiana

.stan początkowy------------ . --------------stan końcowy.

(zmiana jest epizodem)

Proces = kolejno występujące po sobie zmiany.

• CZYNNIKI ZMIANY SPOŁECZNEJ

Zachodzące zmiany zależą od wielu czynników:

1) środowisko naturalne, np. efekt cieplarniany

2) wynalazki nauki i techniki

3) dyfuzja kulturowa

4) ruchy społeczne

• Ad.3 dyfuzja kulturowa

Koncepcja dyfuzji kultury głosi, że większość zmian zachodzących w strukturze społ. i kulturze danego społeczeństwa dokonuje się jako wynik wzajemnych kontaktów z kulturą innych społeczeństw. Kontakty, współpraca lub wymiana z innymi społeczeństwami wpływają obojętnie na zmiany w kulturze obu społeczeństw.

Dysonans kulturowy - gdy społeczeństwo nie nadąrza za elementami wprowadzonymi

Innowacje przyjmowane od innego społ. powodują korzyści, co najmniej trojakiego rodzaju:

1) skracają historyczną drogę naturalnego rozwoju, jaką dane społ. musiałoby przejść, aby wytworzyć dany element kultury

2) odgrywają rolę stymulacji własnej twórczości

3) pozwalają na tworzenie nowych syntez i wzbogacanie własnej kultury

W procesie dyfuzji kulturalnej elementy kultury materialnej przenikają łatwiej niż elementy kultury niematerialnej, a zwłaszcza wartości światopoglądowe czy też normy moralne z nich wynikające.

Elementy kultury materialnej nie zagrażają, bowiem danemu systemowi kultury, do którego przenikają. Nadto, użyteczność (nawet zmieniona) innowacji z zakresu kultury materialnej i technicznej jest łatwiej postrzegana i stwierdzana.

• Ad.4 ruchy społeczne

Ruchy społeczne stanowią rodzaj działań zbiorowych, które zmierzają bezpośrednio do przeprowadzenia określonych zmian w strukturze społeczeństwa.

Ruch społeczny to system określonych działań i dążności podporządkowanych określonej ideologii i zmierzających do zmian strukturalnych życia społecznego.

Każdy ruch społ. obejmuje różne działania grupowe i opiera się na różnych formach organizacyjnych, które te działania inicjują lub je organizują (komitety, związki, kluby, partie polityczne, organizacje zawodowe, zrzeszenia)

Istotnym elementem każdego ruchu społecznego jest ideologia ruchu, która:

a) mobilizuje i integruje zwolenników

b) definiuje ideały, wizje przyszłego systemu, jaki winien być w danej dziedzinie osiągnięty

c) krytyczna ocena dotychczasowego stanu

d) określa program działania i wskazuje metody postępowania prowadzącego do zrealizowania ideałów ruchu

Rodzaje ruchów społ.(za A.Rose i J.Szczepańskim)

1. ruchy rewolucyjne - skrajne, posuwające się do użycia przemocy i walki, zmierzają do zmiany podstaw ustroju społ. i kultury, np. rewolucja cromwelowska, Wielka Rewolucja Francuska, rewolucja październikowa w Rosji

*rewolucje polityczne-> opanowanie władzy w państwie

2. ruchy reformatorskie - nie podważają podstaw ustroju, ale dążą do wprowadzenia odpowiednich zmian w drodze użycia legalnych środków uznanych za dozwolone, np. współczesne ruchy ekologiczne

3. ruchy ekspresywne - zmierzają do wprowadzenia zmian w kulturze ,w systemie wartości, wzorach życia danego społ., są to różne ruchy umysłowe, odnowy moralnej, kulturalno-oświatowe, np. różnego rodzaju wspólnoty, często o charakterze religijnym

• OBSZARY ZMIANY SPOŁECZNEJ

Pojęcie zmiany społ. może znaczyć kilka rzeczy, z których każda odzwierciedla inny aspekt złożonego procesu zachodzącego w trakcie rozwoju społeczności ludzkiej:

1) postawy i wartości

2) instytucje społeczne (rodzina)

3) struktura społeczna (struktura grupy, zatrudnienia)

4) w sposobie życia lub w „podejściu do życia”

• Ad.3 struktura społeczna

a) zmiany demograficzne

- wzrost przeciętnej długości życia

- spadek procentowej stopy urodzeń

- starzenie się społeczeństwa

b) zmiany w strukturze zatrudnienia

- zanikanie zawodów (szczególnie związanych z pracą fizyczną)

- wzrost zatrudnienia w sektorze pracy umysłowej (bankowość, edukacja, ubezpieczenia)

- zanik klasy robotniczej

c) rosnący przyrost grup mniejszościowych, zaczynających z wolna dominować nad ludnością miejscową

• TRAUMA KULTUROWEJ ZMIANY SPOŁECZNEJ

• Funkcjonuje na 3 poziomach funkcjonowania ludzi:

1. dotyczy biografii jednostki

- np. jednostkę dotyka jakieś nieszczęście

- gwałtowna zmiana na poziomie indywid. biografii

- utrata pracy; niespodziewany awans w pracy

- choroba alkoholowa w rodzinie o charakterze długotrwałym

- rozkład pożycia małżeńskiego

2. zmiany zachodzące w mikroskali - dotyczące określonych społeczności lokalnych

- gdy społ. lokalna dowiaduje się np. że zakład pracy, który utrzymywał większą część

członków, bankrutuje (charakter gwałtowny)

- rozpad społ. lokalnej, stany dezintegracji spowodowane jakąś sytuacją(charakter długotrwały)

3. zmiany zachodzące w mikroskali - państwa, narody

- rosnące przeludnienie charakter długotrwały

- zatrucie środowiska naturalnego

- choroby cywilizacyjne

- atak na WTC, ataki terrorystyczne

• Charakter traumatogenny przybierają zmiany o szczególnych właściwościach:

1) zmiany nagłe, szybkie, gwałtowne, dokonujące się w bardzo krótkim czasie

2) zmiany o szerokim zakresie, obejmujące równocześnie różne dziedziny życia społecznego

3) zmiany głębokie, radykalne, dotykające centralnych dla zbiorowości wartości, reguł,

przekonań. Mogą one polegać na krytyce lub kwestionowaniu zakorzenionych wartości albo

na propagowaniu lub narzucaniu wartości odmiennych

4) zmiany niespodziewane, zaskakujące, szokujące (rewolucje, przewroty)

• Symptomy traumy:

1) brak zaufania - zarówno do instytucji publicznych jak i do innych obywateli

oznaki behawioralne: strategie oszczędzania bądź inwestowania

oznaki werbalne: opinie o politykach, polityce

2) apatia - pesymizm, poczucie bezsilności

oznaki: np. absencja wyborcza, brak zainteresowania sprawami publicznymi

3) orientacja na dzień dzisiejszy - skrócenie perspektywy czasowej w odniesieniu do przyszłości

4) nostalgia na temat przyszłości - idealizowanie dziejów swojej zbiorowości (zwłaszcza jako przeciwstawnych kryzysowej kondycji dzisiejszej)

5) nastrój niepokoju - (rozproszony i niezdefiniowany), obaw, lęków

oznaki: podatność na plotki, fantazje, konfabulacje

6) „paniki moralne” (odmiana oznaki werbalne: pojawienie się gorących, masowych dyskusji, sporów

syndromu poprzedniego) oznaki behawioralne: mobilizowanie się ruchów społecznych jako reakcji niewspółmiernych do zdarzenia inicjującego

• W obliczu traumy kulturowej ludzie reagują w różny sposób, podejmując różne strategie radzenia sobie z traumą:

* strategie indywidualne - polegają na możliwie najlepszej adaptacji do panujących

warunków: skutecznym zabezpieczeniu się przed zagrożeniem, izolacji czy znieczuleniu na

ich wpływ, znalezieniu dla siebie swoistej niszy w której da się przeżyć. Np. budowanie

murów, montowanie zamków i alarmów w domach, wynajmowanie ochroniarzy

*strategie masowe - polegają na spontanicznej ekspresji niezadowolenia czy sprzeciwu przez

wielu ludzi równocześnie, ale niejako obok siebie, bez rozwiniętych interakcji czy

komunikacji wzajemnej. Np. wyjście ludzi na ulicę, zamieszki, akty zbiorowego wandalizmu

*strategie zbiorowe - polegają na podejmowaniu wspólnych zorganizowanych i celowych

działań, zaplanowanych i kierowanych przez przywódców. Np. strajk, głodówka, marsz

protestacyjny, blokada dróg publicznych, zbieranie podpisów pod petycją, akcje charytatywne

4. INTEGRACJA SPOŁECZNA

• Procesy integracji i dezintegracji wg G.Hartfrela

Integracja społeczna to socjologiczne określenie procesów świadomościowego i faktycznego

włączania się do struktur wartości i wzorów postępowania:

- przez poszczególne jednostki do określonych grup, organizacji lub innych obszarów

społecznych

- przez grupy, warstwy, klasy jakiegoś społeczeństwa

- przez różne społeczeństwa, w wyniku czego kształtują się nowe <wyższe> kulturowo

wspólne struktury

Dezintegracja - to wieloznacznie używane określenie:

- dla przedstawienia podziałów w rozwiniętych społeczeństwach industrialnych na różne,

względnie od siebie niezależne sektory kulturowe i odpowiadającą im społeczną świadomość

- dla określenia istotnej części zachowań odbiegających od ogólnie przyjętych norm

- dla określenia rozkładu poszczególnych instytucji i organizacji w ciągu zmian społecznych

- dla określenia procesów wyodrębniania się poszczególnych instytucji społecznych ze

struktury ogólnospołecznej w wyniku utraty przez nie zdolności funkcjonalnych wobec

systemu

• Integracja normatywna i funkcjonalna

Integracja

Normatywna funkcjonalna

(komunikacyjna+funkcjonalna)

stan i stopień, w jakim systemy

wartości wyznawanych przez

członków grupy i ich zachowania

się są zgodne z systemami wartości

i wzorami zachowań obowiązującymi

w danej grupie

• Czynniki dezintegracji normatywnej:

1. brak informacji i łączności - między członkami grupy lub między członkami a instytucjami grupowymi sprawia, iż pewne odłamy członków danej grupy społ. znajdują się w pełnej lub częściowej izolacji. Członkowie zatem nie znają norm, wzorów postępowania, uznawanych za obowiązujące w danej społeczności. Nie docierają do nich środki oddziaływania podejmowane w tym zakresie przez odpowiednie instytucje grupy.

Przykład roli tego czynnika: społeczeństwa pierwotne, w których izolacja przestrzenna powodowała odrębności w całej tradycyjnej kulturze grup plemiennych czy etnicznych

2. nadmierna ruchliwość społeczna - nadmierna ruchliwość członków w danej grupie nie sprzyja integracji normatywnej, gdyż nie są oni w stanie adaptować się do wzorów zachowań i norm uznawanych w danej grupie czy społeczności za obowiązujące. Przelotne uczestnictwo w grupie uniemożliwia im życie grupowe i nie motywuje ich do zaangażowania się w nie. Trudno jest jednostce wiązać się z daną lokalną grupą przynależności.

Lokalne układy grup, w których jednostka okresowo przebywa nie stają się układami odniesienia porównawczego ani też odniesienia normatywnego

3.heterogeniczność i złożoność grupy - w grupach niejednorodnych i złożonych (np.społecznośc miasta) trudniej jest osiągnąć unifikację zachowań ludzkich oraz zgodność wartości i norm postępowania z obowiązującymi w grupie, gdyż w takich grupach instytucje grupowe nie są w stanie oddziaływać w pełni skutecznie na zachowanie jednostek.

W grupach takich rozwijają się różne subkultury właściwe owym podgrupom (np.etnicznym), występuje duży pluralizm światopoglądowy i kulturalny, osiągnięcie integracji normatywnej jest więc bardzo trudne. Musi ono polegać na kompromisach i konformizmie.

4.konflikt ról - rola społeczna oznacza takie zachowanie ludzi posiadających dany status, które ukierunkowane jest na spełnienie oczekiwań innych jednostek, pozostających w jakiejś relacji do danego statusu. Status społeczny danej jednostki rodzi nie jedną rolę, ale zestaw ról wynikających zarówno ze złożoności grupy społ. i zróżnicowania w swym składzie(różne oczekiwania wobec roli, różne jej ujmowanie).

W związku z przynależnością jednostki do różnych grup społ. i pełnienia różnych ról w tych grupach jednostka bardzo często znajduje się w tzw. konflikcie ról.

Może to być kolizja ról, kiedy może to być rzeczywisty konflikt

jednostka nie jest w stanie wypełnić ról, gdy jednostka musi podjąć

wszystkich ról, jakie dla niej działanie, które oceniane jest czy

wynikają z tytułu zajmowania wielu regulowane odmienne w grupach

pozycji społecznych do których jednostka należy

Łączy się to z odmiennym systemem wartości i wzorów zachowania, dominującym w tych grupach

Konflikt ról jest czynnikiem dezintegrującym grupy, gdyż w wypadku kolizji czy konfliktu ról członkowie grupy albo postępują wg wzoru zachowania określonego przez jedną grupę, albo odstępują od wzoru zachowań obowiązujących w innych grupach, powodując stan dezintegracji.

• Tożsamość

- podobnie jak jaźń, rozwija się ona w procesie socjalizacji

- układ autodefinicji jednostki o sobie samej

Tożsamość

Osobowa Społeczna

- poczucie ciągłości jaźni; - jest ściśle związana z pełnionymi

jest samoświadomością siebie przez nas rolami społecznymi

bez wzgl. na zmiany jakie - tożsamość społ. ulega ciągłym

zachodzą w naszym życiu zmianom

mamy to samo poczucie

jestestwa

- jest trwała

Kryzys tożsamości - spowodowany naszą fragmentaryczną przynależnością do różnych grup społecznych. Złożoność grup społ., ról społ. powoduje, że możemy mieć do czynienia z kryzysem tożsamości.

• Metody integracji społecznej

1. proces interioryzacji - polega na takim oddziaływaniu na

członków grupy, aby przyjęli oni

wartości formułowane i uznawane

przez członków grupy za swoje;

aby włączyli je do swego syst.

wartości, którym się kierują,

a przez to przyjęli tez normy

wzory zachowań z nich

wynikające

Interioryzacja (zwana także indoktrynacją) obejmuje różne rodzaje oddziaływań, stosowanych przez takie instytucje grupy, jak informacja, nauczanie, wychowanie, propaganda

2. symbolizacja wartości przedstawienie i upowszechnienie

i norm grupowych w formie różnego rodzaju symboli,

pomników, znaków, obrazów itp.

tak aby stawały się bodźcami czy

okazjami sprzyjającymi

uzgadnianiu przez jednostki swych

wartości, wzorów zachowań

z uznanymi przez grupę za

obowiązujące czy też pożądane

Symbolizacja ma za zadanie przypomnieć wartości grupowe i wzory zachowań, ma utrwalać związki emocjonalne z innymi ludźmi, wpływać szczególnie na komponent emocjonalny postaw ludzkich.

3. implementacja wszelkie przedsięwzięcia, które

umożliwiają lub ułatwiają

członkom grupy praktykowanie

wzorów zachowań i stosowanie się

do norm uznawanych za obowią-

zujące. Chodzi tu o wszelkiego

rodzaju urządzenia, środki,

narzędzia, oznakowania, które nie

tylko przypominają czy informują,

ale skłaniają i stwarzają

możliwości określonego

zachowania się

Implementacja obejmuje jednak przede wszystkim tworzenie różnego rodzaju instytucji i placówek, które umożliwiają stosowanie się do norm grupowych

4. kontrola społeczna system działań podejmowanych

przez właściwe instytucje danej

grupy (a w tym i inst. władzy

grupowej) zmierzające do

unifikacji (zgodności) zachowań

członków grupy z systemem

obowiązujących norm przez

stosowanie odpowiedniego

systemu nagród i kar.

Podstawowym warunkiem kontroli społecznej jest ustanowienie w danej grupie określonego systemu norm i wzorów zachowań, obowiązujących w określonych sytuacjach.

Ten porządek normatywny musi być znany, upowszechniony przez odpowiednie środki informacji, właściwe dla danej grupy i uznany publicznie za powszechnie obowiązujący.

Funkcjonowanie tego porządku normatywnego zostaje zabezpieczone określonym systemem nagród, kar, zwanych sankcjami. Kontrola społeczna jest kontrolą formalną, gdy jej funkcjonowanie określone jest regułami i przepisami grupy. Współistnieje z nią kontrola nieformalna, sprawowana przez tzw. opinię społeczną.

---