Kuchnia bałkańska

W kuchni Półwyspu Bałkańskiego widoczne są wpływy zarówno tureckie i bliskowschodnie jak i stricte europejskie. Kuchnia ta wyróżnia się przede wszystkim zamiłowaniem do warzyw, mięsa i przetworów mlecznych, z południa natomiast kuchnia ta przejęła skłonność do oliwy z oliwek.

Jak w przypadku każdej innej kuchni także i tu widoczne jest opieranie potraw o uprawiane w regionie rośliny. W przypadku Półwyspu Bałkańskiego będą to ziemniaki, kapusta, pszenica, pomidory, bakłażan, papryka, cukinia, arbuz, pomarańcze, winogrona i inne owoce. Kuchnia bałkańska pełna jest potraw przygotowywanych na grillu oraz rozmaitych wariacji opartych o dania jednogarnkowe.

Cukinia, papryka i bakłażan

Charakterystyczne dla tej kuchni są świeże przyprawy (m.in. mięta, cząber, tymianek, lubczyk, ostra papryka, czosnek), to one sprawiają, że Bałkany słyną z kuchni o bardzo wyrazistym smaku.
Na kuchnię tego regionu musiały mieć też wpływ wydarzenia historyczne, które urozmaiciły ją o nowe smaki, przyprawy i sposoby przyrządzana dań. Więc prócz połączenia potraw z owoców morza, serów i mięsa zwierząt wypasających się w górach, mamy w niej również naleciałości z kuchni zachodnich i południowych sąsiadów oraz oczywiście genialne wino. Punktem wspólnym kuchni krajów bałkańskich jest zamiłowanie do kabaczków, cukinii, pomidorów, papryki i bakłażanów, warzywa te widoczne są w wielu popularnych pastach krajów, np. w Chorwacji jada się chętnie ajwar z papryki, zaś w Bułgarii ljutencja z papryki i pomidorów. Ponadto w krajach półwyspu panuje zwyczaj opiekania warzyw przed podaniem, ma to zapewnić im bardziej wyrazisty i delikatniejszy smak.

Baranina w bułce i gołąbki

Na Bałkanach istotna rolę pełni wpływ turecki, co widać m.in. w kuchni Albanii oraz Bułgarii. W Albanii podawana jest chętnie baranina w bułce, zaś w Bułgarii można spotkać się z kabaczetami, czyli kotletami z baraniny. W rejonach górskich ważną częścią menu są potrawy z przetworów mlecznych, sosy robione są z jogurtów (znacznie bardziej gęstych od tych, do których przyzwyczajeni są Europejczycy), w potrawach mięsnych wiele jest baraniny, zaś jedną z ulubionych form przygotowania posiłków jest grill. Potrawy z baraniny i wieprzowiny podawane są często w postaci mielonych kotletów, a także szaszłyków i zapiekanek, przygotowanych np. z połączenia bakłażanów lub cukini i mięsa mielonego, do tego dodaje się różnego typu sery i pomidory.
Popularnym bałkańskim przysmakiem są też nadziewane mięsem mielonym liście winogron (syrmi - Bułgaria).

Lekko i z polotem

Mogłoby się wydawać, że kuchnia bałkańska jest ciężka, ale w opozycji do dań mięsnych podawanych z zawiesistymi sosami, serwuje się też owoce morza. Wśród nich szczególnie godnymi polecania wydają się małe rybki jak szprotki czy sardynki oraz kalmary i ośmiornice, które często stanowią zaledwie przekąskę do bardziej konkretnych dań. Z dań rybnych należy też docenić specyficzne gulasze. Lżejszymi daniami z Półwyspu Bałkańskiego są na pewno chłodniki, takie jak bułgarski tarator, przygotowywany ze świeżych ogórków, którego smak dopełniają orzechy włoskie.

Desery

Wracający z wycieczki na Bałkany turyści zachwycają się prostotą, a zarazem wyjątkowo ciekawym smakiem tamtejszych deserów. Po obfitym posiłku podaje się tu smażone w cukrze owoce lub różnie przyrządzany ryż (bułgarski - sutliasz, czyli ryż na mleku z cukrem waniliowym, albański - pudding ryżowy na owczym mleku). Dużą popularnością cieszy się też baklava.

Charakterystyczna dla Półwyspu Bałkańskiego jest też kultura wina, rozwinięta w oparciu o doskonałe warunki klimatyczne sprzyjające uprawie winorośli, która to np. na terenach dzisiejszej Macedonii uprawiana jest od około 2400 lat (w Chorwacji tradycja winiarska kontynuowana jest od blisko 6000 lat). Większą popularnością na Bałkanach cieszą się wina czerwone niż białe, co uwarunkowane jest m.in. warunkami upraw winorośli. Wina bałkańskie cieszą się dużą popularnością w Europie ponieważ większość z nich przygotowywana jest w pełni naturalnie lub przy minimalnym użyciu środków chemicznych.

Przykładowe danie - baklava
Składniki:

• 
  mąka

• 
  mielone orzechy włoskie

• 
  roztopione masło

• 
  cukier

• 
  sól

• 
  cukier, miód i sok z cytryny do syropu

Ciasto przygotowuje się z mąki, soli i wody (musi być średnio twarde). Należy go po przygotowaniu rozwałkować i pokroić na cienkie plastry. Takie plastry wkłada się na posmarowaną masłem blachę i posypuje zmieszanymi z cukrem orzechami, całość tworzy naprzemiennie przykładane ciasto i mieszanka orzechów z cukrem. Zamiast przygotowywać ciasto samodzielnie można użyć ciasta filo, całość wkłada się do piekarnika i zapieka (około 40 min.), po wystygnięciu kroi się w trójkąty i polewa syropem.

---