CZASOWNIKI
Koniugacja
I Coniugatio primo -(a)
II Coniugatio secundo (e)
III Coniugatio tertio - spółgłoska
IV Coniugatio quarto - (i)
Absolvo, -ere - Odwiązywać, uwalniać [także od odpowiedzialności] - III
Accuso, are - Oskarżać - I
Admirationem moveo - Budzę podziw -
Ago, ere - Gnać, pędzić, działać - III
Amicitiam facio - Zawierać przyjaźń -
Armis propulsare - Wypędzić orężem -
Audio, -ire - Słuchać - IV
Cano, ere - Śpiewać - III
Cedo, -ere - Iść, kroczyć - III
Cogito, are - Myśleć, zamierzać - I
Condemno, -are - Skazywać - I
Curro, -ere - Biec - III
Debeo, -ere - Mieć powinność - II
Defendo, -ere - Bronić - III
Delecto, are - Zachwycać - I
Dico, -ere - Mówić - III
Disco, ere - Uczyć - III
Divido, ere - Dzielić - III
Do, dare - Dawać - I
Excolo, -ere - Kształcić - III
Facio, -ere - Robić, czynić - III
Fatigo, are - Męczyć, nużyć - I
Fugio, ere III - Uciekać - III
Habeo, habere - mieć - II
Incumbo, ere - Kłaść się, obciążać (kogoś) - III
Interrogo, -are - Pytać, - I
Lego, -ere - Czytać, zbierać - III
Ludo, -ere - Bawić się, grać - III
Moneo, re - Upominać - II
Moveo, ere - Wprawiam w ruch, poruszam, wyruszam - II
Narro, -are - Opowiadać - I
Navigo, are - Żeglować, płynąć - I
Ostendo, ere - Pokazywać, stawiać (przed oczy) - II
Placeo, -ere - Podobać się - II
Propero, are - Spieszyć - I
Propulso, are - Przepędzać - I
Punio, ire - Karać - IV
Quaero, -ere III - Szukać - III
Rego, ere - Kierować, panować nad czymś - III
Scribo, -ere - Pisać - III
Sententiam dico - Ogłaszam wyrok -
Suscipio, ere - Podejmować - III
Venio, venire - Przychodzić - IV
Voco, vocare - Wołać - I
RZECZOWNIKI
Deklinacje
I - -gen. -ae
II -„us, er, um” gen. -i
III - -gen.-is, -onis
Actio, onis, f. - Działanie, czynność
Actor -oris - Poganiacz, działacz, powód - ten kto prowadzi sprawę sądową
Admiratio, onis, f. - Podziwianie, podziw
Advena, ae, m./f. - Przybysz
Aedillis, is, m. - Edyl - urzędnik rzymski, rozstrzygał drobne sprawy targowe
Aeneas, -ae - Eneasz
Aër, aeris, m. - Powietrze, atmosfera, obłok, mgła
Amicitia, ae, f. - Przyjaźń
Amicus, -i, m. - Przyjaciel
Animus, -i, m. - Duch, umysł, myśl
Arma, -orum [tylko plur.] n. - Broń, oręż
Arrha, ae, f. - Zadatek [umocnienie umowy]
Caesar, is, m. - Cezar
Campus, -i, m. - pole
Caput, itis, m. - Głowa, osobowość prawna, wstęp, rozdział [w książce]
Carmen, inis n. - Pieśń,
Causa, ae, f. - Przyczyna, sprawa sądowa
Censor, oris, m. - Cenzor, surowy sędzia, krytyk - spis ludności i senatorów, nadzór nad obyczajowością
Certamen, -inis, n. - Walka, bój
Coelum, -i, n. - Niebo
Cogitatio, onis, f. - Myślenie
Condemnatio, onis f. - Skazanie
Consilium, i, n. - Postanowienie, uchwała, rada, nagromadzenie się
Consul, is m. p - Konsul
Contractus, -i, m. - Umowa zaskarżalna, można z niej wytoczyć proces
Corpus, oris, n. - Ciało, tułów, osoba, zrzeszenie, zbiór [prawa]
Cyprus, -i, m. - Cypr
Datio, onis, f. - Dawanie, danie
Descriptio, onis, f. - Opisywanie, opis
Dominus, -i, m. - Pan, władca
Exemplum,. -i, n. - Przykład wzór
Filia, ae, f. - Córka
Grammaticus, i, m. - Nauczyciel języka i literatury
Heredes sui - Spadkobiercy konieczni
Heres suus - Spadkobierca, dziedzic
Heres, edis, m.f. - Spadkobierca
Homerus, -i - Homer
Homines, um [plur.] - Ludzie
Homo, -inis, m. - Człowiek
Hypotheca, ae, f. - Zastaw, hipoteka
Italia, -ae f. - Italia
Iudex, icis, m. - Sędzia - postępowanie dowodowe, wydawanie wyroku
Iuris peritus - Prawnik - znawca prawa
Ius civile - Prawo prywatne [dla wolnych]
Ius naturale - Prawo naturalne - to, którego natura nauczyła wszystkie istoty żyjące
Ius, iuris, n. - Prawo
Kalendae - Pierwszy dzień miesiąca
Labor, oris, m. - Praca, trud
Labor, oris, m. - Praca, trud
Latinus, -i - Latynus
Laus, laudis, f. - Sława
Legatio, onis, f. - Wysłanie
Lex, lēgis, f. - Ustawa, prawo
Liber, -bri m. - Księga, książka
Libya, ae, f. - Libia
Lingua, ae, f. - Język
Ludus, -i, m. - Zabawa, szkoła
Magister, -tri, m. - Nauczyciel
Marcus, -i - Marek
Mare, is, n. - morze
Mare, -is, n. - Morze
Matrimonium, -ii, n. - Małżeństwo
Narratio, onis, f. - Opowiadanie
Nauta, ae, m. - Żeglarz, marynarz
Navigatio, onis, f. - Żeglowanie
Negotium. -ii, n. - zajęcie
Non - nie
Novella - Nowela, akt prawny wprowadzający zmiany
Onus, oneris n. - Ciężar, uciążliwość
Ora, ae, f. - Brzeg
Patria, ae, f. - Ojczyzna
Persuasio, onis, f. - Perswazja, przekonywanie
Phalanga, ae, f. - Falanga, odłam w..
Poena, ae, f. - Kara
Poeta, ae, m. - Wieszcz poeta
Poëta, ae, m. - Wieszcz, poeta
Porocella, ae, f. - Burza
Praetor, oris, m. - Pretor - urzędnik sądowy rzymski, organizował I fazę postępowania
Proavus, -i, m. - Pradziad, przodek
Procurator, oris, m. - Prokurator, przedstawiciel, „w obronie” ten co występował w cudzym interesie
Puer, i m. - Chłopiec
Quaestio, onis, f. - Kwestia, pytania
Quarta - Kwarta
Querela, ae, f. - Skarga z zakresu prawa spadkowego
Quiris, itis - Kwilta, pełnoprawni obywatele Rzymu
Res quotidianae - Rzeczy codzienne
Reus, i, m. - Pozwany, dłużnik
Rhetor, oris, m. - Nauczyciel wymowy, orator
Romulis, -i - Romulus
Sententia, ae, f. - Wyrok
Sermo, -onis, m. - Mowa
Serwiusz, -i - Serwiusz
Terentius, -ii - Terencijusz
Terra, ae, f. - Ziemia, ląd, kraj
Trochus, -i, m. - Obręcz, krąg
Troia, ae, f. - Troja
Uxor, oris, f. - Żona [tylko w ważnym małżeństwie rzymskim]
Verbum, -i, n. - Czasownik
Verbum.-n, orum - Mowa
Vis maior - Siła wyższa, pojęcie związane z zakresem odpowiedzialności, „zło”, któremu człowiek oprzeć się nie może
Vita, ae, f. - Życie
Votum, i, n. - Przyrzeczona ofiara albo dar, ślub do spełnienia, życzenie, żądanie
SŁÓWKA RÓŻNE
Ad - Do, ku
Amicus, -a, -um - Przyjazny
Antiquus, a, um - Dawny, starożytny
Cum - Z
Deinde - Potem, następnie
Ego - Ja
Enim - Bowiem, bo
Enim - Bowiem
Et - I
Etiam - także
In, - Do, w
Ludi - Szkolne
Magnus, a, um - Duży, wielki
Non - Nie
Nos - My
Novus, a, um -
Novus, a, um - Nowy
Postea - Potem, poźniej
Primo - Najpierw, początkowo
Pulcher, a, um - Piękny
Purus, a, um - Czysty, nieskazitelny
Que - i
Troianus, a, um - Trojański
Tu - Ty
Vos - Wy
DEKLINACJE
Kolejność:
Nom, Gen, Dat, Acc, Voc, Abla.
D II „us”
us <-->i
i <-->orum
o <-->is
um <-->os
e <-->i
o <-->is
D II „er”
er <-->i
i <-->orum
o <-->is
um <-->os
er <-->i
o <-->is
D II „um”
um <-->a
i <-->orum
o <-->is
um <-->a
um <-->a
o <-->is
D III „FvM”
- <-->es
is <-->um
i <-->ibus
em <-->es
- <-->es
e <-->ibus
DIII N
- <-->a
is <-->um
i <-->ibus
- <-->a
- <-->a
e <-->ibus
DIII N(al.,ar, e)
- <-->ia
is <-->ium
i <-->ibus
- <-->ia
- <-->ia
i <-->ibus
D I
a <-->ae
ae <-->arum
ae <-->is
am <-->as
a <-->ae
a <-->is
Indicativus praesentis activi - tryb orzekający czasu teraźniejszego
Infinitivus praesentis activi - bezokolicznik czasu teraźniejszego strony czynnej
IMPERATĪVUS PRAESENTIS ACTĪVI
(tryb rozkazujący I strony czynnej) - liczba poj - temat, liczba mniga temat+te
Reparacja czasownikowa:
tryb, czas, strona, osoba, liczba
NOMINATĪVUS mianownik <-->(kto?, co?)
<-->Quis, quid
GEMETĪVUS - dopełniacz <-->(kogo? czego?), dla kogo, dla czego <-->Cuius
DATĪVUS - celownik <-->(komu? czemu?)
<-->Cui
ACCUSATĪVUS - biernik
A) kto?, co? - oznacza przedmiot czynności wyrażonej w orzeczeniu zdania <--> Quem, quid
B) dokąd - oznacza kierunek, punkt, ku któremu ktoś lub coś się zbliża
VOCATĪVUS <-->Wołacz <-->
ABLATĪVUS
A) Ablatīvus właściwy <-->odłącznik (od (z) kogo? od (z) czego?) - oznacza osobę lub rzecz, od której cos lub coś się oddala <-->quo
B) Ablatīvus locatīvus <-->miejscownik (w kim? w czym? (gdzie?)
C) Ablatīvus instrumentalis <-->narzędnik (z kim? z czym?), przy kim , przy czym <-->