3. Zasady nauczania:
istota poszczególnych zasad, przyczyny i skutki ich nieprzestrzegania dla osiągnięć ucznia.
Zasada nauczania - pewien przepis, norma związana z określoną rolą np. nauczyciela, która pomaga nam zrealizować założone cele
Przestrzeganie zasad daje nam poczucie bezpieczeństwa, że osiągniemy zamierzony cel. Zwiększa prawdopodobieństwo, ale nie daje 100% gwarancji heurystyczność zasad nauczania
Do celu można dojść różną metodą nauczania. Jednak zasady nauczania nie ulegną zmianie. Wynikają z psychologicznych prawidłowości nauczania.
Katalog zasad nauczania wg Davisa, Aleksandra, Yelona od najważniejszych zasad:
Zasada doniosłości
należy oczekiwać, że uczeń będzie miał motywację do uczenia się tego, co ma dla niego doniosłe znaczenie
Uczymy się chętnie tego, co przyda nam się w późniejszym życiu
Należy pokazać uczniom dlaczego te treści są ważne, do czego będą potrzebne zwiększenie motywacji do uczenia
Zasada niezbędnych warunków wstępnych
Jest bardziej prawdopodobne, że uczeń nauczy się czegoś nowego, jeśli spełnia wszystkie niezbędne warunki wstępne (wiedza wyjściowa)
Dla uczniów rozpoczynających edukację sprawdzamy podstawę, na której bazujemy w czasie dyskusji i metody podającej
Zasada wzorca
Jest bardziej prawdopodobne, że uczeń przyswoi sobie nowe zachowanie jeśli się mu przedstawi wzorcowe wykonanie, które będzie mógł obserwować i naśladować
Dwa przykazania nauczyciela:
zamiast mówić - pokaż
zachowuj się tak, jakbyś chciał, żeby zachowywali się twoi uczniowie
Zasada nowości
Jest bardziej prawdopodobne, że uczeń się nauczy, jeśli jego uwagę przyciągnie względnie nowe ujęcie materiału
Nowe środki dydaktyczne, urozmaicenie zajęć
Zasada dostępności
Należy oczekiwać, że uczeń lepiej opanuje treści nauczania, jeśli będzie miał swobodny dostęp do wszystkich wiadomości przekazywanych przez nauczyciela
Dostęp do pomocy dydaktycznych wymaganych przez nauczyciela
Zasada aktywnego wiązania teorii z praktyką
Jest bardziej prawdopodobne, że uczeń osiągnie cele kształcenia, jeśli będzie aktywnie uczestniczył w odpowiednich zajęciach praktycznych
Mikronauczanie
Zasada rozkładania ćwiczeń w czasie
Uczenie się będzie bardziej skuteczne jeśli ćwiczenia zostaną podzielone na krótkie okresy rozłożone w czasie
Najbardziej nieskuteczne uczenie skomasowane - studia zaoczne
Zasada wygaszania
Jest bardziej prawdopodobne, że uczeń się nauczy, jeśli stosowane ułatwienia będą stopniowo wycofywane
Wygaszanie ułatwień, tłumaczenie każdemu uczniowi, rozwiązanie prac domowych z nimi
Jeśli w porę się nie wycofa - zaniżona motywacja, brak samodzielności
Zasada przyjemności
Jest bardziej prawdopodobne, że uczeń będzie dalej kontynuował naukę, jeśli proces kształcenia przebiega w miłej, przyjemnej atmosferze
2