Edukacja wczesnoszkolna jest pewnego rodzaju fundamentem, na którym będzie się opierała dalsza edukacja (kształcenie i wychowanie).
Dlatego tak ważna jest,
rola nauczyciela, gdyż
staje się on przewodnikiem ucznia w szkole.
Pierwszy etap edukacyjny - kształcenie zintegrowane.
Ma być ono łagodnym przejściem od wychowania
przedszkolnego do edukacji prowadzonej w systemie szkolnym. To powrót do „zapomnianego” nauczania całościowego.
Z chwilą pójścia do szkoły dziecko rozpoczyna systematyczną naukę pod kierunkiem nauczyciela. Nauka przybiera postać pracy umysłowej, natomiast nasycenie elementami zabawowymi stopniowo maleje. Z tych powodów dziecko przychodzące do szkoły musi spełniać określone wymagania rozwojowe pod względem fizycznym i psychicznym, które określa się dojrzałością szkolną.
CHARAKTERYSTYKA DZIECI KLAS 1-3 SZKOŁY PODSTAWOWEJ
- Do klas 1-3 szkoły podstawowej uczęszczają dzieci
w wieku 7-9 lat. (Tzw. młodszy wiek szkolny).
- Nauka w szkole i wykonywanie zadań stawianych
przez nią staje się głównym obowiązkiem i pracą
dziecka oraz głównym czynnikiem jego psychicznego
rozwoju.
- Nowa sytuacja zobowiązuje dziecko do działania
coraz bardziej odpowiedzialnego i celowego.
- Wyrabia w nim poczucie obowiązku i odpowiedzialności wobec
otoczenia. Umiejętność świadomego i zorganizowanego działania
rozwija w dziecku cechy woli.
- Dziecko nabywa umiejętność liczenia się z punktem widzenia
innych oraz uwzględnienia pragnień innych osób.
przejście od działalności zabawowej do uczenia się.
Dziecko uczy się chętniej, gdy praca ta daje mu przyjemność i gdy spotyka się z pochwałą nauczyciela.
Czynnikiem motywującym do pracy jest też znajomość bliskich i konkretnych celów działania.
Dzieci w klasie pierwszej i drugiej nie interesują się jeszcze klasą i osiągnięciami kolegów, oceny mają dla nich znaczenie indywidualne.
Dzieci lubią prace, które wymagają od nich aktywności.
W klasie trzeciej rozpoczyna się wzrost zainteresowań treścią przedmiotów szkolnych.
Motywem uczenia się jest to, by być dobrym uczniem oraz coś nowego poznać.
W klasach 1-3 zmianie ulega również charakter uczenia się. U dzieci następuje rozwój pamięci logicznej. Łatwo asymilują treści podawane w sposób konkretny i poglądowy. Dzięki zdolnościom do działań logicznych dzieci kształtują pierwszą wizję świata zbliżoną do obiektywnej.
Ważnym czynnikiem rozwoju staje się własna aktywność.
Integracja w Edukacji wczesnoszkolnej
- Integracja w edukacji wczesnoszkolnej, to propozycja pracy pedagogicznej zorientowana na dziecko jako
podmiot i indywidualność.
- Polega na scalaniu, łączeniu czynności dziecka i nauczyciela w zakresie celów,
treści, form realizacyjnych, metod i środków dydaktycznych w ramach kręgów tematycznych.
- Praca dydaktyczno-wychowawcza powinna integrować zespół klasowy oraz środowisko życia dziecka:
szkołę, dom rodzinny i grupę rówieśniczą. Stwarza to warunki do ujawnienia i stymulowania potencjału
rozwojowego i to w różnych obszarach aktywności.
Ideą integracji jako koncepcji jest:
- postrzeganie dziecka jako niepowtarzalnej całości;
- poszanowanie indywidualności dziecka, to znaczy
jego potrzeb rozwojowych, zdolności,
zainteresowań, indywidualnego doświadczenia;
- uwzględnienie indywidualnego tempa rozwoju, „odmienność” drogi
rozwojowej dziecka, specyficzna dla niego logika rozwoju; dziecięcy styl
myślenia i styl działania, a także odwołują się do jego natury wyrażającej
się np. poprzez właściwości temperamentu, które wpływają na to, jak szybko
i w jakim rytmie dziecko podejmuje działanie, jak często i jak długo potrafi
być skoncentrowane i zainteresowane tym, co robi, na ile potrafi być
wytrwałe i dokładne w swoich poczynaniach;
- indywidualne traktowanie dziecka głównie przez odpowiednią stymulację
zadaniową, to znaczy pobudzanie go do podejmowania takich zadań, które
wymagają pokonania pewnych trudności ważnych dla jego drogi
rozwojowej;
- nabywanie kompetencji dokonuje się poprzez aktywne działanie, uczenie się
wszystkimi zmysłami, czyli doświadczanie „tu i teraz”.(zdobywa wiedzę o
świecie i sobie samym drogą od doświadczenia do refleksji, czyli od wiedzy
samodzielnie zdobywanej, do przyjmowania wiedzy gotowej wprost od
nauczyciela lub pośrednio z książek itp.;)
- stwarzanie dziecku maksymalnie sprzyjających warunków do ujawnienia
tego potencjału rozwojowego i to na różnych obszarach aktywności. (od
potrzeb fazy rozwojowej, w której aktualnie się znajduje od znajomości
perspektywy, w której ujmuje prawidłowości otaczającego je świata, od
poznania jego sposobów radzenia sobie w trudnych sytuacjach, także od
poznania kontekstu społecznego, w którym żyje, działa i rozwija się)
- ukazywanie uczniom scalonego obrazu świata poprzez poznawanie
wybranych obiektów, faktów, zjawisk, procesów oraz reakcji
zachodzących między nimi, mogą także analizować je w różnych
aspektach: humanistycznym, przyrodniczym, matematycznym, artystycznym;
- czuwanie, aby uczniowie byli wdrażani do podstawowych rodzajów
działalności człowieka, tj. pracy, działalności poznawczej, samoobsługowej,
gospodarczej, rozrywkowo-zabawowej, twórczej, artystycznej,
konsumpcyjnej;
- konieczna zmiana metod analizy rozwoju dziecka, w których istotna
staje się bieżąca obserwacja i analiza pracy uczniów i jej wytworów,
ciągłe poszukiwanie dróg dochodzenia do wiedzy i umiejętności, nowe
spojrzenie na funkcję oceny szkolnej.
Organizację procesu edukacyjnego wyznaczają zasady:
1. Zajęcia edukacyjne prowadzi nauczyciel-wychowawca.
2. Rezygnuje się z systemu przedmiotowo-lekcyjnego,
czyli odchodzi się od traktowania lekcji jako zamkniętej
całości organizacyjnej.
3. Przerwy dostosowuje się do potrzeb dziecka
(czas trwania i miejsce w procesie nauczania-uczenia się).
4. Czynności umysłowe przeplata się zajęciami praktycznymi czy ruchowymi. Przechodzenie od jednej formy zajęć do następnej odbywa się w sposób naturalny, niezauważalny przez ucznia, możliwie logiczny, uzasadniony i powiązany ze sobą.
5. Biorąc pod uwagę ogólny budżet czasu (zapisany w planie nauczania), elastycznie dysponuje się czasem przewidzianym na wielokierunkową aktywność dziecka (językową, matematyczną, środowiskową, przyrodniczą, ekologiczną, społeczną, plastyczną, techniczną, muzyczną, ruchową, zdrowotną) w danym dniu,
tygodniu, zachowując określone i racjonalne proporcje czasowe.
6. Główny nacisk kładzie się na własną, wielostronną aktywność dziecka.
7. Stosuje się jawną ocenę opisową, ukazującą wkład pracy i wysiłek dziecka, efekty dydaktyczne, a także jego rozwój fizyczny, emocjonalno-społeczny, artystyczny i poznawczy.