Antropologia kultury:
3. Zetknięcie się z inną kultura i jego różnorakie konsekwencje (np. obchodzenie się z obcym i obcością(1), obrazy obcego jako zwierciadło rozumienia samego siebie (2), nieuniknioność stereotypów i uprzedzeń(3), granice integracji (na wybranych przykładach) (4)
Zetknięcie się z inną kulturą - wyróżniamy 3 typy kontaktu:
Euforyczny - krótkotrwały i bez zamiaru przyjęcia nowej kultury
Kontraktowy - długotrwały bez zamiaru przyjęcia nowej kultury
Emigracja - długotrwały z zamiarem przyjęcia nowej kultury
(1) Trzy reakcje jakie może wywołać kontakt to izolacja, konflikt lub dialog. Chyba nie trzeba tego tłumaczyć.
(2) W przypadku kontaktu kontraktowego poznawanie nowej kultury następuje samoczynnie i nieświadomie, przy czym wyróżnia się następujące etapy:
Euforia - ciekawość nowej kultury
szok kulturowy - powrót do korzeni, uświadomienie swojej świadomości dzięki kontrastowi - tutaj czai się odpowiedź na drugie pytanie. Ludzie definiują się na nie na zasadzie „kim jestem” ale raczej „czym nie jestem”. Jeżeli jesteśmy zamknięci w swojej kulturze, nic nie pobudza nas do refleksji nad naszymi cechami. Dopiero kiedy poznamy inną rzeczywistość, możliwe jest zdefiniowanie tego jacy jesteśmy.
możliwe zjawiska następujące :
pozytywne - policentryzm, czyli posiadanie dwóch „kręgosłupów kulturowych”, świadomość różnic przystosowanie się do środowiska
negatywne - ksenofobia lub ksenofilia (całkowite zafascynowanie się nową kulturą)
(3) Zacznijmy od funkcji stereotypów:
- służą członkom grupy za wspólne układy odniesienia
- wzmacniają więź grupy
- wyrażają wspólne wartości („Polacy są mądrzy k*&^a!”)
- pozwalają podkreślić odmienność własnej grupy
- pozwalają na dyskryminację innych grup
- dają sposobność do wykazywania lojalności wobec własnej grupy
- służą do kreowania kozła ofiarnego w czasie kryzysu
Morał z tego taki, że człowiek zwierzęciem stadnym jest i każdy mechanizm, który pozwala wzmocnić więzi grupowe jest dobry. Pamiętając, że definiujemy się na zasadzie opisanej w punkcie (2), stereotypy pozwalają nam czuć się lepiej i bez problemu odnajdywać się w grupie do której należymy.
(4) Dwa modele układania relacji w państwie:
- asymilacja - zakładamy istnienie jednego typu kultury, który muszą przyjąć imigranci
- społeczeństwo wielokulturowe - wszystkie kultury rozwijają się na równi
Ciężko powiedzieć, co tak naprawdę jest barierą integracji. Asymilacja zakłada integrację całkowitą, społeczeństwo wielokulturowe ograniczoną. Doświadczenie jednak uczy, że nie funkcjonuje ono zbyt dobrze. Niemcy są najlepszym przykładem - silne normy kulturowe imigrantów z bliskiego wschodu doprowadziły do powstania w państwa w państwie, całkowitego braku integracji z ich strony. Całkowite współistnienie kultur o różnym poziomie rozwoju na jednym terytorium wydaje się być niemożliwe - jedna kultura zawsze będzie próbowała narzucić swoje ideały drugiej, przy czym na przegranej pozycji jest ta bardziej tolerancyjna.