Śmigus - dyngus -symbolika wody i współczesna zabawa
a) Zadrożyńska
Wielkanocny poniedziałek;dzień św. Lejka, oblewanka, polewanka”
od Wielkanocnego Poniedziałku do Zielonych Świątek, nawet do s. Jana, trwała magia wody,
na Pomorzu wierzono, że w Noc Zmartwychwstania woda ze strumieni ma moc leczniczą, dlatego chorzy na trudno gojące się rany obmywali nią ciało,
od poniedziałku zaczynało się powszechne polewanie,
najczęściej oblewano niezamężne dziewczęta, które wrzaskliwie protestowały, jednak wiedziały, ze gdyby je pominięto, oznaczało by to, że są nieatrakcyjne,
Jak oblewano:
a) w miastach i dworach:
dyskretnie: wodą kolońską albo lekko różaną lub inną pachnącą wodą po ręce, najczęściej po dekolcie sikawką lub flaszeczką,
mniej dyskretnie: chlustając wodą garnkami, szklankami, prosto w twarz, od nóg do góry
b) na wsi:
parobcy łapali dziewki, załapane za nogi, ręce, wrzucali do stawu, rzeki, wkładali do koryta i przy studni lali wodą
c)na ulicach miast i wsi:
młodzież (chłopcy i dziewczęta) czatowała z sikawkami garnkami na przechodzących,
kobiety nigdy nie zaczynały oblewać, ale zaczepione przez mężczyzn oddawały,
b) Smolińska
Pochodzenia zwyczaj polewania, tłumaczy legenda o tym, jak na wieść o zmartwychwstaniu zbierały się kobiety i o tym szeptały. Wtedy Żydzi kazali je rozgonić, polewając je wodą i bijąc rózgami.
c)Ogrodowska
Polewanie dziewczyn wodą to deklaracje zainteresowania, sympatii, pochwała urody. Wiązały się z tym także różne przestrogi, napominania higieniczne, epitety, kierowane pod adresem nielubianych dziewcząt, nieporządnych, niegospodarnych.
Dotknięcie zieloną gałęzią (śmigus) jak i polewanie się, zanurzenie, kropienie, charakterystyczne dla ludowych obrzędów wiosennych, a zwłaszcza tradycyjnych obrzędów wielkanocnych, jest reliktem odwiecznych, magicznych praktyk, mających zapewnić dostatek deszczu, ciągłość wegetacji, obrzędowe oczyszczenie, urodę, zdrowie, siły (czerpane z soków roślin i wiosennej życiodajnej wody), płodność liczne i zdrowe potomstwo.
Dzisiaj:
- śmigus - dyngus przetrwał jako zabawa dzieci i młodzieży, ale zostały zapomniane jego dawne treści obrzędowe,
d) D. Simonides, Mądrość ludowa. Dziedzictwo kulturowe Ślaska Opolskiego
Woda to symbol:
chaos,u niestałości, zmienności, przeobrażenia, rozpuszczania się, bezmiaru możliwości,
uzdrowienia, źródła życia, odrodzenia ciała i ducha, zmartwychwstania,
potęgi, płodności
niebezpieczeństwa śmierci, oczyszczenia, chrztu,
wiedzy i pamięci utajonych w podświadomości, mądrości, dobra i zła, łaski cnoty,
zwierciadła, duszy ludzkiej, umysłu kosmicznego,
zapomnienia,
zasady żeńskiej, magii
Na magiczne wierzenia, nakładały się późniejsze chrześcijańskie nauki.
Nie każda woda była „żywa”, nie każda była woda życia, ale nie znaczy to, ze nie każda miała właściwości uzdrawiające. Woda nabywała je w szczególne dni: św. Jana, w Wielki Czwartek, Wielki Piątek, a nade wszystko w dniu św. Jana Chrzciciela.