Problematyka
Tango jako dramat groteskowy
Mrożek wykorzystał schemat mieszczańskiej komedii rodzinnej o charakterze obyczajowym, parodiując typowe konwencje i motywy m.in. konflikt pokoleń i trójkąt małżeński. Korzystając z konwencji komedii rodzinnej Mrożek przedstawia problematykę społeczno-polityczną - kwestię upadku wartości, władzy, dyktatury, konflikt pokoleń. W Tangu mamy do czynienia z zabawnym odwróceniem - to przedstawiciel młodego pokolenia jest konserwatywny, natomiast rodzice i dziadkowie są bardzo awangardowi i żyją „na luzie”, lekceważąc wszelkie zasady moralne i obyczajowe.
Tradycyjne role społeczne straciły swe znaczenie, dziecko próbuje wychowywać rodziców, babcia zachowuje się jak nastolatka. Artur dorasta w świecie, w którym wszelkie normy i zakazy zostały zakwestionowane. Jak każdy młody człowiek czuje potrzebę buntu przeciw wartościom starszego pokolenia, w gruncie rzeczy nie ma się jednak przeciw czemu buntować. Liberalni rodzice pozwalają mu na wszystko, a nawet zachęcają do korzystania z wolności. Artur musi więc - paradoksalnie - przeciwstawić się brakowi jakichkolwiek reguł. Staje się w ten sposób konserwatystą. Stomil i Eleonora nie rozumieją takiej postawy - sami buntowali się przeciw ograniczeniom i konwencjom mieszczańskiego społeczeństwa, w imię wolności, z której może korzystać ich syn. Ukazanie dramatu władzy w zamkniętym środowisku „zwykłej” rodziny pozwoliło Mrożkowi uniknąć politycznej dosłowności, dzieli czemu jego utwór nie jest wyłącznie krytyką określonego porządku społecznego, np. komunizmu, ale zyskuje charakter uniwersalny.
Tango było często interpretowane jako parabola polityczna, ukazująca w groteskowej formie rzeczywistość Polski Ludowej.
Przedstawiony przez Mrożka mechanizm zdobywania władzy przemocą może być odczytany także jako ostrzeżenie. Rodzina jest metaforą społeczeństwa, dzięki temu kameralny dramat z niewielką ilością osób może być obrazem wielkich przemian społeczno-politycznych. Edek jest postacią groteskową, jednocześnie śmieszną i straszną. Poważne problemy zostały przedstawione w krzywym zwierciadle groteski.
Dziwaczne porządki panujące w rodzinnym domu Stomilów uzasadnia wyznawana przez domowników idea absolutnej wolności. Tradycyjne relacje zostały odwrócone, a role społeczne uległy kompromitacji - rodzice i babcia są infantylni, zachowują się niepoważnie, niestosownie do ich wieku. Najmłodszy przedstawiciel rodziny, Artur, jest jedynym dojrzałym i odpowiedzialnym człowiekiem. Groteskowego obrazu bohaterów dopełniają ich pseudo-awangardowe stroje. Można o nich powiedzieć, że nie są ubrani, lecz przebrani. Babcia nosi dżokejkę i trampki, ma na sobie zabytkowy żakiet i sportowe szorty. Postacie są scharakteryzowane przez scenografię - wystrój mieszkania Stomilów to groteskowy chaos - katafalk sąsiaduje tutaj z dziecięcym wózkiem, wszędzie panuje bałagan.
Mit wolności
Tytułowe tango ma wymiar symboliczny - kojarzy się z wolnością, która w przypadku bohaterów oznacza głównie swobodę obyczajową. Rodzice Artura są weteranami rewolucyjnej walki: „Czy wiesz, ile trzeba było odwagi, żeby zatańczyć tango?” - pyta swego syna Stomil. Taniec ten istotnie był symbolem buntu przeciw pruderii i konwencjom - początkowo uważano go za niemoralny, stał się modny w latach 20. XX w., a dziś należy do klasyki tańca towarzyskiego. Zakończenie utworu zmienia jednak sens tanga - nie ma już w nim zmysłowości, nieskrępowania czy poczucia wolności. Taniec Edka z Eugeniuszem jest manifestacją siły, tryumfem wulgarnej przemocy. Jego symbolika zbliża się do chocholego tańca zWesela Wyspiańskiego, wyrażając bezsilność domowników wobec przejęcia władzy przez Edka. Anarchia panująca w domu kończy się, a nowy porządek zostaje ustalony w oparciu o siłę fizyczną.
tomil i Eleonora łatwo godzą się z tym stanem rzeczy, chociaż wolność jest dla nich absolutem, w imię którego walczyli. Dla niego jest to przede wszystkim wolność artysty, który może bez końca eksperymentować, przekraczając granice sztuki. Efekt takiego podejścia do twórczości jest jednak marny, o czym świadczy przygotowany przez niego spektakl.
Eleonora jest kobietą wyzwoloną, ale jej aktywność ogranicza się do zdradzania męża i gry w karty. Wolność, która w istocie jest chaosem, nie może trwać wiecznie - Mrożek pokazuje, że łatwo może ona doprowadzić do dyktatury, brak bowiem mechanizmów i reguł, które mogłyby obronić społeczeństwo przed dyktatorskimi zapędami jednostek dysponujących brutalną siłą. Społeczeństwo musi podlegać określonym regułom, w przeciwnym wypadku grozi mu anarchia i totalny bezwład.
Wolność, która panuje w domu Stomilów, jest w istocie przymusem - wszyscy udają, że im to odpowiada, nie chcąc uchodzić za ludzi staroświeckich, spętanych konwenansami. Stomilowi nie podoba się zbytnio fakt, że jego żona sypia z Edkiem, godzi się jednak na to i, mimo starań Artura, nadal akceptuje panujący stan rzeczy.