Były kiedyś robione badania nad samooceną i nad inteligencją, gdzie człowiek, który był badany oceniał się i był niezwykle inteligentny, wykształcony, ale miał tylko w jednym zakresie niską samoocenę w powodzeniu u kobiet i to powodowało, że globalna samoocena była niska. Pamiętać należy o tym. ze szczegółowe samooceny, nawet realistyczne nie sumują się koniecznie w zadowolenie z samego siebie ogólne.
Być może niska samoocena jest skorelowana z podatnością na perswazję. Tak to logicznie wygląda, za dobrze tego nie badano, nie spotkałem na ten temat zbyt wiele badań.
B. interesująca jest sprawa ze szczegółowymi. Zrobiliśmy badanie, które też opisałem, do którego specjalistka od mody damskiej przygotowała dwa rodzaje pogadanek na temat damskich spodni. Mieliśmy więc dwie pogadanki eksperta, ale tak naprawdę chodziło o to, aby wśród dziewcząt, które słuchały pogadanek znaleźć takie, które twierdzą, że znają się na modzie. Okazało się, że najwybitniejszy autorytet niczego nie zrobi, jeżeli odbiorcy mają wysoką samoocenę w tej sprawie, której dotyczy pogadanka. Wiadomo, że jeżeli na czymś się znamy to argumenty muszą być „super", żeby nas przekonać i rzeczywiście byle kto, byle czym nas nie przekona. Jeżeli mamy do czynienia z odbiorcami, którzy są naprawdę fachowcami to nie jest łatwo przekonać ich, bo oni wiedzą swoje, bo się na tym znają. Powinniśmy być niezwykle uczuleni na to, że kiedy przygotowujemy jakąś pogadankę psychologiczną, żeby wiedzieć czego ona dotyczy. My b. często w oparciu o wolną wiedzę przychodzimy do specjalistów w jakiejś dziedzinie i zaczynamy im coś tam opowiadać. Najlepiej byłoby poćwiczyć trochę to, o czym chcemy mówić, w przeciwnym wypadku nie tylko to nie trafia do tych ludzi, ale odbiorcy zaczynają powątpiewać w wartość psychologii.
Wcześniej mówiłem o autorytaryzmie jako o pewnej cesze, o osobowości autorytarnej. Pamiętacie, że jest to związane z jednej strony ze spojrzeniem na władzę społeczną i wobec tego na liderów, a z drugiej strony spojrzenie z góry na tych, którzy są niżej w hierarchii. Istotne jest, że np. osoba autorytarna będzie niezwykle wrażliwa na przekazy pochodzące -właśnie od osoby, która reprezentuje dla niej władzę - o tym trzeba pamiętać. Na tym zakończyliśmy postawy.
Dwa działy psychologii społecznej, które kiedyś były b. popularne, a którymi mniej się interesowałem to: agresja i zachowania altruisty cynę.
Agresja - o której wszyscy coś wiemy, ponieważ spotykamy się z nią na co dzień. Podstawowa cecha (chociaż jest ich więcej) zachowań agresywnych: zachowania agresywne to takie, w których chodzi agresorowi o to, żeby obiekt, czy cel agresji został uszkodzonym szerokim tego słowa znaczeniu. W niektórych wypadkach chodzi o to, żeby obiekt agresji został zniszczony, albo przynajmniej uszkodzony. Jeżeli np. jedna przyjaciółka do drugiej mówi: „ale ty jesteś głupia" i jest tu powiedziane „na serio" to mamy do czynienia z uszkodzeniem naszej samooceny (nie dużym, ale jednak).
Stosowanie siły fizycznej wobec kogoś. Obecnie jest b. popularny w psychologii i nie tylko: problem przemocy w rodzinie. Całe zespoły psychologów prowadzą zajęcia psychoterapii związanej z przemocą, która zwykle bywa stosowana wobec kobiet.
Drugą sprawą jest to, że musi być intencja, żeby tego kogoś uszkodzić. Jeżeli wyżej wspomniana przyjaciółka palnie: „ale ty jesteś głupia", to chyba nie jest agresja, ale jeżeli ona pomyślała o swojej przyjaciółce, że jej powie, że ona jest głupia, to już wtedy zaczyna być intencjonalna agresja. Pamiętać należy, że musi być intencja (zachowanie intencjonalne); musi być zachowanie, które ma na celu uszkodzenie obiektu agresji (aby u niego wystąpiły jakieś negatywne skutki). Potem wrócimy jeszcze do pewnej sprawy, związanej z teorią frustracji - niektórzy mówią, że jeszcze powinny pojawić się emocje, aleja nie jestem przekonany, ponieważ wydaje mi się, że może być tzw. zimna agresja, taka, kiedy ja nic nie przeżywam, ale myślę sobie jaja zniszczę, bo chodzi mi o to, żeby się z nią rozwieść, będzie tak miała tego dosyć, że sama mnie opuści" -jest to przykład zimnej, zaplanowanej agresji, ale agresja zwykle bywa gorąca. Wrócimy do tego przy teorii frustracji.