Cykl sprawnościowy Leśnik.

Leśniczy najczęściej jest pracownikiem instytucji Państwowe Gospodarstwo Leśne ­ Lasy Państwowe, która sprawują nadzór nad wszystkimi lasami należącymi do Skarbu Państwa na terenie Polski (z pominięciem Parków Narodowych). Lasy Państwowe podzielone są na nadleśnictwa (zazwyczaj ok. 15-20 tys. ha), które z kolei dzielą się na leśnictwa, którymi kieruje leśniczy. Leśniczy jest pracownikiem nadleśnictwa zaliczanym do Służby Leśnej. Tworzą ją pracownicy Lasów Państwowych, którzy zajmują się: zarządzaniem lasami, prowadzeniem w nich gospodarki leśnej i ochroną tych lasów oraz zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego.

Leśniczy większość swoich prac musi zaplanować z wyprzedzeniem. Na przykład, aby wiosną posadzić młody las na przygotowanej jesienią powierzchni, leśniczy musi zaplanować, jaki gatunek drzewa ma być posadzony, w jakim miejscu i ile sztuk sadzonek będzie potrzebnych do wysadzenia. W ramach ochrony lasu późną jesienią należy dokonać prognozy wystąpienia szkodliwych dla lasu owadów. Na podstawie liczby zebranych szkodników spod jednego drzewa można ustalić, czy w przyszłym roku będzie ich dużo, czy mało. Pod koniec roku leśniczy również musi wyznaczyć powierzchnie lasu, które planowane są do wycięcia. W tym celu musi pomierzyć wszystkie drzewa, by ustalić ile drewna pozyska się z danej powierzchni. Jest to tzw. szacunek brakarski. Mierzy się średnicę i wysokość drzewa, a wyniki pozwalają określić ile drewna nadleśnictwo planuje pozyskać w następnym roku. Jesienią i zimą leśniczy w młodszych drzewostanach wyznacza drzewka obumarłe, chore lub z wadami, które należy usunąć, by te, które pozostają miały lepsze warunki do rozwoju. Ścięte drewno leśniczy musi pomierzyć i odebrać, a także być obecnym przy jego sprzedaży i wywozie.

Wiosną leśniczy sprawuje nadzór nad sadzeniem lasu. Zanim pojawią się owady, należy wykonać i wyłożyć pułapki na poszczególne gatunki owadów. By nie dopuścić do opanowania dużej ilości drzew przez szkodliwe owady lub grzyby leśniczy przez cały rok dokonuje obserwacji stanu zdrowotnego lasu. Wiosną leśniczy również musi dopilnować, by przy głównych drogach i torach kolejowych wykonane zostały tzw. pasy przeciwpożarowe, które pomagają chronić las przed pożarem. Latem i jesienią leśniczy sprawdza posadzone wiosną uprawy, czy są drzewka, które się nie przyjęły i trzeba na ich miejsce posadzić nowe. Do zadań leśniczego należy również opieka nad zwierzyną leśną, także zimą, gdy zwierzyna ma mało pokarmu. Leśniczy kontroluje również stan zdrowotny zwierzyny leśnej i pilnuje by kłusownicy nie zakładali wnyk i nielegalnie nie polowali. Leśniczy w ramach swoich zadań służbowych zajmuje się również szkodnictwem leśnym. Wykonuje on wszystkie zadania i czynności, które nie dopuszczają do łamania prawa na terenie lasu.

Temat dnia	Przedpołudnie	Popołudnie	Wieczór	Najważniejsze sprawy
Zakładamy klub miłośników lasu.	Gawęda: Bajka o Zielonym Żołędziu. KR> decyzja o założeniu klubu, wyborze nazwy i przystąpieniu do realizacji sprawności. Zwiad - jakie drzewa rosną w pobliskim lesie. Krąg Rady. Omówienie zwiadu.	Gawęda: O wiewiórce co w dębie mieszkała.. Teatrzyk samorodny na podstawie zwiadu i gawędy. Majsterka ; znaczki klubu. Gry i zabawy. Nauka piosenki.	Gawęda: O małym nasionku. KR. Przyznanie pierwszej choinki.	Zwrócić uwagę zuchów na bezpieczeństwo w trakcie zwiadu nie niszczenie przyrody. Zapoznać zuchy z wyprawami nasionek w poszukiwaniu nowych „lądów”. Zwrócić uwagę na podział prac pomiędzy zuchy.
Organizujemy pracownię leśnika	Gawęda: Wspomnienia leśnika o leśnych przygodach. Wyprawa do leśnej szkółki. Gry i zabawy. KR. Podsumowanie wyprawy.	Gawęda: Jak Kukułka jaja wysiaduje. Majsterka: rysujemy różne gniazda i ptaki. KR. Podjęcie decyzji - tworzymy własną galerię. Gry i zabawy.	Gawęda: Jak szybko rośnie las. KR. Podsumowanie dnia, wręczenie choinek. Piosenka.	Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo w czasie wyprawy. Zwrócić uwagę zuchów na różne ptaki żyjące w lesie. Zapoznać zuchy z trudną umiejętnością zachowania ciszy przy podglądaniu zwierząt.
Wyprawa do królestwa zwierząt.	Gawęda: Leśne ślady. Majsterka: wykonanie rekwizytów do gry. Nauka piosenki o Królu zwierząt. Gry i zabawy.	Gawęda: zapoznanie zuchów z zasadami gry. KR. Podjęcie decyzji o wzięciu udziału w grze. Gra terenowa tropami zwierząt.	Gawęda - dyskusja; jakie ślady są w lesie. KR. Podsumowanie dnia, przyznanie choinek.	Przybliżyć zuchom sposoby porozumiewania się zwierząt, ich ślady. Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo zuchów w trakcie gry terenowej.
Leśne runo.	Gawęda: Jak Krasnal jagód szukał. KR. Podjęcie decyzji o założeniu galerii leśnych osobliwości. Zwiad poświęcony szukaniu ciekawostek i osobliwości przyrodniczych.	Gawęda: Jak sroka zdobycze segregowała. KR. Podsumowanie zwiadu. Tworzymy galerię leśnych osobliwości. Piosenka. Gry i zabawy.	Gawęda: Jeszcze jedno polowanie. Wręczenie choinek.	Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo zuchów w czasie zwiadu. Rozwinąć u zuchów poczucie estetyki i wyobraźnię przy tworzeniu leśnej galerii osobliwości.
Czy huba to grzyb?	Gawęda: Leśna kuchnia czyli co jedzą mieszkańcy lasu. KR. Idziemy na wyprawę? Wyprawa po złote runo. Przygotowanie uczty. Wspólny posiłek.	Gawęda: Leśne życie. KR. Podjęcie decyzji o leśnym przedstawieniu. Przygotowanie teatrzyku na kominek. Gry i zabawy tematyczne Piosenka.	Gawęda: Jak Krasnal w grzybie mieszkanie zbudował. KR. Podsumowanie zdobywanej sprawności i przyznanie jej. Piosenki.	Zwrócić uwagę zuchów na różne rośliny jadalne i niejadalne oraz bezpieczeństwo w trakcie pobytu w lesie. Różne zwierzęta różnie jedzą - zapoznanie zuchów ze zwierzęcym jadłospisem.

Leśny berek
Zuchy ratują się przed goniącym je berkiem oparciem plecami o drzewo.

Przeprawa przez las
Część gromady ustawiamy jak drzewa w lesie, w szachownicę, wyznaczając jednakową odległość pomiędzy poszczególnymi zuchami. Pozostałe zuchy, po przyjrzeniu się, jak ustawione są „drzewa”, zawiązują sobie oczy i przedzierają się przez „las”, tak aby nie dotknąć „drzewa”. Zwyciężają zuchy, którym to się udało. Dla ułatwienia „drzewa” mogą „szumieć”.

Strumyczek
Jeden z zuchów zostaje początkiem strumyczka. Kogo dotknie, ten dołącza do niego (chwyta go za rękę). Tworzy się wąż. Osoba, która nie została złapana, staje się początkiem nowego strumyczka.

Sadzenie ziemniaków
Ogrodnicy na wiosnę mają mnóstwo pracy. Muszą zajmować się siewem i sadzeniem roślin. Ustawiamy ogrodników szóstkami. Każdy ogrodnik trzyma w ręku ziemniaka. Na sygnał pierwszy z każdej szóstki biegnie na linię mety i „sadzi” swojego ziemniaka. Następnie wraca, dotyka kolejnego, który musi wykonać to samo zadanie. Zwyciężają ci ogrodnicy, którzy szybciej zasadzą ziemniaki.

Wyścig raków i żabek
Przyrodnicy bardzo dobrze znają zwierzęta wodne i ich zwyczaje. Zuchy ustawiają się w rzędach. Na hasło prowadzącego zuchy jak raki (na wszystkich kończynach, plecami do podłogi, tyłem) przemieszczają się do mety, a wracają skacząc jak żabki. Kolejny zuch z rzędu startuje dopiero wtedy, gdy poprzednik po swoim biegu dotknie go ręką. Wygrywa szóstka, która pierwsza ukończy wyścig.


Żabki na łące
Część zuchów to żabki, które wyłażą ze stawu i chodzą na czworakach. „Bociany” czatują opodal na łące i zobaczywszy żabki biegną do nich machając wielkimi skrzydłami. Chwytają je, skacząc na jednej nodze. Żabki uciekają na czworakach do stawu. Należy dość często wprowadzać zmiany ról.

Naprzód
Zuchy ustawiają się szóstkami w szeregu. Każdy szereg otrzymuje po dwa garnuszki, jeden pusty i jeden napełniony wodą. Na znak prowadzącego zuchy przystępują do zawodów. Pierwszy zawodnik szóstki przelewa wodę z garnuszka pełnego do pustego i obydwa garnuszki podaje stojącemu za nim partnerowi. Ten wykonuje taką samą czynność i podaje z kolei stojącemu za nim zawodnikowi i tak dalej, aż ostatni zuch każdej szóstki przeleje wodę z pełnego do pustego garnuszka. Zwycięża ta szóstka, której zawodnicy najszybciej wykonali zadanie i najmniej rozlali wody. Nad prawidłowością prowadzenia zawodów czuwa komisja sędziowska.

Pogoń (to extra wychodzi, zuchy nie chciały przestać grać)
Jeden zuch jest nietoperzem (ma zawiązane oczy), który poluje na ćmy (2-3 zuchy). Reszta dzieci łapie się za ręce i tworzy koło, które wyznacza teren polowania. Zadaniem nietoperza jest upolowanie uciekających owadów za pomocą echolokacji. W tym celu nietoperz wysyła sygnał, który „odbija się” od ciem i wraca do nietoperza ( na okrzyk nietoperza „hop” zuchy - ćmy odpowiadają „ćma”). Drużynowy powinien zwrócić uwagę, aby ćmy za każdym razem odpowiadały na sygnał nietoperza - nie mają wyboru, bo przecież to echo. Lokalizując ćmy, nietoperz musi je wszystkie upolować (dotknąć).

Wymagania sprawności:

LEŚNIK

1. Zbudowaliśmy zuchową leśniczówkę.

2. Patrolowaliśmy wydzielony obszar lasu.

3. Tropiliśmy zwierzęta, podpatrywaliśmy życie lasu.

4. Zorganizowaliśmy spółdzielnię, która zbierała runo leśne.

5. Spotkaliśmy się z leśnikiem, który opowiedział nam o swojej pracy.

6. Pomagaliśmy leśnej zwierzynie i ptakom.

7. Opiekowaliśmy się Szkółka leśną.

8. Przygotowaliśmy leśną ucztę.

9. Urządziliśmy wyprawę w poszukiwaniu "kwiatu paproci".

10. Zorganizowaliśmy "dzień lasu".

11. Inscenizowaliśmy życie zwierząt.

UWAGI

•  Sprawność "leśnika" można zdobywać w gromadach zuchowych, mających dostęp do prawdziwego lasu, gdzie mogą organizować leśne zwiady, tropić tajemnice przyrody, poznawać pracę leśników. Bez pomocy leśnika trudno zorganizować atrakcyjne leśne zbiórki.

•  Obcowanie z przyrodą pozwala na kształtowanie rozumnego stosunku do niej, wyrabia wiele pozytywnych nawyków, rozwija zainteresowania florą i fauną.

•  Gromady wyjeżdżające na kolonie zuchowe mogą zdobywać sprawność "leśnik" podczas wakacji. Gromady miejskie mogą organizować całodzienne wyprawy do lasu, połączone z odwiedzinami w leśniczówce. Podczas takiej wyprawy drużynowy jest w stanie zapewnić niezbędne dla zuchów-lesników minimum kontaktów z przyroda. Wszystkie zbiórki winny odbywać się na powietrzu. Cykl można realizować o każdej porze roku.

BIBLIOGRAFIA

1. Bianki W., Leśna gazeta.

2. Bumie D., Rośliny.

3. Bumie D., Drzewa.

4. Dobrzańscy J. J., Z życia mrówek.

5. Dźungla. Greenway.

6. Hlebowicz B., Ćwiczenia przyrodnicze zuchów.

7. Janczarski C., Co się wkoło zieleni? Abecadło roślinne.

8. Karpiński J., O naszych zwierzętach chronionych.

9. Kownacka M Malicka Z., Dzieci z Leszczynowej Górki.

10. Sokołowki J., Ptaki ziem polskich.

11. Wojtkiewicz S., Majsterka czterech pór roku.

12. Wojtkiewicz S., Nasze roślinne abecadło.

13. "Zuchowe Wieści" nr 2/1987, 12/1990.

---