KONSPEKT ZAJĘĆ

DATA: 30.01.08r.

PROWADZĄCY:

TEMAT: Rola i funkcje zabawek.

CELE ZAJĘĆ:

Ogólny :

-

Operacyjny :

- rozbudzają aktywność intelektualną i zainteresowania,
- pobudzają rozwój mowy, motorykę, manipulację,
- kształtują rozwój emocjonalny,
- rozwijają wyobraźnię i poczucie estetyki,
- wyrabiają samodzielność i wytrwałość w przezwyciężaniu trudności,
- rozwijają koordynację wzrokowo - ruchową
- kształtuje umiejętności i sprawności, pobudza aktywność poznawczą, twórczą, ruchową, wspomagając społeczny i emocjonalny rozwój dziecka.

METODY PRACY: słowna, problemowa, ćwiczeniowa, praktycznego działania.

FORMY PRACY: indywidualne, grupowe.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

Zabawa jest podstawową formą działalnością dziecka .Warto uświadomić sobie, że służy ona nie tylko przyjemności, ale także wspomaga rozwój psychofizyczny dziecka.
W trakcie zabaw dziecko zdobywa pierwsze wiadomości o świecie i wzbogaca ciągle swoją wiedzę, wyraża swoje uczucia i pragnienia, daje upust swojej wyobraźni, ma możliwość rozładowania napięć nerwowych. Utrwala i doskonali nabyte już sposoby myślenia i działania.
Zabawa uczy też dostosowywania się do reguł i norm, przyczynia się do uspołecznienia, zdyscyplinowania. Uczy wytrwałości i cierpliwości w dążeniu do celu.
Jednak, aby zabawa spełniła należycie swoją rolę, niezwykle istotny jest dobór odpowiednich zabawek. Półki w sklepach uginają się od towarów i nie jest wcale łatwo wybrać z tego ogromu odpowiednią zabawkę. Przy kupowaniu zabawek kierujemy się często własnym gustem, upodobaniami z czasów dzieciństwa, nie zastanawiając się nad tym, czy zabawka podoba się dziecku i czy będzie mu przydatna.
Już w okresie niemowlęcym zabawka jest niezwykle potrzebna, na równi z prawidłowym żywieniem czy właściwą pielęgnacją malucha.
Niemowlęta długo nie różnicują zabawek z punktu widzenia czynności, które można przy ich pomocy wykonać, ale bawią się wszystkimi zabawkami jednakowo w zależności od rodzaju zabawy, która w danym okresie rozwoju dominuje (np. postukują wszystkimi przedmiotami, wyrzucają je z łóżeczka i td). Jednak już od pierwszych miesięcy życia zabawka musi być dla dziecka interesująca. Zabawki dla niemowląt powinny mieć intensywne barwy, nieznany kształt, powinny wydawać różne dźwięki i poruszać się przy dotykaniu. Nie można dziecku podawać ciągle tej samej zabawki, bo zabawki znane przestają być atrakcyjne. Szkodliwy jest również nadmiar zabawek. Uwaga niemowlęcia rozprasza się, dziecko nie wie, co z tyloma zabawkami zrobić i żadną nie bawi się właściwie. Zabawek powinno być dużo, ale rodzice powinni wybrać z nich 3 do 4 i tylko te podać dziecku do zabawy.
Jednak zabawka sama w sobie nie wystarcza. Ważne jest, by matka lub ojciec poruszali grzechotką, podawali gryzaczek, wrzucali klocek do pudełka. Wtedy dziecko początkowo obserwuje rodziców, a potem nabiera umiejętności naśladowania ich i samo manipuluje przedmiotami.
Niemowlęta, którym nie zapewnia się możliwości zabawy, nie dostarcza odpowiednich zabawek, rozwijają się gorzej - są bierne, apatyczne, z opóźnieniem zaczynają siadać, chodzić, mówić.
Często niemowlę nie chce zabawek i grzechotek, interesują je natomiast przedmioty codziennego użytku - kubeczki, chusteczki, szpulki, przykrywki i td. Należy te przedmioty dziecku udostępnić pod warunkiem, że spełniają wymogi higieny i bezpieczeństwa.

W wieku poniemowlęcym i przedszkolnym zabawka powinna służyć dziecku do rozrywki, być narzędziem stymulacji i integracji ze światem ludzi dorosłych. Należy koniecznie pamiętać o tym, by była dostosowana do poziomu rozwoju dziecka oraz do warunków mieszkaniowych. Konieczne jest też stałe miejsce do przechowywania zabawek. Nie tylko przedłuża ono trwałość i ładny wygląd zabawek, ale też odgrywa rolę dydaktyczną, przyzwyczajając dziecko do porządku i systematyczności. Początkowo to mama lub tata sprzątają zabawki, odkładając je na miejsce, później dziecko zaczyna robić to samo.
W pierwszych trzech latach życia ważną rolę odgrywają zabawy manipulacyjne (wkładanie mniejszych przedmiotów w większe, otwieranie i zamykanie, nawlekanie i piętrzenie i td). Zabawy takie wyrabiają sprawność dłoni i palców, koordynację ruchów, pomagają dziecku poznać różne cechy przedmiotów - wielkość, ciężar, kształt, rodzaj powierzchni i td. Od zabaw manipulacyjnych dziecko przechodzi do zabaw manipulacyjno-konstrukcyjnych. Należy wtedy dostarczać dziecku zabawki o wzrastającym stopniu trudności. Najprostsze tego typu zabawki to krążki nawlekane na kołek, bardziej skomplikowane to plastikowe klocki lego (duplo) dla maluchów. W okresie poniemowlęcym klocki muszą być duże i proste - bez różnych elementów łączących, okien i drzwi.
Nie można też zapominać o zabawkach pobudzających rozwój ruchowy- piłkach, rowerkach i td, oraz o zabawkach pobudzających rozwój intelektualny (układanki, loteryjki, dobieranki) .Zabawki te należy kupować w seriach o wzrastającym stopniu trudności i dawać je dziecku stopniowo, pamiętając o tym, że zbyt łatwe zadania dziecko nudzą, a zbyt trudne zniechęcają.
Dużą rolę w rozwoju i wychowaniu dziecka odgrywają zabawki pozwalające mu naśladować życie w domu rodzinnym- lalki i ich gospodarstwa. Zabawy tematyczne przy użyciu tych zabawek maja ogromny wpływ na rozwój uczuciowy dziecka i jego zachowania społeczne. Lalki powinny nadawać się do siedzenia, czesania, karmienia. Kilka z nich powinno wykonywać jakieś skomplikowane czynności- chodzić, mówić "mamo", pić przez smoczek i td. Przede wszystkim jednak lalki muszą mieć rozbudowane gospodarstwo - mieszkanie (może to być kartonowe pudło), przedmioty codziennego użytku, ubranka, wózek. Wygląd tych przedmiotów powinien być jak najbardziej zbliżony do przedmiotów, które naśladują. Pamiętać należy, że zabawki powinny być tym większe, im młodsze jest dziecko, dla którego są przeznaczone. W zabawach tematycznych ważną rolę wychowawczą odgrywa naśladowanie pracy ludzi różnych zawodów (mały lekarz, mały fryzjer i td). Istotne jest, aby dziecko mogło kompletować całość z poszczególnych elementów. Nie powinno być tak, że lalka jest średniej wielkości, mebelki malutkie, w których się nie mieści a wózek ogromny. Zabawki nie pasujące wymiarami do siebie powodują, że dziecko niecierpliwi się nie mogąc się nimi posługiwać.
Do zabaw tematycznych potrzebne są też zabawki przeznaczone do poruszania się na lądzie, w wodzie i w powietrzu. Żadnego znaczenia wychowawczego nie mają zabawki mechaniczne, w których rola użytkownika sprowadza się do nakręcenia. Należy dziecko nauczyć wykonywania maksimum dostępnych dla niego manipulacji przy zabawie - ustawienia, przewożenia czegoś lub kogoś, sterowania poruszaniem się i tak dalej.
Inne ważne zabawki to miękkie zwierzątka tzw. "przytulanki" zaspokajające potrzeby emocjonalne dziecka. Powinny być one miękkie i miłe w dotyku. Zabawki takie zabierane do łóżeczka niejednokrotnie pomagają przezwyciężyć lęki nocne. Ułatwiają też rozstanie z mamą (np pobyt w szpitalu). Pełnią rolę zastępczą, uspokajają i rekompensują niezaspokojone potrzeby emocjonalne. Czasem stają się powiernikami najskrytszych tajemnic maluchów.
Zupełnie inną rolę spełniają figurki zwierząt zebrane w komplety (domowe, hodowlane, egzotyczne). Te zabawki powinny wiernie odzwierciedlać rzeczywistość. W wieku poniemowlęcym mogą służyć jako pomoc przy nauce mowy, w wieku przedszkolnym będą wykorzystywane do zabaw tematycznych, a przez dzieci w wieku szkolnym- jako przedmioty do kolekcjonowania.
Nie można też zapomnieć o farbach, kredkach, plastelinie, papierze kolorowym, a także prostych instrumentach muzycznych (tamburyno, cymbałki, flet czy inne).
Dzieci w wieku szkolnym także się bawią. Zabawa powoli przestaje być dominującą postacią działalności dziecka, ale nie zanika, tylko się zmienia. Nad innymi zabawami zaczynają dominować zabawy zespołowe. W młodszym wieku szkolnym są to zabawy oparte na pewnych zasadach. Dzieci zaczynają grać w różne gry ruchowe (berek, zabawa w chowanego), a także planszowe (warcaby, chińczyk, domino). Zmienia się też funkcja zabawy. Przedszkolaka pochłaniał sam proces zabawy. Teraz zaś zaczyna liczyć się rezultat. By grać w te gry, dziecko musi osiągnąć pewien proces społecznego rozwoju i mieć poczucie odpowiedzialności wobec kolegów, umieć pohamować siebie, podporządkować swoje zachowanie regułom gry i potrafić znosić porażki.
W tym wieku utrzymują się nadal zabawy tematyczne- w szkołę, dom, szpital, wojnę, podróże.
Niemałą rolę odgrywają też zabawy konstrukcyjne przekształcone w majsterkowanie. Dzieci nadal bawią się klockami, ale są to już zestawy bardziej złożone. Chłopcy chętnie budują modele samolotów, statków, roboty. Dziewczęta zaczynają szyć dla lalek, robić na drutach, wyszywać.

W każdym wieku należy pamiętać o książeczkach i wspólnym czytaniu. Maluchom można tylko opowiadać bajki, oglądać wspólnie książeczki z obrazkami, opowiadać treść ilustracji Kontakt z książką wzbogaca wiedzę o świecie, uczy wielu nowych słów, rozwija wyobraźnię. Wspólne czytanie wzmacnia więź dziecko-rodzic.

I jeszcze na koniec kilka zdań na temat telewizji, komputera i gier komputerowych. Nowoczesne media są bardzo ważne w edukacji dziecka, jednak należy mieć świadomość tego, co dziecko ogląda i w co gra. Na rynku pełno jest gier zawierających sceny przemocy, wulgaryzmy i t d. Wiele z nich nie uczy niczego pożytecznego poza ćwiczeniem refleksu, a może wyrządzić szkodę. Podobnie różne kreskówki przeznaczone dla dzieci tak naprawdę zupełnie się dla nich nie nadają- wzbudzają jedynie agresję i uczą rozwiązywać problemy metodą siłową. Zresztą najlepsze nawet gry edukacyjne i programy telewizyjne nie powinny zajmować dziecku wiele czasu, ponieważ powodują odsunięcie się od rzeczywistego świata i zanik kontaktów społecznych.

I na koniec kilka bardzo istotnych rad. W doborze zabawek należy pamiętać o tym, że:
1) Zabawki powinny być dostosowane do wieku i rozwoju dziecka

2) Zabawki są dla dzieci - nie ma sensu kupować kolejki elektrycznej tylko, dlatego, że nie mieliśmy jej sami w dzieciństwie. Nie ma też żadnego sensu kupowanie drogich zabawek i chowanie ich z obawy przed zniszczeniem. Dzieci często "psują" zabawki rozbierając je na części. Jest to zupełnie naturalne, dziecko chce, bowiem zobaczyć jak są zbudowane, dlaczego kółeczka samochodu się kręcą, co powoduje, że oczy lalki się otwierają i zamykają i co miś ma w środku. Najlepsze są, więc takie zabawki, które dadzą się rozłożyć na części i złożyć z powrotem.

3) Nie jest korzystny nadmiar zabawek. Wśród wielu zabawek dziecko czuje się zagubione. Dobrze jest część zabawek schować do pudła i wynieść na kilka tygodni. Po tym czasie będą przyjęte jak nowe.

4) Najdroższe nie znaczy najlepsze. Zabawka powinna stwarzać możliwość różnych manipulacji, powinna dać się wykorzystać na wiele sposobów, np. z klocków powinno dać się zbudować wiele różnych rzeczy, a nie jedną czy dwie. Udostępniajmy dziecku patyki, drewienka, kasztany, korę, glinę, szmatki. Jest to wspaniały materiał konstrukcyjny.

5) Niech miejsce do zabawy oraz ubranko będzie takie, żeby dziecko mogło bawić się bez obawy, że coś ubrudzi, czy zniszczy. Jeden z wybitniejszych polskich pedagogów i znawca dziecięcych dusz - Janusz Korczak powiedział, że "dziecko jest albo czyste, albo szczęśliwe".
Już 2-3 letniego malucha należy uczyć, że zabawki mają swoje stałe miejsce. Sprzątanie po sobie ( segregowanie klocków i zabawek do odpowiednich pojemników) uczy porządku i systematyczności. Starajmy się też, by dziecko kończyło zabawę. Nie przerywajmy jej. Dziecko uczy się, bowiem doprowadzać swoją działalność do końca. Nawyki z zabawy utrwalają się i rzutują na naukę szkolną, a nierzadko i na dorosłe życie.

6) Zabawa to nie tylko przyjemność, to działalność niezbędna dla prawidłowego rozwoju psychofizycznego dziecka.

7) Zabawki są tylko zabawkami. Nawet najpiękniejsze i najdroższe z nich nie dadzą nic, jeśli dziecko nie będzie miało, z kim się bawić. Nawet najbardziej zapracowani rodzice muszą znaleźć czas na zabawę ze swoim dzieckiem.

(miejsce dla Joli))))))))))))))) na jej ćwiczonka później ja i Marta)

i o literaturze żeby nie zapomnieć…… dawać w ogóle?

3

---