METODA PRACY GRUPOWEJ wg Kazimiery Wódz
Praca z grupą- „metoda pracy socjalnej, która poprzez celowe doświadczenia grupowe pomaga jednostką uzyskać poprawę ich społecznego funkcjonowania i lepiej sobie radzić z ich indywidualnymi , grupowymi lub społecznymi problemami”.
Cztery podstawowej modele pracy z grupą:
model terapii całościowej (Gestalt)
model kształtowania umiejętności społecznych
model mediacyjny
model rozwojowy (samorealizacyjny)
podejścia elektyczne (np. model organizacyjny, szczegółowy )
podejścia szczegółowe (analiza transakcyjna )
Małe grupy w pracy socjalnej dzielą się na :
- naturalne ( rodzina, grupa rówieśnicza, grupa sąsiedzka)
- tworzone sztucznie dla określonego celu lub zadania
Klasyfikacja grup ze względu na cele (wg. M. E. Hartford):
grupy, których podstawowe cele związane są z konkretnymi oczekiwaniami ich uczestników, np. grupy terapeutyczne, edukacyjne, socjalizacyjne
grupy, których podstawowym celem jest kształtowanie wzajemnych relacji pomiędzy uczestnikami a środowiskiem . Uczestnictwo służy poprawie funkcjonowania w stosunkach interpersonalnych z osobami spoza grupy
grupy stawiające sobie określone zadania lub problemy
grupy podejmujące wspólne działania na rzecz najbliższego otoczenia ( grupy samopomocowe, samorządowe)
grupy podejmujące akcje w celu obrony interesów społeczności lokalnej
Zadania pracownika socjalnego :
Określenie czy i jakie problemy klienta mogą być rozwiązane przy udziale grupy
Określenie w jakim kontekście funkcjonuje grupa
Określenie kim są członkowie grupy
Określenie w jaki sposób grupa powstała
Stadia rozwoju grupy wg M. Hartford:
Stadium I : planowanie poprzedzające tworzenie grupy
Stadium II: pośrednie- konsolidacja i integracja nowopowstałej grupy
Stadium III: faza planowania zakończenia pracy z grupą i stopniowe wprowadzanie planu w życie
Stadia rozwoju grupy wg Louise C. Johnson:
Stadium orientacyjne : pierwsze spotkanie grupy, dokonanie wstępnej oceny atrakcyjności grupy
Stadium autorytetu: pojawienie się konfliktów na tle rywalizacji o władzę i kontrolę nad grupą
Stadium negocjacji: różnicowanie się wewnętrzne grupy
Stadium funkcjonalne: osiągnięcie wysokiego poziomu integracji grupy
Stadium dezintegracji: osłabienie więzi, zmniejszanie się intensywności interakcji , malejący wpływ grupy na członków
Oddziaływanie pracownika socjalnego na grupę poprzez :
- akceptację uczuć, postaw, pomysłów, zachowań członków grupy
- ograniczanie zachowań destruktywnych i szkodliwych dla członków grupy
- prowadzenie dyskusji , skupianie uwagi na zadaniach, podtrzymywanie aktywności grupy
- łagodzenie konfliktów, lęków, poczucia winy
- interpretowanie i wyjaśnienie znaczenia przeżyć i działań członków grupy
- obserwację i ocenę zachodzących w grupie zdarzeń
- planowanie i przygotowywanie spotkań
Team work jako odrębna metoda pracy z grupą- to praca w zespole specjalistów. Tworzące zespół osoby oprócz różnic indywidualnych wnoszą do grupy różnice wiedzy i kompetencji wynikające z ich odmiennego przygotowania zawodowego.
Efektywność zespołu zależy od następujących warunków:
- zdefiniowanie jasnego celu i celów szczegółowych, czyli problemów do rozwiązania
- swobodne wypowiadanie opinii
- zdefiniowanie ról , co pozwala na maksymalne wykorzystanie zawodowego doświadczenia
- obecność autorytetu prowadzącego grupę
- zapewnienie możliwości oceny własnej pracy przez osoby nie będące członkami zespołu