Kniaźnin Wybór poezji wstęp BN +, STAROPOLKA


Franciszek Dionizy Kniaźnin, Wybór poezji,

oprac. Wacław Borowy, BN I 129, 1948.

WSTĘP

  1. Życie Kniaźnina.

ŻYCIORYS NIE JEST MOJEGO AUTORSTWA, ALE NIE SUPIAŁAM SIĘ NAD TYM, BO KAŻDY MA TO Z ĆWICZEŃ

  1. Dzieła Kniaźnina.

tematyka wierszy:

-Tłumaczenia Horacego

sposób tłumaczenia:

- słabo mu wyszła bajka oryginalna, o I rozbiorze - Orzeł Biały i trzy Orły Czarne

głównie anakreontyki(przełożył wszystkie pieśni Anakreonta i rozrzucił je po erotykach anakreontyki (Anakreon - VI w. p.n.e., beztroskie i wykwintne pieśni sławiące miłość i wino), opiewające gł. miłość (dedykacja do Wenery)) , żart i wesołość, marzyciel i humorysta.

-Rozmaite zabarwienie uczuciowe utworów

- różnorodność zbioru:

 o radościach i niepokojach, triumfach i spustoszeniach, o wszechwładztwie miłości, o jej

wewn. sprzecznościach i dziwactwach

 liryczne wyznania, retoryczne apele do zdroju, kaskady, echa, konwalii, tulipana, mirtu itp., monologi sceniczne (w różnych formach powracają te same wątki, ale nie jest to nużące)

 poeta: tkliwy kochanek, entuzjasta, złośliwiec, gł. marzyciel i humorysta, a pod koniec

zbioru: „filozof z biedy”, Żyjący w samotności i melancholii, pominięty przez miłość

- barokowe, XVII-wieczne środki stylistyczne

 obrazowanie: płomień, strzała, pociski, blizny, pęta, katusze, trucizny, słodycze

 mitologia: Wenus, Kupidyn, nimfy

 koncepty: poeta żyje bez serca, bo ono zbiegło do Rozyny, pasterka opatruje Kupidyna, a on każe jej się przejrzeć w sadzawce i dziewczyna zakochuje się we własnej piękności, kwiaty są białe i szkarłatne od rąk i ust Hyelli, która je zerwała i pocałowała, cierń ukłuł Kupidyna, co jest karą za to, że ludzie są bezsilni wobec miłości

 koncepty dot. motywu sprzeczności kochania: I znam i nie znam miłą Eufrozynę; znam

postać lica, ale nie znam serca, miłość jest słodka i gorzka zarazem, gdyby nie przemiany

łez i ognia wewn., poeta albo by utonął, albo by się spalił

- bardziej się podobały starszym poetom niż młodemu pokoleniu

Posłuchał Karpińskiego i starał się szukać więcej prostej a tkliwej natury w wyrazach- powstała zimna i bezbarwna rzecz, w której na każdym kroku czuć wymuszenie(ale podobało się Karpińskiemu) miało to być nowym programem stylistycznym Kniaźnina

- tom 1: Liryki w 4 księgach

 stare i nowe

 wśród nowych są też miłosne, ale pełne niedomówień, bez dawnego humoru, mówiące

obrazami

 przeważają wiersze okolicznościowe, gł. do przyjaciół i do wybitnych osobistości

współczesnych (tematy drobne lub związane z doniosłymi wydarzeniami życia narodu)

 poetyckie medytacje nad zagadnieniami moralnymi, jak prawdomówność stosunek czynów do haseł, wartość nadziei

 wiersze religijne (żarliwa i korna wiara, kilka parafraz psalmów biblijnych, hymn Do Boga jest na czeleliryków)

poematy dworskie, opery, sielanki sceniczne (wszystkie również w edycji zupełnej)

- dwa poematy: Balon, Rozmaryn

- dwie opery: Cyganie, Matka Spartanka

Cyganie: motyw dzieci zgubionych i po latach odnalezionych, doskonale zobrazowane środowisko cygańskie, wspomnienia czasów I rozbioru (wtedy to dzieci chłopskie zostały zabrane przez cygankę Jawnutę)

Matka Spartanka: inscenizacja starożytnego podania o bohaterskiej matce,przepełniona nastrojem obywatelskim i patriotycznym

- jedna z sielanek, pisanych dla teatru dworskiego w Puławach: Troiste wesele (późniejszy tytuł: Trzy gody) wątek dram.: miłość 3 par wieśniaków i wieśniaczek i przeszkody w ich pobieraniu się,

Które usuwa na koniec łaskawa dobroć państwa cała akcja jest tylko pretekstem do, wprowadzenia muzyki i pieśni

-motywy ludowe: pieśni stylizowane na ludowe, ukazywał cierpienia ludu

miłość tęskna, smutna, liryka obywatelska i patriotyczna, nadzieja na polepszenie.

Z przekładu anakreontyków.

 3 pieśni Horacego

Pieśni Anakreonta (sztuka Anakreonta na imieniny ks. Izabeli Czartoryskiej - nikła akcja była zbiorem

pretekstów do śpiewania i recytowania pieśni)

 sielanka Teokryta

 sielanki: Gresseta (Francuz), Gessnera (Niemiec) , Metastiasa (Włoch)

 opera-tragedia Temistokles Metastiasa

Pieśni Osjana z fr. (rzekomy zabytek celtycki, w rzeczywistości - falsyfikat stworzony przez szkockiego

Należał do propagatorów wiersza białego

Ody pośmiertnie zebrane

- pod koniec życia przygotowywał zbiorowe wydanie utworów (starych i nowych) w 12 księgach

- takie wydanie zebrane przygotował i wydał potem Dmochowski, ale cenzura nie puściła kilku ód,

WIERSZE

Liryki Kniaźnina wyróżniają się delikatnością i prawdą prawdziwego przeżycia, poeta próbuje dotrzeć do głębszych warstw życia uczuciowego

Ody patriotyczne kształtował wg. Wzorca klasycznego, pytania retoryczne, metafory, odwołania antyczne i mitologiczne

. "Rozum i Serce"

Utwór opowiada o kontraście pomiędzy sercem i rozumem, których świat wartości jest zupełnie różny. W pierwszej zwrotce jest mowa o tym, że serce inaczej żąda, inaczej ocenia myśl ( w domniemaniu rozum).Serce kieruje inaczej światem niż rozum. następnie rozum zostanie uniesiony przez serce, które "przemaga". Kolejna strofa wyraża żal z powodu nieznajomości ran i bolączek podmiotu, który boi się oświadczyć. Trapi go niepewność, przeraza niestatek.

Odwołanie do róży, która jest nadobna i tkliwa, jednak nie do końca szczęśliwa. Podczas gdy motylek się rwie a zefir wzdycha wtedy to owa róża jako już pąk dojrzały więdnie i usycha

"Do Nocy"

Podmiot wita łaskawą noc, która zostaje z nim sam na sam.W tej przejmującej ciszy żadna osoba nie dowie się o tajemnicach skrywanych przez podmiot, także chytrość nie usłyszy co serce mówi. Podmiot chce zobaczyć księżyc, który jest dla niego zwierciadłem serca prawego.

"Do Franciszka Karpińskiego"

W pierwszej zwrotce poeta wyraża zdanie, że miło jest mu słyszeć jak inne osoby w sposób pochlebny wypowiadają się o Franciszku, jest osobą poważaną i bardzo szanowaną. w następnych zwrotkach pojawiają się liczne pytania poety do Karpińskiego takie jak: serce czy zdrowe? czy Justyna ciebie kocha? czy w dom twój toczy pociechy nowe Fortuna zacnych macocha?. Ostatnia zwrotka mówi o sławie, która nie jest polem zbyt owocnym.

„Do Klimeny”

Na początek opis pięknej natury, która daje szczęście, później mówi, że jego to smuci i drażni. Szuka schronienia w tęsknocie, która pozwoli mu płakać. Zwrot do Klimeny: gdyby to widziała to by się zlitowała

„Do róży”

Idzie za głosem sławy. Myli się, jest mu trudno, zastanawia się jaka to jest pociecha. Pyta róży gdzie jego wiosna(szczęście) i dlaczego zna jej ciernie

„Dwie lipy”, „Dwie gałązki”

dramatyczna historia miłości dwojga ludzi, którym los nie pozwolił się połączyć

gałązki-płynęły wodą nie wiedząc o swoim istnieniu, jak się spotkały, to fale je rozdzieliły, wyglądały jakby się kłóciły. W końcu wiatr znowu je połączył. Kamień rozłączył gałązki. Jedna z nich uschła na piasku

lipy-rosną po dwóch stronach rzeki, dotykają się ale nigdy się nie połączą. Tak myślał Koryl myśląc o Izmenie i westchnął

„Erotykon”

Istnieje kobieta, dla której on żyje, prowadzi go miłość, nadzieja. Miłość jest jego ołtarzem, ofiaruje jej cały świat. Jest piękniejsza niż cala sztuka. Ona go nie chce, bo lubi samotność. On żyje tylko dla niej urodziła się żeby go uszczęśliwić. Oczywiście porównuje ją do natury. Płacze za nią. Jest dla niego różą, która ma kolce. Może uciekać, on i tak będzie z nią myślami. Może nawet umrzeć dla niej i tak będzie ją kochał.

„Do Piotra Borzęckiego”

Żyje w swoim świecie, nieobecny. Jeśli wejdzie między ludzi, to nie czuje się tam dobrze. Ludzie go potrącają, krzyczą. Ojczyzna ginie a nikt nie robi nic konkretnego. Wraca do siebie, wierząc w Boga i poddając się jego woli

„Do muzy mojej”

Świat stał się smutny, zatruty jadem, tkliwość natury truchleje. Zbrodnia pozostaje bez kary. Zwrot do muzy: żegnasz piękne Puławy i gdzie teraz się schronisz? Tutaj jest wojna. Pycha depcze granice i prawa, niszczy narody

„Do gwiazd”

Apostrofa do nocnego nieba i do mieszańców(gwiazd) kiedy wszyscy śpią , na niebie ruszają się srebrne kołowroty. Lubił gdy blask oświetlał jego dziewczynę. Zwrot do gwiazd: po co zaglądają w okno? Już nie zobaczą Kasi

„Do muz”

Apostrofa do muz, oddał im serce i umysł. Ludzie płaczą. Ja rozbitek chwycę się deski a wy mi podacie rękę i pobiegnę za wami. Nieznana będzie za nimi droga. Goni je. One nim wzgardziły, on tęsknił. Był nad przepaścią i zlitowaly się nad nim. Uczy się na błędach innych. Szuka cnoty i chwały

będziesz miał dosyć.

wróżenie z ręki.

?!

nowa redakcja utworu „Wiek młody”.

nowa redakcja utworu „Wąsy”.

3



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Kniaźnin Wybór poezji wstęp BN +, STAROPOLKA
Krzysztof Kamil Baczynski Wybór poezji wstęp BN(1)
Tadeusz Miciński Wybór poezji wstęp BN
10 Leopold Staff Wybór poezji wstęp BN, oprac M Jastrun
4 Leopold Staff Wybór poezji wstęp BN oprac M Jastrun
4 Leopold Staff Wybór poezji wstęp BN oprac M Jastrun
Leopold Staff wybór poezji wstęp BN
Konstanty Idefons Gałczyński - Wybór poezji - Wstęp do BN autorstwa Marty Wyki, Dwudziestolecie Międ
JULIAN PRZYBOS SYTUACJE LIRYCZNE, WYBOR POEZJI, WSTEP EDWARDA BALCERZANA, BN 1989
WIERSZE, Gałczyński K. I., Wybór poezji (opracowanie BN), K
Kniaźnin Wybór poezji, polski, lektura+notatki, Oświecenie, Notatki
Zaleski - Wybór poezyj (wstęp BN), Polonistyka studia, II ROK, Romantyzm, Opracowania BN
Mickiewicz A , Wybór poezyj (Wstęp BN If)
WIERSZE, Baczyński K. K., Wybór poezji (opracowanie BN)
J Szaniawski Wybór dramatów Wstęp BN
Kniaźnin Wybór poezji
Przybyszewski St , Wybór pism (wstęp BN)
K K Baczyński Wybór poezji wstęp

więcej podobnych podstron