PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA
W RACIBORZU
INSTYTUT STUDIÓW EDUKACYJNYCH
Kierunek: Pedagogika
Specjalność: Pedagogika resocjalizacyjna z wychowaniem fizycznym
SCENARIUSZ ZAJĘĆ -
Być asertywnym
RACIBÓRZ 2006
CZAS PROWADZENIA ZAJĘĆ: 45 min.
WIELKOŚĆ GRUPY: około 20 osób
WPROWADZENIE
Asertywność to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców. Teoria asertywności jest oparta na założeniu, że każda jednostka posiada pewne podstawowe prawa. W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z uznawanych wartości. Ludzie asertwynie też potrafią powiedzieć „nie” bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku. Asertywność jest zatem umiejętnością kluczową, kiedy trzeba oprzeć się naciskom m.in. w sprawie alkoholu czy narkotyków.
CELE ZAJĘĆ:
doskonalenie umiejętności odróżniania zachowań asertywnych od agresywnych i uległych,
rozpoznawanie zachowań asertywnych,
kształcenie postaw asertywncyh,
uczenie radzenia sobie z odtrąceniem.
METODY:
drama,
burza mózgów,
zabawowa,
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
teksty - opisy sytuacji,
scenariusze scenek,
baloniki i gumki,
ĆWICZENIE I - Baloniki
Każdy z uczestników otrzymuje balonik i gumkę. Następnie każdy nadmuchuje swój balonik i za pomocą gumki przymocowuje go do kostki prawej nogi. Uczestnicy ustawiają się w kole, twarzą do środka. Prowadzący informuje uczestników, że ich zadaniem jest niszczyć baloniki innych osób, pozostawiając swój nietknięty. Kiedy wszystkie baloniki już pękną, omawia się ćwiczenie w całej grupie.
Uwaga: ćwiczenie to można potraktować jako rozgrzewające.
ĆWICZENIE II - Rozpoznajemy zachowania asertywne
Dzięki temu ćwiczeniu uczestnicy nauczą się rozpoznawać zachowania asertywne oraz zdobędą umiejętność odróżniania ich od zachowań agresywnych i uległych. Prowadzący prosi uczniów o zwrócenie uwagi na zachowanie bohaterów, następnie czyta opisy trzech sytuacji. Prosi uczestników o skomentowanie tych sytuacji oraz pomaga nazwać zaprezentowane w nich postawy.
Załącznik nr1
Uwaga: prowadzący może poprosić o odczytanie sytuacji przez uczniów.
ĆWICZENIE III - Rozwijanie umiejętności asertywnych
Prowadzący proponuje krótką inscenizację różnych zachowań w tej samej sytuacji, tak aby za każdym razem zachowanie uczestników było inne. Po odegraniu scenek uczestnicy określają, kiedy zachowanie młodego człowieka było agresywne, uległe bądź asertywne. Starają się wskazać różnice w tonie głosu oraz wykorzystywanych środkach niewerbalnych.
Załącznik nr2
Uwaga: zwracamy uwagę aby podczas odgrywania scenek, uczestnicy nie odzywali się do siebie w sposób wulgarny.
ĆWICZENIE IV - Jak przeżyć odtrącenie
Prowadzący wyjaśnia, że odtrącenie to negatywna reakcja na asertywność (np. „Nie obchodzi mnie, co sobie myślisz!”). reakcje takie zdarzają się zwłaszcza wtedy, gdy ktoś przyzwyczajony do uległości swojego rozmówcy, który tym razem zachowuje się w sposób asertywny. Prowadzący pyta uczestników, co robić aby uniknąć odtrącenia lub poradzić sobie z nim. Niektóre ze sposobów można zapisać na tablicy. Podajemy kilka przykładów sytuacji, w których może dojść do odtrącenia, np. reklamujesz zakupiony towar, odpowiadasz „nie” na prośbę przyjaciela. Uczestnicy odgrywają w parach sytuację.
Załącznik nr1
Sytuacja 1.
Młodsza siostra prosi cię, byś pomógł jej odrobić zadanie domowe z matematyki. Ty akurat uczysz się do ważnego sprawdzianu. Odpowiadasz jej:
No dobrze, właśnie uczę się do sprawdzianu, ale......
Sytuacja 2.
Kolega z klasy ma pewien problem i prosi cię o radę. Odpowiadasz:
Skąd mam wiedzieć, jak ci pomóc? To jest twoja sprawa!
Sytuacja 3.
Trzy tygodnie temu pożyczyłeś koledze kasetę ze swoim ulubionym filmem i do tej pory ci jej nie oddał, chociaż obiecał zwrócić po tygodniu. Dzwonisz do niego i mówisz:
Przykro mi, że do tej pory nie oddałeś mi kasety. Czy możesz mi ją zwrócić jutro?
Załącznik nr2
Sytuacja 1.
Jesteś u kolegi, do domu ma cię odwieźć brat. Kiedy się pojawia, wyczuwasz od niego zapach alkoholu.
Sytuacja 2.
Na dyskotece osoba, którą lubisz i która ci się podoba, prosi cię do tańca, a potem proponuje ci wyjście na papierosa (ty jesteś osobą niepalącą).
Sytuacja 3.
Jesteś z kolegami w pubie, pijecie coca-colę, jeden z kolegów proponuje jednak zamówienie „czegoś mocniejszego”. Odmawiasz bo nie pijesz alkoholu.
Sytuacja 4.
Jesteś z grupą przyjaciół, zbliża się do was dziewczyna z twojej klasy, jeden z kolegów zaczyna ją niegrzecznie zaczepiać.