Rynek walutowy i ryzyko kursowe

1. Rynek walutowy to międzynarodowy rynek, na którym dokonują się przepływy walut między krajami. Od strony technicznej jest on siecią połączeń telefonicznych i komputerowych, łączących ze sobą zlokalizowane w różnych krajach podmioty zajmujące się kupnem i sprzedażą walut. Zdecydowana większość transakcji na międzynarodowym rynku walutowym ma formę obrotu bezgotówkowego, sprowadzającego się do zapisów na rachunkach bankowych. Głównymi ośrodkami obrotów są Nowy York, Londyn i Tokio. Wśród pozostałych warto wymienić min. Hongkong, Zurych, Frankfurt i San Francisco.

2. Forem. Nazwa rynku walutowego FOREX powstała z połączenia pierwszych liter słów Foreign Exchange, (zagraniczna wymiana)

3. Rodzaje transakcji

-Spot-Ogólnie jest to transakcja wymiany jednej waluty na inną, rozliczana w ustalonym dniu, tradycyjnie określanym jako drugi kolejny dzień roboczy po dniu zawarcia transakcji

-Kontrakty futures- Polegają one na kupnie / sprzedaży waluty danego instrumentu w ten sposób, że kurs transakcji zostaje ustalony w dniu jej zawarcia, natomiast dostawa - w określonym momencie w przyszłości.

-Transakcje forward- jest to kupno lub sprzedaż danego instrumentu, przy założeniu, że jego dostawa następuje w ściśle określonym momencie w przyszłości. Natomiast ustalenie ceny dokonuje się w momencie zawierania transakcji.

-Dźwignia finansowa- Od inwestorów, zawierających transakcje, których przedmiotem są kontrakty terminowe do realizacji dyspozycji klienta, wymagane jest zazwyczaj zabezpieczenie stanowiące tylko część wartości nominalnej danego kontraktu

-Opcje walutowe- dają właścicielowi prawo do kupna lub sprzedaży określonej kwoty waluty zagranicznej po określonym kursie w dowolnym czasie, aż do daty jej wygaśnięcia; Występują dwa podstawowe rodzaje opcji: put- dają prawo do sprzedania waluty zagranicznej po ustalonym kursie w dowolnym dniu przyszłego miesiąca i call- dają prawo kupna waluty zagranicznej po określonym kursie

-Swapy- Stosowane na rynku walutowym. Jest to kupno lub sprzedaż waluty A za walutę B z określonym terminem odbioru dostawy i jednoczesnej sprzedaży bądź kupna tej samej ilości waluty A za walutę B z późniejszym terminem dostawy lub odbioru.

4. Kursem walutowym nazywamy cenę jednej waluty wyrażoną w innej walucie. Kurs ten określa liczbę jednej waluty płaconych za jednostki innej waluty. Podstawą do określenia kursu walut są relacje siły nabywczej walut

5. Podział kursów walutowych.

-Kurs płynny- kurs kształtuje się jedynie pod wpływem podaży i popytu, wahań jego nie ograniczają przepisy

-Kurs stały - kurs ulega zmianom wskutek fluktuacji podaży i popytu, jednak granice jego wahań są ściśle określone

-Kurs sztywny - kurs ustalony przez oficjalny organ państwa, nie podlega żadnym wahaniom, stale utrzymuje się na takim samym poziomie

RODZAJE RYZYKA WALUTOWEGO

Ryzyko dostawy - Gdy zawierana jest transakcja walutowa, istnieje ryzyko, że kiedy z twojej strony wyszły już instrukcje płatnicze, partner transakcji mo­że nie wywiązać się ze zobowiązań. Ryzyko obejmuje 100% kwoty kontraktu - podobnie jak w przypadku ryzyka kredytowego. Jest ono znane również jako ryzyko rozliczenia lub ryzyko Herstadt - po niesławnym upadku banku Herstadt w 1974 r.

Ryzyko zastąpienia - Ryzvko zastąpienia to ryzyko wynikające z faktu, że dany kontrahent może zbankrutować przed datą dostawy. W tej sytuacji możesz zo­stać zmuszony do znalezienia innego kontrahenta, który zrównowa­ży twoją pozycję po bieżących cenach rynkowych. Narażona na ryzy­ko nie jest kwota transakcji(ponieważ żadna rzeczywista płatność nie została dokonana), lecz zysk z pozycji.
Ryzyko pozycji - Ryzyko pozycji znane również jako ryzyko rynkowe lub cenowe, jest to ryzyko poniesienia straty spowodowane niekorzystnym ruchem cen rynkowych. Dopóki pozycja pozostaje otwarta, dopóty istnieje ryzyko, że zmiana cen rynkowych może nastąpić w kierunku dla nas niekorzystnym i zamienić zysk z pozycji w stratę - lub w jeszcze większą stratę.

Pozycje overnight - Limity pozycji(zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy) są zazwyczaj ustanawiane dla poszczególnych dealerów. W Londynie Bank An­glii publikuje raport o otwartych pozycjach netto(Net Open Positions) i monitoruje w ten sposób ryzyko walutowe pozycji overnight nadzorowanych banków. Jest ono określone w funtach szterlingach jako suma krótkich pozycji na wszystkich rynkach walutowych. Do­puszczalny limit pozycji w nocy jest kwestią indywidualnej umowy pomiędzy Bankiem Anglii, a poszczególnymi kreatorami rynku, znajdującymi się pod jego nadzorem.
Ryzyko płynności - W ustanawianiu limitów pozycji należy także uwzględnić różny sto­pień płynności rynku w różnych strefach walutowych, który wpływa na łatwość, z jaką pozycje mogą być zmieniane lub szybko zamykane. Bank może także rozbić limit całkowitej pozycji walutowej dla po­szczególnych walut stosując kryterium daty waluty lub zakresu dat. Przez nałożenie limitów na strukturę zapadalności swojej ekspozycji walutowej bank zapewnia, że nie wszystkie jego zobowiązania sa skupione w wąskim segmencie rynku.

Ryzyko kwoty/gotówki - Rynek międzybankowy jest wprawdzie rynkiem hurtowym, jednakże warto podkreślić, że są pewne ryzyka, które występują tylko w odniesieniu do rynku detalicznego.

Zmiany kursów
Kursy stałe

• dewaluacja - urzędowe zmniejszenie kursu danej waluty względem innych

• rewaluacja - urzędowe zwiększenie kursu

Kursy płynne

• aprecjacja - zwiększenie wartości waluty względem innych; aprecjacja waluty krajowej sprawia, że krajowy eksport drożeje, a import staje się tańszy

• deprecjacja - zmniejszenie wartości waluty względem innych; deprecjacja waluty krajowej względem walut zagranicznych powoduje, że eksport krajowy tanieje, a import drożeje

Historia rynku walutowego w ujęciu globalnym
Handel środkami pieniężnymi sięga swymi korzeniami do wczesnego śre­dniowiecza, kiedy to swoje pierwsze kształty zaczęła przybierać wymiana mię­dzynarodowa. Kupcy z okresu średniowiecza jako pierwsi wymyślili kwity wy­miany umożliwiające rozwój i uelastycznienie handlu międzynarodowego. Wcześniej jednak najbardziej pierwotne gospodarki rozwijały się bez pieniądza, tj. w formie barteru.


"W czasach średniowiecza w stabilnych politycznie regionach Pojawiły się pierwsze kwity depozytowe, a wraz z powstaniem pierwszych ban­ków noty bankowe". Dokumenty te były prekursorami walut narodowych. Do wybuchu I wojny światowej na świecie panował system oparty na złocie, tzn. że ilość będącej w obiegu waluty musiała mieć pokrycie w złocie przechowywanym w skarbcach.


U podstaw stworzenia rynków walutowych stały giełdy towarowe działające w Europie Zachodniej od XII wieku. W Połowie lat trzydziestych XX wieku Londyn stał się czołowym centrum wymiany walutowej. W 1571. r. w Londynie rozpoczęła działalność Giełda Królewska, w 1602 r. utworzona została giełda w Amsterdamie. Giełdy powstały też w Paryżu, Frankfurcie i Mediolanie


Od roku 1876 do czasu I wojny światowej system monetarny oparty był na parytecie złota. System ten stanowił, iż waluty stanowiły noty bankowe, które miały swoje pokrycie w złocie. Złoto było deponowane w bankach centralnych. Sytuacja ta zmieniła się za sprawą układu podpisanego w Bretton Woods w lipcu 1944 r.

Kolejnym historycznym momentem w historii rynku walutowego był rok 1999, kiedy to na mocy układu z Maastricht w większości krajów Unii Europej­skiej wprowadzona została wspólna waluta euro. 1 stycznia 2002 roku zaczęto wprowadzać do obiegu banknoty i monety euro i wycofywać walutę narodową.


Historia rynku walutowego w Polsce
Historia polskiego rynku walutowego rozpoczyna się w 1989 r. Wtedy to ry­nek walutowy przeszedł drogę transformacji warz z całą gospodarką uwolnioną od centralnego planowania. W czasach PRL obrót walutami był możliwy wyłącznie poza oficjalnym systemem finansowym. Czarne rynki walutowe pojawiły się w odpowiedzi na ograniczenia nakładane przez państwo bezpośrednio na kształtowanie się kursu walutowego(kurs sztywny, zarządzany, kursy dualne, różnicz­kowe) oraz pośrednio na swobodę przepływów kapitałowych(limity przepływów, limity wymiany walut, podatki).


1 stycznia 1990 r. ustawa o Prawie dewizowym wchodząca w skład tzw. planu Balcerowicza wprowadzała wewnętrzną wymienialność złotego. Kurs został sztywno ustalony na 1USD = 9500 zł. System ten nie utrzymał się jednak długo ze względu na znaczną w owym czasie inflację, 14 października zastoso­wano urzędową codzienną dewaluację kursu wobec ustalonego koszyka walut


Jedną z metod analizy rozwoju rynku walutowego w Polsce jest zbadanie płynności. W 1994 r. średnia dzienna płynność plasowała się w przedziale 300-350 mln USD. W 1995 r. ponad 400 mln USD. Rok 1996 to kolejny wzrost do ponad 600 mln USD dziennie. Rozwój derywatów doprowadził do 1.7 mld USD obrotów dziennie w 1998 r., 2001 r. to 2,6 mld USD obrotów. Rok 2004 ukazał aktywność na poziomie 6,4 mld USD

---