Metazoa
Divisio: Parazoa |
Divisio: Prometazoa Typ: Placozoa (char. symboliczny, oznacza zwierzęta bezjamowe, bezjelitow, ale o strukturze tkankowej pobieranie pokarmu z podłoża) |
Divisio: Eumetazoa (Histozoa)- tkankowce
|
- gąbki - najstarsze palesontologicznie znane Metazoa - szeroko rozpowszechnione w wodach - małe zróżnicowanie morfologiczne, duże zróżnicowanie struktury wew. -szczególnie budowa szkieletu - są one na stadium pełnopotencjalnych zespołów komórek, które nie tworzą zdeterminowanych tkanek, a zależnie od potrzeb tworzą ich główne funkcje tkanki okrywającej, odżywiającej, rozrodczej i podporowej - w rozwoju uwarstwienie o charakterze endo-, ekto-, mezodermy nie tworzące zdeterminowanych listków zarodkowych - komórki przesuwają się do różnych warstw w zależności od potrzeb organizmu - rzadko występują w szkielecie elementy organiczne- spongia - gąbki są uważane za do Diploblastica- Metazoa, ale rozwijających się według własnego planu |
- Trichoplax adhaerens- zwierzę płaskie, nieregularny kolisty zarys, przejrzyste ciało, kilka mm, ruch powolny za pomocą urzęsionego nabłonka, 2 warstwy komórek, narządów brak- wg. Schultza najbardziej prymitywne Maetazoa - organizmu 2 warstwowe o charakterze pośrednim między Protozoa (pierwotniaki), a Metazoa wielokomórkowymi - teoria Butschli- różnicowanie się późniejszych listków zarodkowych ektodermy i entodermy w org. spłaszczonym, przylegającym o podłoża * warstwa przylegająca do podłoża- entoderma * warstwa górna, ochronna- ektoderma - utworzenie prajelita - utworzenie gastruli (następne stadium procesu fizjologicznego)- plakula - Odżywianie: - pobieranie pokarmu i trawienie- komórki spodniej warstwy - w przypadku spotkania większej liczby skupionych wiciowców Cryptomonas, tworzy się wysklepienie zamykające pokarm, który ulega strawieniu - Rozmnażanie: - Trichopax rozmnaża się przez zwykły podział * wytwarz. pączków na stronie grzbietowej- powst. osobniki są mniejsze * stwierdzono wytwarzanie dużych komórek - komórki jajowe - jaja ulegają po zapłonieniu bruzdkowaniu, twory te występują tylko w koloniach zamierających - podczas ożywiania koloni następuje stopniowa resorpcja jaj - Treotoplax reptans - płaski organizm, bardzo ruchliwy, stale zmieniający swoje ukształtowanie, barwy białawej, zdeterminowana strona brzuszna i grzbietowa, ziarnistości silnie załamujące światło, warstwa górna- epidermalne k. wieloboczne brzuszne, epidermie tworzą k. orzęsione cylindryczne - brak narządów - rozmarzanie przez podział |
- wielokomórkowe zwierzęta zbudowane z 2 (Diploblastica) lub 3 (Triploblastica) warstw ciała - komórki zróżnicowane na somatyczne i generatywne - powstały z organizmów jednokomórkowych, wiele hipotez: * teoria KOLONIJNA punkt wyjścia - kolonie pierwotniaków, w obrębie kolonii funkcjonującej jako całość podział funkcji (somatyzacja)- Dogiel * teoria PLAZMODIALNA pierwotniaki wielojądrowe (plasmodia) zachowały organizacyjna integralność dając początek org. wielokomórkowym przez wyodrębnienie obszarów plazmatycznych wokół poszczególnych jąder - Ihering - twory wielokomórkowe w wyniku mutacji i bodźców środowiska różnicowały się na różne komórki - powstały tkanki - w gastruli możemy spotkać u wszystkich tkankowców warstwę zew. i wew. - Eumetazoa to zwierzęta wielokomórkowe, których ciało składa się, z co najmniej 2 warstw - 1 okres rozwoju zarodkowego- bruzdkowanie (komórka jajowa dzieli się na 2, 4, 8, 16…komórek zwanych blastomerami) - rodzaj bruzdkowania zależy od ilości i rozmieszczenia żółtka - rodzaje jaj (zeszyt z ćwiczeń) - jaja bruzdkujące całkowicie- jaja holoblastyczne - jaja bruzdkujące całkowicie równomiernie- jaja bez żółtka (ssaki łożyskowe) - bruzdkowanie całkowite nierównomierne- obfite złogi deutoplazmy, rozmieszczonej nie równomiernie (płazy) - bruzdkowanie częściowe- jaj bogate w żółtko - w okresie bruzdkowania w wielu przypadkach blastomery nie przylegają do siebie, powstała szczelinka to jama przewężna (nawiązuje do jamy blastuli) - blastula- koniec bruzdkowania * jama blastu;i- blastocel * komórki powst. z tarczki zarodkowej (discoblastula) * blastula pod postacią powierzchnio-wo ułożonych komórek - blastodermą (periblastula) - gastrula- zarodek o 2 warstwach - proces gastrulacji dochodzi do skutku przez wpuklenie ścianki pęcherzykowatej blastuli po stronie bieguna odżywczego - ściany gastru;i- 2 listki- ektodermę i entodermę - jama ograniczona przez kistek wew. jama gastruli (gastrocel) lub prajelito - pragęba - pierwotna jama ciała- entoderma zbliża się do ektodermy, wypiera blastocel, powstaje z jej szczątków - gastrulacja: inwaginacja (wpuklanie), imigracja (wwędrowanie), rozblaszkowanie (podział styczny do powierzchni, nawiązuje do imigracji wielobiegunowej), obrastanie (makromerów przez mikromery) - po okresie bruzdkowania i gastrulacji, a czasem równo z nią proces tworzenia maezodemy * u lancetnika tworzy się przez uwypuklenie prajelita i odcięcia worków celomatycznych, ścianki tych worków przestawiają 3 listek zarodkowy, a ich światło jest tzw. wtórna jamą ciała - u gadów zawiązek mezoderma występuje jako pierwotny woreczek mezodermalny (bierze początek początek ektodermy), dno woreczka z kolei przerywa się, a jego światło uzyskuje połączenie ze światłem woreczka żółtkowego - odpowiada jamie gastruli - ptaki- substancje u do utworzenia mezodermy skupiają się w środkowej linii tarczki zarodkowej - smuga pierwotna - pierścienice i mięczaki- mezoderma powstaje z 2 komórek pramezodermalnych (mezoteloblastów)- wysuwają się do pierwotnej jamy ciała, dzielą się dając paski mezodermalne, z nich wyróżnia się wtórna jama ciała - szczeliny miedzy listkami mogą się wypełniać komórkami i substancjami międzykomórkowymi (mezencgyma) - powstają zawiązki narządów - różnicowanie tkanek w procesie histogenezy -tkanki: * ektoderma- układ nerwowy, narządy zmysłów, początkowy i końcowy odcinek układu pokarmowego, nabłonek jelita, gruczoły dodatkowe * mezorerma- twory szkieletowe, muskulatura, narządy wydalnicze, układ rozrodczy (gonady) |
Protostomia- pierwouste |
Deuterostomia- wtórnouste |
Coelomata- wtórnojamowce |
|
- zwierzęta o prostej budowie - grupa da się wyprowadzić od prajamochłonów (co do ewolucji nie ma zgodności) - w rozwoju embrionalnym blastoporus przekształca się bezpośrednio w funkcjonujący otwór gębowy - otwór odbytowy, jeśli istnieje postał na nowo - częściowe zamknięcie pragęby - przedni odcinek zawiązek gęby, tylni odbytu - najprymitywniejsze z nuch to:
* wstężnice * wrotki brak wtórnej * obleńce jamy ciała * kolcogłowy - ich jama ciała, jest pochodną w całości lub częściowo jamy blastuli - 2 grupą są Trochozoa: - w rozwoju występuje trochofora - mają wtórna jamę ciała * pierścienice * mięczaki *stawonogi (brak trochofory ale jest u dużej ilości nauplius) - ramienionogi, mszywiły - grupa pośrednia |
- do nich należą: Coelomopora (Hemichordata, Echinodermata, Chaetognatha) oraz Chordata -blastoporus przekształca się w otwór odbytowy - otwór ustny (neostoma) przebija się na nowo na przodzie ciała - u większości szkarłupni blastoporus przekształca się wprost w funkcjonujący odbyt, jednak u niektórych liliowców czy strzykw czasowo ulega zaniknięciu (by potem powstał tu funkcjonujący odbyt) - typowa postać larwalna to dipleurula (dwuboczna symetrycznie) - pochodzenie od wspólnego pnia prajamochłonów - bruzdkowanie całkowite, przeważnie nierównomierne - brak tendencji do tworzenia zwojów w układzie nerwowym |
- o 2-bocznej symetrii - dobrze rozwinięta mezoderma - w jej obrębie wtórna jaja ciała, zawsze pokryta nabłonkiem celomatycznym, - narządy wydalnicze typu metanefrydiów - należą tu: - pierścienice - stawonogi - wtórnouste - szkarłupnie - strunowce |
|