Belenky M.F., Clinchy B., Goldberger N.R., Tarule J.M. (1986). Women's ways of knowing, Basic Books Inc. REFERAT (zajęcia 7)

KOBIECY SPOSÓB POZNANIA...

...problemy i fakty dotyczące poznania u kobiet

Rozumienie obejmuje bliskość i równość pomiędzy jaźnią a obiektem

Wiedza to rozdział od obiektu i panowanie nad tym.

Gilligan i Lyons: wyróżnili dwa różne sposoby koncepcji/doświadczeń:

wiedza oddzielna (separate) vs wiedza powiązana (connected)

• oddzielenie od innych, - głównie w relacjach,

w istocie autonomiczne połączone z innymi

Wyróżnia się dwie kontrastujące ze sobą epistemologiczne orientacje

Lyons(1983):

Ja odseparowane - to zazwyczaj zwolennicy moralności opartej na bezosobowych procedurach ustalania porządku

Ja powiązane - to raczej zwolennicy moralności opartej na opiece

Ważne, żeby nie myśleć o tym problemie w kontekście relacji między Ja a innymi osobami, ale relacji między Ja a obiektem poznania, ideą etc. (może to być osoba lub też nie)

PŁEĆ:

Poznanie oddzielne i powiązane są w pewnym stopniu połączone z płcią.

Ale niekoniecznie płeć jest cechą dominującą. Jak wszędzie w świecie, także w tej kwestii płeć nie musi różnicować sposobów poznania.

Jednak sądzi się, iż możliwe, że dwa tryby rozumienia mogą być związane z płcią:

- mężczyźni → poznanie oddzielne (separated)

• kobiety → poznanie połączone (connected)

W kwestii kobiet: większość kobiet mówi raz jedynym głosem (separate), raz drugim (connected).

Poznanie oddzielone (separate)	Poznanie powiązane (connected)
Przedstawienie „twardych umysłów” za pomocą metafory bramkarzy w klubie - wpuszczają tylko informacje przefiltrowane, których prawdziwość dowiedziono i uargumentowano	Budowane na subiektywnym przekonaniu, że najbardziej godna zaufania wiedza pochodzi z doświadczenia osobistego, a nie od autorytetów
„większość ludzi nie patrzy na kobietę jak na intelektualne stworzenie”	To, co daje dostęp do wiedzy innych to empatia
Kobieta jawi się tu (straszny stereotyp) jako „separate knower” - a więc odrzucająca konwencjonalną rolę kobiety	Jeśli wiedza pochodzi z doświadczenia, jedyną drogą by móc zrozumieć czyjąś ideę, jest podzielić to doświadczenie, z którego ona wyrosła
WAŻNE: jeśli coś wydaje się być prawdziwe - należy krytycznie do tego podejść, niezależnie od źródła, z którego pochodzi	WAŻNE: by uzyskać dostęp do wiedzy opartej na doświadczeniu - w miarę możliwości - należy działać jako związany (connected)
W dyskusjach akademickich kobiety zdają pojawiać się rzadko (preferują dyskusje w gronie znajomych/przyjaciół)	„gra w uwierzenie” jest dla kobiet zdecydowanie prostsza niż dla mężczyzn. Oni mogą mieć trudności, by się tego nauczyć (oczywiście nie wszyscy)
Kobiety mają tendencję do przyjmowania argumentów zbyt personalnie, a nie jako „gry wątpliwości” podczas prowadzonych dyskusji	Kobietom jest łatwiej w coś uwierzyć i odnieść to do własnych doświadczeń, niż poddać w wątpliwość
Postawienie na jasne zasady i reguły w poznaniu. Stawia się tu na dowiedzenie słuszności argumentów, przez co dojście do wiedzy.	Dominuje brak określonej struktury. Raczej nieformalność. Nie jest ważne argumentowanie, przekonanie kogoś, dowodzenie słuszności.
Procedury by coś poznać są jasno określone	Procedury poznania istnieją, jednak nie są ostatecznie ujednolicone i określone
CEL: warto, żeby kobiety zwiększyły w sobie poczucie sensowności i mocy własnych argumentów, także nauczyły oddzielać zbyt emocjonalne uczestnictwo w dyskusjach na rzecz używania argumentów. (problem studentek, które krytykę przyjmują jako krytykę ich własnej osoby, a nie argumentów jakie zaprezentowały)	CEL: postawienie na intymność i zrozumienie, a nie bezosobowość. To droga do uzyskania wiedzy. Odkrywając logikę danego doświadczenia, staje się ono mniej dziwne i jego właściciel przestaje być obcy.

DWA STEREOTYPY WYŁANIAJĄCE SIĘ Z PODZIAŁU NA CONNECTED I SEPERATE:

• stereotyp kobiety jako istoty, którą rządzą emocje i instynkt (connected)

• postrzeganie rozumu jako oderwanego od codziennego doświadczenia (separate)

Realnie podział na wiedzę oddzieloną i powiązaną oraz stereotypy wynikające z tego podziału skutkują m.in. tym, że:

• w większości szkół wyższych, do których uczęszczały kobiety, z którymi przeprowadzano wywiady, ich subiektywny głos był w dużej mierze ignorowany

• uczucia i intuicja były odsuwane do sfery osobistej i prywatnej

---