Prawo konsumenckie - zbiorcze określenie, które obejmuje szereg rozwiązań prawnych z różnych dziedzin prawa, przede wszystkim z prawa cywilnego. Cechą wspólną tych rozwiązań jest to, że dotyczą specyficznej relacji między podmiotem profesjonalnym z jednej strony a podmiotem nieprofesjonalnym z drugiej. Po jednej stronie występuje przedsiębiorca, po drugiej konsument.

Art. 22¹ KC - Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową

Art. 43¹ KC - Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i inna jednostka organizacyjna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową

Niedozwolone postanowienia umowy

Obowiązuje zasada swobody umów. Każda umowa może być odrębnie negocjowana. Standaryzacja umów jest coraz powszechniejsza. Obrót z udziałem masowego klienta odbywa się przy zastosowaniu pewnych wzorców opracowanych przez poszczególnych przedsiębiorców i przedstawiane jako propozycja dla drugiej strony. Najczęściej margines indywidualizacji umowy jest bardzo wąski lub nie ma go wcale. Występują tzw. umowy adhezyjne - zawierane przez przystąpienie. Umożliwia to zawarcie wielu umów w krótkim czasie. Powstaje jednak ryzyko nadużyć, gdyż tylko jedna strona dyktuje warunki, druga może się jedynie na nie zgodzić lub nie.

Formy wzorców umów

Art. 384§1KC - ogólne warunki, wzór umowy, regulamin, itp. Wiążą druga stronę, jeśli były dostarczone przez zawarciem umowy. Art. 384§2 W razie gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąże on także wtedy, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści. Nie dotyczy to jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów, z wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego np. regulamin w bibliotece.

art 384¹KC Wzorzec wydany w czasie trwania stosunku umownego o charakterze ciągłym wiąże drugą stronę, jeżeli zostały zachowane wymagania określone w art.384, a strona nie wypowiedziała umowy w najbliższym terminie wypowiedzenia

Gdy wzorzec jest niejasny - Art 385§2. wzorzec umowy powinien być sformułowany w sposób jasny i zrozumiały, postanowienia niejasne należy tłumaczyć na korzyść konsumenta.

Może się zdarzyć, że zawarta umowa może zawierać postanowienia sprzeczne z wzorcem - art. 385§1 - strony są związane umową. Indywidualne uzgodnienia są ważniejsze.

Gdy wzorce są ze sobą sprzeczne - art 385⁴ - między przedsiębiorcami - sprzeczne postanowienia znoszą się.

Ochrona konsumenta przed tzw. niedozwolonymi postanowieniami umowy wynika z prawa europejskiego.

Umowne klauzule abuzywne - klauzula nadużycia prawa - są to postanowienia umowy zawieranej z konsumentem kształtujące jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy - art 385¹§1KC.

W 2 przypadkach, nawet gdy jest klauzula krzywdząca konsumenta nie można się do tego odwołać:

1) nie mona uznać za niedozwolone postanowienia, które zostało uzgodnione z konsumentem

2) postanowienia określające główne postanowienia stron, np. ceny

Gdy stwierdzono, że postanowienie jest niedozwolone - skutki

art 385¹§1 - postanowienia uznane za niedozwolone nie wiążą klienta, pozostałe - tak

O tym, że postanowienie umowy jest niedozwolone decyduje sąd. Kontrole wzorców umowy sprawuje sąd. Kontrola ta może być:

1) tzw. indywidualna (incydentalna) - sąd ocenia konkretne postanowienie w sporze między konkretnym konsumentem a konkretnym przedsiębiorca

2) abstrakcyjna - obejmuje sprawdzenie określonych postanowień wzorca w oderwaniu od konkretnego konsumenta lub przedsiębiorcy.

Sąd w wyroku przytoczy treść postanowienia, które uznał za niedozwolone i zakazuje jej stosowanie. Ten wyrok sąd przesyła do UOKiK. Prezes UOKiK prowadzi rejestr niedozwolonych postanowień. Od momentu wpisu do rejestru zakaz staje się powszechny, obowiązuje wszystkich przedsiębiorców. Rejestr ten jest jawny - www.uokik.gov.pl --> ochrona konsumentów --> rejestr niedozwolonych postanowień umowy. Niedozwolonych postanowień jest ok. 3tys.

Do sądu może wystąpić każdy, kto wg oferty pozwanego mógłby z nim zawrzeć umowę - każdy potencjalny klient/konsument; prezes UOKiK, powiatowy/miejski rzecznik praw konsumentów; polska/ unijna organizacja statutowo zajmująca się ochrona konsumentów. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów - wydział w sądzie okręgowym w Warszawie. Postępowanie jest wolne od opłat sądowych.

Art. 385³ KC - katalog niedozwolonych postanowień umowy

Zawieranie umowy według Kodeksu cywilnego i ustawy o prawach konsumenta

Do zawarcia umowy może dojść w różnym trybie:

1) poprzez złożenie oferty i jej przyjęcie 2) w wyniku negocjacji

3) w drodze przetargu 4) w drodze umowy przedwstępnej a potem umowy przyrzeczonej (definitywnej)

W każdym przypadku warunkiem zawarcia umowy jest osiągniecie zgody (konsensu) co do treści danej umowy.

Forma umowy

Art. 60KC: w dowoej\lnej formie, chyba że przepis prawa jakąś formę narzuca

Forma umowy w przypadku umów konsumenckich

Co do zasady panuje swoboda formy. Wartość umowy nie ma wpływu na formę umowy. Raczej przy umowach o wyższej wartości dla własnego bezpieczeństwa lepiej mieć umowę na piśmie.

Sposoby zawierania umów przez konsumentów: Art. 97KC

1) w drodze złożenia oferty, negocjacji 2) sprzedaż z zastosowaniem automatów sprzedających

3) zawieranie umów na odległość 4) zawieranie umów poza lokalem przedsiębiorstwa

Umowy na odległość w świetle ustawy o prawach konsumenta:

1) umowa na odległość - art. 2 pkt1 - umowa zawarta z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie

Art. 3, art. 4 ust. 1,2 przepisów ustawy nie stosuje się do umów dotyczących ustanawiania, nabywania i przenoszenia własności nieruchomości lub innych praw do nieruchomości oraz do umów dotyczących najmu pomieszczeń do celów mieszkalnych, z wyjątkiem przepisów rozdziału 2. Przepisów ustawy nie stosuje się do umów dotyczących usług finansowych

Obowiązki przedsiębiorcy zawierającego umowę przez Internet - rozdział 3

1) obowiązki przedsiębiorcy i odpowiadające im uprawnienia konsumenta o charakterze informacyjnym

2) prawo odstąpienia od umowy

Obowiązki o charakterze informacyjnym

Art. 12 ust. 1 - informacje jakie powinny być przekazane konsumentowi: czego umowa dotyczy, ile musi zapłacić, kto jest przedsiębiorcą, z którym zawiera umowę, jakie są koszty zawarcia umowy, jaki jest tryb rozpatrywania reklamacji, jakie są uprawnienia w przypadku nienależytego wykonania umowy i inne informacje szczegółowe dotyczące funkcjonalności nabywanego produktu.

Informacja o prawie odstąpienia od umowy lub o braku istnienia takiego prawa w danej sytuacji. Ta informacja może znaleźć się na wzorze pouczenia o odstąpieniu od umowy. Wzór pouczenia odstąpienia od umowy - załącznik 1. art. 14 ust. 2 nakłada obowiązki udzielenia tych informacji w odpowiedni sposób - czytelny i prostym językiem. Informacje te powinny być przedstawione konsumentowi najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość.

Art. 22 informacje te stanowią integralną część umowy na odległość, nie mogą być zmieniane bez jego zgody

Art. 24 nakłada na przedsiębiorcę obowiązek udowodnienia, że obowiązki informacyjne zostały spełnione

Prawo odstąpienia od umowy - rozdział 4

Art. 27 konsument ma prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa w terminie 14dni. Art. 28 Termin, w przypadku sprzedaży biegnie od objęcia rzeczy w posiadanie (gdy w częściach - od ostatniej, gdy regularnie - od pierwszej), w przypadku świadczenia usługi - od dnia zawarcia umowy. Konsument musi być poinformowany o prawie do odstąpienia od umowy. Jeśli nie zostanie poinformowany, to prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od upływu terminu 14 dni - art. 29§1. W przypadku umów finansowych zawieranych na odległość - w każdym czasie - art. 41, 39 ust 1-3. Konsument może odstąpić od umowy w sposób dowolny. Art. 30 - oświadczenie można złożyć na formularzu (ale nie trzeba). Czasem można w formie elektronicznej - art. 30 ust.3. Odstąpienie od umowy nie musi być w obcym języku, nawet jeśli piszemy do firmy zagranicznej. Jeżeli nastąpiło odstąpienie - zawartą umowę uważa się za niezawartą.

Koszty odstąpienia od umowy

Przedsiębiorca zwraca wszystkie koszty - art. 34ust.1 w terminie 14 dni - koszty zakupu i przewozu rzeczy (najtańsza oferowana dostawa). Konsument musi rzecz odesłać w terminie 14dni od odstąpienia od umowy i pokryć koszty przesyłki, chyba że przedsiębiorca nie poinformował go o obowiązku pokrycia kosztów, wtedy koszty poniesie przedsiębiorca.

Zużycie rzeczy - art. 34§4

Art. 38 wyłącza w pewnych przypadkach prawo odstąpienia od umowy:

3) rzecz wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb;

4) rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia;

5) rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych;

7) napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli;

8) konsument wyraźnie żądał, aby przedsiębiorca do niego przyjechał w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji;

9) nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;

11) rzecz nabyta w drodze aukcji publicznej;

Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa - art. 2 ust.2 - uprawnienia analogiczne jak w przypadku zawierania umów na odległość - art. 12, 27nn.

Ochrona konsumenta w razie wyrządzenia szkody przez produkt niebezpieczny (art. 449¹-449¹⁰KC)

Odpowiedzialność za produkt niebezpieczny

art. 449¹§2 - przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną

art. 449¹§3 - Niebezpieczny jest produkt niezapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za niezapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony. Musi być informacja o sposobie użycia produktu, sposób jego zaprezentowania na rynku.

Za szkodę odpowiada producent - art. 449¹§1

Okoliczności zwalniające producenta od odpowiedzialności (okoliczności egzoneracyjne):

1) jeżeli produktu nie wprowadził do obrotu

2) gdy wprowadzenie do obrotu nastąpiło poza zakresem działalności gospodarczej - np. wyrzucony na śmietnik i wydobyty przez kogoś innego

3) gdy niebezpieczne właściwości ujawniły się już po wprowadzeniu go do obrotu

4) kiedy nie można było przewidzieć niebezpiecznych właściwości produktu, uwzględniając stan nauki i techniki w chwili wprowadzenia produktu do obrotu

5) jeżeli właściwości wynikały z zastosowania przepisów prawa

Za szkody odpowiada także importer produktu zagranicznego, wytwórca części składowych, chyba że zostały źle zamontowane przez producenta, odpowiada także ten, kto podaje się za producenta przez umieszczenie swojego znaku towarowego, nazwy. Wszyscy odpowiadają solidarnie. Gdy nie ma określonego producenta/importera - odpowiada sprzedawca, chyba że wskaże on producenta/importera

Zakres odszkodowania

W przypadku szkód na osobie - bez ograniczeń

W przypadku szkód na mieniu są ograniczenia:

1) art. 449² - odpowiedzialność dotyczy tylko rzeczy zwykle przeznaczanych do osobistego użytku

2) art. 449⁷§1 - nie obejmuje uszkodzenia samego produktu, spodziewanych a nie uzyskanych korzyści

3) art. 449⁷§2 - odszkodowanie nie przysługuje, jeśli szkoda nie przekracza równowartości 500 euro.

Roszczenia o naprawienie szkody przedawniają się z upływem 3 lat od daty, gdy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i podmiocie odpowiedzialnym, ale w każdym przypadku przedawnia się z upływem 10 lat od wprowadzenia produktu do obrotu - art. 449⁸KC. Roszczeń tych nie można wyłączyć ani ograniczyć - art. 449⁹KC. Przepisy te przyznają konsumentowi dodatkowe uprawnienia, nie wyłączają innych przepisów KC, zwłaszcza i rękojmi i gwarancji - art. 449¹⁰KC.

Sprzedaż konsumencka (art. 535-602KC)

Najpierw była dyrektywa UE z 1999r., potem w Polsce uchwalono ustawę z 27.07.2002r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Została ona teraz zastąpiona ustawą o prawach konsumenta. Obecnie mamy jednolitą koncepcję dotyczącą praw konsumenta i umów dotyczących sprzedaży konsumenckiej (przez równoczesne wprowadzenie ustawy o prawach konsumenta i zmiany w kodeksie cywilnym).

Umowa sprzedaży to umowa najczęściej zawierana w praktyce życia codziennego. Jej główną cechą jest przeniesienie własności na kupującego.

Art. 535 KC - definicja sprzedaży: Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę

Kiedy kupujący staje się właścicielem rzeczy:

1) jeżeli nabywamy rzeczy oznaczone co do gatunku (zamienne) np. węgiel, wodę - z chwilą fizycznego wydania rzeczy

2) gdy rzeczy są oznaczone co do tożsamości (jednostkowe) - z chwilą zapłaty

W jakim czasie sprzedawca powinien wydać konsumentowi towar - art. 543¹ KC: §1. Jeżeli kupującym jest konsument, sprzedawca obowiązany jest niezwłocznie wydać rzecz kupującemu, nie później niż trzydzieści dni od dnia zawarcia umowy, chyba że umowa stanowi inaczej. §2. W razie opóźnienia sprzedawcy kupujący może wyznaczyć dodatkowy termin do wydania rzeczy, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić.

W supermarkecie kupujący staje się właścicielem z chwilą zapłaty za towar - art. 543 KC: Wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży.

Gdy na półce jest inna cena, a przy kasie inna, to zgodnie z art. 543 KC wiąże nas cena na półce.

Przedmiot sprzedaży - może nim być każda rzecz rozumiana jako przedmiot materialny, która nie jest wyłączona z obrotu oraz energia i prawa (art. 555 KC) - zarówno rzecz ruchoma jak i nieruchoma.

Cena sprzedaży

Cena - ekwiwalent za przeniesienie własności. Cena odróżnia sprzedaż od darowizny. Jeżeli rzecz sprzedana ma wady, można ją reklamować, w przypadku darowizny - nie. Sprzedaż za symboliczną złotówkę traktowana jest jako darowizna, bo cena nie jest ekwiwalentna. Cena jest w prawie kategorią rynkową, podlega prawom popytu i podaży, jest ustalana w wyniku porozumienia między kupującym a sprzedającym. Co do zasady kupujący nie ma możliwości kwestionowania ceny. Wyjątkowo państwo lub samorząd może ingerować w ceny - np. leki refundowane, komunikacja miejska, przejazd taxi. Pośrednia kontrola cen - np. za prąd, gaz.

Art. 536§1 KC: To kiedy cena ma być zapłacona, zależy od umowy stron - najczęściej jest to od ręki - towar za cenę. Jeżeli cena ma być zapłacona od razu, sprzedawca może nie wydać towaru do momentu zapłaty. Gdy następuje odroczenie zapłaty, własność przechodzi z chwilą wydania rzeczy. Sprzedaż z zastrzeżeniem własności - wtedy gdy jest zapłata części lub całości ceny jest odroczona w czasie, to sprzedawca może zastrzec dla siebie własność rzeczy do czasu całkowitej zapłaty ceny - art. 589 KC. Obowiązek zapłaty odsetek powstaje w każdym przypadku, gdy cena nie została zapłacona w terminie - art. 481§1 KC.

Forma umowy sprzedaży

Prawo w odniesieniu do sprzedaży konsumenckiej nie wprowadza szczególnej formy, może być pisemna, ustna, dorozumiana (np. zakupy w automacie). Na konieczność zachowania formy nie wpływa wartość rzeczy.

Obowiązki informacyjne ciążące na sprzedawcy - art. 546 KC. Jeżeli kupującym jest konsument, to zakres obowiązków jest uszczegółowiony w art. 546¹ KC. Obowiązek dotyczący wydania wraz ze sprzedażą rzeczy dodatkowych elementów, części składowych, zamiennych, dokumentów dotyczących rzeczy - art. 546§2, art. 546¹§5 KC. Jeżeli nie ma instrukcji po polsku, konsument może rzecz reklamować tak jakby była wadliwa.

Dołączanie do zakupu tzw. gratisów - płacimy za obie rzeczy - gratis też można reklamować.

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi art. 556-576

Art. 556 jest to odpowiedzialność obiektywna, niezależna od winy. Sprzedawca odpowiada za sprzedany przez siebie niedziałający towar, nawet jeśli nie działa on nie z jego winy. Odpowiedzialność obejmuje wady fizyczne (art. 556¹) i prawne (art. 556³). Odpowiedzialność z rękojmi obowiązuje z mocy samego prawa, sprzedawca jej nie udziela. Art. 557§1.

Uprawnienia kupującego (art. 560,561)

1) obniżenie ceny - art. 560§1,3 - w takiej proporcji w jakiej wada obniża wartość rzeczy

2) odstąpienie od umowy

3) żądanie wymiany rzeczy na wolną od wad

4) żądanie usunięcia wady (naprawy rzeczy)

W jakim czasie wymiana/naprawa - kodeks tego nie precyzuje. Jak długo rękojmia chroni kupującego - art. 568§1 - 2 lub w przypadku nieruchomości 5 lat od wydania rzeczy. Rękojmia dotyczy także rzeczy używanych (rękojmia może być wtedy ograniczona, jednak max do 1 roku).

Art. 573-576 - przy wadach prawnych kupujący ma szczególne uprawnienia, są one analogiczne jak w przypadku wady fizycznej, z pewnymi modyfikacjami.

Odpowiedzialność z tytułu gwarancji art. 577

Gwarancja - zapewnienie udzielone kupującemu, że rzecz jest odpowiedniej jakości, wykazuje odpowiednie cechy, będzie je wykazywać co najmniej przez okres objęty gwarancją. W odróżnieniu od rękojmi, gwarancja nie obowiązuje z mocy samego prawa, tylko musi być udzielona przez gwaranta.

Termin gwarancji może być wskazany w dokumencie gwarancyjnym, jeżeli jednak tam terminu nie ustalono, to zgodnie z art. 577§4 termin wynosi 2 lata od daty wydania rzeczy kupującemu. Kupujący, który wykonuje uprawnienia z tytułu gwarancji ma obowiązek dostarczenia rzeczy do miejsca gdzie ma być wykonana np. naprawa rzeczy, ale na koszt gwaranta. Odpowiedzialność z rękojmi zawsze ponosi sprzedawca, gwarantem może być i najczęściej jest inna osoba, np. producent, importer, sprzedawca też może. Uprawnienia z gwarancji są niezależne od uprawnień z rękojmi i mogą być dochodzone niezależnie od gwaranta i od sprzedawcy - art. 579.

Odpowiedzialność odszkodowawcza art. 566

Jeżeli rzecz była wadliwa i kupujący realizuje swoje uprawnienia z tytułu rękojmi, to niezależnie od tego może żądać zwrotu wszystkich kosztów, które były związane z umową (np. zawarciem umowy, przewozem, przechowaniem rzeczy, itp.). jeżeli kupujący udowodni, że sprzedawca wiedział o wadzie, to mamy odszkodowanie z art. 471 KC.

Pozycja konsumenta na rynku usług turystycznych - ustawa z 29.08.1997r. o usługach turystycznych

Ochrona konsumenta jest realizowana na trzech płaszczyznach:

1) poprzez wprowadzenie szczególnych wymagań dla przedsiębiorców turystycznych, zwłaszcza w odniesieniu do gwarancji finansowych. Prowadzenie działalności gospodarczej w sferze turystyki jest działalnością regulowaną (wymaga się spełnienia pewnych warunków i wpisu do rejestru prowadzonego przez marszałka województwa, szczególne znaczenie mają wymogi finansowe)

2) ogólne przepisy prawa cywilnego dotyczące ochrony konsumentów, dotyczy to przede wszystkim ochrony przed niedozwolonymi postanowieniami umowy

3) przepisy szczególne ustawy o usługach turystycznych dotyczące ochrony klienta.

Biuro podróży może odwołać imprezę turystyczną gdy np. w kraju, do którego miała być wycieczka jest np. wojna.

Art. 14 umowa powinna być na piśmie, ale jeśli nie jest, to nie jest nieważna. Jeżeli jakieś postanowienie jest w katalogu (np. że w hotelu jest basen), a w umowie nie ma nic na tej temat, to postanowienie katalogu staje się elementem umowy - art. 12 ust. 2.

Co może wpłynąć na to, że impreza zostanie odwołana lub zmieniona umowa - art. 14 ust. 5-7:

Zmiana ceny z powodów niezależnych od biura podróży - klient może przyjąć tę zmianę lub bez konsekwencji odstąpić od umowy. Jeżeli odstąpi, to może żądać natychmiastowego zwrotu kosztów lub uczestniczyć w imprezie zastępczej. Klient może żądać odszkodowania, chyba że wycieczka nie odbyła się z powodu zbyt małej liczby chętnych, a klient został o tym poinformowany lub z powodu siły wyższej (sytuacja szczególna, zdarzenie nadzwyczajne, np. powódź, trzęsienie ziemi, wojna, katastrofa). Zmiana ceny - art. 17 - cena nie może być podwyższona, chyba że umowa to przewiduje, a wzrost jest spowodowany: wzrostem kosztów transportu, opłat urzędowych, kursu walut. W okresie 20 dni od daty wyjazdu cena nie może być podwyższona.

Świadczenie zastępcze - art. 16a - gdy organizator imprezy nie realizuje programu w czasie trwania imprezy. Gdy jest ono niemożliwe lub klient nie wyraził na nie zgody i odstąpił od umowy, to organizator nie może bo obciążać kosztami z tego tytułu.

Odpowiedzialność biura podróży z tytułu nienależytego wykonania usługi - art. 16b. Trzeba złożyć reklamację, która jest pierwszym etapem - odpowiedź w ciągu 30 zbiorowy, w przypadku braku odpowiedzi w terminie, reklamację uznaje się za uzasadnioną. Klient może złożyć roszczenie o odszkodowanie - art. 11a - reklamacja służy jako dowód.

Szkody na osobie:

1) majątkowe - np. koszty leczenia, rehabilitacji, itp.

2) niemajątkowe - np. nieprzyjemne zdarzenia - niedostateczny standard, itp.

Można domagać się zadośćuczynienia za szkody niemajątkowe.

Odpowiedzialność hotelu wobec gościa hotelowego za rzeczy (bagaż) pozostawione w pokoju - konwencja paryska, art. 846 - 852 KC. Rzeczy nie uznawane za wniesione do hotelu to: samochody, rzeczy pozostawione w samochodzie, żywe zwierzęta. Odpowiedzialność hotelarza jest na zasadzie ryzyka- nie trzeba wykazać winy. Właściciel hotelu odpowiada w pewnym zakresie - limit odpowiedzialności - gość hotelowy może domagać się odszkodowania do pewnej wysokości - art. 849 - górny limit odpowiedzialności hotelu to 100-krotność należność za nocleg za jedną dobę za jedną osobę. Gdy skradziono jedną rzecz - 50-krotność, z tym że hotel ma obowiązek przyjęcia na przechowanie rzeczy wartościowych i jeżeli gość odda rzeczy na przechowanie, to hotel odpowiada w pełnej wysokości. Gdy hotel odmówi przyjęcia rzeczy na przechowanie też odpowiada w pełni. Nie wszystko hotel musi przyjąć na przechowanie - art. 849§3.

Odpowiedzialność przewoźnika lotniczego w przypadku odmowy przyjęcia na pokład, odwołania lub znacznego opóźnienia lotu

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów - wiąże na terenie całej UE jednakowo, każdego przewoźnika lotniczego, ma zastosowanie do przelotów wewnątrz Unii, jak i poza nią, gdzie start lub lądowanie jest z terenu UE. Pasażer ma określone uprawnienia gdy zgłosił się do odprawy nie później niż 45 minut przed planowanym odlotem.

Odmowa przyjęcia na pokład - art. 4

Świadczenia z tytułu odwołania lotu z wyjątkami: jeżeli odwołanie nastąpiło co najmniej 2 tygodnie przed planowanym odlotem - można domagać się zatem zwrotu kosztów lub lotu alternatywnego.

Opóźnienie

Jeżeli jest opóźnienie, to przewoźnik jest zobowiązany do pewnych świadczeń (udzielenia pomocy - art. 9: posiłki, gdy opóźnienie wynosi ponad 4 godziny - zakwaterowanie w hotelu, rekrutacja bezpłatne rozmowy telefoniczne, dwa faksy lub maile. Za opóźnienie nie należy się odszkodowanie) w przypadku lotów:

1) poniżej 1500km - opóźnienie powyżej 2 godzin

2) wewnątrz wspólnotowych powyżej 1500km - opóźnienie powyżej 3,5 godzin

3) poza UE - opóźnienie powyżej 4 godzin

W przypadku opóźnienia przewoźnik jest zobowiązany do.

Odszkodowanie za odwołanie lotu lub odmowę przyjęcia na pokład ma charakter zryczałtowany. W przypadku lotów:

1) poniżej 1500km - 250 euro

2) wewnątrz wspólnotowych powyżej 1500km - 400 euro

3) poza UE - 600 euro

Umowa timeshare

Ustawa z 16.09.201r. o timeshare - określa 4 rodzaje umów, są to umowy związane z rynkiem turystycznym, ale dotyczą różnych aspektów udostępniania pomieszczeń wakacyjnych. Nas interesuje jedynie umowa timeshare.

Umowa timeshare - art.2 - to umowa na podstawie której konsument nabywa odpłatnie prawo do korzystania z miejsca zakwaterowania w okresach wskazanych w umowie.

Przed zawarciem umowy przedsiębiorca jest zobowiązany przekazać konsumentowi szczegółowe informacje dotyczące takiej umowy według wzorów formularzy z załączników ustawy. Jeżeli konsument podejmie decyzję o zawarciu umowy, to przedsiębiorca wcześniej musi poinformować go o prawie odstąpienia od umowy. Wymagana jest forma pisemna, w języku urzędowy państwa członkowskiego Unii Europejskiej z którego jest konsument. Załączniki ustawy stanowią integralną część umowy. Wynagrodzenie należne przedsiębiorcy jest uiszczane w rocznych ratach, przedsiębiorca wzywa do zapłaty co najmniej na 14 dni przed terminem płatności kolejnej raty. Konsument ma prawo odstąpić od umowy bez obowiązku podania przyczyny w terminie 14 dni od zawarcia umowy lub od doręczenia dokumentu umowy. Jeżeli przedsiębiorca nie przedstawi konsumentowi formularza odstąpienia od umowy - termin odstąpienia od umowy wydłuża się o 1 rok. Odstąpienie powinno być złożone na piśmie, i jeśli zostanie dokonane, umowa uznawana jest za nie zawartą, konsument nie ponosi żadnych kosztów. Przed terminem możliwości odstąpienia od umowy, przedsiębiorca nie może pobierać żadnych opłat. Niezależnie od możliwości odstąpienia od umowy konsument może wypowiedzieć umowę timeshare w późniejszym czasie z zachowaniem terminu wypowiedzenia.

Umowa deweloperska

Ustawa z 16.09.2011r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, ustawa z 24.06.1994r. o własności lokali

Umowa deweloperska - art. 3 p.5 ustawy o ochronie praw nabywcy…: umowa, na podstawie której deweloper zobowiązuje się do wybudowania budynku mieszkalnego oraz ustanowienia lub przeniesienia na rzecz nabywcy prawa własności lokalu / domu jednorodzinnego, zaś nabywca zobowiązuje się do zapłaty z góry w całości lub w częściach wynagrodzenia pokrywającego koszty inwestycji oraz zyski dewelopera.

Ustawa chroni konsumenta poprzez obowiązek prowadzenia specjalnych rachunków powierniczych. Umowa deweloperska przewiduje, że dla każdego przedsięwzięcia deweloperskiego deweloper musi zawrzeć z bankiem umowę rachunku powierniczego. Istota tego rachunku polega na tym, że bank ewidencjonuje wpłaty odrębnie dla każdego nabywcy, zaś deweloper może z tego rachunku pokrywać wyłącznie wydatki służące realizacji określonego przedsięwzięcia deweloperskiego. W przypadku tzw. zamkniętego rachunku powierniczego bank wypłaca środki deweloperowi dopiero po przedstawieniu odpisu aktu notarialnego o ustanowieniu własności lokalu na rzecz nabywcy. Natomiast w przypadku otwartych rachunków powierniczych środki mogą być wypłacone jeszcze w czasie realizacji inwestycji, ale rachunki takie muszą być dodatkowo zabezpieczone w postaci gwarancji udzielonej przez ubezpieczyciela lub bank.

Art. 9 ustawy o własności lokali określa 3 podstawowe warunki umowy deweloperskiej:

1) deweloper podejmujący budowę jest właścicielem gruntu,

2) deweloper uzyskał pozwolenie na budowę,

3) została założona księga wieczysta z ujawnieniem roszczeń o ustanowienie własności lokali.

Umowa deweloperska wymaga formy aktu notarialnego, do umowy musi być załączony harmonogram przedsięwzięcia deweloperskiego, którego umowa dotyczy. W przypadkach gdy umowa deweloperska nie zawiera wszystkich podstawowych elementów określonych w ustawie, nabywca ma prawo odstąpić od tej umowy w terminie 30 dni. Jeżeli natomiast deweloper opóźnia się z ustanowieniem i przeniesieniem na rzecz nabywcy prawa własności lokalu, nabywca ma prawo odstąpić od umowy, ale przedtem musi wyznaczyć deweloperowi 120-dniowy termin na wywiązanie się z jego obowiązku. Deweloper może odstąpić od umowy jeżeli nabywca opóźnia się z zapłatą całości lub kolejnych rat, ale wcześniej musi mu wyznaczyć 30-dniwy termin na zapłatę należności.

Prawo konsumenckie - konwersatorium - dr Wojciech Robaczyński

6

---