HEXAPODA(1), hydrobiologia, Bezkręgowce


HEXAPODA

Narządy zmysłów:

Narządy rozrodcze:

- 2 typy neuronów sensorycznych: jeden pozostaje w ścisłym związku z nabłonkiem hypodermalnym i kutikulą, druga o licznych wypustkach, tworząc sieć pod hypodermą w mięśniach i innych organach

- narządy odbierające bodźce mechaniczne zróżnicowane są na włoski (wygięcie włoska rejestruje zakończenie dendrytu), kopułki (kształt owalny, często występują w pobliżu stawów- rejestruje zmiany napięcia kutikuli), narządy strunowe, narządy bębenkowe, narządy równowagi

- skolopidia- rejestrują zmiany naprężenia i wzajemnego położenia narządów, kontrolują lot, ruchy nóg i czułków, pracę serca

- organ Johnstona- powszechnie w 2 członie czułków

- u niektórych narządy strunowe wyspecjalizowane są jako narządy słuchowe (bębenkowe, tympanalne

- narządy odbierające bodźce chemiczne (chemoreceptpry) mają równie różnorodne formy (włoski, stożki, płytki), narządy węchowe znajdują się głównie na czułkach, a narządy smakowe głownie na przysadkach gębowych i stopach

- fotoreceptorami są oczy złożone i oczy pojedyncze boczne (u larw o przeobrażeniu zupełnym i w czasie metamorfozy zostają zastąpione przez oczy złożone),oczy pojedyncze grzbietowe (przyoczka) występują u imagines i larw o przeobrażeniu niezupełnym

- oko złożone jest z omatidiów, omatidia składają się:

- rogówki

- stożka krystalicznego

- wyściółkę pigmentową

- właściwy aparat receptorowy

- u owadów dziennych warstwa pigmentu całkowicie oddziela optycznie poszczególne omatidia (oczy apozycyjne)

- u owadów nocnych pigment może wędrować wzdłuż ścian stożków krystalicznych, w zależności od intensywności światła (oczy superpozycyjne)

- pole widzenia jest bardzo duże, rozpoznają barwy

- oczka boczne (1-7par):

- dwuwypukła soczewka

- niekiedy stożek krystaliczny

- komórki siatkówki tworzące wspólny rabdom

- komórki pigmentowe tworzą kubkowa wyściółkę oka

- przymoczka grzbietowe (ocelli):

- soczewka, którą może tworzyć rogówka, albo same komórki hypodermy

- siatkówka

- komórki pigmentowe

- (połączone są z nerwami deutocerebium inne oczy do protocerebium)

- GRUCZOŁY WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO:

- w większej części związane z ukł. nerwowym

- funkcje gruczołowa pełnią:

- ciałka kordialne- grupy komórek neurosekrecyjnych w protocerebium

- ciałka przyległe- leżą za mózgiem

- gruczoły przedtułowiowe- tylko u larw i poczwarek

- komórki osierdziowe

- ROZWÓJ EMBRIONALNY:

- jaja otoczone błoną żółtkową i chorionem, zaopatrzone w dużą ilość materiałów zapasowych (u o. żyworodnych, bezskrzydłych i pasożytniczych błonkówek mało żółtka)

- bruzdkowanie jaj bogatych w żółtko jest powierzchniowe

- bruzdkowanie jaj ubogich w żółtko jest początkowo całkowite, potem zróżnicowanie komórek na blastodermę i wew. masę komórek żółtkowych

- stosunki w obydwu typach bruzdkowania upodabniają się

- utworzenie błon płodowych (owodnia, błona surowicza) w wyniku: 1. formowanie zarodka z brzusznych komórek blastodermy- tworzą prążek zarodkowy, 2. prążek zarodkowy pukla się w głąb jaja i zostaje obrośnięty fałdami blastodermy lub wrasta w żółtko

- wyodrębnienie entodermy jelita środkowego wiąże się ze zużyciem materiałów żółtkowych

- segmentacja zaczyna się w odcinku głowowym

- pod koniec błony płodowe zamykają zarodek os strony brzusznej, ich fałdy zamykają od s trony grzbietowej zanikające komórki żółtkowe (otoczenie zarodkami listkami)

- z ektodermy- okrywa ciała, jelito przednie i tylne, końcowe odcinki układu rozrodczego, układ tchawkowy, układ nerwowy i narządy zmysłowe, cewki Malphidiego

- z mezodermy- otrzewna, układ krwionośny, mięśniowy i rozrodczy

- z entodermy- jelito środkowe i hemocyty

- STOSUNKI TROFICZNE:

- saprofagi- drobne Apterygota (odżywiają się szczątkami organicznymi, grzybami, glonami), larwy pcheł, liczne chrząszcze

- formy holozoiczne- owady wszystkożerne (karaczany i prostoskrzydłe), roślinożerne, drapieżne (ważki, modliszki, siatkoskrzydłe, wiele chrząszczy)

- FITOGENEZA:

- grupa wywodzi się z pierścienic

- we współczesnej faunie najbliższe owadom są wije

- KLASYFIKACJA OWADÓ:

- wg. Szwanwicza podstawowe kryterium to skrzydła, wszystkie owady poza ważkami mięśnie podnoszące skrzydła (grzbietowa- brzuszne) i opuszczające skrzydła (podłużne grzbietowe krzyżują się

- u ważek opuszczanie i podnoszenie skrzydeł (mięśnie grzbietowo brzuszne)

- co daje 2 oddziały: Orthomyaria i Chiastomyaria

- budowa aparatu gębowego i typ metamorfozy powstały pododdziały

- Żeńskie narządy rozrodcze:

- jajniki

- jajowody

- gruczoły dodatkowe

- narząd kopulacyjny

- często występują zbiorniki nasienne o pokładełko

- gonada w postaci rurek jajnikowych : część szczytowa- germanium (intensywne podziały komórek) i podstawowa- vitellarium (wzrost komórek i formowanie)

- stosunek powstania komórek jajowych do odżywczych w germanium jest stały np. u wszy wynosi 1:5

- w nasadowej części rurki k.j. zostaje otoczona kutykularną błoną- chorionem

- otwór płciowy mieścił się pierwotnie na tylnym brzegu 7 segmentu (teraz u skorków)

- u większości przemieścił się na 8, a u motyli i chrząszczy na 9 sternit

- otwór płciowy mieści się przodu wpuklenia ściany ciała, zewnętrzny otwór jest otworek kopulacyjnym

- do komory płciowej uchodzi przewód gruczołów dodatkowych (przyklejanie jaj, tworzenie kokonu jajowego- modliszki, karaczany, karmienia larw- mucha tze-tze)

- Męskie narządy rozrodcze:

- taki sam plan jak żeńskie

- u prymitywnych- pęcherzyki jądrowe układ metameryczny, nasieniowody uchodzą dwoma otworami na zewnątrz

- u większości owadów- pęcherzyki jajowe jako grona zamknięte wspólna błona, pęcherzyki otwierają się do bocznych nasieniowodów, które łączą się w nieparzysty przewód wytryskowy- uchodzi na 9 segmencie

- w pęcherzykach nasiennych gromadzi się sperma

- gruczoły dodatkowe- wydzieliny wchodzą w skład spermy lub służą do tworzenia spermatoforów

- dymorfizm płciowy:

- silnie rozwinięty, samce zwykle aktywniejsze- silniej rozwinięte oczy i czułki

- samice mają zwykle bardziej krępy odwłok, niekiedy skrócone lub zredukowane skrzydła

- płeć determinowana jest genetycznie- samce są u większości heterozygotyczne pod wzg. płci XY

- ROZMNAŻANIE:

- biseksualnie, rozdzielnopłciowo, jajorodnie, zapłod. wew.

- wyjątki u muchówek, błonkówek, chrząszczy

- częste zjawisko- dzieworództwo [potomstwo partogenetyczne może być haploidalne, diploidalne dzięki zaburzeniom w mejozie]

- u mszyc i galasówek występuje heterogonia (pokolenie patogenetyczne na przemian z biseksualnymi)

- jajożyworodność występuje, gdy w jajach opuszczających samice są wykształcone larwy

- żyworodność (much tze-tze)- całkowity rozwój w macicy

- pedogeneza (neotenia)- rzadka u owadów, występują u muchówki z rodziny Miastor i Oligarces [kilka dużych jaj-> wylęg typowych larw-> wewnątrz larw rozwija się 7-30 takich samych larw-> początkowo jedzą wnętrzności matki, potem próchnieją-> larwy te rozmnażają się podobnie przez kilka pokoleń-> przepoczwarzenie]

- poliembrionia- u pasożytniczych błonkówek, jaj złożone w ciele żywiciela bruzdkuje dając blastomery elastomery, których powstaje wiele zarodków

- PRZEOBRAŻENIE:

- rozwój pozazarodkowy charakteryzują: wzrost liczby komórek, zmiana proporcji, linienie, reorganizacja, dojrzewanie płciowe, periodyczność (nie wszystkie musza występować)

- wzrost owadów w czasie rozwoju jest olbrzymi

- występuje najczęściej 5-6 linień

- niektóre muchówki płyną 2 razy, ważki 15 razy, jętki do 30 razy, u szczeciogonków zanotowano aż 66 linień

- u niektórych owadów stwierdzono zależność liczby linień od czynników zewnętrznych

- w czasie rozwoju obserwuje się atrofię jednych narządów, powstawanie innych lub przebudowę istniejących (przeobrażenie)

- materiał budulcowy dla organów- zapasy zgromadzone w ciele tłuszczowym i krwi, materiały powstałe w wyniku histolizy organów larwalnych

- owady osiągają dojrzałość płciową w różnych okresach po ostatnim linieniu

- kolejne stadia gąsienic niekiedy wykazują różnice morfologiczne (jajo- larwa- imago, jajo- larwa- poczwarka- imago)

- przeobrażenie to procesy, które dokonują się w czasie przejścia larwy w poczwarkę, poczwarki w imago lub larwy w imago

- w obrębie Pterygota wyróżnia się dwie główne formy rozwoju: przeobrażenie niezupełne i zupełne

- przeobrażenie niezupełne- wzrost i morfogeneza odbywają się równocześnie we wszystkich stadiach

- przeobrażenie zupełne- w kilku kolejnych stadiach odbywa się wzrost, zmiany morfogenetyczne dokonują się w ostatnich stadiach (ostatnia larwa, poczwarka), ale już bez wzrostu, larwy róznią się znacznie budową od imagines

- karaczany, prostoskrzydłe, pluskwiaki różnoskrzydłe- formy dorosłe nie linieją, ostatnie stadia larwalne pojawiają się zawiązki skrzydeł (forma p. niezupełnego)

- ważki, jętki i inne owady - przeobrażenie niezupełne, ich larwy żyją w wodzie, zaopatrzone w skrzelotchawki

- u Thysanoptera, Aleyrodinea- przeobrażenie niezupełne, ostatnie stadium larwalne przypomina poczwarkę- nimfy

- motyle i grupy pokrewne- typowe przeobrażenie zupełne, poczwarka zamknięta, zmiana aparatu gryzącego na ssący

- u wyższych muchówek larwy są robakowate, beznogie i bezgłowe, poczwarka zostaje zamknięta w wylince ostatniego stadium larwalnego (bobówka)

- u chrząszczy- larwy różnopostaciowe, poczwarki wolne

- POLIMORFIZM:

- zmienność ekofenotypowa- głównie wywołana przez roślinę żywicielską, misecznk śliwowy posiada 130 synonimów, nieraz formy tego samego gatunku występujące na różnych organach roślinnych przypisuje się do różnych rodzajów



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Malacostraca, hydrobiologia, Bezkręgowce
Platyhelminthes- płazińce, hydrobiologia, Bezkręgowce
Wtórnouste, hydrobiologia, Bezkręgowce
cnidaria glossary, hydrobiologia, Bezkręgowce
Typ Platyhelmintes- płazińce, hydrobiologia, Bezkręgowce
Gromada Gastropoda (Cephalophora)- ślimak, hydrobiologia, Bezkręgowce
Eutracheata- tchawkodyszne, hydrobiologia, Bezkręgowce
Typ Arthropoda, hydrobiologia, Bezkręgowce
myriapoda, hydrobiologia, Bezkręgowce
gromady3, hydrobiologia, Bezkręgowce
Artropoda2, hydrobiologia, Bezkręgowce
Annelida, hydrobiologia, Bezkręgowce
Metazoa, hydrobiologia, Bezkręgowce
Typ Mollusca, hydrobiologia, Bezkręgowce
cnidaria comparisons, hydrobiologia, Bezkręgowce
bezkręgowce w medycynie sądowej
hydrobromic acid eros rh031
hydrobiologia 30.11.2011, ►► UMK TORUŃ - wydziały w Toruniu, ► WYDZIAŁ Biologii, WYDZIAŁ Chemii, Bio
egzamin 2010, BIOLOGIA UJ, Zoologia bezkręgowce

więcej podobnych podstron