SKUTKI FEUDALIZACJI KOŚCIOŁA

• spór o prymat w świecie chrześcijańskim pomiędzy władzą świecką a duchową

• feudalizacja w IX i X w

• zeświecczenie

• rozkład moralny

• uzależnienie od ludzi świeckich

• symonia

• nikolaizm

• prawo inwestytury przysługujące władcom świeckim

• wyższość władzy świeckiej

WZROST NASTROJÓW RELIGIJNYCH

• ożywienie życia religijnego

• domaganie się dostosowania chrystianizmu do zasad ewangelii

• oczyszczenie kościoła

• prekursorzy reform zdobywają zwolenników

• niejednokrotnie antyfeudalne wystąpienia warstw upośledzonych

• dwa nurty

• dualistyczny

• antykościelny

• ascetyczny

• wrogowie ówczesnego państwa

• padli ofiara prześladowań

• określono ich jako heretyków

• musieli zejść do podziemia

• ruch ubogich

• pozbycie się wszelkiej własności

• jedyna drogą do zbawienia

RUCH REFORMY KOŚCIELNEJ

• myśl o naprawie kościoła w różny sposób w różnych środowiskach

• Cluny, Brogone

• zaczęli od reformy życia klasztornego

• ich reformą interesuje się także cesarstwo

• uważają, że wystarczy walczyć z zepsuciem obyczajów

• usuwanie skutków a nie przyczyn

• inwestytura świecka należnym prawem

• nie ma nadużycia w nikolaizmie

• przejaw lokalnej tradycji

• uznają tylko zwalczanie symonii

WALKA O EMANCYPACJĘ PAPIESTWA

• warunkiem realizacji reformy wyzwolenie papiestwa spod kurateli cesarstwa

• dopiero w 1048

• cesarz czyni papieżem os. zw. z dworem i chętną reformom

• Leon IX

• wykorzystał dobre stosunki z dworem

• podniósł rangę kościoła

• ułatwił zadanie następcom

• Mikołaj II

• dekret z nowym regulaminem dot. wyboru papieża

• w zamkniętym gronie kardynałów

• elektorowie maja być wolni od wszelkiego nacisku z zewnątrz

• kuria rzymska po zgonie Henryka III zaczyna umacniać swe znaczenie

• ugoda z księciem normańskim

• uznał się za wasala Rzymu

• zbliżenie do Kapetyngów

• propaganda kościoła dot. nowych stosunków papiestwo cesarstwo

• Damiani i dwa miecze

• o równości władzy świeckiej i duchownej

GRZEGORZ VII - PAPOCEZARYZM

• dwoistość Damianiego przeradza się w przewagę teokracji

• Grzegorz VII nawołuje do „dwojga oczu”

• Dictus Papae - co innego

• notatka w formie dokumentu

• drastyczne postulaty, do których ma dążyć kuria rzymska

• tylko papież dysponuje insygniami cesarskimi

• wszyscy winni całować papieskie stopy

• papieżowi wolno detronizować cesarzy

• nikt nie może zanegować jego postanowień, zaś on może unieważniać inne

• papież nie może być przez nikogo sądzony

• wolno mu zwalniać poddanych z przysięgi złożonej niegodnemu władcy

ZATARG O INWESTYTURE

• procesowi emancypacji papiestwa nikt się nie przeciwstawia

• synod rzymski potępiający

• nikolaizm

• symonię

• inwestyturę świecką

• Henryk IV wreszcie zainteresowanie

• synod biskupów w Wormacji

• atakuje legalność wyboru papieża

• skłania obecnych do wypowiedzenia mu posłuszeństwa

• nie liczyła się ze

• zmianą mentalności

• twardym charakterem Grzegorza VII

• papież na synodzie rzymskim 1076 rzuca klątwę na Henryka

• zwalnia jego poddanych z przysięgi złożonej niegodnemu władcy

• uaktywnienie opozycji w Rzeszy

• opiera się na decyzjach synodu rzymskiego

• żąda by Henryk stanął przed sejmem Rzeszy w celu oczyszczenia się z zarzutów

• Henryk znalazł się w odosobnieniu

• może podjąć walkę tylko po anulowaniu klątwy

• przedarł się do Włoch

• chce uzyskać zdjęcie ekskomuniki

• papież zaskoczony

• właśnie udawał się do Niemiec na sejm Rzeszy

• chroni się do zamku Canossa

• pod murami zamku Henryk pokutuje

• wstrząsające wrażenie na otoczeniu papieża

• oni wymogli na nim zdjęcie klątwy

• przywrócenie praw monarszych

• bezlitosna walka z opozycja

• wojna domowa

• musiał zwalczać własnego szwagra - antykróla

• normowanie się sytuacji w Niemczech

• znów wraca do rzymskich spraw

• synod antygregoriańsko nastawionych biskupów w Tyrolu

• uznają Grzegorza za pozbawionego tiary

• obwołują papieżem jego zaciętego wroga - arcybiskupa Rawenny, Wiberta

• Henryk lekceważy powtórna klątwę

• przystępuje do zbrojnego podporządkowania sobie Włoch

• 1084 intronizacja antypapieża i koronacja cesarska Henryka IV

• odsiecz normańska uwalnia Grzegorza

• cesarz zmuszony do odwrotu

• Grzegorz wycofuje się z Normanami

• W Salerno umiera w 1085

DROGA DO KOMPROMISU

• ŚMIERĆ Henryka IV

• tron obejmuje jego syn Henryk V

• papieżem asceta Paschalis II

• zwolennik polityki ojca w sporze o inwestyturę

• wyrusza do Włoch w celu koronacji cesarskiej

• oświadcza, że jest gotów zrzec się inwestytury świeckiej duchowieństwa

• ale duchowieństwo ma zrezygnować z otrzymywanych z ręki monarchy posiadłości lennych

• Paschalis - asceta - akceptuje

• jednak prałaci buntują się

• nie ma mowy o wprowadzeniu porozumienia w życie

• Henryk uznaje to za złamanie umowy

• więzi papieża i jego kardynałów

• parotygodniowe więzienie przesadza o ustępstwie papieża

• zacięci gregorianie oskarżają papieża o herezję

• żądają jego ustąpienia

• sam papież wypiera się uprzednio wyrażonej zgody

• walka trwa nadal

• zmęczenie

• konieczność znalezienia kompromisu

• realne, gdy papieżem zostaje Kalikst II - Francuz

• rokowania z Henrykiem

• ugoda - konkordat - w Wormacji

• cesarz godzi się na wyrzeczenie inwestytury przez pierścień

• zatrzymuje jednak prawo nadawania wybranym przez duchowieństwo elektom przywiązanych do ich funkcji dóbr w charakterze lenna

• wybory biskupa przekazywano kolegium złożonym z członków kapituły katedralnej - kanoników

• rozróżnienie miedzy prawami świeckimi a prerogatywami duchowymi

5

---