kierunki pedagogki wspolczesnej, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, Semestr II, Semestr III


WYKŁAD 1.

OD PEDAGOGIKI FILOZOFICZNEJ DO PEDAGOGIKI EMPIRYCZNEJ.

Pedagogika powstała na bazie pedagogiki empirycznej. Przedstawiciele:

JOHN LOCK (1632-1704)- filozof, lekarz. Badał procesy poznawania dochodzenia ludzkiego umysłu do wiedzy. Odrzucał surowość, rygoryzm wychowania dzieci. Był zaangażowany w przekształcanie monarchi angielskiej w konstytucjonalną. Interesowało go wychowanie dżentelmena. Twierdził, że umysł nowo narodzonego dziecka to „tabula rasa”, a środowisko tworzy, kreuje człowieka. W swojej koncepcji wychowania koncentrował się na wychowaniu fizycznym, moralnym i umysłowym, które powinny być w równowadze. Ideałem wychowania był człowiek znający życie, przestrzegający form zachowania.

Poprzez wychowanie fizyczne rozumiał hartowanie ciała ludzkiego.

Wychowanie moralne- to przede wszystkim odwołanie do poczucia honoru, podporządkowanie emocji pod rozum.

Był przeciwnikiem kary fizycznej- dopuszczał ją w sytuacjach wyjątkowych. Doceniał pochwałę i uznanie w wychowaniu dziecka. Zwracał uwagę na aspekt wychowawczy niż na edukacje. Był przeciwnikiem nabijania głów dzieci zbędnymi informacjami.

Swoje postulaty zawarł w dziele pt. „myśl o wychowaniu”. Niektóre z nich to:

  1. edukacja powinna być prowadzona w języku ojczystym.

  2. Apelował o zrozumienie natury dziecka, jego żywotności.

  3. Należy dziecko rozsmakować w literaturze pisanej specjalnie dla niego

  4. konieczne jest dostrzeganie dziecka, dostosowanie działań do potrzeb rozwojowych..

JAN JAKUB ROUSSEAU (1712-1778)- pisarz, filozof oświecenia. Twórca romansu filozoficznego „Emil czyli o wychowaniu”. Indywidualne wychowanie dziecka zgodne z naturą, w warunkach naturalnych, by dziecko samodzielnie mogło się odnaleźć. Wyodrębnił 4 fazy rozwoju dzieci:

  1. faza niemowlęctwa- dzieckiem powinna zajmować się matka, ważne karmienie piersią.

  2. Okres dzieciństwa- rozwój sił fizycznych i psychicznych dziecka, rozwój zmysłów w kontakcie z przyrodą, poznawanie świta w sposób naturalny.

  3. Okres chłopięctwa- między 12 a 15 rokiem życia- dziecko powinno wejść w okres rozwoju intelektualnego- nauka czytania i pisania pomaga w rozumieniu świata.

  4. Lata młodzieńcze- poświęcone na edukacje społeczną, ideową, estetyczną, religijną, zawsze pod okiem opiekuna.

PESTALOZZI (1746-1827)- pracował z ubogimi i osieroconymi dziećmi. Stworzył teoretyczne podstawy nauczania początkowego. Kładł nacisk na ogólny rozwój. Napisał „jak Gertruda uczy swoje dzieci”. Podkreślał rozwój trzech sił: fizycznej, moralnej i intelektualnej. Do programu włączał naukę rzemiosł (oprócz kształcenia ogólnego)- chciał nauczyć dzieci przydatnych rzeczy. Ogólny rozwój daje dziecku wolność.

JAN FRYDERYK HERBART- opracował podstawy stopni formalnych. nauczanie musi mieć charakter wychowujący. Celem jest ukształtowanie silnego wychowanka, jego silnego charakteru.

POLSKIE TRADYCJE PEDAGOGIKI FILOZOFICZNEJ

Trzech przedstawicieli głoszenia rozwoju i wypracowania systemu pedagogicznego:

BRONISŁAW TRENTOWSKI (1808-1875)- najwybitniejszy polski pedagog epoki romantyzmu. Twórca wielkiego, samodzielnie wypracowanego systemu pedagogicznego. Jego klasyczne dzieło to „chowanna czyli system pedagogiki narodowej, słowem kształcenie naszej młodzieży”, Poznań 1842. (2 tomy)

KAROL LIBELT (1807-1875)- prekursor przekształcenia romantycznego czynu narodowego w czyn realnej pracy organicznej. Nazywany królem ówczesnego polskiego życia umysłowego pod zaborami. Podstawą jego filozofii jest wychowanie patriotyczne (uszlachetnieni pracy i ducha). Propaguje szkołę realna czyli nowy typ szkoły, który daje realne, konkretne podstawy do funkcjonowania w życiu, odejście od humanizmu, łaciny na rzecz przygotowania do zawodu, matematyki, przyrody.

Systemy pedagogiczne Trentowskiego i Libelta wyrastały z ducha idealistycznej filozofii niemieckiej.

HENRYK WERNIC 91829-1905)- opierał się w swych poglądach na pedagogice naukowej Hebarta. Przeszedł od romantycznej filozofi wychowania do realistycznej pedagogiki pozytywistycznej. Twierdził, że każdy człowiek musi być wychowany dla swego czasu (odchodzenie od klasycznego wychowania), narodu, dla stosunków w których ma żyć i działć. Postulaty oparte na psychologi.

EMPIRYCZNA PEDAGOGIKA NAUKOWA- NARODZINY I ROZWÓJ.

Początki kierunku nowe wychowanie.

Wpływ badań biologicznych, psychologicznych i socjologicznych na rozwój pedagogiki empirycznej:

Badania biologiczne- wykazywały fazy, etapy, rozwoju człowieka i konieczność dostosowania wychowania do tych faz.

Badania socjologiczne- wykazały, że człowiek jest przede wszystkim istotą społeczną i przez całe życie pozostaje w ognisku oddziaływań społecznych.

Badania psychologiczne- wykazały, że każdy człowiek posiada odmienną osobowość, i dlatego trzeba indywidualizować nauczanie i wychowanie.

Najważniejsze prądy i kierunki pedagogiki XX wieku:

Nowe nurty ostatnich dziesięcioleci:

PEDAGOGIKA PSYCHOLOGICZNA.

Początek badań psychologicznych nad dzieckiem zwane pedologią lub nauką o dziecku.

Kierunki wpływu psychologi na pedagogikę psychologiczną początku XX wieku. W ramach pedagogiki psychologicznej powstało:

  1. Pedagogika funkcjonalna zwana wychowaniem funkcjonalnym. Przedstawiciel Edward Claparede. Tutaj wychowanie to funkcja rozwoju i naturalnych potrzeb dziecka.

  1. Pedagogika psychoanalityczna - stosowała metody psychoanalizy do naświetlania i rozwiązywania zagadnień wychowawczych. Przedstawiciele:

Neopsychoanaltycy podkreślają znaczenie miłości jako podstawowego popędu człowieka do świata i ma być zastępnikiem dla innych negatywnych popędów typu agresja.

Dziecko jest człowiekiem samym w sobie, neopsychoanaliza akcentowała chronienie dzieci przed złem, zachowane równowagi uczuciowej miedzy dzieckiem a wychowawcom nie dla kar.

Opiera się na metafizyce życia nieuświadomionego, nie docenia w wychowaniu świadomej aktywności dziecka.

3. Psychologia indywidualna- Alfred Adler stworzył teorię psychologiczno-pedagogiczną. Podstawowe tezy:

4. Biopsychologiczna pedagogika Jana Korczaka- lekarz, pedagog. Koncentrował się się silnie na indywidualności. W domu sierot było 100 dzieci, wychowawczyni, stróż, kucharka. Dzieci miały wydzielone zadania i odpowiedzialnie podchodziły do pracy. Dużo metod i technik, np. Tablica, skrzynka na listy, sąd koleżeński, kodeks ucznia. Korczak pisał teksty z zakresu pedagogiki i literaturę dla dzieci i młodzieży, np.:”Król Maciuś pierwszy”, „jak kochać dziecko”.był głosicielem nowatorskich poglądów:

PIERWSZE EKSPERYMENTY PEDAGOGICZNE JAKO KONWENCJE ZMIAN W PODEJŚCIU DO NAUCZANIA I WYCHOWANIA DZIECKA.

DWIE IDEOLOGIE WYCHOWAWCZE W POLSCE - PEDAGOGIKA NARODOWA I PEDAGOGIKA PAŃSTWOWA.

Pedagogika narodowa czyli wychowanie narodowe

Przedstawiciele pedagogiki narodowej:

1919-1922 na łamach ideologi wychowania narodowego powstaje Program Publicznej Szkoły Powszechnej i Gimnazjum- Wypowiada walkę werbalnym i książkowym sposobom nauczania. Zmierza do bezpośredniego zetknięcia uczniów z problemem, tematem. Praca ręczna i wychowanie fizyczne pojawiły się w programach.

W 1919 polskie władzy wprowadziły wychowanie narodowoobywatelskie.

Pedagogika państwowa czyli wychowanie państwowe

Przedstawiciele pedagogiki państwowej:

Duch sanacyjny wychowania państwowego.

Jego realizacja przebiegła przez organizacje młodzieżowe i realizację na przedmiotach. Celem było kształtowanie osobowości państwowotwórczej- ucznia należało pouczać o istocie państwa. Ploski, historia, geografia - im przypisywano duże znaczenie. Religia tez miała służyć wychowaniu państwowemu bo była gwarancją posłuszeństwa i akceptacji ustroju. W szkole dominowało wychowanie nad nauczaniem. Sanacja zdawała sobie sprawę, ze to środowisko rodzinne oddziałuje najbardziej na dzieci i młodzież dlatego ściśle współpracowała z środowiskiem rodzinnym.

PEDAGOGIKA EMANCYPACYJNA - WYZWALAJĄCA.

W edukacji zaczęto postrzegać konieczność zaangażowania się rodziców i nauczycieli w edukację.

Prekursor pedagogiki emancypacyjnej- Theodor Adorno- kreował pedagogike w kategoriach zadośćuczynienia- „Wychowanie po Oświęcimiu” (1966). Jego poglądy stały się impulsem do edukacji w kontekście wyzwalającym. Z punktu widzenia edukacji jako walki o wolność jest kilka obszarów, np. wiele wojen - humanitarne zadośćuczynienie.

Obszary emancypacyjnego wyzwolenia- one pokazują, że emancypacja jest potrzebna:

Na gruncie pedagogiki- problemy poszczególnych państw w procesie pedagogicznym. Oświatowcy w danym kraju są odpowiedzialni za za to, co się dzieje w zakresie wyżej wymienionych obszarów.

Powstały dwa raporty oświatowe (profilaktyczne):

Obecnie można dołożyć problemów np., coraz szersza prywatyzacja która powoduje bezrobocie, kiepskie finansowanie szkół, indoktrynacja młodzieży przez media- jest większy dostęp do

czynników demoralizujących. Kryzys szkolnictwa nie dotyczy tylko Polski.

Problem związany jest z polityką oświaty. Nie liczy się dobro oświaty a dobro tego, kto ma władze. Przykładem jest czas rządów Giertycha. W sytuacji wielowątkowości i wielu pomysłów najlepiej jst zastosować to, co jest już sprawdzone i to co przeszło proces doświadczeń ( pedagogika eksperymentalna).

Myśl pedagogiczna związana z polityką była coraz silniejsza; coraz mocniej dążono do tego, aby pedagogika miała charakter emancypacyjny.

Emancypacja- oswobodzenie się, uwolnienie od zależności, bycie wolnym wolnością sprawiedliwą. Jest to stan Definicja ta pomija proces wyzwalania, nie uwzględnia roli wychowawcy w tym procesie.

Izonomia- równouprawnienie- stan uwalniania jednostki od odpowiedzialności poprzez danie jej wolności. Przykładem jest Mit o Dedalu i Ikarze. Brak procesu i brak uświadamiania o konsekwencjach. Izonomia jest dobra dla tradycyjnie podejmowanej emancypacji.

Zwolennicy pedagogiki emancypacyjnej postulowali konieczną podmiotowość proces do ponoszenia odpowiedzialności za czyny i słowa.

Nurty pedagogiki emancypacyjnej

  1. indywidualistyczno- anarchistyczny

Przeciwstawia się narzuconym z gory rozwiązaniom. Nie zgadza się ze stwierdzeniem, że człowiek rozwija w sobie osobowość zewnątrz sterowną- dostosowuje się do wymagań politycznych, ustrojowych itp. Człowiek nie potrafi zareagować na pewne zachowania, działa z przyzwyczajenia, wybiera mniejsze zło. Człowiek staje się trybikiem w maszynie. Emancypacja oznacza tutaj uwolnienie się spod władzy społecznej, dominacji do samostanowienia, samorealizacji, do wychowania do przemocy. Zwolennicy:

  1. Polityczny.

Nurt wyzwalający ludzkość z istniejącego porządku społeczno - politycznego, który niesie za sobą ograniczenie i przemoc. Bezgraniczna wiara w wyzwolenie przez wychowanie. Nurt ten to głównie; „pedagogika uciśnionych” Paula Feurera. Jest to pedagogika wykuta w uciśnionych dla wyzwolenia człowieka. Główną rolę w dążeniu do wolności odgrywała humanizacja- człowiek w walce nie może odwoływać się do przemocy w walce. Agresja rodzi agresje, trzeba odpowiedzieć człowieczeństwem na agresora. Poglądy kierowane głownie do krajów Trzeciego Świata. Freurer nie lubił tego określenia. Jego pedagogika ma charakter polityczny. Kładzie nacisk na humanitarne podejście w stosunku do osób uciśnionych. Chciał zaangażować kraje Trzeciego Świata w sposób uczciwy w politykę a nie wykorzystywać tych krajów.

  1. Descholaryzacyjny

1960 Ivan Illych założył Międzykulturowy Ośrodek Dokumentacyjny, gdzie badano tendencje do uczenia się osób biednych w krajach rozwiniętych. Ogromne znaczenie miało postawienie pytań na temat celi, struktury i efektywności systemów szkolnych. inni przedstawiciele to Paulo Freurer i Goodman. Powstało wiele literatury, które zapoczątkowały ruch szkół alternatywnych, szczególnie:”Społeczeństwo bez szkoły” Ivan'a Illych'a ( 1975, Polska 1976). B.Suchodolski sprawił, ze w Polsce wydano 300 egzemplarzy tej książki.

Pedagogika krytyczna- opór przeciwko oświacie systematycznej. Nowatorskie poszukiwania w zakresie szkolnictwa. Nurt ten wynikał ze stwierdzonej małej efektywności systemów szkolnych, wynikających ze systemu polityki oświatowej. Kolejną przyczyną powstania były nowe ideologie popkultury krytykujące edukację. Systemy szkolne nie nadążały za rewolucją naukowo-techniczną, były instytucjami produkującymi absolwentów szkół, były przechowalnią nie dawały wszechstronnego wykształcenia. Szkolnictwo wycofywała się z funkcji ogólnokształcących. Pedagogika krytyczna głosiła potrzebę odinstytucjonalizowania szkoły i desholaryzacji- odszkolenia społeczeństw.

Powody wprowadzenia pedagogiki krytycznej wg Tadeusza Szudlarka:

Nurty krytyki szkoły;

Beuer- wprowadzenie wspólnego rdzenia edukacyjnego na wszystkich kierunkach (te same przedmioty podstawowe )

Nurt popularny w Polsce do dziś. Lta 90-te tzw szkoły wolne od systemy- antidotum na dotychczasowe szkoły.

Rozpoczął się nurt szkolnictwa alternatywnego- szkoły otwierano w oparciu o pedagogikę eksperymentalną.

Wszystko, co stereotypowe, to, co nie wynika z zainteresowania ucznia jest czymś nieistotnym. Wizja przeciwstawiania nurtowi konserwatywnemu, ale są podobne di siebie , szczególnie pod kątem koncepcji Toma Hessena. Podał on 3 etapy w rozwoju człowieka: anomi, heteronomi, autonomia.

Zmiany pedagogiki krytycznej, tendencje rozwojowe.- T. Szkudlarek.

Powoływał się na koncepcję H. Giroux'a- modele reprodukcji systemu społecznego przez system oświaty. :

  1. Deterministyczne teorie reprodukcji ekonomicznej :

Szkoła ma przystosować ucznia od przyszłego rynku pracy, w którym dominuje określona klasa. Musi wykształcić w uczniu wybrane cechy- czyni to w jawnym programie nauczania. Przystosowanie ucznia do życie w danej klasie, jej interesom na rynku pracy.

Ukryte programy nauczania- obejmują elementy szkoły, które stanowią elementy przyszłej szkoły, np. obowiązujący szkolny system komunikacji (typy relacji nauczyciel-uczeń), architektura szkoły (pokój nauczycielski tylko dla nauczycieli). Adaptacyjny charakter szkoły jest narzucony ptzez otoczenie. Nie można przystosować szkoly- jest to z góry odrzucenie.

  1. Detrministyczny model reprodukcji kulturowej

Kultura dominująca- grupa rządząca, narzucająca warunki tworzy płaszczyznę funkcji szkoły- szkola podporządkowuje się elitom, jej kulturze.

Kultura dominująca- tzw kultura wspólna, tworzy kulturę ciszy- nie mają głosu kultury nadrzędne. Jest to proces symbolicznego gwałtu na grupach dominowanych. W sytuacji szkolnej nie każdy głos ma te same prawa. Definicja społeczeństwa świata jest spójna z definicją kultury dominującej.

Wzorce kultury dominującej mogą być odrzucone na zasadzie buntu grupy zdominowanej- chcą uczyć się tego, co jest związane z ich kulturą, z ich klasą. Bunt przeciwko przejęciu tej kultury kończy się porzuceniem szkoły, powielają schemat rodziców.

Przyczyny reprodukcji kulturowej”

Głównym wymiarem reprodukcji kulturowej jest język jaki funkcjonuje w placówkach. Dzieci robotników uczą się posługiwać ograniczonym językiem, dzieciom trudno zrozumieć mowę w sytuacji pozbawionej emocji. Klasa średnia- język bez odniesień sytuacyjnych, dzieci mają rozwinięty kod komunikacyjny. Zróżnicowanie kodu powoduje, ze grupa dzieci pozostaja nadal odrębnymi. Nauczyciele posługują się kodem rozwiniętym i tego wymagają od uczniów. Powstaje tzw strefa ciszy- dzieci z nizin społecznych nie potrafią językowo zaistnieć w szkole. Powstaje kulturowe wydziedziczenie- dzieci te chcą wejść w kulturę wyższą.

Pedagogika oporu Giroux'a jako argument pedagogiki krytycznej.

Pedagogika krytyczna szuka argumentów na złe prowadzenie szkól, dlatego też pisze o zaletach wprowadzania języka możliwości, Szukano nowej perspektywy, kategoria oporu pedagogiki krytycznej. Radykalne teorie były obojętne na opór w społeczeństwie. Ped krytyczna powinna być tworzona na buncie, oporze. Bunt przeciwko klasie dominującej nie jest niczym dobrym. Trzeba zmienić cały system edukacyjny. Nie jest to możliwe na gruncie reprodukcji ekonomicznej, ale na drodze reprodukcji kulturowej- tutaj jest to możliwe pod warunkiem, ze jest on dobrowolny.

Ped krytyczna:

Nurty krytyki szkoły w Polsce :



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
test rozwojowka, Psychologia, II rok III semestr, psychologia rozwoju człowieka w cyklu życia
FILOZOFIA[1], Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, semestr 1
patologia ukl nerwowego wyklady, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoj
Wykłady Twardowski wwrdzwśr, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, S
Rendall, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, Semestr II, Wczesne w
Elementy patologii układu nerwowego wykiład 1, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspo
Rozdział 5, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, Semestr II, Wczesn
Karta przedmiotu A M-B-1, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, seme
Błachnio FAS, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, Wczesna diagnoza
FILOZOFIA[1], Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, semestr 1
WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE I NURTY WYCHOWANIA..., Studia magisterskie pedagogika wczesnoszkolna i przedsz
Rozwój pedagogiki wczesnoszkolnej jako nauki
Współczesne modele bycia nauczycielem, pedagogika wczesnoszkolna
Rozwój pedagogiki wczesnoszkolnej jako nauki(1)
TOK WPROWADZANIA LITERY w szkole podstawowej, pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna, edukacja pol
WSPÓŁCZESNE KIERUNKI PEDAGOGICZNE, SWPW wykłady - pedagogika
wykład 08 - pedagogika behawioralna - Winfired Wermter - Dom Mi, współczesne kierunki pedagogiczne
organizacje, Współczesne kierunki pedagogiczne

więcej podobnych podstron