TYFLOPEDAGOGIKA- PEDAGOGIKA NIEWIDOMYCH I NIEDOWIDZĄCYCH
TYFLOPEDAGOGIKA- jest nauką o kształceniu i rewalidacji niewidomych, ociemniałych i niedowidzących.
* Za swój podmiot działalności uznaje badania i wdrożenia dotyczące rozwoju kompetencji życiowych osób niewidomych umożliwiających życie i działanie w świecie.
PODZIAŁ NA GRUPY OSÓB Z USZKODZONYM WZROKIEM:
Niewidomi
Niedowidzący (od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa)
Ociemniali (tzn. osoby, które całkowicie lub w znacznym stopniu utraciły wzrok z ciągu swego życia)
KLASYFIKACJA WZROKU[USZKODZEŃ]:
Wzrok normalny- ostrość wzroku powyżej 0,3
Słabowzroczność- od 0,3 do 0,05
Ślepota całkowita, poczucie światła, ślepota umiarkowana- poniżej 0,05
Do dzieci słabowidzących lub niedowidzących zaliczamy te, które posiadają zdolność widzenia tekstów czarno- drukowanych i nie muszą korzystać z tzw. Brajla.
Stopień obniżenia ostrości wzroku i zwężenia pola widzenia to kryteria oceny zakresu uszkodzenia czynności narządu wzroku.
U dziecka niewidomego od urodzenia rozwija się szereg wadliwych postaw poznawczych( skrzywienie kręgosłupa typu lordoza szyjna, kifoza piersiowa i lordoza lędźwiowa- wyciągnięte do przodu ramiona, cofnieta głowa i tułów oraz tzw. Koguci chód).
W okresie poniemowlęcym formy ruchu są także ograniczone, a zwłaszcza opóźniony jest rozwój ruchu poprzez naśladownictwo.
BLINDISMY- są to zespoły tików, odruchów obrony, póz i gestów będących reakcją na niezidentyfikowane obiekty.
KONSEKWENCJE ORINTACYJNO-POZNAWCZE: poznawanie świata drogą wzrokową jest procesem złożonym i wielowymiarowym. Składa się z widzenia centralnego, widzenia odległości (blisko- daleko), widzenia zmierzchowego, kontrastu czy barw.
CECHY OSÓB Z WADAMI WZROKU:
szybki rozwój abstrahowania, różnicowania, klasyfikowania, schematyzowania i szukania analogii; analogia jest źródłem lepszego rozumienia rzeczywistości oraz wskazuje na duże możliwości rozwoju poznawczego niewidomych
wybitne możliwości różnicowania bodźców o charakterze węchowym, dotykowym, słuchowym i smakowym; świat doznań niewidomych jest znacznie bogatszy
KONSEKWENCJE PSYCHOSPOŁECZNE:
Zaburzone poczucie własnej wartości
Klasyfikowanie zdarzeń ze względu na to, czy podtrzymują i poprawiają, czy też zagrażają i obniżają poczucie własnej wartości
Motywowanie do działań
Akceptacja braku wzroku- na zasadzie, wiem co utraciłem bezpowrotnie, wiem co jeszcze mi pozostało
Przeżywanie radości, z szerokim zakresem samodzielności i osobistej wolności
CELE EDUKACJI REWALIDACJI
Rewalidacja powinna być ukierunkowana na pomoc osobie niewidomej w rozwiązywaniu jej podstawowych problemów życiowych- samoobsługi, poruszaniu się w otoczeniu, własnego miejsca w rodzinie, korzystania z szeroko pojętych usług.
Istotnym celem rewalidacji niewidomych i ociemniałych jest nauka pisma dotykowego systemu Braille'a.
Nauka orientacji i samodzielnego poruszania się
Nauka orientacji przestrzennej obejmuje: ustalenie kierunku marszu, poznawanie właściwości otoczenia, odnajdywanie opuszczonych przedmiotów, korzystanie z pomocy przewodnika, posługiwanie się laską, chodzenie po chodach i korzystanie ze schodów ruchomych, korzystanie ze środków komunikacji miejskiej.
Kształtowanie nawyków prozdrowotnych- obejmują one nawyk przejmowania ruchu oraz aktywności wypoczynkowo- rekreacyjnej
Nauka czynności życia codziennego (utrzymanie higieny osobistej, prace domowe, opieka nad dzieckiem, sposób zachowania się w różnych sytuacjach życiowych)