PSYCHOLOGIA KOMUNIKACJI
Komunikacja- komunikacja interpersonalna, komunikacja to jest inaczej łączność, porozumiewanie się. Często występuje zjawisko szumu komunikacyjnego. Komunikacja medialna - tylko nadawanie, albo tylko odbieranie. Nadawca w TV, nadawca na wykładzie. Dwustronne komunikowanie jest uciążliwe. Komunikacja w szkole jest jednostronna. Relacje rodzice - dzieci. Sprzężenie zwrotne
Kontekst
N komunikat O
sprzężenie zwrotne
Komunikat- treść, wiadomość, informacja
Nakazy, prośby, odmowy, życzenia, groźby.
Przesyłamy w:
słowach
gestach
Komunikaty niewerbalne: gesty ilustrują to co mówię w słowach.
Gesty ilustrują wypowiedzi słowne, informują, czasami wyrażają coś innego niż dany osobnik mówi. Czy zbliżają ludzi, czy oddalają. Czy gestykulować, a jeśli tak to kiedy. Nie należy gestykulować agresywnie, bowiem to będzie źle odebrane. Odsuwamy się bowiem jest to nieprzyjemne. Wchodzi w naszą intymność. Uczucie zagrożenia, niepokoju jeśli ktoś wchodzi w moją intymność (np. tramwaj - tłok, obcy ludzie).
Komunikacja pozasłowna - mimika
uczucia - rozpoznajemy w jakim ktoś jest stanie
jakie jest nastawienie do nas
trzeba uważać żeby źle nie odczytać (np. ból zęba)
ktoś się nie patrzy na nas: kłamie, lekceważy nas, może go peszymy
Komunikacja niewerbalna: pozycja ciała, tempo, ruch, ubiór
Można ocenić przez ubiór jaki jest obecny stan - praca czy rozrywka
jaki jest status finansowy, jakie są preferencje, jaki jest gust.
Jednocześnie nie wolno nam oceniać po wyglądzie.
Zjawisko pierwszego spojrzenia. Ktoś robi dobre wrażenie, lubię go i już, ktoś robi złe wrażenie, nie lubię go i już.
Dlatego różnie postrzegamy, ulegamy wrażeniom, pod wpływem dziwnych skojarzeń. Np. skojarzenia z dzieciństwa, z bólu, upokorzeń, z reprymend. Podobieństwo do kogoś innego. Lubimy najbardziej to co jest podobne do nas.
Middle class - lubię to co jest podobne!
Jeśli kogoś od razu zaakceptujemy, musi nam bardzo podpaść, żeby zmienić o nim zdanie i odwrotnie.
Komunikat niewerbalny: głos, walory głosu. 7% znaczenia komunikacji to są słowa, mimika, gesty ponad 50%, 40% walory głosu i mowy jako takiej. Siła, barwa, natężenie, ton, czystość, płynność, styl. Tzw. głos radiowy: ciepły, serdeczny, niski (bo nie drażni)(mężczyzna). Umiejętne dostrojenie się do odbiorcy.
Zapach następny komunikat.
Odległość - wskaźniki, należy zachować odległość 30cm moja intymność
50 cm koleżeński związek
1,5 m pół oficjalna odległość
kilka metrów publiczna
Umiejętność trzymania dystansów
Podawanie ręki - płeć żeńska, albo osoba starsza urzędem, bądź wyższa statusem podaje pierwsza rękę.
Komunikacja werbalna - nie ma takiej możliwości żeby była wyłącznie komunikacja werbalna. Co jest ważne:
żeby komunikacja werbalna była zgodna z komunikacją niewerbalną. To co mówię było zgodne z miminką. Najbardziej wiarygodne są dzieci, bo nie są kłamliwe, są naturalne. Istotne jest aby to co mówię było spójne z tym co robię. Np. komunikacja podwójna prowadzi do chorób np. do schizofrenii, jeśli na co dzień jest się poddawanym innym słowom i innym gestom naraża się na choroby psychiczne. Należy jednoznacznie komunikować.
Kontekst fizyczny komunikacji: opis sytuacji, sale, szkoła, ściany, czas, ławki szkolne, krzesła. My siedzimy, wykładowca stosi. Jaki jest stan psychofizyczny. Kontekst socjologiczny- wynikający z roli..
Siedzisz obok - dobra komunikacja
Siedzisz naprzeciwko - zła komunikacja
Nadawca - odbiorca - kontekst, komunikat, sprzężenie zwrotne.
Kiedy komunikat dotrze do odbiorcy ten który ma dotrzeć. Za komunikat odpowiedzialny jest nadawca. Za odbiór jest odpowiedzialny nadawca i odbiorca. Komunikat odebrany przez nadawcę jest równy z nadawanym przez nadawcę.
Schemat procesu komunikowania się:
chcę się komunikować
potrzeba, intencja, cel porozumiewania się
mam wiadomość
intencja, wiadomość, zakodowanie, zakodowaną wysłać, po wysłaniu zaczyna się rola odbiorcy
odebranie komunikatu, odkodowanie, zinterpretowanie
Komunikat zinterpretowany przez odbiorcę musi być bliski intencji. Najgorzej jeśli nadawca nie jest bliski swoich intencji i nie umie ich przekazać, komunikat nie ma nic wspólnego z intencją.
NADAWCA-INTENCJA-KODOWANIE-PRZEKAZ
ODBIORCA-DEKODOWANIE-INTERPRETACJA
MYŚLĘ - WIDZĘ - INTERPRETUJĘ
Interpretuję:
- jasność, wyrazistość wypowiedzi
- wierność intencji
- porozumienie między odbiorcą a nadawcą
- współpraca „
- dobra komunikacja „
umiejętność wyrażania myśli
nie sugerowanie się doświadczeniami
umiejętność słuchania
dokładnie, precyzyjnie, konkretnie
terminy zrozumiałe dla odbiorcy
wyraźnie i w jego rytmie
upewnić się czy odbiorca rozumie, czy odbiera
nadawca powinien korygować swoje błędy
pozostawanie w kontakcie
STYLE KOMUNIKOWANIA SIĘ
PRZYJACIEL
Osoba taka jest chwiejna, zależy jej na sympatii innych, wrażliwa, łatwo poddaje się emocjom, miła, chętny słuchacz, chętnie daje innym wsparcie, mało pewna siebie, spontaniczna, mało wyrazista.
DORADCA
Osoba pewna siebie,posiada poczucie własnego zdania,ma potrzebę gwiazdorstwa, lubi być w centrum uwagi, lubi wywierać wpływ na innych, lubi ryzyko, taka osoba jest popularna, tzw. dusza towarzystwa, wady: niecierpliwość, przeszkadzanie, wyrywanie się z pomysłami.
ANALITYK
Duża chwiejność, mała spontaniczność, osoba nastawiona przyjaźnie do ludzi, uwielbia analizować, znajdzie dziurę w całym, skłania do analizowania, drobiazgowa, lubi liczby, niezawodna, lubi mieć jakiś główny punkt jako zadanie, zdyscyplinowana, pesymista, skryty, mruk, ponurak, maruda, trudny przypadek dla kierownictwa; osoba, która wykryje wszystkie braki.
PRZYWÓDCA
Duża pewność siebie, mała wrażliwość, chłód, dąży do celu po trupach, liczy się dla niego tylko cel a nie ludzie, szybko podejmuje decyzję, duża władczość, trzyma innych w szachu, zwolennik teorii, że ludzi można wymienić, osoba kontrolująca siebie i innych, ktoś kto nie da się wyprowadzić z równowagi, chłód, dystans, piedestał, kontroluje innych strachem, pozbawieniem sympatii, świetnie ocenia innych, ma władzę nad przyjacielem, jest samowystarczalny, nie potrzebuje uczuć, sam siebie kocha, jest przepełniony samouwielbieniem, jest bardzo aktywny, jest realistą, jego decyzje są trafne, jako dyrektor odnosi sukcesy, bowiem podejmuje słuszne decyzje, nie waha się ich podjąć, nie ma prawdziwych, ciepłych życzliwych kontaktów z ludźmi, mówi bez ogródek, nie widzi reakcji innych np. przyjaciela, jest niecierpliwy, szybki, nie słucha innych, ma bardzo wysokie mniemanie o sobie, jeśli ktoś się przeciwstawi może być agresywny, nieprzyjemny.
Ogólnie jesteśmy mieszaniną wszystkich stylów.
Style porozumiewania się z drugim człowiekiem
przyjaciel- otwarty ciepły
analityk - niezdecydowany doradca - pewny siebie
wódz - zamknięty w sobie
To są tylko style komunikowania się, każdy ma preferowany styl komunikowania się, nie ma stylów dobrych ani złych, są tylko style dobre lub źle dobrane
1
|
2 |
3
|
4 |
znane innym
nieznane innym
1) część osobowości znana mnie i innym (imię, nazwisko)
2) część znana innym nie znana mnie (nawyki)
3) nieznana innym, ale ja o tym wiem (nasza ułomność, fragment
historii, intymność)
4) nieznana ani innym ani mnie (ktoś będzie wzywał mojej pomocy,
dowiem się czy pomogłem czy nie)
Różne relacje, im bliższy związek tym więcej informacji. Kiedy wchodzimy z kimś w kontakt, powinno być jak najmniej tego znanego. Otwieranie jest związane z odwagą na odkrywanie. Otwartość, wcale nie trzeba być otwartym. Każdy ma przyrodzony stopień otwartości. Nie z każdym musi się być otwartym „do bólu”. Ta druga osoba może zareagować tym samym. Otwartość ma dotyczyć relacji co się dzieje. Wyrażanie emocji - co się dzieje. Dzielenie się wrażeniami tu i teraz. Zawsze jest związana z ryzykiem. Mój stosunek do siebie wpływa na stosunek do innych. Jeśli siebie lubię lubię innych. Jeśli siebie nie nawidzę to też nie lubię innych. Jest to skutek, przeżyć, doświadczeń z dzieciństwa, przeżyć późniejszych, dalszych doświadczeń. Jeśli ktoś w siebie nie wierzy, będzie złym przywódcą, będzie bał się porażki, skutki tej zaniżonej samooceny są bolesne dla nigo, skutki wysokiej samooceny są bolesne dla innych.
Emocjonalna postawa wobec siebie wyraża się w akceptacji siebie i innych.
JA OK. TY OK.
JA OK. TY NIE
JA NIE TY OK.
JA NIE TY NIE
JA OK. TY NIE
Taki człowiek żyje w przekonaniu, że on jest w porządku, zawsze błąd jest u innych, bardzo trudna osoba w grupie.
JA NIE TY OK.
Sytuacja odwrotna, osoba o zaniżonej samoocenie, inni mają słuszność, on nie, łatwo nim manipulować, osoba nieszczęśliwa, sfrustrowana, często przeprasza.
JA NIE TY NIE
Bardzo smutna postać, wynika to z bardzo smutnego dzieciństwa, sytuacja w której nie ma po co żyć.
JA OK. TY OK.
Można się dogadać
Czyste typy zdarzają się rzadko. To bardzo rzutuje na kontakty z innymi.
Po co być odpowiedzialnym gdy jest odpowiedzialny ktoś inny.
Malkontent - zawsze źle.
Różne ja opiekuńcze, agresywne,naturalne itp.
ASERTYWNOŚĆ
i zachowanie asertywne
uległość Inwazyjność
Agresywaność
Zdolność do odmawiania.
Asertywność to postawa albo pojedyńcze zachowanie polegające na realizowaniu swoich praw z jednoczesnym poszanowaniem praw innych.
Zachowanie a postawa.
Pojedyńcze zachowanie jest czymś krótkotrwałym, postawa jest czymś złożonym i długotrwałym.
Zachowanie asertywne
Postawa asertywna
Prawa- realizowanie i poszanowanie praw, prawo do bycia sobą, do własnego ja, do wyrażania własnych poglądów, do dysponowania własnym czasem, prawo do ubierania się jak lubię, do własnych przekonań, do wyznania, do odpoczynku, szacunku, rozrywki. Asertywność jest sztuką nabytą, zależy od doświadczeń. Dobre stosunki mam gdy szanuję innych.
Uległość - święty spokój
Agresywność - mam co chcę
Może być asertywna odmowa, ja mam prawo odmówić ale inni też mają prawo odmówić. Są takie sytuacje gdy nie mam na coś ochoty i wtedy mówię nie. Odmawiam i wcale nie muszę tłumaczyć dlaczego.
Mam parwo odmówić!
Trzeba tylko rozpoznać dobrze czego chcemy. Odmowa jest zwięzła, stanowcza bez poczucia winy, że odmówiłam. Lecz to musi być moje nie.
Asertywna prośba:
Masz prawo prosić o spełnienie swoich potrzeb. Ważniejsze jest jak to powiem, a nie co powiem, ktoś ma prawo odmówić. Musimy również dopuścić, że inni mają prawo też odmówić.
Asertywne wyrażanie opinii:
Mamy prawo mieć własne poglądy. Chodzi o to aby mieć prawo do wyrażania własnego poglądu ze świadomością, że inni mogą się ze mną nie zgadzać. Budowa asertywnego wyrażania opinii:
Ja uważam....
lub
Ja nie zgadzam się z twoją opinią.
Nie jest asertyne:
Mylisz się....Nie masz racji.....
Asertywne przyjmowanie krytyki:
mam prawo aby krytykę przyjąć lub się z nią nie zgodzić.
Jesteś impulsywna (sprawdzam co ja myślę na ten temat) np.:
Tak zgadzam się
lub
Ja uważam inaczej
Asertywne przyjmowanie pochwał:
Trzeba umieć przyjmować pochwały:
Jest mi miło, cieszę się
Ładnie wyglądasz; Nie!/Żle
Ładny kostium; Stary/ Źle
Należy przyjmować umiejętnie pochwały.
Samoświadomość:
wiedza o swoich reakcjach, temperamencie
(melancholik, flegmatyk, choleryk, sangwinik).
Choleryk: impulsywny
melancholik: depresja, przygnębienie, pesymista
flegmatyk: siła spokoju, powolność
sangwinik: ma w równowadze i pobudzanie i hamowanie.
Choleryk - szybkość
Flegmatyk - spokój
Melancholik - refleksja, analiza
Sangwinik - równowaga
Wiedza o swoich potrzebach.
Motywowanie:
motywowanie karą
motywowanie nagrodą
Co daje samowiedza:
można siebie kontrolować
nie pozwala być spontanicznym
lęk, że się zachowam tak a nie inaczej, każdy ma prawo, żeby się nie poznawać.
Samowiedza ma swoje wady i zalety. Skąd ta wiedza o sobie - inni są dla nas lustrem.Samowiedza w ciągu życia się zmienia.
Empatia - rozpoznawalność uczuć
Warto wiedzieć dlaczego coś robię.
Krytyka nas wyniszcza!
Prawo polaryzacji; jeśli ktoś kontroluje innych za bardzo to wtedy inni nie robią nic, kontrolujący robi za innych, brak zaufania.
TEAM
Działanie w pojedynkę ma plusy i minusy, różne temperamenty - ogólnie niewypał jeden musi czekać na drugiego. Ale jest też stare powiedzenie „co dwie głowy to niejedna”,jakość i ilość pomysłów wypowiadana grupowo. Działalność indywidualna - sam podejmuję decyzje.
Działalność grupowa, dlaczego grupowo? Trzeba znać siebie aby podjąć decyzję czy grupowo, czy samotnie. Zawsze są zyski i czasami są straty. „Wielbłąd to koń stworzony przez grupę ludzi.”
Grupa społeczna (jako zjawisko społeczne)
-grupy małe (2,3,4,5,6,7,8,9,10 osobowe)
-grupy duże (sekty, mafie) mają tendencje do dzielenia się na mniejsze
Triada, driada itd.
W naszych firmach często działamy w triadach, trzy osoby które będą rywalizować, będą znaczyć swoje terytorium, dwóch mężczyzn jedna kobieta, płeć zawsze odgrywa dużą rolę w grupach. Związek płci z zarządzaniem. Grupa towarzyska, przyjacielska, terapeutyczna, grupa spotkaniowa. Grupa rozwoju tworzy podstawowe motywacje aby coś stworzyć: aby zarobić pieniądze lub urodzić dzieci. Łączą się też po to aby było miło. Podstawowa potrzeba: kontakt z innymi. Nie przetrwamy samodzielnie, dlatego łączymy się w grupy.
4 fazy każdej grupy
I testowanie (początek) w ramach testowania kto jest kim
II walka, etap buntu, każdy już wie gdzie jest i wie co może zdziałać
III organizacja - ma swoje normy, ciepełko brak działania, stagnacja. Strata pracy - rewelacja dla twojego rozwoju, popycha do działania i rozwoju. Spójność grupy - można poznać po tym, że wszyscy się ze sobą komunikują. Spójność grupy jest możliwa gdy nie ma osobowości zaburzonych np. schizofreników, paranoików, neurotyków. Używanie ludzi do własnych celów.
Zalety spójności w grupie:
jeśli jest spójna to się dobrze czujemy w tej grupie
większa efektywność działania i pracy
rośnie duch i energia
podwyższa morale i skuteczność
Jest też pewne zagrożenie w spójności:
przychodzimy nie po to by przcować, lecz by się pospotykać
wolimy ze sobą rozmawiać niż pracować
syndrom myślenia grupowego
Grupa powinna być różnorodna, buchać różnorodnością pomysłów.
Grupa jest niezbyt liczna:
wysoka spójność
współdziałanie
współdziałanie wszystkich członków w podejmowaniu decyzji
należy się konsultować w grupie
każda grupa ma swoje normy
należy zachować dyskrecję
nie podejmować stosunków seksualnych
nie zdradzić na zewnątrz
każda grupa ma swoje prawa
powinien istnieć lider społeczno-emocjonalny
przywódca opozycji - często nieformalny lider w grupie
przeciwnika - przywódcę opozycji można zwolić lub pozyskać
Style kirowania:
lider w starym stylu się nie sprawdza - zasada dziel i bądź
lider wspólczesny - adekwatny do dzisiaj - każdy człowiek ma osiągać cele
trzeba być otwartym na zewnątrz
stopień dojrzałości zespołu
zadanie jakie ten zespół ma wykonać
jakie mam możliwe style
dzielę pracę na etapy
komentuję, dzielę, wymyślam, zadanie jest ważne, ludzie mniej
jeśli zespół jest mniej dojrzały trzeba więcej pokazywać
w grupie bardziej dojrzałęj lider powoli się wycofuje
styl uczestniczący przy mniej lub bardziej uczestniczącej grupie
czasami się zainteresować jaki jest stan
gdy mam już team mogę odetchnąć, mam zespół
Styl zarądzania
Team to drużyna lecz każda grupa to nie jest drużyna.
Drużynę pracowniczą charakteryzuje 2+2=5
Wypadkowa działania różnych ludzi daje więcej. Indywidualne osoby nie są w stanie osiągnąć podobnych wyników. Ludzie ze sobą współpracują, kooperują. Jest coś takiego jak efekt unoszenia się wgrupie, energia wzrasta, przychodzą nniesamowite pomysły. Co innego być odpowiedzialnym, a co innego czuć się odpowiedzialnym. Ale najpierw trzeba zbudować team, wtedy czujemy się odpowiedzialni.Bardzo ważne jest rozdanie w teamie zadań adekwatnie do talentu i umiejętności. Ważne więc jest rozpoznanie „co w ludziach siedzi”. Zbieram ludzi, wyłuszczam im co oni będą mieli z tego dla siebie. Sprawa sprowadza się do zadania odpowiednich pytań:
co jest do zrobienia
jak się zorganizować
nazwa, hasło
kto jest odpowiedzialny za całość
kto dba o nasze sukcesy
jak rozwiązujemy problemy
jakie korzyści będę miał ja jako człowiek
Do pytania ludzi dla nich ważne:
nie każdy lubi robić to samo
każdy musi wyraźnie powiedzieć co chce, co może robić i czego oczekuje od innych
Właściwy podział ról:
umieć dobrać role do predyspozycji
drogą włąsnej intuicji.
Lider musi zapewnić właściwe warunki pracy, żeby utrzymać się na rynku, żeby zarobić, żeby rzucić wszystkich na kolana. Musi znać cel i uczyć się na własnych błędach. Dobrze funkcjonują ci co się konsultują. Kwestia przekazywania uprawnień. Liderzy muszą przyjąć do wiadomości, że inni umieją coś lepiej (ktoś jest piękny i np. wywiera lepsze wrażenie).
Wykres techniki wchodzenia w relacje z innymi ludźmi:
DOMINACJA
słabe tendencje silne tendencje
dominacyjne dominacyjne
ZALEŻNOŚĆ
Moment tworzenia teamu, nie jest korzystne gdy szef każe nam stworzyć team, sytuacja presji. Czasami team nie jest potrzebny, gdy jest dobra współpraca po co team. Potrzebna jest akceptacja, że coś takiego robimy. Nie mam potrzeby to nie uczestniczę. Na lidera najlepszy jest typ doradca lub przyjaciel. Musi zbudować odpowiedni klimat. Lider musi formułować zadania dla grupy, ważne jest precyzyjne nadawanie.
KONFLIKT